Tasodifiy hikoya: Aziz bn 2
Salom mani ismim nodira 96 yilman uwa kuni ayam va adam janjallawib qoliwdi va biz uyimizda ijarada...davomi

ва йўл харажатларини беришга қарор қилди. Албатта, бу бир ҳазилдек гап эди. Чунки Эрбек меҳнат таътили сўраб ариза ёзган ва унга цех бошлиғи ҳам имзо қўйиб берганди. Таътилдан асл сабаб эса паспортининг муддати тугаб, уни алмаштириш зарурияти келиб қолганида эди. Йигирма беш ёшда одатда паспорт алмаштирилади.

* * *
Бир неча кундан сўнг Эрбек Ўзбекистонга қонуний меҳнат таътилига, шунингдек, маъмурият "топшириғи" билан бир ойга бориб келадиган бўлди. Самолётда кетишга пули етарли бўлиб, ота-онаси, укаларининг ҳар бирига совға олди. Уйига бормаганига уч йилдан ошган эди. Маошини оиласига бетўхтов жўнатиб турди. Натижада отаси уйларини таъмирлатиб, пулнинг ўрни йўқолмасин деб бир "Тико" ҳам олиб қўйибди. Эндиги гал ўғлини уйлантириш масаласи эди. Аслида Эрбек меҳнат таътилига ҳам паспортини янгилаш, ҳам онаси кўз остига олиб қўйган келинбоп қизларни бир-бир кўриб келиш, маъқул бўлгани билан эса "аҳду паймон қилиш"ни режалаштираётганди.
Яқинда келиб уларнинг сафига қўшилган Эркин Новосибирсккача автобусда, бу ёғига тезюрар поезд билан келгани ва йўл ҳақи жуда ҳам арзон тушганини айтиб қолди.
– Автобусга атиги юз эллик минг сўм тўладим, холос, поезд ҳам деярли шунчага тушди. Самолёт кира бўлса камида икки миллионга тушаркан. Сен ҳам шундай қила қол, Эрбек. Деярли бир ярим миллион ютасан. Тўғри, сал қийналасан, кечроқ етиб борасан. Нима, пулни супуриб олаётибмидинг?
Эркиннинг дўстона маслаҳати Эрбекни ўйлантириб қўйди. "Эркин тўғри айтаяпти, – деди у ўзича. – Бир ярим миллион-а? Менга буни ким беради? Бундан ташқари, Новосибирскда ҳали бўлмаганман. Поездда юриб бепоён мамлакатни кезиш, кейин автобусда Қозоғистон даштликларини томоша қилиб кетишнинг нимаси ёмон? Тўғри, уч-тўрт кун вақт сарфланади, лекин укаларимга кўпроқ совға-салом оламан".

* * *
Новосибирскдаги энг катта марказий бозорнинг бир четида ҳақиқатан ҳам катта ҳарфлар билан "Тошкент" деб ёзиб қўйилган бир ўзбекистонликнинг хусусий автобуси "чақнаб" турарди. Эрбек уни кўриб негадир ўзида йўқ қувонди. Гўё автобус эмас, балки жуда-жуда соғинган ватанининг бир бўлаги уни ўзига чорларди. Йигит автобус ёнига борди-да, мизғиб ўтирган ҳайдовчисига, "Шошилинглар, жудаям арзон, тўлиши билан жўнаймиз!" дея тинмай қичқираётган кишига парво ҳам қилмади. Машинанинг чироқлари ва олд ойнасини соғинч билан беихтиёр силаб-сийпаб қўйди. Чорлаётган киши Эрбекка бир нигоҳ ташлаши биланоқ у ҳеч иккиланмай "Ака, битта жой топиладими?", деди.
– Марҳамат. Юз эллик минг сўм бўлади. Энг яхши жойлардан бири сизники, ука.– Лекин менда ўзбек пули йўқ эди-да, ака.
– Нима бор?
– Рус пули, кейин евро.
– Бизга любойи бўлаверади. Курс бўйича тўлайверасиз.
– Яхши, – деди йигит ва киссасидан бир талай пул чиқарди.
Чиптачининг кўзлари ўйнади.
– Топиш-тутишингиз дурустга ўхшайди-ку а?
– Унчалик эмас. Бўлмаса, автобусда кетармидим.
– Ҳа. Буям тўғри. Эҳтиёт бўлинг дейман-да, киссавурлар кўп, – деди у беўхшов тиржайиб, чиптани узатаркан.
– Қачон жўнаймиз?
– Эрталаб тўққизда. Кеч қолманг, хўпми?
– Ие, бугун эмасми?
– Келганимизга эндигина икки соат бўлди-ку, ука. Бизгаям жон керак, – деди у ва рулда уйқусираб ўтирган шериги томон ишора қилди.
– Унда меҳмонхонага бора қоламан.
– Ҳа, шундай қилинг, окоси. Шаҳарни томоша қилинг, бозорга киринг. Бу ерда ҳамюртларимиз жуда кўп, эҳтимол, танишларингизни учратарсиз.
– Тўғри айтасиз. Хўп, эртагача хайр, – деди Эрбек ва автобусни худди тойчоқни эркалагандай шапатилаб уриб қўйди-да, ўзи бозор томон жўнади.
Бозорда ҳақиқатдан ҳам ҳамюртлар жуда кўп экан. Бири аравачада юк ташиётган, бири мевали қутиларни жойлаётган, бири кўча супураётган, сотувчию бизнесменлар, бозорчию ҳаммоллар ўзаро ўзбекча жаврашмоқда эди. Ҳатто бир мусиқали диск сотилаётган дўкончада ҳам ўзбекча қўшиқ баралла таралар ва бу ўзбекистонлик мусофирлар, сайёҳлар, талабалар руҳиятига таскинлик бахшида этарди.
Эрбек беихтиёр мусиқа дўкони ёнига келиб қолди. У ерда диск танлаётган ва бир-бир эшитиб кўраётган турли ёш ва тоифадаги ҳамюртлар туришарди. Ўша қизиқувчан мусиқа ишқибозлари орасида диск сиртидаги суратларни завқ билан томоша қилиб, ёзувларини эринмай ўқиб чиқаётган, соябонли кепкаси ўзига жуда ярашиб турган, орқасига талаба ёшларга хос кичикроқ сафархалта илиб олган, ёноғида қора холи бор қиз ўзига жалб қилди.
– Сизда "Болалар" гуруҳининг янги дискаси борми, акажон? – сўради қиз сотувчидан.
– "Болалар" йўқ, "Божалар" бор, – деди у кулиб.
Бу ҳазилмиди ё чинмиди, англаб бўлмасди.
Эрбек ҳам беихтиёр суҳбатга қўшилди.
– Ўша "Божалар"дан бир эшитсак бўладими?
– Албатта. Нима, маъқул бўлса, сиз ҳам "Божалар"га шерик бўласизми?
– Бўлажак қайнотамизнинг қизлари бизга ҳам насиб қилармикин, дейман-да.
– Бўлмаса "Поччалар" бор, олақолинг, янгиси.
Қиз кулиб юборди. Унинг табассуми шундай чиройли эдики, Эрбек бир лаҳза лол қолди ва унга гап қотишга журъат этди:
– Сўранг-чи, "Амма-холалари" йўқмикин-а?
– Вой, қизиқмисиз, ўзингиз сўрай қолинг, – деди қиз ва дисклардан олмай, терс ўгирилиб кета бошлади.
– Ҳой, қаёққа, "Божалар"ингизни олмайсизми?! – қичқирди сотувчи йигит ортидан.
– Анави йигитга бера қолинг, мендан эсдалик! – дея жавоб қайтарди қиз ва нари кетди-да, ўтган-кетганлар ичра ғойиб бўлди.
Эрбек унинг ортидан боришни ҳам, бормасликни ҳам билмай иккиланиб қолди.
– Яхши қизга ўхшайдими? – деди сотувчи Эрбекка қараб.
– Дуруст.
– У шу ерда қайси бир институтда ўқийди. Мендан доим янги дисклардан олиб кетади.
– Сизда ростданам "Болалар" йўқми?
– Бор. Қизни бир оз гапга солай дедим-да, лекин кетиб қолди. Нима эди?
– Ўшани менга беринг, – деди Эрбек яна теварак-атрофга жавдираб қараб.
– Марҳамат. "Божалар"-чи, у қизиқтирмайдими?
– Уни ҳам бера қолинг.
Эрбек ҳар икки дискни сотиб олди. Сўнгра бозорни, супермаркетлар, дўконларни айланди, совға-саломлар харид қилди. Аммо кўзлари ёноғида қора холи бор, кепкали талаба қизни изларди. "Қани энди уни учратиб қолсам, дискларни совға қилган бўлардим. Манзили ёки телефонини сўрайман. Қайтганимда унга Тошкентдан зўр-зўрларидан олиб келиб бераман" деб қўйди у ва кун бўйи ширин ўйларга берилиб, энтикиб юрди. Меҳмонхонага жойлашди. Бир оз дам олгач, тунги шаҳарни айланишга чиқди. Шу маҳал икки қизнинг ўзбекча гаплашиб кетаётгани унинг эътиборини тортди. Улар автобус бекати томон боришди. Улардан бири ўша, бозорда учратган қизга ўхшаб кетарди. Шу пайт автобус келиб тўхтади. Қизлар чиқишди. Эрбек беихтиёр уларнинг ортидан чопди.
– Ҳой қиз, тўхтанг! – дея қичқирди йигит.
Аммо қизлар эшитмади шекилли, ичкарироққа ўтишди. Автобус ўрнидан қўзғалди, эшиклар ёпилди. Йигит деразадан таниш чеҳрани излади. Чўнтагидан дискни чиқарди. Ниҳоят ўртароқда кетаётган қиз уни кўрди, қўлларини силкитди. Автобус тез жўнаб кетди. Эрбек юраги безовта бўлган ҳолда чароғон кўчада қолаверди.

* * *
Эртаси айтилган вақтда "Тошкент" автобусига етиб борди. Юкларини юкхонага жойлади ва чиптада қайд қилинган рақам бўйича ўз жойига ўтирди. Ҳамроҳи бир қиз экан. У эгилиб, берилиб китоб мутолаа қиларди.
Эрбек аввало қизнинг қўлидаги китоб муқовасига синчиклаб қаради. "Чимилдиқли уй ноласи" деган