Tasodifiy hikoya: SEX- (SHER)
Odoxkuni ertalab Guli sikdip quydi talab Voy onangdi sikay jalap Yoti osmoga qarab Ochib Yotsang son...davomi

билан хат-хабарлашиб турдингизми, ахир?
– Ҳм-м... Последнее письмо я им отправил тридцать пять лет назад. Потом в нашей деревне, где мы жили, был водяной потоп. Пришлось переехать в другую местность. Потом домашние заботы, заболела Лариса...
– Кто такая Лариса?
– Жена.
– Э-ҳа-ҳа, – деб қўйди Низомхўжа ачиниб. – Шунақа қилиб, хабар ололмадим, денг?
– Потом я сам тяжело заболел. Почти год лежал в постеле.
– Нима, шундаям Марғилонга хабар бермадингизми?

– Юқ. Думал, зачем их беспокоить. На дорогу требуются большие затраты.
– Улар сизни тоза соғинишгандир-а?
– Не понял. Что вы говорите?
– Марғилондаги оилангиз сизни кутишаётгандир, дейман.
– Не знаю. Слышал, что пять лет назад умерла жена.
– Ия, ростдан-а?! Омин, жойи жаннатда бўлсин! – дея Низомхўжа юзига фотиҳа тортди.
Саидвафо бўлса уни тушунмай, миқ этмай тураверди.
Низомхўжа ажабланди:
– Нима, хотинингизнинг маъракасигаям бормадингизми?
Саидвафо жимгина бошини тебратиб "йўқ" ишорасини қилди.
– Унда жа одамгарчиликдан чиқиб кетган кўринасиз-ку, а? Фарзандларингиз... – деди у ва "Эҳ, эссиз" дея у ёғини гапирмай қўя қолди.
– Да. Поэтому они меня ждут, то ли не ждут, не знаю.
– Нима бўлсаям отасисиз-ку, улар кечиришади.
– Я надеюсь, конечно...
– Демак, сиз ниҳоят уларни кўргани бораяпман, денг. Ҳечдан кўра кеч яхши-да.
– Нет. Лариса заставила.
– Ие, шунақами? Лариса деганингиз унда тушунган, жуда яхши хотин экан. Шу яхшилигини эртароқ қилса бўлмасмикин, тавба. Нима дедингиз?
Саидвафо жавоб бериш ўрнига кўзларини олайтириб, ғалати қараш қилиб қўйди.
– Униям бирга олволмабсиз-да. Ҳар ҳолда фарзандларингиз билан таништирардингиз. Эҳтимол, Марғилонга бутунлай кўчиб келармидинглар.
– Что вы говорите? Она никогда не хотела приехать в Узбекистан.
– А почему? "Где муж, там и должна быть жена", деган экан ўрислар.
– Лариса не такая. Она ненавидит азиатов. Потому что её отца убили "басмачи". Он служил красноармейским офицером в Бухаре.
– Ўҳ-ҳў, қўйсангиз-чи! Бизни ёмон кўрса, мана, сизга тегибди-ку. Э-ҳа, тушунарли. "Любовь-любовь", денг.
– Хотите узнать, почему она меня на родину отпустила?
– "Отпустила" говорите? Хўш-хўш?
– Потому-что я уже постарел. Потом в нашей деревне нет мусульманского мазара. Есть в другом селе. Тут, от нас двести километров дальше.
Низомхўжанинг кўзлари бирдан катта-катта очилиб кетди ва довдираб ўрнидан туриб кетаёзди.
– Нима?! Астағфируллоҳ!.. Сиз ҳали "ўлгани келаяпман", денг! Нима, мусулмон мозори бўлганида келмасмидингиз?
Саидвафонинг ранги бўзарди ва елкасини қисиб қўйди. Оқиш лаблари беихтиёр титрай бошлади.
– Хафа бўлманг-у, ўртоқ Саидвафо. Исмингиз жисмингизга унчалик мос эмас экан.
– Да, правильно. Поэтому Лариса меня называла всегда толи Саидом, толи Сашей. Мы с ней жили долго и счастливо. Просто я когда умру, не хочу чтобы она мучалась и тратила лишние расходы.
Низомхўжа ватанидан, оиласидан воз кечган бир гуноҳкор банда ёнида ўтирганидан ижирғаниб олди. Унинг ҳам юзлари бўзарди, бояги кайфиятидан асар ҳам қолмади. "Тавба..." деб қўйди у. Шуям бир худонинг "суйган" бандаси-да, ватани учун эмас, мозори учун кетаётганмиш. Хотини ўлсанг, кўмишга чиқим бўлмасин, дептимиш, астағфируллоҳ..."
Низомхўжа иложи бўлса ўрнидан туриб бошқа жойга ўтишга чоғланди, аммо ўринлар тўлиб бўлганди. Ноилож ўрнига қайтиб ўтириб ўриссифат тенгқуридан нафратланиб, терс ўгирилиб олди.

* * *

Низомхўжа ўтган йили ҳаж зиёратига бориб келди. Юртимиздаги барча зиёратгоҳларни ҳам кезиб чиқди. Аммо унинг дилида бир зиёрат сафарига бориб келиш армони бор эдики, ниҳоят уни ҳам амалга оширганидан хурсанд эди. Бир вақтлар қатағон қилиниб, Сибирь ўрмонларида ўлиб кетган жабрдийда юртдошларимиз мозорларини зиёрат қилиш, иложи бўлса отасининг мозори қаердалигини аниқлаб, тупроғидан олиб келишни ният қилганди. Афсуски тополмади. Айтишларича, отасининг жасадини бошқалар қатори умумий қабрга кўмиб юборишган экан. Архивда, отилганлар рўйхатида унинг ҳам исми шарифини кўрди. Ўша умумий қабрни топиб, ўтганлар хотирасига Қуръон тиловат қилди ва тупроғидан олди.
Низомхўжа "Автобус Тошкентгача икки сутка юради. Ёнимда бир яхши ҳамроҳ бўлса, чақчақлашиб кетамиз", деб орзу қилганди. Афсус, ҳамроҳи "нобоп" тепса-тебранмас, исми-жисмига номуносиб, ўрисмижоз Саидвафо бўлиб чиқди. Ён тарафидаги ўриндиққа жойлашган ўрта ёшлардаги йигитга "Мен билан гаплашиб кетинг" дегандай умид билан боқди. Хайрият, кўринишдан дуруст йигитга ўхшади. Аммо унинг ёнидаги ҳамроҳи билан "тили бир" шекилли, ҳеч гапдан бўшамасди.
Низомхўжанинг хаёлига ҳар икки йигит билан танишиб олишни, иложи бўлса, уларни суҳбатга тортиш фикри келди ва ўзининг тунд шеригига терс ўгирилиб, ёнидагиларга қуюқ салом-алик қилди:
– Яхшимисизлар, йигитлар? Ҳорманглар энди!
– Ие, ассалому алайкум, отахон! Қарасак, сизлар жа гапга берилиб кетган экансиз, халақит бермадик-да, – деди йигит қўшқўллаб саломлашаркан Саидвафодан бошқа барча фотиҳа қилди.
Низомхўжа ҳар икки йигит билан қўл бериб сўрашгач, "Қани, илоҳи омин, сафаримиз бехатар бўлсин!", дея дуо қилди. Аммо Саидвафо без бўлиб ўтираверди. Унга эътибор беришмади.
– Менинг исмим Халил, ошпазман. Шеригимники Хидир. У сомсапаз. Тирикчилик дегандай, келгандик-да.
– Ҳа, яхши-яхши. Қалай, топиш-тутишлар?
– Тузук, чидаса бўлади. Келганимизга икки йил бўлди. Туну кун ишлайвериб эзилиб кетдик. Ватанни, оилани соғиндик.
– Улардан ҳеч хабар олдингларми, ишқилиб?
– Ҳа, албатта. Деярли ҳар куни телефонлашамиз, топганимизни жўнатиб турдик. Худога шукур, ёмонмас, ризқимизга яраша насибамизни териб юрдик-да.
– Яхши. Меҳнатнинг енгили бўлмайди. Қаерда бўлсанг ҳам, ҳаракат қилсанг, ризқинг йўлда қолмайди. Лекин шу ишларингни ўзимизда қилсанглар ҳам бўлади-ку. Кўп эмас, озроқ топсанглар ҳам кунларинг ўтаверармиди?..
– Тўғри, отахон. Биз энди шундай қилмоқчимиз. Ўйлаб қарасак, фарзандларимиз ота тарбиясисиз қолишаяпти. Айниқса, ўғил болалар, биласиз, каттаргач, онага қулоқ солмай қўяркан.
– Кейин хотинниям соғиниб қолаяпмиз-да, – дея кулиб қўшиб қўйди Хидирали.
Унинг гапи ҳазилмиди, жиддиймиди, ҳар ҳолда кулишиб олишди.
– Ишқилиб, бу ёқдаги Марусаларга уйланиб олмадингларми?! – сўради отахон атайин ва кўз қарашлари билан ёнидаги ҳамроҳига "Анавинга ўхшаб" дегандай ишора қилиб қўйди.
Улар тушунишди шекилли, қош-қовоқларини бир оз кўтариб Саидвафо томон нигоҳ ташлаб олишди.
– Хотин топилади. Ватан топилмайди. Шуни ҳеч қачон ёддан чиқарманглар.
– Хотин ягонадир, ватан биттадир! – деб юборди Хидирали.
– Э, яшанг! – дея Ашурали деган йигит ҳам қийқириб қўйди.
Бу гапга йўловчилар гурр этиб кулиб юборишди. Автобусдошларнинг кайфияти кўтаринки эди. Саидвафо эса миқ этмас, ўзини бегона ҳис қилиб, кўзлари мўлтираб ўтирарди.

* * *


Халил ва Хидирнинг орқа томондаги ўриндиқда ўзларига бино қўйган, юз-кўзлари чаплаб бўянган, европача кийинган икки ўзбек қиз русчалаб гаплашиб ўтиришар, оғзиларидан уятли гаплар ҳам "тарс-тарс" чиқиб кетаётганди. Хидирали баъзи-баъзида орқа ўриндиқдаги қизлардан бирига кўз ташлаб олар ва улар билан гаплашиб кетишга иштиёқманд бўлиб, ҳалиги гапини атайин уларга қарата