Tasodifiy hikoya: «Хилватдаги ожизалар қарғиши урди…»(ёхуд килмиш кидирмиш)..
Мен туғилганимда отам “Ўғил фарзандли бўлдим, энди менинг ҳам давомчим бор”, деб роса қувонган экан....davomi

орасидаги Славик қўл силтаб хайрлашиб қолди. Шу маҳал бир қирғиз қиз "Эй, тўхтангдер! Мениде ала кетингиз!" дея ойнани шапатилай бошлади. Ҳайдовчи машинани тўхтатди. Ниёзбек эшикни очди.
– Қаерга борасан?

– Тўқмоққа, – деди қиз ўз тилида. – Илтимос, онам оғир касал. Тик туриб ҳам кетавераман. Мана, манг, олинг, – деди у ва бир қанча россия пулидан узатди.
Орқадан йигитларнинг "Ҳайданг, бўлди-да энди, ака!" деган норози овозлари эшитилди.
Пулни кўриб кўзлари олайиб кетган рулдаги Козим уларнинг гапларига парво қилмай "Бўл, тез чиқ" деди. Шериги қизнинг қўлидан тортиб олди. Кутилмаганда унинг ортидан бир лўли хотин ҳам илашди.
– Ҳой, сиз қаёққа, тушинг пастга! – дея бақириб берди чиптачи.
– Илтимос, Усть-Каменогорсккача, барака топкурлар. Мени болам кутаяпти.
– Йўқ, сиғмайсиз, қанақа қилиб кетасиз, ахир?!
– Бир оёғим сиғса бўлди, болам. Ҳақингни бераман.
Аёл чиқиб олди. Эшик аранг ёпилди.
– Шофёр ака, бир-икки силтаб қўйсангиз, ҳамма жойланади! – деди Ашурали кулиб.
– Одамлар картошка эмас-ку, ука, – дея эътироз билдирган бўлди Козим.
– Моторингизнинг ишлаши ҳозирча яхши, кўз тегмасин, тфу-тфу.
Унинг синчковлиги ҳайдовчининг ғашига тегди, чоғи, ижирғаниб қўйди.
– Шофёр ака, бу рейсда кўпдан бери қатнайсизми?
– Тўрт йил бўлди, – истар-истамас жавоб берди Козим.
– Шунча вақтда йўл-пўлда ҳеч бузилиб қолганмисиз?
– Йўқ. Бир-икки марта балон отворган, холос, – деди у йўловчиларнинг ўзаро суҳбатга қулоқ тутиб туришганини кўриб.
Ниёзбекнинг ҳам ғаши келди.
– Ҳой, ўртоқ йўловчи, ҳайдовчини чалғитманг, илтимос. Нима, сиз билан гаплашадиган бошқа одам қуриб кетганми?
– Узр, акажон, – деди Ашурали ва лўли аёлнинг бир сумкани кўтариб турганига кўзи тушиб қолди-да "Беринг, хола, олволаман", деди.
Лўли аёл хурсанд бўлиб кетди. "О, раҳмат, болам. Кўзларинг айтиб турибди, сен яхши одамсан. Доим омадинг келади".
– Меники-чи, хола? – сўраб қолди Жамшид кулиб.
Аёл унга тикилди.
– Қўлингни бер-чи.
Йигит қўлини узатди.
– Ҳм-м, сен, худо хоҳласа, севган кишингга уйланасан. Лекин бир тўсиқ кўраяпман. Ёмон тўсиқ.
– Қанақа тўсиқ?
– Пулини тўласангиз, айтади-да, – деди Ашурали гапга аралашиб.
Жамшид чўнтагидан тез пул чиқариб узатди.
– Ҳа, тўсиқ. Тўғрироғи, айрилиқни кўраяпман.
– Нима? Хотинимдан айриламанми?
– Йўқ, бошқаси, яқин одаминг билан.
Аёл қўлини тез тортиб олди.
– Бошингда анча-мунча қора иш борга ўхшайди, болам.
– Э, қўйинг, Жамшид ака. Булар алдоқчи бўлишади, – дея шивирлади орқа ўриндиқдаги Нилуфар.
– Хола, мана шу қизниям бир кўриб қўйинг, илтимос.
Аёл қизнинг кўзига қаради.
– У сени яхши кўраркан. Лекин бошида бир оғир иш бор. Сизлар турмуш қурасизлар, фарзандларинг бўлади, бир ўғил, бир қиз.
– Мениям кўриб қўярсиз, – деди шу пайт Ниёзбек масхараомуз.
Аёл унинг кўзларига қаради.
– Йўқ. Сени кўрмайман.
– Вой, нега?!
– Гуноҳинг кўп, кўзларинг бежо.
Ниёзбекнинг жаҳли чиқди.
– Қўйсангиз-чи бўлмаган гапларни. Нима, мени пул бермайди, деб-а?..
– Йўқ. Пулинг керакмас, – деди аёл ва автобус салони ҳамда ундаги йўловчиларга бир-бир қараб чиқди.
Аёлнинг ўткир нигоҳлари Хумора ва Шамсияга, Нилуфарнинг онаси Кибриё холага, йўлакнинг олд қисмида тахланиб ўтирган Шерқул ва Қувваталига, сўнгра Бекзод ва Барнога тушиб, негадир ранглари оқара бошлади. У беихтиёр ухлаб ётган чақалоқ юзига кафтларини яқинлаштирди-да, тез тортиб олди. Кўзларини юмиб аллақандай тушунарсиз гаплар билан пичирлай кетди.
– Ҳа, тинчликми, хола? – сўради Ниёзбек.
Анча вақтдан сўнг аёл кўзларини очди ва бир автобус ичига, бир ҳайдовчиларга, тез-тез назар ташлаб олди-да, кутилмаганда "Тўхтат!" дея қичқира бошлади.
Бу пайтда автобус эндигина Камень-на-Оби шаҳри йўналиши бўйича шаҳардан чиқиб бораётганди. Козим ҳайрон бўлди ва ўшқириб берди:
– Ҳой, мияси айниган хотин, нега чиқдинг бўлмаса?!
– Сенларнинг миянг айнаган. Тўхтат, мен тушиб қоламан!
Салонда ғала-ғовур, хавотирлик бошланди. Ҳайдовчи жаҳл билан бир четга чиқиб силтаб тўхтатди ва Ниёзбекка асабий ўшқирди:
– Мен сенга юз марта айтаман мана шунақа ифлос хотинларни олмагин деб! Тушириб юбор уни! Ҳе, ўргилдим...
Ашурали аёлга нарсасини узатди.
– Хола, тинчликми? Тушиб қолманг. Келинг, менинг жойимга ўтиринг.
– Йўқ, болам, раҳмат. Бу машинада шайтон бор. Мен сизлар билан кетолмайман.
– Бор-е, йўқолиб кет. Одамларни қўрқитмай балога
йўлиққур! – дея қичқирди Козим.
Аёл тушиб қолди ва ҳайдовчига қарата қичқирди:
– Сен ўша шайтонга шериксан!..
Яна нималар деди, ҳеч ким англаёлмай қолди. Аммо лўли аёл бир нималар бўлишини кўнгли сезиб ва баъзиларнинг юрагига ғулғула солиб кетди. Ниёзбекнинг ранги бўзариб йўловчиларга қарата хитоб қилди:
– Парво қилманглар, тентак хотин бу! Автобусма-автобус шунақа қилиб тентираб юраверади.
– Нега уни олдинг?! – яна ўшқирди Козим.
– Манави қизнинг орқасидан шарт чиқиб олганини билмай қолибман.
– Фол очтиришга бало бормиди?
– Ҳай энди, бекорчилик-да, ока.
Козим сўкиниб олди. Ҳадемай автобус жануб томон сокин йўлга чиқди. Бир йўловчи деди:
– Ака, Барнаул йўлидан кетмайсизми?
– Йўқ. У йўлда текширувчилар кўп. Бунча одам билан, сизга ҳазилми. Мен сизларни икки суткада чегарамизга элтиб қўйсам бўлдими? – дея саволга савол билан салон ойнасига қараб жавоб берди у.
– Ҳа, албатта.
– Унда илтимос, менинг ишимга аралашманглар. Бир-бирларинг билан гаплашиб, ҳангомалашиб кетинглар. Ёки бўлмаса ухланглар. Йўл узоқ. Нима дедингиз, отахон? – Козим Низомхўжага қаради.
– Жуда тўғри! – деб қўйди мўйсафид тасдиқлаб.
– Соғ бўлсинлар. Худо хоҳласа, техника панд бермаса, индинга саҳар манзилимизга етиб оламиз.
– Илоҳи омин, – дея қўлини яна дуога очди Низомхўжа, – сафаримиз бехатар бўлсин! Юртимизга бешикаст, соғ-омон етиб олайлик.
Саидвафо ва русийзабон йўловчилардан бўлак барча юзига фотиҳа тортишди.
Ҳайдовчи магнитофон мурватини бураб, ўзбекча қўшиқлардан бирини қўйиб юборди. Қўшиқ оҳанги йўловчиларга таскинлик бағишларди:

Кулишимни соғинди кимлар,
Сўлишимни соғинди кимлар.
Ёнишимни кутганлар ҳам бор,
Синишимни соғинди кимлар...
Дўстингман деб чоҳ қаздилар, оҳ –
Мен у чоҳга сиғмадим бироқ.
Гоҳо аёл макрига учдим,
Гоҳ кўнгилнинг оғусин ичдим...*

Йўлда сирли равишда тушиб қолган лўли хотин бир зумда унутилди.

* * *
Оқшом чўка бошлади. Автобус овқатланиш мўлжалланган ошхона сари яқинлашиб қолди. Козим тезликни пасайтирди ва шериги томон маъноли қараб қўйди. Ойна орқали йўловчиларнинг ҳолатига разм солди. Кўпчилик беозор ва хотиржам ором олмоқда эди. Кимлардир хуррак отарди. Ошпаз Халил билан Қувватали экан. Нилуфар олд ўриндиқ суянчиғига бошини қўйиб ухламоқда. Унинг нозик қўлини Жамшид маҳкам қисиб олган, ўзи ҳам мизғимоқда. Бекзод ва Барно бир-бирларига бош қўйишган. Чақалоқ қўлчаларини чиқариб ўйнатиб ётибди. Шамсия оёғини чиқариб олган ва Хуморанинг кўксига бош қўйган. Эрбек бедор, елкасининг бир четида Фариданинг боши омонат турибди. Йигит қиз сочларининг бўйидан сармаст, ширин орзуларга берилган. Ўзини мизғиётган кўрсатса-да, аслида бедор. Саидвафо русча шапкасининг соябони билан кўзини тўсиб беозор ётибди.
Низомхўжа ҳамроҳига қараб "Эҳ, аттанг", дегандек бошини