Tasodifiy hikoya: Бир Оила Такдири 2-(Кисим)
Борсам мени кутиб турган еканлар. Кириб саломлашдм юр буёкда дедилар ортиларидан кирдм уйда устозимд...davomi
Борсам мени кутиб турган еканлар. Кириб саломлашдм юр буёкда дедилар ортиларидан кирдм уйда устозимд...davomi
Библиотека | Boshqalar | Adashgan avtobus 4 (kamolov )
қисмида паспорт йўқ эди. У қисқа йўлни танлади ва энди Змеиногорск томон йўналди. "Томск – Алмати" автобуси ортда қолиб кетдими ёки йўналишини ўзгартирмадими, ҳеч ким билмади. Қолган йўловчилар автобуснинг бир текис юришига монанд хотиржам ҳолатда ўзаро қизғин суҳбат қуриб, чақчақлашиб боришарди.ТУТҚУНЛИК
Олтинчи боб
"ҚИСИҚ КЎЗ"
"Томск – Алмати" автобуси автотрасса бўйлаб узоқ юрмади, бирдан йўналишини ўзгартириб, иккита машина аранг сиғадиган қарағайзор ўрмон оралиғи бўйлаб елдек кета бошлади. Шерқулнинг кўнглидан аллақандай нохуш шубҳа ўтди. У ёқ-бу ёғига ўгирилиб қаради. Ҳамма бепарво ва беэътибор эди. Ниҳоят, ўзи ҳайдовчидан сўрашга журъат қилди:
– Шофёр ака, куда мы едем?!
– Куда, куда. Домой конечно, – деди ҳайдовчи хотиржам ва юзини салонга ўгириб, ойна олдида атайин бир эснаб олди.
У йўловчиларни кузатиб кетаётган кўзлари ола-кула малласоч йигит томон маъноли қараб олди. У тушунди шекилли, кулиб қўйди.
– Нега биз автотрассадан кетмаяпмиз?! – дея ажабланиб сўради Шерқул яна рус тилида.
– Йўлда бир юк олволамиз, – деди малласач йигит бепарво.
– Қанақа юк?
– Сенинг нима ишинг бор?
– Нега иши бўлмас экан, эҳтимол бомбадир! – орқадан жиддий қичқирди Зайни деган йўловчи.
Бу савол ҳазилми ё чинми, тушуниб бўлмасди.
– Биз нима эканини билишимиз керак, ахир!
– Борганда биласан. Очиб кўрсатаман, тушундинг?
Зайнининг жаҳли чиқди, қўли муштланди. Уришмоқ учун шарт ўрнидан туриб шайланди.
– Ҳой, бу билан сен нима демоқчисан ўзи?!
– Сўраганинг.
Зайнини ёнидаги йўловчи йигитлар "ўзингни бос" дегандай қўлидан ушлашди. Зайни ҳайдовчига қарата қичқирди:
– Ҳой, шофёр, сендан сўраяпман, тўғрисини айт, бизни қаёққа олиб кетаяпсан?!
– Айтди-ку юк бор деб, – деди ҳайдовчи тараддудланиб.
– Олмайсан ўша юкни!
Шу маҳал "Қисиқ кўз" қиз ўрнидан сапчиб турди.
– Ҳой, қораялоқ, қани жойингга тез бориб ўтир-чи.
Зайнининг жаҳли чиқди:
– Нима?!
– Эшитганинг.
– Сен қанжиқ, ўзинг жим кет!
Шу маҳал тўсатдан қизнинг ҳар икки оёқлари ҳавога муаллақ кўтарилди ва "Ий-я!" дея ҳайқириб йигитнинг кўксига қарата зарб билан тепиб солди. Буни кутмаган Зайни бақувват бўлса-да, автобуснинг ортига томон учиб тушди. Бу пайтда қиз ёнидаги йигитларни ҳам бирини кафт қирғоғи, бирини тирсаги, орқа томонидаги икки кишини бўлса оёқлари билан тез тепиб ташлади ва бу билан ўзининг моҳир каратэчи эканини кўрсатиб қўйди. Ёрдам беришга шошилган йигитларнинг ҳовури пасайди. Салонда жиддий нохуш вазият юзага келди. Автобусни тўхтатишга уриниш бўлиши турган гап эди. Шу туфайли олдиндаги малласоч ва орқа ўриндиқда келаётган миллати номаълум бир йигит ёнидан автомат чиқаришди. Учинчи йигит ҳам киссасидан тўппонча олиб, бир қўлига картон қути тутди.
– Қисқаси, ҳамманг яхшилаб эшитларинг! – дея қичқирди у. – Сенлар энди бизнинг ихтиёримиздасанлар! Қочишни ўйламаларинг, итдай отиб ташлаймиз!
Унинг гапини қиз давом эттирди. Кўзлари уккиникидай бежо эди.
– Қани, ҳамманг ёнингдаги телефон, паспорт, пуллар, калитлар, нима бўлса чиқариб манави қутига ташланглар-чи. Тез бўлларинг!
Тўртинчи қатор дераза томонида ўтирган Дамир исмли йигит эндигина телефонини қўлига олиб рақам тера бошлаган ҳам эдики, бошига "қисиқ кўз"нинг пошнали оёғи келиб тегди ва чаккасидан қон оқа бошлади, тўппончанинг оғзи унинг пешонасига тиралди.
– Ҳой, сўтак! Мен сенга айтаяпман!
Орқа томондаги назоратчи иккинчи йигит ҳам бировнинг бошига тўппончанинг қўндоғи билан қаттиқ туширгани эшитилди. У "Вой!" деб беҳуш йиқилди ва қўлидаги телефон полга тарақ этиб тушди.
Жаҳли чиққан қиз энди йўловчиларни бир-бир тургизиб ёнидаги нарсаларини юлқиб олиб қутига ташлай бошлади.
Автобус бир маромда кетиб борар, ҳайдовчи атайин бепарво сигарета тутатиб, радиодан таралаётган мусиқага ҳамоҳанг ғўнғиллаб хиргойи қиларди. Йўловчилар ўзларининг тутқунликка тушганларини англашди.
Автобусда яна уч аёл ҳам бор эди. Бири ўша, машина ўрнидан қўзғалганида шошиб чиқиб олиб, Тўқмоққача олиб кетишларини сўраган қирғиз Айбике ва сомсапаз Хидирнинг шилқимликлари жонига теккан Хумора ва Шамсиялар эди. Улар ўз ўринлари бўлса-да "Нариги яхши автобусга ўхшайди, юр, бемалол кетамиз", деб ихтиёрий равишда бу ёққа ўтиб олишганди. Энди бўлса, салон ичида рўй бераётган ҳодисани кўриб, қотиб қолишган, кўзлари ола-кула бўлиб, қўрқиб-қалтирашмоқда эди. Айбике бўлса хотиржам, худди ҳаммасини олдиндан биладигандек воқеаларни совуққон кузатиб келарди. У ҳам эл қатори ўз қирғиз паспорти ва телефонларини миқ этмай қутига ташлади. Аммо унинг ёнида яна бир телефон аппарати бор эди. Қиз бу чорани ҳар эҳтимолга қарши қўллаб юрарди. Чунки мусофир юртларда инсон бошига ҳар хил иш тушиши мумкин. Айбике йўлда ана шу ўчирилган телефонининг рақамини Ашуралига берганди...
Айбике ҳам тирикчилик мақсадида Россияга кетди. Аммо яқинда онасининг оғирлашиб қолгани ҳақида нохуш хабар олди. Мана, қайтаяпти. Йўлда эса бу аҳвол. Хўрлиги келди. Лекин дардини ким ҳам эшитарди. Фақат бир илинжи бор. Бу ҳам бўлса, йўлда ҳамсуҳбат бўлган Ашурали эди.
Автобусда тик турган қизга Ашуралининг раҳми келганди. У бегона қизга жойини бўшатиб, ўтиришга таклиф этди. Бу пайтда кўпчилик қатори Жамшид ҳам уйқуга кетди. Шу туфайли Ашурали қирғиз қизни бир оз гапга солди. Бишкекдаги об-ҳаво, нарх-наволарни суриштирди. Унинг Қирғизистонда ҳам Жўлдас исмли хизматдоши бўларди. Аммо манзилини ёзиб олмаган, тахминан биларди. Шу туфайли қиздан у ҳақда суриштириб кўришини илтимос қилди. Ашурали ўз манзили ва телефон рақамини айтганди, ўшанда.
Қалин ўрмонга оқшом чўкди. Ёмғир шивалаб ёға бошлади. Йўловчилар қаерга кетиб бораётганликларини билмасдилар. Автобусдан сакраб қочиб қолишнинг эса ҳеч иложи йўқ. Қуролланган соқчилар уларни ҳушёр кузатиб боришар, "қисиқ кўз" шубҳали ҳаракат қилганнинг бўйнига тўсатдан тушириб қолар ёки оёғи билан акробатик равишда аямай тепарди.
Автобус қалин ўрмон оралаб узоқ юрди ва тунда баланд деворли қўрғон ичига кириб борди ва йўловчиларнинг қўлларини бошига қўйилган ҳолда бир-бир тушириб, қоронғи, зах хонага қамаб қўйишди.
* * *
Бу маҳалда олдинги автобусдагилар дунёнинг бундай жирканч ишларидан бехабар хотиржам кетардилар. Бироқ бир жойда машиналар тиқинига дуч келишди. Чунки автобус ҳақиқий магистрал автотрассадан кетмай, божхона постини четлаб, айланма йўллардан бормоқда эди. Йўлда дарё қирғоғига яқин бир жарлик қулаганмиш, ортга – автотрассага қайтайлик дейилса, икки юз чақиримдан кўпроқ юриб қўйилган. Бу ёғи ёқилғи ҳам оз қолган, ёқилғи қуйиш шахобчаси қаердалиги ҳам номаълум.
Козимнинг жаҳли чиқди ва шивалаб ёғаётган ёмғирда бошқа ҳайдовчилардан Змеиногорскка қандай бориш мумкинлигини суриштира бошлади. Чунки у ёғига Шуманайкага йўл бор. Ҳайдовчилардан бири Козимга овлоқ ўрмон йўлларини тушунтириб берди шекилли, ивиб кетган ҳайдовчи автобусни қалин ўрмон оралаб илонизи йўлга бурди. Таваккал қилди. Кўп ўтмай асфальт ҳам тугаб, эгри-бугри тош йўли бошланди. Аммо ёмғир ҳалқоб бўлиб қолган чуқурчалар кўп эди.
– Шофёр ака, адашиб қолмаймизми, ишқилиб? – сўради Жамшид хавотирланиб.
– Бошқа иложимиз йўқ, ука, Россия чегарасидан ўтиб олишимиз керак.
– Тўғри йўлдан кетаверсак
Олтинчи боб
"ҚИСИҚ КЎЗ"
"Томск – Алмати" автобуси автотрасса бўйлаб узоқ юрмади, бирдан йўналишини ўзгартириб, иккита машина аранг сиғадиган қарағайзор ўрмон оралиғи бўйлаб елдек кета бошлади. Шерқулнинг кўнглидан аллақандай нохуш шубҳа ўтди. У ёқ-бу ёғига ўгирилиб қаради. Ҳамма бепарво ва беэътибор эди. Ниҳоят, ўзи ҳайдовчидан сўрашга журъат қилди:
– Шофёр ака, куда мы едем?!
– Куда, куда. Домой конечно, – деди ҳайдовчи хотиржам ва юзини салонга ўгириб, ойна олдида атайин бир эснаб олди.
У йўловчиларни кузатиб кетаётган кўзлари ола-кула малласоч йигит томон маъноли қараб олди. У тушунди шекилли, кулиб қўйди.
– Нега биз автотрассадан кетмаяпмиз?! – дея ажабланиб сўради Шерқул яна рус тилида.
– Йўлда бир юк олволамиз, – деди малласач йигит бепарво.
– Қанақа юк?
– Сенинг нима ишинг бор?
– Нега иши бўлмас экан, эҳтимол бомбадир! – орқадан жиддий қичқирди Зайни деган йўловчи.
Бу савол ҳазилми ё чинми, тушуниб бўлмасди.
– Биз нима эканини билишимиз керак, ахир!
– Борганда биласан. Очиб кўрсатаман, тушундинг?
Зайнининг жаҳли чиқди, қўли муштланди. Уришмоқ учун шарт ўрнидан туриб шайланди.
– Ҳой, бу билан сен нима демоқчисан ўзи?!
– Сўраганинг.
Зайнини ёнидаги йўловчи йигитлар "ўзингни бос" дегандай қўлидан ушлашди. Зайни ҳайдовчига қарата қичқирди:
– Ҳой, шофёр, сендан сўраяпман, тўғрисини айт, бизни қаёққа олиб кетаяпсан?!
– Айтди-ку юк бор деб, – деди ҳайдовчи тараддудланиб.
– Олмайсан ўша юкни!
Шу маҳал "Қисиқ кўз" қиз ўрнидан сапчиб турди.
– Ҳой, қораялоқ, қани жойингга тез бориб ўтир-чи.
Зайнининг жаҳли чиқди:
– Нима?!
– Эшитганинг.
– Сен қанжиқ, ўзинг жим кет!
Шу маҳал тўсатдан қизнинг ҳар икки оёқлари ҳавога муаллақ кўтарилди ва "Ий-я!" дея ҳайқириб йигитнинг кўксига қарата зарб билан тепиб солди. Буни кутмаган Зайни бақувват бўлса-да, автобуснинг ортига томон учиб тушди. Бу пайтда қиз ёнидаги йигитларни ҳам бирини кафт қирғоғи, бирини тирсаги, орқа томонидаги икки кишини бўлса оёқлари билан тез тепиб ташлади ва бу билан ўзининг моҳир каратэчи эканини кўрсатиб қўйди. Ёрдам беришга шошилган йигитларнинг ҳовури пасайди. Салонда жиддий нохуш вазият юзага келди. Автобусни тўхтатишга уриниш бўлиши турган гап эди. Шу туфайли олдиндаги малласоч ва орқа ўриндиқда келаётган миллати номаълум бир йигит ёнидан автомат чиқаришди. Учинчи йигит ҳам киссасидан тўппонча олиб, бир қўлига картон қути тутди.
– Қисқаси, ҳамманг яхшилаб эшитларинг! – дея қичқирди у. – Сенлар энди бизнинг ихтиёримиздасанлар! Қочишни ўйламаларинг, итдай отиб ташлаймиз!
Унинг гапини қиз давом эттирди. Кўзлари уккиникидай бежо эди.
– Қани, ҳамманг ёнингдаги телефон, паспорт, пуллар, калитлар, нима бўлса чиқариб манави қутига ташланглар-чи. Тез бўлларинг!
Тўртинчи қатор дераза томонида ўтирган Дамир исмли йигит эндигина телефонини қўлига олиб рақам тера бошлаган ҳам эдики, бошига "қисиқ кўз"нинг пошнали оёғи келиб тегди ва чаккасидан қон оқа бошлади, тўппончанинг оғзи унинг пешонасига тиралди.
– Ҳой, сўтак! Мен сенга айтаяпман!
Орқа томондаги назоратчи иккинчи йигит ҳам бировнинг бошига тўппончанинг қўндоғи билан қаттиқ туширгани эшитилди. У "Вой!" деб беҳуш йиқилди ва қўлидаги телефон полга тарақ этиб тушди.
Жаҳли чиққан қиз энди йўловчиларни бир-бир тургизиб ёнидаги нарсаларини юлқиб олиб қутига ташлай бошлади.
Автобус бир маромда кетиб борар, ҳайдовчи атайин бепарво сигарета тутатиб, радиодан таралаётган мусиқага ҳамоҳанг ғўнғиллаб хиргойи қиларди. Йўловчилар ўзларининг тутқунликка тушганларини англашди.
Автобусда яна уч аёл ҳам бор эди. Бири ўша, машина ўрнидан қўзғалганида шошиб чиқиб олиб, Тўқмоққача олиб кетишларини сўраган қирғиз Айбике ва сомсапаз Хидирнинг шилқимликлари жонига теккан Хумора ва Шамсиялар эди. Улар ўз ўринлари бўлса-да "Нариги яхши автобусга ўхшайди, юр, бемалол кетамиз", деб ихтиёрий равишда бу ёққа ўтиб олишганди. Энди бўлса, салон ичида рўй бераётган ҳодисани кўриб, қотиб қолишган, кўзлари ола-кула бўлиб, қўрқиб-қалтирашмоқда эди. Айбике бўлса хотиржам, худди ҳаммасини олдиндан биладигандек воқеаларни совуққон кузатиб келарди. У ҳам эл қатори ўз қирғиз паспорти ва телефонларини миқ этмай қутига ташлади. Аммо унинг ёнида яна бир телефон аппарати бор эди. Қиз бу чорани ҳар эҳтимолга қарши қўллаб юрарди. Чунки мусофир юртларда инсон бошига ҳар хил иш тушиши мумкин. Айбике йўлда ана шу ўчирилган телефонининг рақамини Ашуралига берганди...
Айбике ҳам тирикчилик мақсадида Россияга кетди. Аммо яқинда онасининг оғирлашиб қолгани ҳақида нохуш хабар олди. Мана, қайтаяпти. Йўлда эса бу аҳвол. Хўрлиги келди. Лекин дардини ким ҳам эшитарди. Фақат бир илинжи бор. Бу ҳам бўлса, йўлда ҳамсуҳбат бўлган Ашурали эди.
Автобусда тик турган қизга Ашуралининг раҳми келганди. У бегона қизга жойини бўшатиб, ўтиришга таклиф этди. Бу пайтда кўпчилик қатори Жамшид ҳам уйқуга кетди. Шу туфайли Ашурали қирғиз қизни бир оз гапга солди. Бишкекдаги об-ҳаво, нарх-наволарни суриштирди. Унинг Қирғизистонда ҳам Жўлдас исмли хизматдоши бўларди. Аммо манзилини ёзиб олмаган, тахминан биларди. Шу туфайли қиздан у ҳақда суриштириб кўришини илтимос қилди. Ашурали ўз манзили ва телефон рақамини айтганди, ўшанда.
Қалин ўрмонга оқшом чўкди. Ёмғир шивалаб ёға бошлади. Йўловчилар қаерга кетиб бораётганликларини билмасдилар. Автобусдан сакраб қочиб қолишнинг эса ҳеч иложи йўқ. Қуролланган соқчилар уларни ҳушёр кузатиб боришар, "қисиқ кўз" шубҳали ҳаракат қилганнинг бўйнига тўсатдан тушириб қолар ёки оёғи билан акробатик равишда аямай тепарди.
Автобус қалин ўрмон оралаб узоқ юрди ва тунда баланд деворли қўрғон ичига кириб борди ва йўловчиларнинг қўлларини бошига қўйилган ҳолда бир-бир тушириб, қоронғи, зах хонага қамаб қўйишди.
* * *
Бу маҳалда олдинги автобусдагилар дунёнинг бундай жирканч ишларидан бехабар хотиржам кетардилар. Бироқ бир жойда машиналар тиқинига дуч келишди. Чунки автобус ҳақиқий магистрал автотрассадан кетмай, божхона постини четлаб, айланма йўллардан бормоқда эди. Йўлда дарё қирғоғига яқин бир жарлик қулаганмиш, ортга – автотрассага қайтайлик дейилса, икки юз чақиримдан кўпроқ юриб қўйилган. Бу ёғи ёқилғи ҳам оз қолган, ёқилғи қуйиш шахобчаси қаердалиги ҳам номаълум.
Козимнинг жаҳли чиқди ва шивалаб ёғаётган ёмғирда бошқа ҳайдовчилардан Змеиногорскка қандай бориш мумкинлигини суриштира бошлади. Чунки у ёғига Шуманайкага йўл бор. Ҳайдовчилардан бири Козимга овлоқ ўрмон йўлларини тушунтириб берди шекилли, ивиб кетган ҳайдовчи автобусни қалин ўрмон оралаб илонизи йўлга бурди. Таваккал қилди. Кўп ўтмай асфальт ҳам тугаб, эгри-бугри тош йўли бошланди. Аммо ёмғир ҳалқоб бўлиб қолган чуқурчалар кўп эди.
– Шофёр ака, адашиб қолмаймизми, ишқилиб? – сўради Жамшид хавотирланиб.
– Бошқа иложимиз йўқ, ука, Россия чегарасидан ўтиб олишимиз керак.
– Тўғри йўлдан кетаверсак