Tasodifiy hikoya: Ex.....xe 2 (3-qism)
Ovozi chiqmadi. Ikki marta, uch marta chaqirdi. Ammo javob ovozi kelamdi. Elmurod sekin o'rnidan tur...davomi

Чунки кимлардир уларни қуролсизлантирган ва боғлаб кетганди.

* * *
Россиянинг бепоён ва қалин ўрмонлари ичида ва умуман, қишлоқдаги эски "Пазик"идан бўлак замонавий русумдаги автобусни умрида ҳайдамаган, жой харитасини билмайдиган Ашурали панд берди. Йўлнинг бир бурилиш жойида "Змеиногорск" деб ёзиб қўйилган йўл белгиси кесилган дарахт буталари судраб олиб ўтилаётган пайтда тегиб қийшайиб қолгани учунми, автобус поёнсиз ва кимсасиз ўрмон ичра адашиб кетди. Ёғилғи тугаган. Ёқилғи қуйиш шахобчаси ёки аҳоли яшайдиган манзил учрамасди. Йўловчилар қоп-қора ўрмонда сувсиз, оч ва ночор, совуқда дийдираб қолиб кетишди. Қоронғиликда ўтин-чўп қидириб олов ёқишди. Ҳаво янада совиди. Ёмғир аралаш ёғаётган қор энди ҳақиқий қор бўронига айланди. Шу сабаб олов ҳам тузук ёнмади. Захирадаги бор озиқ-овқатлар ўртага йиғилди. Кимдадир сухари, бир парча қотган нон, шоколад ва ул-бул чиқди. Уларни ўртада баҳам кўришди.
Имкон даражасида ўртада пул ҳам йиғилди. Ҳайдовчилар Козим ва Ниёзбек ҳеч қачон бундай аҳволга тушмаган эдилар. Йўловчилар олдида юзлари шувит бўлди. Уларнинг оёқ-қўллари бўшатилиб салон ичкарисига ўтқазиб қўйилди. Йўлкира учун олган пулларини Ашуралига тутқазишди.
– Бунга бензин, озиқ-овқат сотиб олинглар. Бирор йўловчи таксини ушлаб, у билан бензин, ичимлик ва егулик, иложи бўлса, биттадан адёл ҳам топиб келинглар, – деди Ниёзбек.
Жамшид билан Эрбек йўлга отланишди ва тонгга яқин қайтишди. Қирқ литр ёқилғи сотиб олишибди. Буханка нон ва консервалар келтиришибди. Адёл топиша олмабди. Умуман, Шуманайкага етиб келиш учун яна уч кун вақт кетди. Улар иттопмас йўллардан юришди. Яхшики, ҳаво совиб, лойли йўллар музлади. Машина ғилдираги тинмай шиқирларди. Кибриё хола, Барнонинг гўдаги ва бир неча нимжонроқ йигитлар шамоллаб қолдилар. Саидвафо ҳам баъзан йўталиб оларди. У йўл сафарига чиқишдан бир ҳафта аввал сил касаллиги шифохонасида даволанган эди. Биринчи дуч келган дорихонадан йўловчиларга дори-дармон харид қилишди. Холанинг аҳволи ёмонлашди. Бир жойда "Тез ёрдам" ҳам чақиришга тўғри келди. Аммо Қозоғистоннинг бу чет жойларига ҳадеганда келавермади. Уч соат бетоқат кутишди. Асаблар таранглашди.

Шифокорлар керакли муолажани қилиб, шифохонага ётқизишмоқчи бўлишди. Аммо юртга қайтиш иштиёқи устун келиб, айниқса, Кибриё хола инқиллаб-инқиллаб эътироз билдирди:
– Йўқ, болам, бегона юртларда бир бало бўлиб қолмайин тағин. Нима бўлсаям ўз уйимда, ўлан тўшагимда бўлай. Автобусни тезроқ юргиза қолинглар. Менга ҳеч қанақа касалхонанинг кераги йўқ...
– Бошқалар кетаверишади. Биз сиз соғайиб кетганингиздан сўнг кетамиз, – деди Жамшид.
– Йўқ. Нима бўлсак, бирга бўлайлик, кўпчиликдан ажралмайлик, жон болам.
Шундай бўлса-да, автобусдагилар беморнинг аҳволи яхшиланишини бир сутка кутишди. Кутишнинг бошқа яна бир нохуш сабаби ҳам бор эди, албатта. Ашурали беихтиёр ҳамманинг соғлиги ва таъминот ишига масъул шахсга айланиб қолди. Жамшид ва Эрбек унинг ёрдамчилари эди. Қаҳвахонага кириб, умумий пул ҳисобидан овқатланишди. "Тез ёрдам" биноси ёнига қўйилган автобусда яна бир кеча тунаб қолишга тўғри келди. Яна совуқ, яна азоб билан тонгни кутиш...
Гап шундаки, кўпчилик ҳожат учун мазкур саломатлик муассасаси ҳовлисига ўтиб келишган бўлишса-да, икки йигит улардан ажралиб, бошқа тарафга боришди. Аммо у жой ички ишлар бўлинмасига тегишли ҳудуд бўлиб, қозоқ милицияси томонидан қаттиқ қўриқланар экан. Албатта, икки бегона йигитнинг бўлинма теварагида уймалашларидан шубҳаланиб, уларни зудлик билан қўлга олишди. Ҳужжат талаб қилишди. Бирида паспорт бўлиб, иккинчиси ҳужжатсиз эди. Уларни маҳкама биносига олиб кириб, аввалига темир эшикли камерага қамаб қўйишди. Сўнгра "Кимсан? Қаердан келгансан? Нима учун чегарани буздинг? Ички ишлар ҳудудига нима сабабдан кирдинг? Террорчимисан? Шерикларинг ким? Ким сенларни бу ерга юборди? Гапир, қаерни портлатмоқчисан?!" каби сон-саноқсиз саволлар ва дўқ-пўписалар билан ҳар иккиси алоҳида-алоҳида сўроқ қилинди. Айниқса, паспортсиз Зоҳир исмли йигитга жабр бўлди. Уни дўппослашди ҳам ва бўйнига жиноятчи деган тамғани илмоқчи бўлишди.

Уларнинг қамалгани тонгга яқин маълум бўлди. Икки милиция ходими ҳақиқатни аниқлаш мақсадида Тўлқин исмли гастарбайтер йигитни қўллари кишанланган ҳолда автобус олдига бошлаб келди. Суриштирув, сўроқ-савол янада авж олди. Ҳужжатлар текширилди. Автобус тинтув қилинди. Ҳайдовчиларнинг ҳужжати қайтариб берилмади ва паспортсизларни ҳам олиб кетишди. Бу нохуш жараёндан қутулиш учун ниҳоят ўртадаги пулнинг ҳаммасини пора сифатида беришга тўғри келди.
Автобус Шуманайкага кириб борганида яна оқшом чўкканди. Улар энди пулсиз ва оч эдилар. Нариги автобусдагиларнинг келган-келмаганлиги ҳақида суриштиришди. Лекин уларни ҳеч ким кўрдим демади. Бу ҳол ҳайдовчи Козим ва Ниёзбекка нисбатан шубҳа-гумонни яна орттирди. Ашурали бошчилигидаги йигитлар ҳайдовчиларнинг ҳужжатларини яна тортиб олиб қўйишди.
– Ҳой, нариги автобусдагилар қани? Уларни топиб беринглар! – дея ўшқирди Жамшид.
Автобусдагилар ҳаммалари уларни ўртага олишди.
– Билмаймиз. Улар аллақачон уйларига етиб боришгандир, – деди Козим.
Йигитлардан бири нариги автобусдагилардан иккитасининг уй манзили ва телефонини иш юзасидан қайд этган экан. Почтага кириб қўнғироқ қилиб сўраладиган бўлди. Аммо телефон ҳақини тўлаш учун ҳам пуллари қолмаганди. Жамшид оператор қизга соатини ечиб берди. Ниҳоят, боғланишди. Бироқ йигитларнинг Россиядан ҳали қайтмаганлиги маълум бўлди.
– Тўғрисини айтинг! У автобусдагиларни қаерга олиб кетишди?! – сўради Ашуралининг хуноби ошиб. – Агар тўғрисини айтмасанглар, сизларни ҳозир милицияга топширамиз. Ҳаммамиз имзо қўйиб, гувоҳлик берамиз. Сизлар одамфурушларсиз!
– Билмаймиз, ўлай агар! – деди Ниёзбекнинг ранги бўзариб.
– Ҳой, менга қара! – деди Жамшид унинг ёқасидан олиб. – Айтмасанг, шу ерда ўлигинг қолади, тушундингми?!
– Тўхтанглар! – деди тўсатдан Козим. – Менда Арсеннинг телефон рақами бор.– Ие, нега шуни эртароқ айтмадинг? Тез қўнғироқ қил! – қичқирди Эрбек.
Бир оз гудокдан сўнг ниҳоят нариги автобус ҳайдовчиси Арсеннинг овози эшитилди. Козим унинг овоз кўтаргичини ёқиб, атайин барчага эшиттириб сўзлаша бошлади:
– Алло, Арсен. Мен Шуманайкага келдим. Қани менинг пассажирларим?!
– Улар ишлашаяпти, – деди Арсен бемалол.
– Қанақа иш? Ахир, улар йўлда, уйларига кетишаётганди-ку!
– Қаёқдан билай, ўзлари хоҳлашди. Пул ишлаб кейинроқ бораверамиз, дейишди-да.
– Қаерда? Қайси ташкилотда?
– Бир ташкилотда-да. Мен уларни ташлаб қўйиб кетавердим.
– Ҳой Арсен! Мен билан ҳазиллашма! Биз сенинг машинанг рақамини ёзиб олганмиз. Кейин бир йигит сенларни тўлиқ видеога ҳам олиб қўйибди. Сен улар учун жавоб берасан ҳали. Сени ушлаб келиб улар топилмагунча, биз бир қадам ҳам кетмаймиз. Бу ерда қирқ кишимиз, авлод-аждодинггача қириб келамиз, тушундингми?
Арсен бир оз жим қолди. Сўнг сал қалтираброқ овозини хириллатиб тилга кирди:
– Хўп, ошна. Мен сенга уларнинг қаерда ишлаётганини маълум қиламан. Лекин сен менинг айтганим тўғрисида бировга миқ этмайсан, келишдикми?
– Эркакча гап! Бировга айтмайман, ишонавер!

– Похотний деган посёлка томонда, ботқоқликдан