Tasodifiy hikoya: Eliza bn (boshqalar)
Boshladik. Kechqurin saot 23:30lar atrofi uydagilar bilan restorannan uyga qaytish uchun taksiga q...davomi

иборат ўрмон ичидаги бир оролсимон тошли ташландиқ шахта бор. У ер илгари олмос кони бўлган.
– Похотний деганинг қайси томонда?!
– Каливандан юз километр шарқда. У ерга биров боролмайди, қаттиқ қўриқланади. Менинг пешонамга тўппонча тираб мажбур қилишди. Ахир, нима қилай?... Бўпти, омон бўл, ошно, гапим тамом!
Бу сўзларни ўз қулоқлари билан эшитган аҳли жамоа танг қолишди.
– Демак, Айбике тўғри айтган экан-да, – деди Ашурали ачиниб.
– Энди нима қилдик? – сўради Эрбек.
– Ё астағфируллоҳ, бу нимаси? – дея бошини сарак-сарак қилди Низомхўжа.
– "ФСБ"га зудлик билан хабар беришимиз керак! – деди Жамшид.
– Қаерда у идора? – сўради мўйсафид.
– Чегара постига боришимиз керак. Чунки Арсен айтган жой Россия ҳудудида.
– Бўлмаса, нима қилиб турибмиз. Тезроқ бора қолайлик. Уларни қутқарайлик, ўзимиз ҳам тезроқ юртимизга қайтайлик. Аёллар, кейин анави гўдак жуда қийналиб кетишди.
– Ҳа, тез автобусга ўтиринглар, бўлмаса. Пост бу ерга унча узоқмас, – деди Козим.
– Рулга ўзингиз ўтирақолинг, – деди Ашурали.
Шимол томон йўлга тушишди.
– Бундай қиламиз. Сиз тоға, ана Козим ака, мен, Жамшидбек тўрталамиз кириб чегарачилар командирига маълум қиламиз. Улар "ФСБ" билан боғланишади, нима дедингизлар? – сўради Ашурали.
– Маъқул, – дейишди қолганлар.
– Фақат илтимос, чегаранинг бошқа жойидан ўтдик, деманглар, – деди Ниёзбек аралашиб. – Гап кўпаяди.
– Ҳа, умуман автобусимиз тўғрисида ҳам айтишимиз шарт эмас, – қўшиб қўйди Козим.
Шундай қилинди. Ариза ёзилиб, имзо қўйилди. Лекин улар бу маҳалда олмос конида юз берган воқеалардан бехабар эдилар.

* * *
– Улар Уст-Каменогорск орқали кириб келишади. Ўша ёққа бориб кутиб ола қолайлик, – деди Ашурали.
– Шундоқ ҳам бензинимиз тугаб бораяпти-ку. Пулимиз ҳам йўқ.
– Бўлмаса, улар қутқарилганини қаердан биламиз?
– Ҳа, тўғри, ўғлим. Уларни мусофир жойларга ташлаб кетиб бўлмайди. Бечораларнинг аҳволи қандай экан? Ишқилиб, соғ-омонмиканлар! Ух-ух-ух... – деб қўйди Низомхўжа ачиниб.
– Давайте, поехали. Они же сами доберутся, – деди Саидвафо ҳам ниҳоят тилга кириб.
Йўл азоби, очлик ва совуқ индамас чолни ҳам тилга киритганди.
– Правильно! Эй, поехали-а! – дея қичқирди Алёнанинг тоқати тоқ бўлиб. – Или верните наши деньги, мы сами уедим.

– Да. Кто желает, поехали, – деди Демир дегани ҳам.
– Ну что, эй шофёр! Кого ждём?!
– Те пассажиры. Они же в Уст-Каменогорск приедут.
– Когда?! Откуда ты знаешь, что приедут или нет? Давай-давай, поехали, эй!
– Тоға, кетаверайлик. Бўлмаса, биз тушиб қоламиз. Бу аҳволда гўдагим нобуд бўлади-ку, ахир! – дея тўсатдан йиғлаб юборди Барно.
Автобусда баҳс бошланди. Йўл азоби кўпчиликнинг жонига текканди.
– Бўпти, – деди ниҳоят Козим ва киссасидан икки юз доллар чиқарди. – Бу менинг охирги пулим. Бўлмаса, сизларни бошқа автобусга чиқариб юбораман. Хоҳловчилар мен билан қолишлари мумкин. Мен Уст-Каменогорскка бориб, нариги йўловчиларни кутаман. Бу менинг бурчим.
– Мен қоламан! – деди Эрбек.
– Мен ҳам, – деди Ашурали.
– Мен ҳам қолсам майлими? – сўради Фарида Эрбекка қараб.
Эрбек буни кутмаганди, тоғни толқон қилгандай хурсанд бўлиб кетди.
– Майли, гангир-гунгир қилиб юрамиз-да, – деди Эрбек кулиб.
Низомхўжа ва Саидвафолар ҳам қолишди. Жамшид Ниёзбек билан питакка бориб киракаш автобуслардан бирини гаплашди. Автобус эскироқ эди. У билан уч юз долларга келишишди. Ниёзбек ҳам киссасидан юз доллар чиқариб қўшиб берди. Шундай қилиб, ўттизга яқин одам оддий автобусда юрт чегараси томон йўлга тушишди. Низомхўжа ортларидан дуо қилиб қолди. Эрбек Жамшид билан телефон алмашишди. Ашурали ҳайдовчининг телефон, автобус рақамларини ёзиб олди.
Ҳайдовчининг исми Рудик эди. У татарга ўхшарди.
– Мен тушунмадим, сизлар ҳаммаларинг Россиядан келаяпсизларми ўзи? – сўраб қолди у бир пайт.
Йигитлар бош ирғашди.
– Бўлмаса, нега бу томондан келдинглар?
– Бошқа жойдан ўтиб келдик, – деди Шерқул эҳтиётсизлик қилиб.
– Қаердан?
– Жуда узоқ, номини билмаймиз.
– Нега у ёқдан ўтдинглар? – сўроқда давом этди у.
Шерқулнинг ёнидаги Зоҳир "Эҳтиёт бўлиб гаплаш", дегандай бир туртиб қўйди. Ҳайдовчи ойна орқали буни сезди. Шерқул жавоб бергиси келмай "Ўзимиз шундай...", деб қўя қолди. Ҳайдовчини бу жавоб қониқтирмади ва ўзича хаёлга толди: "Демак, буларда контрабанда бор. Қизиқ, нима экан? Булар ниманидир яширишаяпти. Эҳтимол, пуллари кўпдир", деди у ва машинани ҳайдаб бораркан, ойна орқали барча йўловчиларни бир-бир кузатиб чиқди. Йўловчилар ниҳоят иссиқ автобусда ватанларига қайтиб кетаётганларидан кўнгиллари кўтарилган ва хушчақчақ гурунглашиб келишарди.
Бекзод ва Барно, Кибриё ва Нилуфарларни салоннинг охирига жойлаштиришди. Кибриё холани узун ўриндиққа ётқизиб, устидан адёл ташлаб қўйишди. Гўдакни ҳам бир ўриндиққа ётқизишди. Низомхўжа бор пулига егулик олиб берди.

* * *
Саидвафонинг феъли ҳам бир оз мусофирчилик, йўл азобини тортгач, ўзгаргандай бўлди. У кутилмаганда чўнтагида асраб келаётган икки юз доллар пулини Ашуралига узатди. Ёшлар чапак чалиб юборишди. Бу пул, ёқилғи ва озуқа учун етарли эди. Низомхўжа унинг елкасига қоқиб:
– Аталадан суяк чиқди, – деб қўйди.
– Не понял, – деди Саидвафо.
Ниҳоят, Уст-Каменогорск шаҳрига етиб келишди ва Қозоғистон – Россия божхона пости томон бориб, чегарадан ўтиб келаётганларни бир оз кузатиб туришди. Тик туриб гуммахўрлик ҳам қилишди. Аста ўтиб кетаётган автобуслар, юк машиналари ва енгил автомобилларни узоқ вақт синчиклаб кузатишди. Аммо ҳеч бир таниш қиёфа кўринмасди. Оқшом чўкиб, совуқ кучайди. Фарида дийдираб қолди. Эрбек уни автобусга чиқариб келди, адёлга ўраб қўйди. Сўнгра ҳайдовчиларнинг термосига чой дамлатиб, бирга чой ичишди.
– Нима, шунақа қилиб ўтираверамизми?
– Бирор соат кутсак керак. Келишмаса, кетаверамиз.
– ФСБ уларни қутқарармикан?
– Улар вертолётда боришади. Ўрмон ичида йўл ёмон экан, кўрдингиз-ку.
– Уф-ф... – деб юборди қиз. – Қачон уйимизга етиб оларканмиз-а, беш кундан бери йўл юрамиз.
– Анавилар билан кетаверишингиз керак эди. Нега кетмадингиз?
Фарида Эрбекнинг қора кўзларига меҳр билан боқди. Нигоҳлар тўқнашди. Эрбек ҳамон савол назари билан қараб турарди. Қизнинг қўлларини ушлади.
– Ҳой, нима қилаяпсиз?
– Музлаб қолибди-ку, – деди йигит қайноқ кафтларининг орасига олиб "куҳ-куҳлаб" қўйди.

Бу ҳаракат қизга ёқди, шекилли, қўлларини тортиб олмади.
– Бўпти, сиз мусиқангизни эшитиб ўтиринг, – деди Эрбек ва кета бошлади.
– Эрбек ака, сиз қаёққа? – сўради қиз.
– Бир хабар олайин-чи.
– Йўқ. Кетманг, – деди қиз илтижоли оҳангда.
Йигит қайтиб келди ва беихтиёр қизнинг юзига кафтини қўйди.
– Вой, нима қилаяпсиз? Боринг, кетинг!
– Йўқ, – деди йигит энди кетгиси келмай.
– Анавилар сизни кутиб туришибди, ахир. Уларни топайлик, тезроқ кетайлик.
– Хўп, – деди Эрбек ва меҳр билан қизнинг оёқларини адёлга ўраб қўйди-да, автобусдан тушиб кетди.
Фарида Эрбекнинг ортидан қараб қолди. Эрбек ва бошқалар чиқиб келганида, у ухлаб ётарди.
Тоқатлари тоқ бўлиб фақат эндигина ортларига қайрилган маҳалигина "Ҳой, ошна!" деган Жўшқиннинг овози янгради. Таниш-нотаниш йигитлар бирин-кетин божхонадан чиқиб кела бошлашди. Ҳаммалари гўё эски қадрдонлардай