Tasodifiy hikoya: Armiyada xizmat qizlgan paytim
Ismim Jahongir 2002-yil harbiy xizmatni o'tash uchun Surxandaryoga yuborishdi u yerda chegarai qo'ri...davomi

бағрига тобора сингиб, қарши томондан келаётган машиналар сони камайиб борар, туя боқиладиган қозоқ ўтовлари онда-сонда кўриниб қоларди. Шу зайл юз километрлар юрилгач, оқшом чўка бошлади. Шамол кучайгандан кучайиб, қор тўзони машина ойналарига уриларди. Йўлда бир-икки қўл кўтарган йўловчидан бошқа ҳеч ким учрамади.

– Ҳой Демир, анави Рудикдан бир хабар олиб қўяйлик. Музлаб қотиб қолмасин, тағин.
– Нима, салонга чиқариб оламизми?
– Ўша ифлоснинг башарасини кўргани кўзим йўқ. Қўлларини бўшатиб шу ерга ташлаб кетаверайлик. Машинасини кейин божхона ёнидан олаверади.
– Майли, – деди Демир.
Улар автобусни бир четга олиб машинадан тушишди. Совуқ шамол юз-кўзларини чимдиди. Юкхонани очиб Рудикни тортиб олишди-да, оёқ-қўлларини бўшатишди.
– Мени кечиринглар, бошқа бундай қилмайман. Тавба қилдим!
– Ўчир овозингни, даюс!
Йигитлар яна автобусга чиқишди. Рудик ўзини қолдириб кетишаётганини кейинроқ пайқади.
– Ҳой, мени ташлаб кетманглар. Ахир бу ерда очликдан музлаб ўламан-ку! – қичқирди у.
Жамшид автобусни ўн-ўн беш метр юргизиб тўхтади.
– Демир, анавинга нон бериб қўяйлик. Очидан ўлмасин тағин.
Рудик уюшиб қолган оёғини аранг судраб бир-икки қадам ташлаган ҳам эдики, Демир чопиб келиб қўлига яримта бўлка нонни тутқазди-да, изига қайтди. Эшик қарсиллаб ёпилди.
– Ҳой, у ёққа кетманглар! Йўл йўқ, у ёқда! Орқага қайтинглар, адашасизлар! – дея бақирган Рудик кимсасиз йўл бўйида қўл силтаганича қолаверди.
Қор тобора қалинлашиб борар, аста-секин йўл буткул қор билан қопланиб, унинг йўл экани ҳам сезилмай, белгилар ҳам кўринмай қолди.
– Жамшид, шу ерда тўхтайлик, – деди Демир.
– Нега?
– Бирорта транспорт ўтишини пойлаймиз. Кейин ундан йўлимизни сўраймиз. Бунақада адашиб қоламиз, ёқилғи ҳам оз қолди.
– Ҳа, – деди Жамшид ва бензин кўрсаткичига эндигина кўзи тушиб, эси чиқаёзди. Чунки атиги ўн литрча қолибди.
Автобус тўхтади. Бироқ бир соатлар ҳам турдиларки, бирорта машинадан дарак бўлавермади. Қор бўрони тобора кучайиб борар, двигатель ўчириб қўйилгани учун салон ичи ҳам тез совиб борарди. Йўловчиларнинг ҳаммаси деярли ухлаб қолишди. Фақатгина баъзилар бетўхтов йўталар, Нилуфарнинг "Вой, онам!" дея фарёд чекиб, зорланиши, гўдакнинг қорни очиб йиғлаши жимликни бузиб турарди. Кўп ўтмай оғир чарчоқ ва асабийлашишлар таъсириданми, поёнсиз, оппоқ даштликда кўз тикавериб Жамшиднинг кўзи илинди. У рулга бошини қўйгани ҳолда қаттиқ ухлаб қолди.

* * *

Йўловчилар қанча ухлашди, билишолмади. Автобус ичи жуда ҳам совиб кетган, ойналари музлаб, теварак бутунлай кўринмай қолганди. Гўдак яна биғиллаб йиғлай бошлади. Барно иложсиз эрини уйғотди.
– Ҳой, туринг, дадаси. Музлаб қоламиз-ку!
– Н-нима?
– Совуқда музлаб қоламиз деяпман. Шофёрни уйғотинг, ё жўнайлик, ё печкасини ёқсин.
– Ҳа, хўп, – деди Бекзод ва Жамшиднинг елкасини силтай бошлади. – Ҳой, уйғонинг, музлаб қолдик-ку!
Жамшид аранг ўзига келди. У ширин туш кўраётганди. Тушида қор ёғаётган боғлар ичида Нилуфар ва бир неча болачалар билан қувлашиб қор бўрон ўйнашарди. Кибриё хола уларни кузатиб кулиб ўтирарди.
– Нилуфар, – деб қўйди у.
– Мен Нилуфармас, Бекзодман. Машинани юргизинг, жўнайлик, деяпман.
Жамшид уйқусираб аланглади.
– Қаердамиз ўзи?
– Билмасам.
Жамшид эшикни очмоқчи бўлди. Очилмади. Музлаб қолибди. Елкаси билан бир-икки урганди, очилиб кетди ва ғувиллаб совуқ шамол билан қор уюми урди. Эшикни тезда ёпди.
– Йўл қани?
– Билмасам.
– Қаёқдан келаётгандик, қаёққа борамиз?!
Бекзод ҳайрон бўлди ва асабийлаша бошлади.
– Мен қаёқдан билай. Рул сизнинг қўлингизда-ку, ахир. Билиб-билмай ўтираверадими? Давай, тез бўлинг! Бу ерда совуқда музлаб қоламиз.
– Қаёққа бораман?
– Қаёққа бўларди, таможняга-да!
Мотор ҳам совиб қолибди, аранг ўт олди. Чироқни ёқди, ғира-шира бепоён даштлик, оппоқ қор бўронидан бўлак ҳеч нима кўринмасди. Қор қалинлашгани, теп-текис майдонда йўлдан асар ҳам қолмаган, жануб қаёқда, шимол қаёқдалигини билиб бўлмасди. Жамшид таваккал қилиб автобусни нотекис йўл бўйлаб ҳайдаб кета бошлади. У теварак-атрофга умид билан боқар, бирор йилт этган чироқни ёки қорайиб кўриниши мумкин бўлган иншоотни изларди. Эллик-олтмиш километрча йўл босди ҳамки, ҳеч нарса учрамади. Ёқилғи кўрсаткичи тобора пасайиб борарди. Ҳадеганда тонг ҳам отавермасди. Ниҳоят яна тўхташга тўғри келди. Чунки бензин жуда оз қолганди. Жамшид аввал тонгни қаршилашни, сўнгра бирор чорасини кўришга қарор қилди.
Ниҳоят тонг отди. Шамол тинган, қор эса ҳамон тинмасди. Йўловчилар бир-бир уйғониб оёқларининг чигилини ёзиш учун туша бошлашди. Қор бир қаричдан зиёд ёғибди. Йигитлар қор билан юз-қўлларини ишқаб юзларини ювган бўлишди. Теварак-атроф бир текис оппоқ, бирорта қорайган нарса кўзга ташланмасди.
– Қаёққа келиб қолдик-а? – сўради йигитлардан бири.
– Яхшилаб қаранглар-чи, симёғочлар бормикин? Симёғочлар ўтган жойда албатта йўл бўлади, – деди Жамшид.
– Ҳеч қандай симёғоч кўринмаяпти, адашибмиз, шекилли.
– Энди нима қиламиз?
– Бирор кимса ўтиб қолар.
– Ўтмаса-чи?

– Яхши ният қилайлик.
– Бўлмаса, болалар, ўт ёқайлик. Ҳам исинамиз, ҳам узоқдан бизни кўришади.
– Майли, ҳамма ўтин терсин!
Йигитлар тарқалиб, дўмпайиб турган қор уюмларини титкилай бошлашди. Аммо бир оз шувоқ новдаларидан бўлак ҳеч нима қўлларига илинмади. Бунинг устига, егуликлари ҳам тугаганди.
– Бу ерда яна бир кеча қолсак ҳам очликдан, ҳам совуқдан музлаб ўламиз, – деди Бекзод маъюс.
– Нима қиламиз бўлмаса?
– Пиёда жўнаб темирйўлга етиб олишимиз керак.
– Қанча бензин қолди?
– Ўн километрга етади.
– Бўлмаса, тугагунча юраверайлик.
– Қайси тарафга?
Йигитлар оқаришиб қолган осмон томон боқишди ва қуёшни излашди. Аммо оқиш осмонда қуёшнинг нишонаси сезилмасди.
– Қуёш кўрингунича бир оз кутамиз.
Кимдир тўпланган шувоқлардан аланга олдирмоқчи бўлиб газетани ғижимлаб ёқди. Аччиқ оқ тутун димоқларини қитиқлади. Бу нажот гулханига ўхшаб кетарди.
Бекзод ва Барно асабийлаша бошлашди. Улар гўдакларини нобуд қилиб қўйишдан чўчишарди. Ансора билан Аслия Кибриё холанинг жасади устидаги матони тикишда Нилуфарга ёрдамлаша бошлашди. Уни бирор жойга кўмишга ҳам ҳайрон эдилар. Чунки ер кавлашга асбоб ҳам йўқ. Бунинг устига, ер музлаган, чуқур кавлаб бўлмайди. Иложи борича мурдани ўзлари билан олиб кетишлари керак. Ниҳоят, Бекзоднинг тоқати тоқ бўлди.
– Ҳой, ҳайда машинангни. Бўлмаса, ўзимиз пиёда кетаверамиз.
– Ихтиёрингиз, – деди Жамшид бепарво.
– Нима дединг?! Гўдагимга агар бир гап бўлса, сени ўлдираман! – деди Бекзод ва Жамшидга ташланиб уни дўппослай кетди.
Йигитлар чопиб келиб уларни ажратишди. Асаблар янада таранглашди.
– Бўпти, кетдик! – деди Жамшид.
Яна бепоён оппоқ даштликлар бўйлаб кета бошладилар. Ҳамманинг кўзи деразаларга михланган, гўё ҳозир бирор кимса, машина ёки ўтовга кўзлари тушиб қоладигандай илинж билан боқишарди. "Автобус бензини ҳозир шу ерда тугаб қолса-я, унда нима қиламиз", деган хавотирлик барчанинг хаёлини чулғаганди. Аммо кўп ўтмай шу ҳолат ҳам юз берди. Ёқилғи тугаб, автобус бир-икки силтанди-да, тўхтаб қолди.
– Ҳа, нима гап? – сўради Бекзод шоша-пиша.
– Етиб келдик, – деди Жамшид ва чуқур хўрсинди.
Бекзод нима қиларини