Tasodifiy hikoya: ЖИГАРБАНДИ 4
Ойиси майин жилмайди. Қизига ; -Ёмон аёл бўлса туғиб бермасди. Демак болажонгина экан. Умри зиёда ...davomi

бу ҳақида эшитмаганмидингиз?
– Яқинда укаларим бир гапиргандай бўлишувди, лекин мен ишонмагандим. Ҳозир у қаерда, учрашсам бўладими?
– Албатта. Қосим акангиз уни бобонглардан қолган эски чордеворига жойлаштириб қўйганмиш. Қирқ йил европа маданиятини танасига сингдириб келган инсон ҳозирда илвираб турган сандал-ўчоқли уйда ўтирибди. Тезак ёқиб қумғонда чой ичаяпти, кирларини тоғорани тарақлатиб ўзи юваяпти.
– Ажаб бўпти! Бунга унинг ўзи айбдор. Нега онажонимни куйдириб бизни болалигимизда ташлаб кетди?
– Юз фоиз ҳақсиз, қизим. Кеч бўлсаям, мана, барибир келди-ку. Сизларни деб қайтди, ахир.
– Россияда ўрис хотин олган, ундан бир ўғли бор, деб эшитганмиз.
– Ҳа, тўғри. Сизлар узоқда бўлгач, у бутун меҳрини ўша ўғлига берган. Унинг исми Рустам. Лекин барибир она юртини, сизларни соғиниб яшаган.
– Қанақа бойлиги бор экан ўзи?
– Қизиқмисиз, қизим. Шунча йил бекорга юрмагандир, ичмаган, чекмаган бўлса... Униям ўзига яраша орзу-ҳаваслари бўлган-да.
– Бу ҳақда Қосим акам биладиларми?
– Билмадим. Лекин ошнам менга умримнинг охирида қайси фарзандим менга суянчиқ, тобуткаш бўлса, бойлигимни ўшанга бераман, деб айтганди. Ўйлаб кўринг, қизим. Майли, мен борай. Омонат гапни етказдим. Ошналик бурчимни адо этдим. Гапнинг тўғриси, мабодо ҳеч қайси бирларинг тан олмасанглар, мен уни олиб кетаман. Бундай ташландиқ жойда уни хор қилдириб қўймайман. Янги уй қуриб бераман. Хўп, хайр.
Меҳри каловланиб қолди.
– Йўқ. Албатта қараймиз, отахон. Мен шу бугуноқ у кишидан хабар оламан. Аввал эрим билан гаплашай, кейин уйимга олиб кетарман.
– Хўп, яхши.
– Отахон, тўхтанг! Манави сизга совға. Яхши хабар учун, – деди жувон ва бир қутидаги кўйлакни узатди.
– Э, қўяверинг.
– Олинг, олаверинг, Туркияники. Сизга жудаям ярашади.

* * *

Арининг уясини кавлаб қўйган Низомхўжа уйига қараб йўл олди. Автобусда кетиб бораркан, Саидвафо билан шунақа автобусда танишганини ва бўлган ишларни ёдига олди. Мана энди "пуфф сассиқ" бўлган "ўрис чол" фарзандлари орасида табаррук. Бу гап маҳалла-кўйда овоза бўлади. Рамзий қабртошни олиб ташлашади. У гўё нариги дунёдан тирилиб қайтиб келади. "Бу киши бобонг" деб набираларига таништиришади. Улар Саидвафони чуғурлашиб алқашади. Инсон учун яна қандай бахт керак? Тўғри, ёлғон ишлатдим. Лекин қилган таваккалим савоб иш. Майли, бу ёғи худодан. Ишқилиб, фарзандларига оталари юзини иссиқ қилиб кўрсатсин... Ё тавба, нималар деяпман ўзи?
Бироқ Саидвафонинг тақдири Низомхўжа ўйлаганидек силлиққина ҳал бўлмади. Ари уяси тўзгандан тўзиб, бирданига "эски ҳужрага ҳужум" бошланди. Уч ака-ука ва бир қиз худди келишиб олишганидай деярли бир вақтда пастқам деворли бу ташландиқ ҳужрага қўлларида майда-чуйдалар билан бирин-кетин кириб келаверишди.
Қосимбой отаси билан дийдорлашиб, у ёқ-бу ёқдан суҳбат қуриб, кетишга шайланган ҳам эдики, "Ота!" дея қичқириб аввал Камол, сўнгра Меҳри ва Жамоллар кириб келишди. Уларнинг ортидан қўлида бир лаган овқат Қосимжоннинг хотини Ҳидоят билан катта ўғли Шербек, Камолнинг хотини икки кичкинтойлари Ўткир ва Шокир билан, Жамолнинг хотини Гулноз бўлса, ўша бўйи етган қизи Дилноз билан, Меҳрихон хўжайини Јиёсжон билан кириб келишиб, кичкинагина даҳлиздаги сандал атрофига тўлиб тошиб кетишди.
Бирдан бундай бўлишини нафақат Саидвафо, балки неча-неча йиллардан буён бундай ғала-ғовур эшитмаган лой сувоқ деворли, шифти қамишлари осилиб турган ҳужра ҳам кутмаганди. Хари ва вассалар орасида мизғиётган калтакесагу кўрсичқонлар, чумолию қурт-қумурсқалар тумтарақай бўлишди.
Фарзандлар хаёлида бир фикр айланарди: "Нима бўлди у бойлик? Тахминан неча пул ва у ҳозир қаерда экан? Сандал ичидами ёки ёстиқ тагида?" Шу туфайли ҳам суҳбатларида қандайдир самимийлик етишмаётган, мулозаматлари сохта эди.
– Энди бўлмасам, мундоқ қилсак, – дея салмоқланиб гап бошлади Қосим. – Отамизни бу ерда толиқтириб қўймайлик. Хушхабарни эшитиб энди бутун қариндош-уруғ, маҳалла-кўй кела бошлайди. Бизнинг уйга кўчайлик. Мен бир қўчқорни думалатай.
Бу гап ҳаммага маъқул тушди. Ота тантанали равишда Қосимжоннинг уйига кўчириладиган бўлди. "Ўрис чол"нинг ота деб тан олиниши катта маросимга айланиб кетди. Унга янги уст-бош, миллий чопон ва дўппи кийдириб қўйишди. Бошидаги дўппи ўзига ярашмай, бир бурчаги очилиб турар, чол нима деярини билмай кўргани келганлар билан чала-чулпа гаплашарди.

Келди-кетди уч-тўрт кунда ҳам тўхтамади. Саидвафонинг фарзандлари ва уларнинг турмуш ўртоқлари илҳақ бўлиб хизматларига ҳам боролмай қолишди. Ниҳоят, Қосим жириллай бошлади. Бир пайт топиб у отасига шундай гап қотди:
– Бу келди-кетди ўзича бўлмас экан, ота. Сарф-харажатларни кўраяпсиз-ку, битта боқиб қўйган новвосимнинг пули кетди.
– Да-да, конечно, – деб қўйди бобой бу гапни тасдиқлаб.
– Йиққан-терганларингиздан озроқ бериб турмасангиз бўлмайди энди.
– Да-да, – деб қўйди Саидвафо уни тушунмай.
Қуда тарафдагилардан яна кимдир келдию, гап чала қолди.
Шундан сўнг Жамол, Меҳри ва Камоллар ҳам ўз хонадонларида биттадан жонлиқ сўйиб қурбонлик қилиб, энди тирик оталари шарафига хатми ош беришди. Сўнгги маросим Камолникида бўлиб ўтди. Камол билан унинг хотини оталарига яхши иззат-икром кўрсатишиб, унга атаб қўйилган хонага доимий истиқомат қилиш учун таклиф этишди. Аммо бу таклиф кутилмаган акс-садо берди:
– Йўқ! Отам меникида яшайдилар! Чунки мен оиланинг каттасиман, – деди Қосим кутилмаганда жаҳл билан.
– Мен отамнинг супрақоқдисиман! Бу уй унинг ўз жойи. Шу ерда яшайдилар.
– Йўқ! Отамни биз олиб кетадиган бўлдик. Меҳмонхонамизни тайёрлаб қўйдим. Мундоқ гапирсангиз-чи, ҳой дадаси, – деди Гулноз.
– Ҳа, дадамиз бизникида яшайверадилар. Дилнознинг тўйига ўзлари бош бўладилар, – деб қўйди Жамол.
– Ҳамманг бекоргинанинг бештасини айтибсизлар! Отамни ўзим олиб кетаман. Кекса одамга аёл киши қараши керак. Нима, бўлмаса сизларнинг хотинларингиз қарармиди? Улар бегона-ку. Майли, аввал отамни уйлантириб қўяйлик. Уни парваришлайдиганни топайлик, ана кейин қаерда, ким билан яшайдилар, ўзлари ҳал қиладилар. Тўғрими, ота? Юринг, бизникига кетдик. Ҳов хўжайин! Машинани юргизинг, бўлинг! Отагинам чарчадилар, бориб дам олсинлар!
Меҳрихон олғирликни қўлдан бой бермади. Қиз бола отага меҳрибон бўлади, деганларининг исботи шудир балки. Қизи тушмагур машинада уйга етиб боргунигача ҳам, барча европача маиший шароитлар яратилган алоҳида уйига уни жойлаштиргунича ҳам жағи тинмади. Тез гапираётгани учун қизининг гапларини ота англолмас ора-сирада "Да-да, конечно", дейишдан нари ўтмасди.

Davomi bor
Bir seria qoldi