Tasodifiy hikoya: Super sinfdosh
Bu bolgan voqea...davomi

узатди.
Саидвафо ҳам беихтиёр унга томон қўлини чўзди. Негадир ўзини қушдай енгил ҳис қилди ва оёқлари ерга тегиб-тегмай Санобар билан қўл ушлашиб ғира-шира ёруғлик қўйнига ғарқ бўлишди.

* * *


Орадан уч кун ўтди. Қосим ёмон туш кўрди. Отаси уни ўзига чорлайверди. Сўнгра у отани қидириб чойхонага борди. У ердагилар "кўрмадик" дейишди. Укаларимнинг бирортаси олиб кетишдимикин? Қизиқ, шунча гап-сўздан кейин ҳам барибир отамдан умидвор-а, булар", – деб қўйди у ўзича ғудраниб ва уяли телефонини олиб уларга бир-бир қўнғироқ қилиб чиқа бошлади. Жамол "Йўқ. Бизникида эмас", деди. Меҳри "Э қўйинг. У кишини кўрмайин ҳам, куймайин ҳам" деб уришиб берди. Камол "Отамни ҳалиги, олтиариқлик ҳожи олиб кетган бўлса керак", деб Низомхўжага ҳам қўнғироқ қилди.
– Ҳа, тинчликми, Қосимжон? Отангиз яхши юрибдиларми? – сўради Низомхўжа.
– Ҳа-ҳа, яхшилар. Лекин шу кунларда кўринмай қолдилар. Мабодо бирга эмасмисизлар, деб...
– Йўқ. Меникига ҳали келмаган. Ўзи шу кунларда сизларникига бориб, у кишини олиб келмоқчи бўлиб юрибман. Кейин Жамшиджон деган оғайнимизнинг тўйи бўлаяпти. Саидвафо билан бирга қўлтиқлашиб борамиз-да.
– Отамнинг бошқа шунақа танишлари йўқми?
– Улар бир автобус. Лекин уларнинг манзилларини билмайди. Сиз уни четданмас, ўз жойингиздан қидиринг. Униям тенгқурлари, синфдошлари бор, суриштиринг. Ё бирорта рамақижон кампир-а?..
– Э йўғ-е, қўйсангиз-чи? – эътироз билдирди Қосим.
– Нима, қари от ем емайдими? – пичинг қилди Низомхўжа.
– Майли, бирортасини топиб олса, ўша сиз кўрган ҳужрага уйлантириб қўяверамиз.
– Эҳтимол, отангиз ўша ҳужрададир, россиялик хотини келгандир.
– Жа опқочасиз-да, ҳожи ака. Келинг, бир меҳмон бўлиб кетинг.
– Майли, бориб қоламан.
Қосим телефон тугмасини босиб қўяркан, хаёлига "Отам ростдан ҳам ўша ҳужрада бўлсалар-чи. Биздан аразлаб ётгандирлар-да", деган фикр келди ва беихтиёр ўша томонга қараб жўнади.
Девордан қаради ва эшик ланг очиқлигини кўрди. Бир ўткир қўланса ҳид димоғига урилди. "Нима бало. Мушугимиз ўлиб қолганми?" деган ўйга борган ҳам эдики, ўша мушук девор устига бир сакраб чиқиб, беўхшов миёвлаб қўйди-да, пастга "гурс" этиб сакраб нари кетди.
Қосимжоннинг юраги бир нохушликни сезди ва эшик томон "Ота!" дея қичқириб чопиб борди. Ичкаридан уч-тўрт каламуш гувв чиқишиб урра қочишди. Ичкарига қарадию қотиб қолди. Отанинг афт-башарасига қараб бўлмас, қўлию оёқларини каламушлар еган, шекилли, ўйилиб ётар, қуртлаб кетган, қўланса ҳид сассиғига чидаб бўлмасди. Қўрқиб кетган Қосим дод солиб қочиб чиқиб кетди. Дўхтир укаси Жамол ёдига тушди ва унга тез қўнғироқ қилди.
– Жамол, эшитаяпсанми, ука! Ишлар чатоқ! Отамизни бериб қўйибмиз. Ўлганига анча бўлган шекилли, каламушлар еб, ачиб-сасиб кетибди. Нима қилиш керак?
– Жасадни қаердан топдингиз?
– Ўша эски ҳужрадан! – деди Қосим йиғламсираб.
– Ака. Сизни тушундим. Бу кўргулик. Лекин сиз у ерга бошқа яқинлаша кўрманг! Умуман ҳеч кимни киритманг, хўпми?
– Бу нима деганинг, ахир...
– Отамда сил касаллигининг ёпиқ шакли бор эди. Буни у Россияда орттирган. Яна "Сибирь язваси" ҳам бўлиши мумкин. Бу хавфли, тушунаяпсизми? Одам тириклигида бу касалликлар билинмайди, юқмайди. Лекин ўлганидан сўнг ўпкасидаги бактериялар ривожланиб, атрофга тарқала бошлайди. Бу хатарли. Ўлат тарқалиши мумкин!
– Нима?! Қанақа ўлат?!
– Юқумли-да, вабога ўхшаш. Шунинг учун у ердан тез кетинг! Мен ҳозир санэпидстанцияга қўнғироқ қиламан. У ерни карантин қилиш керак. Одамлар у ерга яқинлашмасин, тушундингизми?
– Тушундим, хўп. Об-бо! – деди жаҳл билан Қосим.
– Тириклигида фойдаси тегмаганди, ўлигиям бизга юк бўладиган бўлди. Эй худо, бу яна қанақа фалокат ўзи?!
– Кўп ўтмай, милиция ходимлари етиб келишиб, ўша атрофни ўраб олишди. Сўнгра махсус ниқоб кийган санэпидстанция ходимлари, ҳужрага кириб жасадни қора целлофан халтага солишди-да, олиб кетишди. Уй ичидаги ҳамма буюмни бир уюм қилиб ёқишди. Теварак-атрофга сичқон ва каламушларга қарши ўткир дорилар сепишди. Тупроқ ва ҳавони ҳам таҳлил қилишди. Қўни-қўшниларнинг барча мушуклари тутиб келтирилиб, ўтга ташланди ва уйлар дезобработка қилинди.
Саидвафонинг жасади махсус камерада куйдирилди ва хоки махсус темир қутига солиниб, шаҳар ахлатхонаси ҳисобланган карьердан бир чет жойни кавлаб кўмиб келишди. Устидан бир машина шағал ҳам ағдарилди. Бу эпидемия тарқалишига қарши бир чора эди.

* * *
Карантин олинганидан сўнг оға-инилар ўртада пул йиғиб, маърака маросимини ўтказишди. Маъракага Низомхўжани ҳам чақиртиришди. Аммо унинг ўлими тафсилотлари ҳақида айтишмади. Низомхўжа, Жамшид, Ашурали учалалари бирга келишган эди.
– Йигитлар, – деди мўйсафид. – Аввало қабристонга бориб тиловат қилайлик-да, сўнгра маъракага ўтсак, нима дейсизлар?
– Маъқул, – деди Ашурали. – Қабристон қайси томонда экан?
– Мен у ерни яхши биламан. Раҳматли Саидвафо ўз қабрини менга кўрсатган эди.
– Қанақасига? – ажабланиб сўради Жамшид.
– Фарзандлари унинг узоқ бедарак кетгани учун, хуллас, рамзий қабр қилиб, тепасига қабртош ҳам қўйиб қўйишган экан. Кейин ҳар хотира кунларида болалари билан келиб оталарини ёдга олиб кетиб туришаркан-да.
– Эҳ-ҳе, бу жуда қизиқ-ку, – деди Ашурали.
– Ҳа. Лекин Саидвафо ниятига етди. У бечоранинг нияти ўз юртига келиб, мусулмон мозоридан жой олиш эди. Жасади Россиянинг иттопмас ботқоқлари, қозоқнинг кимсасиз даштларида қолиб кетмай, ўз фарзандлари қўли билан кўмилди.
– Тўғри айтасиз, отахон. Анави икки йўловчи қизлар бор эди-ку, Шамсия билан Хумора деган, ўшаларга ҳам ўз тупроғида ўлмоқ насиб қилмади. Лекин айтишларича, Барно охирги нафасигача ўз уйига қайтишни орзу қилиб, келибоқ жон берганмиш.
– Ҳа, Бекзоджон телба бўлиб қолибди. Бир яхшигина оила хонавайрон бўлди. Бунинг ҳаммаси ўз юртини ташлаб, ўзга юртга ҳавас қилишнинг оқибати. Автобуслар адашмайди, одамлар адашади.
– Қайнонам ҳам сарсон-саргардон ўлим топдилар, – деди Жамшид маъюс.
– Ҳа, тўйларинг ҳам сурилди. Наилож, ҳаёт шунақа экан-да. Лекин Нилуфарнинг отаси эсон-омон келгани яхши бўлибди.
– Аммо у касалванд. Қариндошлар тўйни тезлатайлик дейишаяпти.
– Тавба, ёши ўтганидан кейин Россияда бало бормиди? Ёш йигит бўлса экан, ақли-ҳуши йўқми, дердик.
Улар шу зайл суҳбат қуриб қабристонга етиб келишди.
– Янги қабрлар ҳув анави ёқда экан, – деди Ашурали.
– Йўқ, айтдим-ку, ошнамизники ўзи алоҳида деб.
Улар сўқмоқ йўлка бўйидаги бир тахта ўриндиқ қўйилган жойга боришди. Низомхўжа не кўз билан кўрсинки, Саидвафонинг қабри ўрни теп-текис, қабртош ҳам йўқ эди.
– Ёпирай, худди мана шу ерда эди, аниқ биламан.
– Янги қўйилганлар ичидадир.
– Яхшиси, гангимай қабристон қоровулини топайлик.
Аммо қоровул кўринмасди.
– Муталлибжондан сўрай қолайлик. Менда унинг телефон рақами бор.
Муталлибжон ўзининг маъракада эканини айтди.
– Бизлар аввал раҳматлини қабрини зиёрат қилиш учун қабристонга келувдик, тополмадик, жойида йўқ-ку?!
– Тополмайсизлар ҳам.
– Нега?– Бу ерда гапиришим ноқулай. Мен ҳозир машинамда етиб бораман. Ўша қабристон дарвозасининг олдида кутиб туринглар.
– Хўп бўлади.
– Ҳа, нима гап экан? – сўради Ашурали.
– Қабрга қўйилмаганмиш. "Ҳозир бориб тушунтираман", деди. Тавба.