Tasodifiy hikoya: Мураккаб Хаёт Ойини
Асалому алекум сайтмиз азолари. Янги ёзаёткан хикоямиз реал вокеалар асосида ёзлмокда албата окин. М...davomi

Муталлибжон етиб келиб меҳмонлар билан учрашди ва бўлган гапларни айтиб берди.
– Ё астағфируллоҳ, у кишига бир парча қора ер ҳам насиб қилмабди-да-а?
– Кўмилган. Фақат бу ерга эмас.
– Ие, қаерга бўлмасам?
– Адирликдаги шаҳар ахлатхонасига.
– Нима дедингиз?
– Санэпидстанция ходимлари уни куйдиришиб, хокини ўша ерга кўмишибди. Чунки касаллик тарқалиши мумкин экан-да.
– Ёпирай! Эй худо, бу қандай бедодлик бўлди?! Бай-бай-бай... Ёмон бўлибди-ку. Саидвафо ниятига етолмабди-да-а?...
– Юринглар бўлмаса, Қосим аканикига. Нега?
– Маъракага-да.

– Хиҳ, ўша Қосим отасига эътиборли бўлганида шу аҳвол юз бермаган бўларди. Демак, уни қаровсиз ташлаб қўйган, фарзандлик бурчини бажармаган, – деди Низомхўжа асабийлашиб.
– Энди бўлар иш бўлиб, ўлган ўлиб кетибди, – деди Ашурали.
Улар Муталлибжоннинг машинасига ўтиришди. Низомхўжа Саидвафонинг ўлимида бемеҳр, бетарбия фарзандлари сабабчи, деб жаврай кетди.
Бир пайт у Муталлибга қараб "Тўхтатинг!" деди. Машина йўл четида тўхтади.
– Ҳа, отахон, тинчликми?
– Ўша хок қаерда кўмилган дедингиз?
– Адирдаги ахлатхонага. Ўша ерда карьер бор.
– Ўша ёққа ҳайданг, илтимос.
Муталлибжон йўловчиларга бир қараб олди-да, машинани ортга бурди.
Улар адирлик бир четидаги, айрим жойлари тутаб турган карьер тепасига келишди ва чўккалаб ўтиришди. Низомхўжа Қуръон тиловат қилди. Ахлат титкилаётган қора қарғалар бетиним қағиллашарди.

ХОТИМА

Орадан уч ойлар ўтгач, Муталлибжон Низомхўжага қўнғироқ қилиб қолди.
– Ҳожи ака, бир келиб кетсангиз, янгилик бор, – деди у салом-аликдан сўнг.
– Нима экан?
– Мен уни таърифлаб беролмайман.
– Ие, қизиқ-ку! Нима бўлиши мумкин ё ахлатхонада бирор илоҳий мўъжиза юз бердими?
– Йўқ, қабристонда. Ҳалиги, келиб кетгандинглар-ку.
– Хўш-хўш? Айтаверинг-да, энди...
– Раҳматли ошнангизнинг муҳташам қора мармар қабр тоши пайдо бўлди. У жуда қиммат турса керак.
– Ҳа, шуми? Ҳа, энди фарзандлари пушаймон бўлиб бир мурувват қилишгандир-да, – деди мўйсафид "Бунинг нимаси қизиқ?" дегандай ғаши келиб.
– Йўқ. Улар қўйишмаган.
– Ие! Унда ким?..
– Россиялик ўғли келибди. Исми Рустам эмиш.
– Ёпирай! Манавини ҳақиқий мўъжиза деса бўлади. У ҳозир қаерда, кетиб қолмадими?
– Йўқ. Бугун ўша сиз билган чойхонада маҳалладагиларга отасининг хотирасига деб маросим уюштирган. Шунга сизниям, анави сиз билан бирга келган йигитларниям таклиф қилишаяпти.
– Бу ишга Саидвафонинг анави пандавақи фарзандлари қандай қарашаяпти?
– Яхши. Рустам Жамолга мебел учун пул берганмиш. Унинг қизининг тўйини ўтказиб, кейин кетармиш.
– Э, шунақами? Мени жуда хурсанд қилдингиз-вей! Индинга Жамшиджонниям тўйи бўлаяпти. Биз ҳам тўйга ҳаммаларингни таклиф қилиб келамиз бўлмаса. Уникигаям Россиядан бир меҳмон келган. Исми Дмитрий ўрмончи эмиш. У Жамшиджонга кўп яхшилик қилган экан. Тўйига айтган экан, хотини билан етиб келибди. Ҳа, яна айтмоқчи, Ашурали деган дўстимизниям Россиядан меҳмони бор. Улар ҳарбийда бирга хизмат қилишган экан. Исми Славик, зўр йигит. Ҳозир униям олволамиз.
– Хўп, отахон, сизларни кутамиз. Тўғри қабристонга келаверинглар. Биз ўша ерда бўламиз.
– Бўпти. Мен бўлмаса ҳозир йигитларни қўнғироқ қилиб топаман.
Низомхўжа, Жамшид, Дмитрий, Ашурали ва унинг Новосибирсклик ўртоғи Славиклар қабристонга кириб келишди. Саидвафонинг навқиронлик сурати туширилган улкан қора мармар қабр тош ўз маҳобати билан ажралиб турарди. Унинг атрофи ҳам қора мармарли панжара билан ўралганди. Ўтириладиган ўриндиқ ҳам жуда бежирим. Қосим, Жамол, Камол, Меҳрихон ва Рустам, Муталлиб ва яна бир-икки қўшнилар усталарнинг охирги пардозлаш ишларини жимгина кузатиб туришарди.
Меҳмонлар улар билан бир-бир кўришиб чиқишди. Низомхўжа Рустамни маҳкам бағрига босди-да, "Молодец сынок!" деб елкасини қоқиб қўйди. Рустамнинг сочлари сариқ бўлса-да, қош-кўзлари Саидвафоникидай қоп-қора ва чеҳраси самимий эди. Унга марғилон дўппи кийдириб қўйишибди. Дўппи унга жуда ярашиб турарди. Дмитрий ҳам "Тебе идёт, земляк" деб уни алқаб қўйди.
Аммо Низомхўжага ҳам, бошқаларга ҳам қабртошдаги бир ёзув ёқмаётганди. Улар на куйишни, на кулишни билолмай дим-дим эдилар. Қабртошдаги сурат тагига "Чурбанов-Сатторов 12.04.1940-17.11.2005" деб ўйиб ёзилганди. Низомхўжа ёзувни кўрмаганга олди ва раҳматли Саидвафо ва шу ерда ўтган унинг аждодлари, хотини Санобар ва бошқаларнинг руҳи покларига тиловат қилди.

Чойхонада россиялик меҳмонлар билан қизғин суҳбат қуришди Рустамнинг кутилмаган ташрифи, унинг қилаётган хайрли ишлари Саидвафо фарзандларининг бирлашувига ва улар ўртасидаги меҳр-оқибат ришталарининг янгидан куртак ёзишига сабаб бўлди.
Бир пайт Ашурали Жамшиднинг қулоғига шипшиди:
– Жамшиджон, меҳмонлар шарафига бирор қўшиғингиздан ижро этиб берасизми? Янгиларидан бўлса янаям яхши бўларди.
– Қандай бўларкин, майли, – деди Жамшид.
– Бўлмаса, мен бориб машинадан асбобингизни олиб келаман.
Бир оздан сўнг Ашурали Жамшиднинг гитарасини кўтариб келди.
– Ўртоқлар! Дорогие гости! Среди нас сидит наш Владимир Высоцский. Но он узбек. Для вас он споёт свою новую песню. Нима эди, Жамшиджон?
– "Автобус адашмасин".
Ашурали бу сўзни таржима қилолмай бир оз гарангсиб турди.
– "Чтобы автобус не пропал"
– "Не терялся", – деди Жамол кулиб.
– Короче, "Заблудивщий автобус". Стихи народное. Исполняет представитель народа – Жамшид!
Жамшид гитарани қўлига олди ва қўшиғини бошлашдан олдин шундай деди:
– Биз тақдирнинг тақозоси туфайли марҳум Саидвафо ота билан бир автобусдаги йўловчилар сифатида танишиб қолган эдик. Мана шу баҳонаи сабаб у кишининг фарзандлари билан, бир даврада, яқин дўсти биродарлардек ўтирибмиз. Мен ушбу қўшиғимни раҳматли Саидвафо отанинг ёрқин хотирасига, қолаверса, адашиб боши тошга тега-тега ўз йўлини топган юртдошларимга бағишлайман.
У овозини дўриллатиб чин юракдан куйлай бошлади:Дўстим, сизга айтсам, етти кун юрдик,
Гоҳида ўтирдик, гоҳо тик турдик.
Оёқларимиз шишиб минг азоб кўрдик,
Автобус адашмади,
бизлар адашдик.

Бир муттаҳам ярмимизни сотиб юборди,
Паспортниям, жомадонни отиб юборди.
Зуғум қилиб иймонини ютиб юборди,
Автобус адашмади,
бизлар адашдик.

Ёлғонларга ишониб қул бўлиб қолдик,
Ёниб бўлган ёғочдай кул бўлиб қолдик.
Қадримиз бир чақа, пул бўлиб қолдик,
Автобус адашмади,
бизлар адашдик.

Оч қоринга мажбуран аранг ишладик,
Ўрмону ботқоқда зўрға қишладик.
Изғирин, совуқда бетон ташладик,
Автобус адашмади,
бизлар адашдик.

Азобда қийналиб қочиб қутулдик,
Қутулдик деганда, яна тутилдик,
Россия ўрмони, қозоқ даштида,
Автобус адашмади,
бизлар адашдик.


Ошналар, ҳамюртлар, сизга маслаҳат,
Ватанда ишлар кўп, ана, марҳамат,
Қадрингизни билинг, шудир ҳақиқат!
Автобус адашмасин,
Сиз ҳам адашманг!

Қўшиғини тугатар экан, Жамшид гитара торларини зарб билан "Данг-даранг!" этказиб уриб қўйди. Гўёки соз "Дод!" деб юборди. Сўнгра қўшиқ оҳанглари олқишу қийқириқлар остида оҳиста тин олиб, юраклар бағрига сокин ғарқ бўлди.


Тамом

Дўрмон, 2013 йил.