Tasodifiy hikoya: erisholmagan sevgim
bu voqea dostimni hayotida bolib otgan ismlar almashtirilgan. Maning ismim bobir man juda hotirjam ...davomi
bu voqea dostimni hayotida bolib otgan ismlar almashtirilgan. Maning ismim bobir man juda hotirjam ...davomi
писател
Добавил: | vor (11.10.2017 / 05:35) |
Рейтинг: | (0) |
Прочтений: | 19395 |
Комментарии: | Комментарии закрыты |
Turmush qurganimizga yigirma yil bo`ldi, — dedi tahririyatga qo`ng`iroq qilib o`zini Dinora opa deb tanishtirgan muxlisamiz. — Turmush o`rtog`im ikkimiz institutda o`qib, sevishib, ota-onamizning roziligi bilan oila qurganmiz. Bir qarashda hayotimizda hamma narsa to`kis edi: yaxshi ko`rgan ishimiz, uy-joyimiz, muhabbatimiz, ota-onamiz bilan yaxshi munosabatlarimiz bor…
Lekin yillar o`tib borayotgan bo`lsa-da, farzand ko`rish orzumiz amalga oshmasdi. To`yimizdan uch yil o`tib, qaynonam birinchi marta bu haqda og`iz ochdi. Shundoq ham ich-etimni eb, turmush o`rtog`imga ayta olmay yurgandim. Qaynonamning gapi turtki bo`lib, shifokorga uchradik. Ikkalamizda ham shamollash bor ekan, davolandik. Shifokor bir kurs muolaja olsanglar bo`ldi, darrov farzandli bo`lasizlar, dedi. Uning gapini qonun bilib, barcha aytganlarini bajardik. Lekin oradan uch oy o`tsa-da, uning bashorati amalga oshay demasdi. Xavotirlanib yana shifokorga uchradik. Bu gal boshqasiga. Qaytadan tekshiruvdan o`tdik, yana uzoq muddatli muolajalar boshlandi. Natija esa yo`q. Endi erim men bilan poliklinikalarga qatnamay qo`ydi.
— Mendagi shamollash tuzaldi, muolajalarni o`zing davom ettira qol, — dedi u. — Shifokorlar qabulida sarg`ayib yurishlar jonimga tegdi.
Aslida xonama-xona yurishlar, navbat kutishlar, har bir shifokorga farzandimiz yo`qligini tushuntirishlar, ularning og`ziga hukm kutgandek termulishlar o`zimning ham jonimga tekkandi. Lekin boshqa ilojim yo`q edi. Galdan galga shifokor qabulidan umidim pasayib chiqayotgan bo`lsa-da, klinikalarga qatnashni qo`ymasdim... Shunday kunlarning birida bir tanishim: «Poytaxtga borib, zamonaviy uskunalar yordamida to`g`ri tashxis qo`ydirib kelsanglar bo`lmaydimi?» deb qoldi. Bu gap erimga ham ma`qul bo`ldi. Harholda poytxatda bizni hech kim tanimaydi, tekshiruvdan bemalol o`tish mumkin. Tanishim aytganidek poytaxtda bizga to`g`ri tashxis qo`yishdi. Turmush o`rtog`im harbiy xizmatni Chernobilda o`tagani uchun organizmida nurlanish kuchayib ketgan ekan… Shundan keyin yana ancha vaqtgacha muolajalar oldik, er-xotin birgalikda davolanadigan sanatoriyda ham davolandik. Lekin samarasi sezilmasdi.
Bu orada yillar o`tib, yaqinlarimizning toqati tugab borardi. Shu paytgacha san-manga bormagan qaynonam va qaynopalarim endi ochiqchasiga janjal chiqaradigan bo`lishdi. Xotin-qizlar bayramiga erim menga katta guldasta olib kelganini ko`rgan opasi o`sha kuni qiyomat qildi.
— Etagini to`ldirib bola tug`ib berib qo`yibdimiki, buni boshingga ko`tarasan? Umringni shu quruq yog`och bilan o`tkazib, hayf ketkazayapsan!..
Haqoratlardan boshim aylanib ketdi, yig`lagancha uyga kirib ketdim. O`sha kuni kayfiyati bir pul bo`lgan erim ortimdan kirdi va:
— Bo`ldi, sabrim tugadi! Hammaga ayb senda emas, o`zimdaligini aytaman. Nima bo`lsa bo`lar. Haqorat eshitishingga ortiq chiday olmayman! — dedi boshini erdan ko`tara olmay.
Yig`lab bo`yniga osildim:
— Iltimos, unday qilmang, yana biroz sabr qilaylik, balki… mendan xavotir olmang, bu gaplarni birinchi marta eshitishim emas-ku, chidayman, — dedim.
— Seni majburlab olib o`tirish niyatim yo`q, agar hammasini ochiqcha aytsam, keyin… istasang sen ham ketishing mumkin.
Aynan shu gapni eshitishdan qo`rqqandim. Erimning erkak boshi egilib, ko`zi yoshga to`lib turganiga chidayolmadim.
— Bu gapni ikkinchi eshitmay! Ketaman deganim yo`q-ku, nega meni haydayapsiz? Sizsiz qanday yashayman?!
Shundan keyin erim ham yig`lab yubordi… Axir besh yil davomida ayb kimdaligini bilmagan paytimizda biror marta «farzand ko`rmading» deb yuzimga solmagan, yaxshi-yomon kunlarimda, odamlardan ta`na eshitganimda yonimda turgan sevimli odamimni qanday tashlab ketaman? Mayli, farzand ko`rmasam ham baribir erim bilan ajrashmayman! Ta`na-dashnomlarga chidayman. O`sha kuni shunday qarorga keldim.
Lekin bu qarorni amalga oshirish men o`ylaganchalik oson emasdi. Hamma kelishib olgandek bizni ajratishga kirishgandi. Bu tomondan o`z ota-onam ham «farzandsiz oila oilami? Ajrashasan. Ikkalang ham baxtingni sinab ko`ringlar», deb turib olishdi. Qiyin ahvolda qoldik, na qaynonam, na o`z onam bizni tushunadi. Shundan keyin erim bir kun «men bir reja tuzib yuribman, agar amalga oshsa, hammasi yaxshi bo`ladi», dedi. Ko`p o`tmay ish bilan Toshkentga ketdi, ikki kundan keyin qaytib kelib, «ko`chingni yig`ishtir, Toshkentga ko`chib ketamiz», dedi. Anqayib qoldim. Lekin erim hazillashmayotgandi. U aytganidek ertasi kuni faqat kerakli narsalarni olib, Toshkentga ko`chib keldik. Birinchi gal kelganida erim bir do`stining uyini ijaraga olib ketgan ekan. Shundan keyin Toshkentda yashay boshladik. Lekin hali farzand ko`rishdan umidimizni uzmagandik. Tanish shifokorimiz hozirda tibbiyot rivojlanib, bepushtlikning turli davo usullari topilganini aytdi va ekstrakorporal urug`lantrishni tavsiya etdi.
Lekin bu muolaja uchun ham uzoq muddatli muolajalardan o`tish lozim ekan. Er-xotin bir yil davomida davolandik, keyin so`nggi umidimiz bo`lgan muolajani amalga oshirdik… Homilali bo`lganimni bilgan kunim mendan baxtli odam yo`qdek edi. Xushxabarni eshitib, er-xotin bir-birimizni quchoqlab yig`lab yubordik.
Shifokor esa bizni ajrata olmay «Hoy, baraka topkurlar, nega yig`laysizlar? Bo`ldi qilinglar, sizga hayajonlanish mumkin emas», degancha atrofimizda girdikapalak bo`ladi. Homila yaxshi rivojlanishi uchun bir oy shifoxonada qimirlamay yotdim, erim kuniga ikki mahal yonimga qatnaydi. «Qachon qimirlashni boshlaydi? Qachon o`g`il-qizligi aniqlanadi?» deb do`xtirlarni ham hol-joniga qo`ymaydi… Homilam besh oylik bo`lganida Termizdan noxush xabar keldi, qaynotam og`irlashib qolgani sabab zudlik bilan bizni chaqirtirishdi. Avvaliga erim meni ham olib ketishga qarshi bo`ldi. «O`zim boraman, sen uzoq yo`lda charchab qolasan», deb menga ruxsat bermadi. Lekin qaynotam «Kelin o`sha arazlab ketgani bo`yicha kelgani yo`q, olib kel, oxirgi marta uni ham ko`rib qolay», deganlari uchun ilojsiz olib ketishga rozi bo`ldi. Uzoq yo`lmi, qaynotamning dafn marosimidagi asabiylashishlarmi yoki boshqa sababmi, bilmadim, borganimizning ertasi kuni ahvolim yomonlashdi. Shoshilinch shifoxonaga olib borishgan bo`lsa-da, hech narsa qila olmadik. Besh oy kiprigim ustida tutgan bolamdan ayrilib qoldim. O`g`il ekan…
Boshimga tushgan ko`rguliklarga ko`nib, yana hayotga qaytishim uchun bir yil vaqt ketdi. Erimning iltijolari, mehri tufayli biroz o`zimga keldim. Shundan so`ng onam bosh bo`lib singlimning olti yoshli o`g`ilchasini biznikiga olib keldi va «ota-onasi rozi, istasang, o`g`il qilib olishing mumkin», dedi. Lekin mehmonga keldim deb o`ylagan bola uzog`i bilan ikki oy sabr qildi, keyin esa ketaman deb yig`lay boshladi. Bolaning onasini sog`inib yig`lashlari yuragimni ezib yubordi, u yoqda singlim ham zo`rg`a chidab yurganini sezardim.
Jiyanimni onasining yoniga qaytarib yubordim. O`zimning muammolarimga go`dakni aralashtirib nima qilaman, meni deb ona-bola ayriliqda yashashi kerakmi?..
Shu tarzda umrimizning yigirma yili o`tibdi. Bu orada qishloqdan kim o`qishga kelsa, biznikida
Lekin yillar o`tib borayotgan bo`lsa-da, farzand ko`rish orzumiz amalga oshmasdi. To`yimizdan uch yil o`tib, qaynonam birinchi marta bu haqda og`iz ochdi. Shundoq ham ich-etimni eb, turmush o`rtog`imga ayta olmay yurgandim. Qaynonamning gapi turtki bo`lib, shifokorga uchradik. Ikkalamizda ham shamollash bor ekan, davolandik. Shifokor bir kurs muolaja olsanglar bo`ldi, darrov farzandli bo`lasizlar, dedi. Uning gapini qonun bilib, barcha aytganlarini bajardik. Lekin oradan uch oy o`tsa-da, uning bashorati amalga oshay demasdi. Xavotirlanib yana shifokorga uchradik. Bu gal boshqasiga. Qaytadan tekshiruvdan o`tdik, yana uzoq muddatli muolajalar boshlandi. Natija esa yo`q. Endi erim men bilan poliklinikalarga qatnamay qo`ydi.
— Mendagi shamollash tuzaldi, muolajalarni o`zing davom ettira qol, — dedi u. — Shifokorlar qabulida sarg`ayib yurishlar jonimga tegdi.
Aslida xonama-xona yurishlar, navbat kutishlar, har bir shifokorga farzandimiz yo`qligini tushuntirishlar, ularning og`ziga hukm kutgandek termulishlar o`zimning ham jonimga tekkandi. Lekin boshqa ilojim yo`q edi. Galdan galga shifokor qabulidan umidim pasayib chiqayotgan bo`lsa-da, klinikalarga qatnashni qo`ymasdim... Shunday kunlarning birida bir tanishim: «Poytaxtga borib, zamonaviy uskunalar yordamida to`g`ri tashxis qo`ydirib kelsanglar bo`lmaydimi?» deb qoldi. Bu gap erimga ham ma`qul bo`ldi. Harholda poytxatda bizni hech kim tanimaydi, tekshiruvdan bemalol o`tish mumkin. Tanishim aytganidek poytaxtda bizga to`g`ri tashxis qo`yishdi. Turmush o`rtog`im harbiy xizmatni Chernobilda o`tagani uchun organizmida nurlanish kuchayib ketgan ekan… Shundan keyin yana ancha vaqtgacha muolajalar oldik, er-xotin birgalikda davolanadigan sanatoriyda ham davolandik. Lekin samarasi sezilmasdi.
Bu orada yillar o`tib, yaqinlarimizning toqati tugab borardi. Shu paytgacha san-manga bormagan qaynonam va qaynopalarim endi ochiqchasiga janjal chiqaradigan bo`lishdi. Xotin-qizlar bayramiga erim menga katta guldasta olib kelganini ko`rgan opasi o`sha kuni qiyomat qildi.
— Etagini to`ldirib bola tug`ib berib qo`yibdimiki, buni boshingga ko`tarasan? Umringni shu quruq yog`och bilan o`tkazib, hayf ketkazayapsan!..
Haqoratlardan boshim aylanib ketdi, yig`lagancha uyga kirib ketdim. O`sha kuni kayfiyati bir pul bo`lgan erim ortimdan kirdi va:
— Bo`ldi, sabrim tugadi! Hammaga ayb senda emas, o`zimdaligini aytaman. Nima bo`lsa bo`lar. Haqorat eshitishingga ortiq chiday olmayman! — dedi boshini erdan ko`tara olmay.
Yig`lab bo`yniga osildim:
— Iltimos, unday qilmang, yana biroz sabr qilaylik, balki… mendan xavotir olmang, bu gaplarni birinchi marta eshitishim emas-ku, chidayman, — dedim.
— Seni majburlab olib o`tirish niyatim yo`q, agar hammasini ochiqcha aytsam, keyin… istasang sen ham ketishing mumkin.
Aynan shu gapni eshitishdan qo`rqqandim. Erimning erkak boshi egilib, ko`zi yoshga to`lib turganiga chidayolmadim.
— Bu gapni ikkinchi eshitmay! Ketaman deganim yo`q-ku, nega meni haydayapsiz? Sizsiz qanday yashayman?!
Shundan keyin erim ham yig`lab yubordi… Axir besh yil davomida ayb kimdaligini bilmagan paytimizda biror marta «farzand ko`rmading» deb yuzimga solmagan, yaxshi-yomon kunlarimda, odamlardan ta`na eshitganimda yonimda turgan sevimli odamimni qanday tashlab ketaman? Mayli, farzand ko`rmasam ham baribir erim bilan ajrashmayman! Ta`na-dashnomlarga chidayman. O`sha kuni shunday qarorga keldim.
Lekin bu qarorni amalga oshirish men o`ylaganchalik oson emasdi. Hamma kelishib olgandek bizni ajratishga kirishgandi. Bu tomondan o`z ota-onam ham «farzandsiz oila oilami? Ajrashasan. Ikkalang ham baxtingni sinab ko`ringlar», deb turib olishdi. Qiyin ahvolda qoldik, na qaynonam, na o`z onam bizni tushunadi. Shundan keyin erim bir kun «men bir reja tuzib yuribman, agar amalga oshsa, hammasi yaxshi bo`ladi», dedi. Ko`p o`tmay ish bilan Toshkentga ketdi, ikki kundan keyin qaytib kelib, «ko`chingni yig`ishtir, Toshkentga ko`chib ketamiz», dedi. Anqayib qoldim. Lekin erim hazillashmayotgandi. U aytganidek ertasi kuni faqat kerakli narsalarni olib, Toshkentga ko`chib keldik. Birinchi gal kelganida erim bir do`stining uyini ijaraga olib ketgan ekan. Shundan keyin Toshkentda yashay boshladik. Lekin hali farzand ko`rishdan umidimizni uzmagandik. Tanish shifokorimiz hozirda tibbiyot rivojlanib, bepushtlikning turli davo usullari topilganini aytdi va ekstrakorporal urug`lantrishni tavsiya etdi.
Lekin bu muolaja uchun ham uzoq muddatli muolajalardan o`tish lozim ekan. Er-xotin bir yil davomida davolandik, keyin so`nggi umidimiz bo`lgan muolajani amalga oshirdik… Homilali bo`lganimni bilgan kunim mendan baxtli odam yo`qdek edi. Xushxabarni eshitib, er-xotin bir-birimizni quchoqlab yig`lab yubordik.
Shifokor esa bizni ajrata olmay «Hoy, baraka topkurlar, nega yig`laysizlar? Bo`ldi qilinglar, sizga hayajonlanish mumkin emas», degancha atrofimizda girdikapalak bo`ladi. Homila yaxshi rivojlanishi uchun bir oy shifoxonada qimirlamay yotdim, erim kuniga ikki mahal yonimga qatnaydi. «Qachon qimirlashni boshlaydi? Qachon o`g`il-qizligi aniqlanadi?» deb do`xtirlarni ham hol-joniga qo`ymaydi… Homilam besh oylik bo`lganida Termizdan noxush xabar keldi, qaynotam og`irlashib qolgani sabab zudlik bilan bizni chaqirtirishdi. Avvaliga erim meni ham olib ketishga qarshi bo`ldi. «O`zim boraman, sen uzoq yo`lda charchab qolasan», deb menga ruxsat bermadi. Lekin qaynotam «Kelin o`sha arazlab ketgani bo`yicha kelgani yo`q, olib kel, oxirgi marta uni ham ko`rib qolay», deganlari uchun ilojsiz olib ketishga rozi bo`ldi. Uzoq yo`lmi, qaynotamning dafn marosimidagi asabiylashishlarmi yoki boshqa sababmi, bilmadim, borganimizning ertasi kuni ahvolim yomonlashdi. Shoshilinch shifoxonaga olib borishgan bo`lsa-da, hech narsa qila olmadik. Besh oy kiprigim ustida tutgan bolamdan ayrilib qoldim. O`g`il ekan…
Boshimga tushgan ko`rguliklarga ko`nib, yana hayotga qaytishim uchun bir yil vaqt ketdi. Erimning iltijolari, mehri tufayli biroz o`zimga keldim. Shundan so`ng onam bosh bo`lib singlimning olti yoshli o`g`ilchasini biznikiga olib keldi va «ota-onasi rozi, istasang, o`g`il qilib olishing mumkin», dedi. Lekin mehmonga keldim deb o`ylagan bola uzog`i bilan ikki oy sabr qildi, keyin esa ketaman deb yig`lay boshladi. Bolaning onasini sog`inib yig`lashlari yuragimni ezib yubordi, u yoqda singlim ham zo`rg`a chidab yurganini sezardim.
Jiyanimni onasining yoniga qaytarib yubordim. O`zimning muammolarimga go`dakni aralashtirib nima qilaman, meni deb ona-bola ayriliqda yashashi kerakmi?..
Shu tarzda umrimizning yigirma yili o`tibdi. Bu orada qishloqdan kim o`qishga kelsa, biznikida