Tasodifiy hikoya: Iztirob 3qism yakun (kopirovka)
Яхши хамки Наманган пости епилиб колмабди, утиб кетдик, нозирлар "йуллар емон эхтиет булиб кетин...davomi

— Nega turib qoldilaring? Kim bo'lsangam, men uchun hech kimsan! Manavi ammam esa kecha tortib olgan pullarimni buyoqqa bersin! Boqqan bo'lsa, keragidanam oshirib xizmatini qip qo'yganman! Endi yo'qolsin menikidan uyam! Hech biringni ko'rishga ko'zim yo'q! Yo'qo-ollaring!!!
Hovlidagilar, oqsoqoldan tortib Bozorgulgacha Manzuraning gezargan rangi, vajohatini ko'rib rosmanasiga bezovtalanib qolishgandi. Oqsoqol va qariyalar birovning uyida o'zini xo'jayindek tutish mumkin emasligini idrok etgan bo'lsa, Bozorgul qo'rqa boshlagandi. U oqsoqol ketmasligini istardi. Lekin bu holat uzoqqa cho'zilmadi. Xursand oqsoqol harqalay sir boy bergisi kelmadimi, qalin qoshlarini uchira-uchira yo'liga bo'lsa-da, ko'kka boqib yuziga fotiha tortib oldi va qaytadan Manzuraga yuzlandi.
— Qizim, seni ranjitib qo'ydik shekilli. Qo'y, achchiq kelganda aql ketadi-da! Nima qilasan melisa-yu, prokurorlarni oraga qo'shib, behuda ovora qilib. Pulingni… Endi u masalani o'zaro kelishaverasizlar! Lokigin, ammangni haydama, jon qizim! Nima bo'lgandayam otangdan qolgan yodgor. Otang rahmatlining ruhi chirqillaydi-ya! Mayli, xo'p desang, qishloq yigitlarini aytaman, o'rtangizga devor qurib beradi. Yashayverasizlar alohida-alohida! Nima deysan?..
Manzura javob berib ulgurmay, hovliga hovliqqancha Murod kirib keldi. Ko'chadan turib baqir-chaqirlarni eshitganmi, jiddiy qiyofada Manzuraga yaqin keldi-da, qariyalarga istar-istamas bosh qimirlatgan ko'yi salom berdi. Xursand oqsoqol uni tanirdi. O'zini yanada noqulay seza boshladimi, yonidagilarga boshi bilan «ketdik» ishorasini qildi-yu, tashqariga zipilladi.
Qolganlar uning ketidan ergashdi.
* * *

Murod Bozorgulga yuzlanishdan oldin cho'ntagidan qo'l telefonini oldi-da, kimgadir qo'ng'iroq qildi.
Hali telefonni qaytadan cho'ntakka urib ulgurmay, hovliga to'rt barzangi kirib keldi. Ularni ko'ribmi, qo'shni juvonlar bir-birlariga sirli ishoralar qilgancha ko'chaga zipillashdi. Bozorgul ham allaqachon shashtidan tushgan, baqirmas, aksincha eshitilar-eshitilmas hiqillashga o'tgandi.
Murod barzangilarga bir ko'z qisib olgach, Manzuraga yuzlandi.
— Ha, singlim, nima bo'ldi? O'zing ayt-chi?
— Meni qishloqdanam, uydanam haydamoqchi anavi xotin, — ammasini ko'rsatdi Manzura yig'lamsirab. — Kechasidan beri qonimni ichib tashladi.
— Shunaqami? Xo'sh, yanga, nega bunday qildingiz? O'tgan kuni gaplashgandik-ku sizminan!
Bozorgul miq etmadi. Javob qaytarish o'rniga krepdishin ko'ylagining bir yengiga go'yoki ko'z yoshlarini artib olish bilan kifoyalandi.
— Manzura, — — dedi Murod qat'iy ohangda. — Bu uyda sen yashamaydigan bo'lsang, boshqalar ham yashamaydi. Hozir narsalaringni olasan-u, biz bilan ketasan. Seni boshqa uyga joylashtiraman. Hovlini esa qulflab ketamiz. O'v, yanga, tez ashqol-dashqollaringizni oling-da, suring bettan! Shunday qotib turaversangiz, hozir mana bu yigitlarga aytaman, surobingizni to'g'rilab qo'yishadi. Aytgancha, Manzura, pullarni berganmiding kecha bu xotinga?
— Ha, — dedi Manzura ammasi tarafga zimdan nazar tashlab olib. — Tiyin-tiyinigacha tortvolgan.
— Qani, yanga, pullarni egasiga qaytaring! U pullarni siz ishlab topmagansiz. Bo'ling dedim!
Bozorgul Murodning qichqirig'idan bir seskanib oldi-yu, pildiragancha ichkariga kirib ketdi. Ikki marta kiprik qoqqanchalik vaqt o'tdi yo o'tmadi, qaytib chiqib bir dasta pulni Manzuraga tutqazdi.
U chit ro'molga allanimalarni tugib olibdi. Pulni bergach, tugunni imi-jimida qo'ltig'iga qisib ko'chaga yo'l oldi.

* * *

Murodning mashinasida ketib borarkan, qishloqqa alamli tikilardi. Har bir uy shu tobda ko'zlariga balodek sovuq ko'rinardi. Nafaqat uy, arzimagan jajji giyoh ham nafrat oloviga yog' sepgandek bo'lardi.
«Yetim, kambag'al, g'aribni xudoyam qo'llamas ekan, — o'ylardi mashina oynasidan tashqariga hissiz boqib Manzura. — Manaman degan zo'ravonlarni qo'llayverarkan. Boylikniyam beraverarkan, berishdan to'xtamaskan. Ularni yig'latmas ham ekan. Qachon qarasa, o'sha arzandalariga boqarkan. Mendaylar-chi? Ena, dada, nega meni dunyoga keltirgansizlar o'zi? Qiynalib adabini yesin debmi? Mana, adabimni yemoqdaman. Ko'rib shamlaring yonayotgandir? Yo hali ko'rib to'ymadingizmi? Unda ko'raveringlar! Qiynalib o'layotganimni ko'ringlar, ko'chalarda sarson kezsam, manavi qishloqdagilarga o'xshaganlar tahqirlaganda, miriqib tomosha qilinglar! Sizlarning shamingiz yonsa bo'ldi! Men… Qiynalib beraveraman. Faqat sizlar xursand bo'lsangiz bas…»
— Manzura, qalaysan? — oradagi jimlikni buzib so'radi Murod. — Yig'lamayapsanmi?
— Yo'q, — dedi yer chizib Manzura. — Yig'lashga ko'z yosh ham qolgani yo'q, aka.
— Yig'lama, atayin kulib yur. Shunda qishloqdoshlaringga o'xshaganlar, ammang kabilar o'zini o'zi yeb bitiradi alamdan. Bugun seni shahardagi o'zingga o'xshagan bir raqqosa qizning uyiga joylashtiraman, — Murod gap orasida orqada kelayotgan barzangilarning mashinasiga ham ko'zgucha orqali qarab olishni unutmadi. — Qishlog'ingdagilar sal o'zlarini bosvolgunlaricha o'sha yerda tura turasan. Rozimisan?
— Albatta roziman. Xudo xayringizni bersin! Uzoq umr ko'ring, aka! Siz meni qo'llasangiz, sizni xudo qo'llasin!
— Xafa bo'lma, hayot aslida sen o'ylagandanam og'ir va shafqatsizroq. Bizni qodir xudo bu dunyoga sinash uchun yuborgan. Xohlaysanmi, xohlamaysanmi, sinovlarni boshdan kechirishga majbursan. Xato qilasan, yutuqlarga erishasan. Gunoh qilasan, savobga ham ba'zan qo'l urib qo'yasan. Sodir etgan har bir yaxshi-yomon harakating uchun shu dunyoning o'zida qisman javob ham berasan. Nima bo'lmasin, odamzod boshini baland ko'tarib yurishi, shukronalikdan yuz burmasligi kerak. Ana shunda xudoyimning mukofotlariga sazovor bo'ladi…
Murodning faqat yengil-elpi, kundalik hayotda uchraydigan suhbatlarinigina tinglagandi. Hozirgi fikrlashini ko'rib Manzuraning og'zi lang ochildi. Shunchalar bilimli, tarbiyali ekaniga sira shubhasi qolmadi. Murodga shu tobda juda-juda havas qildi. Azbaroyi ta'sirlanganidanmi, qaytadan ko'zlari yoshga to'ldi. Eshitgandi, bilardi, Ollohni astoydil o'ylay boshlasa, unga qalban yaqinlasha borsa, odamning ko'ngli bo'shab ketarkan. Hozirgi yig'i kelishini Manzura xuddi o'sha holatga yo'ydi. Xayolan Yaratgan egamga avvalgidan-da sadoqatliroq, e'tiqodliroq bo'lishga ont ichdi.

* * *

Mashina shaharning ilon izi ko'chalarini keza-keza to'rt qavatli uy ro'parasiga kelib to'xtadi.
— Qani, tushaqol, singlim, — dedi Murod orqa o'rindiq eshigini ochib. — Yetib kelding manzilingga!
Manzura pastga tushdi. Ular oldinma-ketin pod'yezdga kirishdi. Murod birinchi qavatdayoq o'ngdagi kvartira qo'ng'irog'i tugmachasini bosdi. Shu zahoti eshik ochilib, past bo'yli, ko'z-u yuz, lablarigacha bo'yoq chaplab tashlangan, uzundan-uzun yasama kiprikli qiz ostonada paydo bo'ldi.
— Mana, biz keldik, Durdona, — dedi Murod Manzurani ko'rsatib. — Boshlamaysanmi ichkariga?
— Voy, Murod aka, sal… Xayol opketibdi, kechiring! Qani, ichkariga marhamat qilinglar!
Manzura Durdonani ko'rgandayoq yallachi ekanini bilib bo'lgandi. Ichkariga kirishgach, xonalarni zimdan kuzatdi.
Odmigina