Tasodifiy hikoya: Anengdod
Birinchi anengdod Ikkta dost cholda moshinada ketvotgan ekan choldi ortasida gazī ham benzini ham t...davomi

bo'lib turadi. Bozorgul judayam iymonsiz xotin ekan. Tag'in o'zingniyam bir balo qilib qo'ymasin!..
Manzura qarshilik bildirmadi. Chunki Xolnisa opa haq edi. Kech tushguncha yolg'iz o'zi… Hali xudo biladi. Uyi o'tirib bo'ladigan taxlitmi yo vayron bo'lib ulgurganmi… Borsa ko'radi buni ham…
Botir u bilan birga yo'lga tushdi. To darvozaga yetguncha miq etmadi. Faqat qur-qur yer ostidan Manzuraning yuzlariga qarab oldi. Shunday sukut qo'ynida ular Manzuraning uyiga yetib kelishdi.
Ha, hovlining teng yarmi yonib ketibdi. Olov tekkan joy borki, hamon o'zidan parmi, tutunmi tarqatardi. Taralayotgan is yoqimsiz, badbo'y edi.
— Bu yerda o'tirib bo'lmaydi, — oradagi jimlikni buzib so'z qotdi Botir. — Odam zaharlanib o'lishi hech gapmas. Yur, yaxshisi biznikiga! Ko'chada o'tirmaysan-ku harqalay!
— Melisalar kep qolishi mumkin, — dedi Manzura uyining ahvolini ko'rgandan beri yig'lashdan arang tiyilib. — Kelsa, men yo'q bo'lsam, unda nima bo'ladi? Ko'chada o'tiraveraman! Siz boravering uyingizga! Rahmat! Meni o'limdan qutqarib qoldingiz. Siz bo'lmasangiz, uyqumda o'lib ketardim. Bu yaxshiligingizni hech qachon unutmayman! Xudoyim rozi bo'lsin sizdan!
Botir indamadi. Manzuraga bir qarab oldi-da, o'ychan qiyofada ko'kka boqdi.
Shu asnoda barmoqlarini asabiy qisirlata boshladi. Boshini qashib oldi. Ilkis siltandi-da, hov nariga asabiy borib keldi…
U nimanidir aytmoqchi bo'lardi, aftidan tiliga ko'chira olmasdi.
— Manzura, — nihoyat yaqin kelib bosh eggan holda so'z qotdi. — Nima desang degin-u, lekin juda toshbag'ir ekansan.
— Men-a? — Manzura kutilmagan gapni eshitgan zahoti ko'zlari chaqchayib Botirga boqdi. — N-nega? Nima yomonlik qildim sizga?
— Maktabda o'qib yurgan paytlarimiz esingdami? Necha marta senga sevishimni aytganman. Sen sira ro'yxushlik bildirmagansan. Nuqul meni kamsitavergansan. Manzura, o'sha sevgim haliyam bag'rimni o'rtaydi. Sen ko'z oldimga keldingmi, tamom, halovatim yo'qoladi. Ishon, seni hech kimga tenglashtira olmayman. Hech kimga o'xshata olmayman. Nega haliyam tushunmaysan? Nahotki, yuragingda menga nisbatan zarracha iliqlik bo'lmasa? Shunchalik yomonmanmi men?
Manzura ortiq toqat qilib tura olmasdi. Tunda o'ylaganlarini, tongda miyasiga kelgan gaplarni endi oshkor etish fursati yetganini tushundi. Shunday qilsa, Botir tinchlanadigandek, tushunadigandek, hafsalasi pir bo'lib undan soviydigandek tuyildi.
— Botir, meni boshingizga urasizmi? — dedi Manzura yig'lamsirab. — Men xudo qarg'agan yallachiman. To'ylarda ne qiliqlar qilib tashlashimni bilmaysiz-da! Pulni deb ne qadamlarni bosmaydi yallachilar. Ularning qalbida o'sha mahal sevgidan asar ham bo'lmaydi. Yallachilar faqat nafs bandalaridek yo'l tutishadi. Nafslaridan bo'lak hech narsani o'ylamaydilar. Pul turganda muhabbatni, tuyg'uni oyoqosti qip tashlaydilar. O'shalarning biriman menam. Nahotki, menga uylanib baxtli bo'laman deb o'ylasangiz? Yo'q, baxtsiz bo'lasiz. Bir umr pushmon qilib o'tasiz. Qo'ying, bu gaplarni yig'ishtiraylik. Do'st bo'lib qolaylik. Siz azobda qolsangiz, o'zimni hech qachon kechira olmayman. Keting, iltimos, keta qoling! Meni qiynamang! Dardimga dard qo'shavermang, yolvoraman!..
Manzura shunday dedi-yu, yig'lab yubordi. Yig'i to'la ko'zlarini Botir ko'rib qiynalmasligi uchun ters o'girilib oldi…
Botir esa birpas turgan yerida aylana-aylana nimadir deyishga taraddudlandi. Ammo hech narsa demadi.
Og'ir xo'rsinib oldi-da, tuyqusdan ko'chaga chopdi.

Botir bilan bo'lib o'tgan shu qisqa suhbat Manzurani ado qilayozgandi. Ancha mahalgacha o'ziga kela olmay azobda qoldi. Bir tarafdan kechagina bus-butun turgan uyining vayronaga aylanganiga kuysa, ikkinchi tarafdan Botirni o'ylab qiynalardi. Shu tobda uzoq-uzoqlarga, kishi ko'rmas yoqlarga, giyoh o'smas sahrolarga bosh olib ketgisi kelardi. Shunday qilsa, xo'rliklar ham, muhabbat azoblari ham ta'qib etmasligiga ishonardi. Lekin qalbining bir chetini yoritib turgan umid uchquni yo'l bermasdi. Qachondir niyatlari haqiqatga aylanishiga ishonardi. Shuning uchun shaytoniy o'ylarni miyasidan haydab solardi…

* * *

Nihoyat Murod aytgan kun ham yetib keldi. Ular birga-birga to'y mavsumini olish uchun Surxon vohasiga jo'naydigan bo'lishdi. Ammo bu safarga har qachongidek uch kishigina chiqishmas ekan. Murod bilan birga yana bitta mashina to'la otarchi keldi. Doyra, nog'ora, klarnet, «udarnik» chaladiganlar o'sha ikkinchi mashinadan joy olishibdi.
Manzura darrov tushundi. Demak, Surxon tomonlarda hammasi jonli bo'ladi. Sintezatordagi fonogramma dasturlariga o'rin qolmaydi. Ilgari to'ylarda doyra, nog'oralar, hatto, klarnet ovozi ham sintezatordan chiqarib qo'yilardi.
— Manzura, sen uyingdan sira xavotirlanma, — dedi Murod yo'lga chiqishgach. — Ko'plashib ta'mirdan chiqaramiz. Anavi go'rso'xta ammang esa hali qonun oldida albatta javob beradi. Bildingmi, o'shaning ishiykan?!.
— Bilaman, — ma'yus tortib javob qildi Manzura. — O'sha iflos qilgan hamma ishni. Alam qilyapti-da unga!..
— Xavotirlanma, hali shunday kunlar keladiki, ammang tizzasiga shapatilab qoladi. Sening mashhur raqqosa bo'lganingni, televizorlarda chiqishingni ko'rsa, dardini birovga ayta olmay ichidan zil ketadi. Sen hozir faqat shularni o'yla. Ortiqcha tashvishga o'rin berma. Foydasi yo'q!..

* * *

Surxonning tog'li hududiga kirib borishgach, havo birdan o'zgargani sezila boshladi. Nafas olish osonlashgandek bo'ldi. Manzuraning yuragini chirmab turgan bir tutam dard nariga chekindi. Ancha yengil tortdi.
Mashinalar oldinma-ketin to'yxonaga kirib keldi. Manzuraga begona yurtdagi har bir holat, manzara qiziq tuyulardi.
Bu yerning odamlari vodiyliklarga ummuman o'xshamas ekan. Har gapning birida «san'atkorlar» deya yoshu-qari zir yugurar, mehmonlarni o'tqazishga joy topolmasdi.
Mashshoqlar to asbob uskunalarini sozlab, usilitellarni obdon tekshirib olgunlaricha, Manzura shu yerlik qizlar hamrohligida atrofni tomosha qildi. Hov naridagi ko'm-ko'k maysalarga burkangan adir, turnaqator bo'lib o'tlash bilan ovora otlar zavqiga zavq qo'shaverdi.
Faqat Botir xayoliga keldi deguncha qaytadan ma'yus torta boshlar, bu o'ylarni qanday haydab solishni bilmay halak bo'lardi.
«Sho'rlik Botir, — derdi xayolan qandaydir noma'lum o't changalida qola boshlagan kezlarda. — Meni qutqaraman deb olov ichiga kiribdi. Hayotimni saqlab qoldi. Yigit bo'lsa, muhabbat bo'lsa, shunchalik-da! Bundanam ortiq bo'larmidi. Qaniydi ilgarigi paytim bo'lsa, uning muhabbatini sira rad etmasdim. Hozir ham ichimda jon deb turibman-u, biroq oramizdagi to'siq nari o'tishga qo'ymaydi. U sarobdan bo'lak narsa emas. To'siq shunchalar mustahkam ekanki, sattang-a davlatlar chegaralar ham uning qarshisida ojiz qolarkan. Xuddi o'sha pes to'siq meni ochilishga, qalbimdagi tuyg'ularni oshkor etishga qo'ymayapti. To'g'ri qilyapti. Botirday beozor, ko'rkam yigit bunday xo'rlikka loyiq emas. Undaylar o'ziga munosib, hayoli-iboli, to'g'ri yo'ldan yuradigan, pul deb begona erkakning tizzasiga o'tirib olavermaydigan qizlar bilangina baxtli bo'lishadi… Ha, men endi sob bo'ldim. Rasvoi olam bo'ldim.