Tasodifiy hikoya: Qabristondagi onaxon (muallif : kamolov)
Bahor. Aprel oyi. Kunlar isiy boshlagandi. Bobur tomorqasida ishlab yurgandi. O`rtog`i Ikrom kelib b...davomi

yo'l chetida Vadimni kutib olishdi. Vadim negadir ularni tanimadi. Picha xavfsiradi ham. Faqat Samad aka aytgan parol ularning og'zilaridan chiqqachgina, erkin nafas olib yigitlarning mashinasiga o'tirdi.
— Og'ayni, biz sizni hozir Sho'rtumshuqnikiga olib boramiz. Bizning vazifamiz sal xilvatroq yerda sizni kutish va biror xavf tug'ilsa, yordamga yetib borish… Uyog'ini o'zingiz gaplashib olaverasiz… Aytgancha, xizmat haqingizni aytdilarmi shef?
— Aytdi. — sovuqqonlik bilan javob qildi Vadim.
Mashina joyidan qo'zg'aldi. Vadim to manzilga yetguncha faqat bir narsa haqida bosh qotirdi.
«Ishqilib xitlanib qolishmasin-da!..»

* * *

Ular hech qancha yo'l yurishmadi. Ikki yoni bug'doyzorlardan iborat qishloqsifat yerga yetishgach, mashina tor ko'chalardan biriga burildi. Yuz metrlar narida ko'k darvoza ko'rindi. Haydovchi mashinani to'xtatib, Vadimga o'girildi.
— Buyog'iga piyoda boramiz. Sho'rtumshuq yoqtirmaydi…
Uchchovlari oldinma-ketin darvozaga yaqin kelishdi. Qo'riqchi yigit ichkariga qo'ng'iroq qilib Sho'rtumshuqni ogoh etgach, darvozani qiya ochib qo'lini ko'ksiga qo'ydi.
— Marhamat, boss kutyapti!..
Vadim bunday shohonalarga o'rganib ketgani uchunmi, hovliga marmar yotqizilgani ham, o'rtadagi favvoraga ham e'tibor bermadi. Tez-tez yurib, ichkariga kirdi. Yigitlar tashqarida qolishdi…
Sho'rtumshuq bo'ydor, yuzlari zaxil, nigohlari o'tkir, ellik yoshlardagi erkak edi. U to'rdagi yumshoq o'rindiqda yastanib o'tirgan ko'yi ostonada paydo bo'lgan Vadimga qo'li bilan ishora qildi.
— Buyoqqa o'tir-chi, yigit!..
Vadim itoatkorona ko'rsatilgan yerga o'tirdi.
— Xo'sh, ishlaring qanday? — so'radi Sho'rtumshuq sovuqqonlik bilan.
— O'mon emas. Nolimayman.
— Shunaqami?.. Zo'rsan-ku!.. Xo'sh, shu kungacha nechta yaramasni tinchitgansan?
— Men sanashni yomon ko'raman. — dedi Vadim xotirjamlik bilan. — Barakasini uchirib nima qilaman?..
Sho'rtumshuq kulib yubordi.
— Obbo sen-ey, yosh bo'lsang ham ayyor ekansan… Bu odating menga ma'qul… Undan keyin… Qanday yo'l tutasan odam o'ldirish uchun?
— Bu mening sirim…
— Nahotki?.. Qani, siringni menga ayt!..
— Aka, keling, maqsadga o'ta qolaylik!..
— Shunaqami?.. Yaxshi… Xullas, menga bir odamni o'ldirib berishing kerak… Umuman… Uni odam deyishgayam tilim bormaydi… Odamxo'r desam to'g'riroq bo'ladi…
«Obbo haromxo'r-ey, — ko'nglidan o'tkazdi Vadim. — O'zining qasavasini otamga ag'darishini… Hali qarab tur, kuningni ko'rsataman…»
Lekin xayolidan o'tgan gaplarni sezdirib qo'ymaslik uchun kulimsirab turaverdi.
— Gap yo'q… Menga o'shaning suratini berasiz. «Ish» payti va joyini o'zingiz belgilayvering!..
Sho'rtumshuq o'rnidan turib stol qarshisiga bordi-da, tortmadan Samad akaning suratini chiqardi.
— Mana, o'sha nusxa!.. Xuddi shuni tinchitasan!..
— Qancha berasiz? — suratni qo'liga olib bir qarab olgan bo'ldi-yu, so'radi Vadim.
— O'n ming ko'kida olasan.
— Yarmini oldindan berasiz.
— Xo'p, buyog'idan xavotir olma!.. Ma, o'sha so'ragan yarming!..
Sho'rtumshuq cho'ntagidan dollar chiqarib tez-tez elliktasini sanadi-da, Vadimga uzatdi.
— Odamlarim sening har bir bosgan qadamingni kuzatib yurishadi. Tag'in…
— Unaqa odatim yo'q. — dedi Vadim Sho'rtumshuqning ko'zlariga tik boqib. — Men topgan nonimni halollab yeyman.
— Ma'qul… Unda eshit… Buning ismi Samad… Juda xavfli odam. Chilonzor tomonda supermarketi bor. O'sha yerga tez-tez borib turadi… Ishni xuddi o'sha yerda bajarasan… Qolganini yigitlar tushuntirishadi…
— Ketaversam bo'ladimi?..
— Omon bo'l, yigit!..
Vadim sira o'zini yo'qotmay, tashqariga chiqdi. Uni olib kelgan yigitlar hamon hovlining bir chetida kutib o'tirishgan ekan. Vadimni ko'rishlari bilan dast o'rinlaridan turib darvoza tomon yo'l olishdi…

* * *

Vadimni Samad akanikiga emas, oldindan tayyorlab qo'yilgan kvartiraga olib borishdi. Bundan buyon u xuddi shu kvartirada kun kechirishi lozim edi.
— Biz sizni doim qo'riqlab, kuzatib yurarkanmiz. — dedi hamrohlik qilgan yigitlardan biri. — Samad aka juda qattiq tayinlaganlar.
— Bo'pti. — ichkariga kirgach, o'zini o'rindiqqa tashlarkan, javob qildi Vadim. — Kelinglar, tanishib qo'yaylik unda!..
Bo'yi pastroq, qirraburun yigit unga qo'l cho'zdi.
— Ahmadman.
— Mening ismim Qo'ldosh. — ikkinchi yigit ham Vadimga yaqin keldi. U baland bo'yli, o'siq sochlarini xuddi ruslarnikiga o'xshatib orqaga tashlagan-u, rezina bilan boylab olgandi.
— Mana, tanishdik, — dedi Vadim ikkovlarining ham yelkalariga qo'l tashlab. — Bemalol kuzataverishlaring mumkin… Lekin… Men otam bilan qanday bog'lansam bo'larkin-a?..
— Mana, siz uchun maxsus telefon berib yubordilar u kishi. — cho'ntagidan telefon chiqarib Vadimga uzatdi Ahmad. — Mana shu telefondan hoziroq qo'ng'iroq qilarkansiz…
— Zo'r bo'ldi… Buni hozir yest qilamiz…
— Bo'lmasa, biz tashqarilarni aylanib yuramiz. Biror gap bo'lsa, yo nimadir kerak bo'lib qolsa, mana, telefonim, qo'ng'iroq qiling!.. Ko'chaga chiqmoqchi bo'lsangiz ham ogohlantirishni unutmang!.. Yo'qsa, biz otangizdan baloga qolamiz-a!..

* * *

Vadim yigitlar chiqib ketishlari hamono, zarur raqamlarni terdi.
— Allo, ota, bu menman! — dedi go'shakdan Samad akaning ovozi eshitilishi bilan hovliqib.
— Bilaman, ota o'g'il, senligingni bilaman! — kuldi Samad aka. — Xo'sh, kelishuv qanday bo'ldi?
— Sizni ertaga soat kechki sakkizda supermarketingizdan chiqayotganingizda tinchitishim kerak ekan…
— Shunaqami?.. Demak, bir kunlik umrimiz qolibdi-da-a, toy bola! — xoxolab kulib yubordi Samad aka. — Obbo sho'rtumshuq-ey!.. Aytgancha…
Samad aka birdan jiddiy tortdi.
— Bugun kechasi senga bo'sh patronlarni yetkazishadi… Keyin… Shubhalanmasliklari uchun telefon raqamingniyam berib qo'yaver ularga. Hech qo'rqinchli joyi yo'q…
— Ota, — dedi Vadim sal ovozini pasaytirib. — Negadir yuragim g'ash-da!..
— E, xotirjam bo'l!.. Hammasi yaxshi bo'ladi!..

* * *

Vadim telefonni bir chetga qo'ygach, sekin derazadan tashqariga qaradi. Tabiat qish yaqinlashib kelayotganidan xabar berishga oshiqar, daraxtlar allaqachon yalang'ochlanib bo'lgandi. Oynadan yuzlarga urilayotgan muzdek shabada ham yozdagi kabi jonga huzur bag'ishlamas, aksincha, yoqimsiz hislarni uyg'otardi…
Shu tobda yana telefon jiringladi. Vadim yugurib borib telefonni qo'liga oldi.
— Allo!
Birpaslik sukutdan so'ng qo'riqchi yigitlardan birining tovushi eshitildi.
— Bilasizmi, Sho'rtumshuq siz bilan qaytadan gaplashib olmoqchi ekan. — dedi u g'amgin ohangda.
Vadim hayron bo'ldi.
— Biz axir… Hammasini gaplashgandik-ku!..
— Bilmadim… Yangi rejalar chiqib qoldi deyapti.
— Xo'sh, qaerda uchrashmoqchi ekan?
— Sizni olib boramiz uyiga. Pastda mashina kutyapti…
Vadim shoshilmadi. Shosha-pisha Samad akaning raqamlarini terdi.
— Ha, nima deysan? — so'radi Samad aka og'ir xo'rsinib.
— Anavi Sho'rtumshuq yana oldiga chaqiryapti ekan… Nima qilay?
— Nima ishi bor ekan?
— Yangi rejalar chiqib qolganmish.
— Shunaqa degin?..
Samad aka bir muddat jimib qoldi.
— Mayli, bor, lekin ehtiyot bo'lgin!.. Qaytganingdan keyin tez menga qo'ng'iroq qil!..
— Xo'p bo'ladi…
Vadim apil-tapil