Tasodifiy hikoya: rasiyda
Man oktaybrni 15 larida rassiyadan borgan edim shunda bozorda yurib bir qiz bilan tanishib qoldim o'...davomi

ustiga kurtkasini tashladi. Har ehtimolga qarshi kissasiga to'pponcha joylab oldi…

* * *

— Ha-a, keldingmi, killer bola? — Sho'rtumshuq ilgarigiday sovuq tirjayib Vadimning yelkasidan ushlagancha divanga o'tqazdi.
Vadim uning ko'zlariga tik boqib aytmoqchi bo'lgan gapini kutardi. Sho'rtumshuq uzoq kutdirmadi. Maqsadga o'tib qo'ya qoldi.
— Bilasanmi, — shoshilmasdan gap boshladi u. — Odam o'ldirish degani hazilakam ish emas… Nima qilaylik? Shundan boshqa ilojimiz yo'q… Bo'pti, ochig'ini ayta qolay senga… Men hayotda ko'p qoqilganman. Ko'p marta chuv tushirib ketishgan… Shularni o'yla-ab turib bir qarorga keldim.
— Qani, eshitaylik-chi! — dedi Vadim tobora qiziqishi ortib.
— Men senga ishonmayman.
— Nima?.. Sabab?..
— Aytdim-ku, ko'p aldanganman deb!.. Shuning uchun sen asosiy ishga o'tishingdan avval miltig'ingni, ichidagi patronlarni shaxsan o'zim tekshirib ko'raman. Undan keyin… O'sha payt o'zim turib hammasini kuzataman… Shunday qilsak, adolatga yaqinroq bo'ladi. Nima deysan?
Bu gapni eshitgan Vadimning ichi muzlab ketdi. Axir… Bo'sh patronlar nima bo'ladi?.. Hammasini payqasa, aldanganini bilsa…
— Siz nima desangiz shu-da, aka! — dedi o'zini qo'lga olib Vadim. — Menga baribir.
— Juda yaxshi. Shuni aytish uchun chaqirgandim… Endi borib tayyorgarligingni ko'raver!..
Vadim bu uydan qanday chiqib, qanday kvartirasiga yetib kelganini bilmay qoldi. Ichkariga kira solib telefonga yopishdi…
— Ota, — dedi Samad akaning tovushini eshitgani hamono. — Ish pachava bo'ladiganga o'xshaydi.
— Nega?
— Sho'rtumshuq patronlarni tekshirib ko'rarkan. Keyin… O'sha yerda turib kuzatarkan…
— Shunaqa dedimi? — og'ir uf tortdi Samad aka. — Obbo tulki-ey!.. Hm-m… Endi nima qilish kerak-a?.. To'xta-chi… Xo'-o'sh… Ha, bilasanmi, men patronlarning ichiga me'yoridan kam porox soldirib tayyorlataman.
— Axir… Siz o'lib qolasiz-ku!..
— Xavotirlanma!.. O'ldirmaydi. Bemalol otaver!.. Biz Sho'rtumshuqning kunini ko'rsatamiz…
— Baribir bu juda xavfli-da, — dedi Vadim xavotiri battar oshib.
— E, sen parvo qilma dedim-ku!.. Bahonada bu usulniyam o'rganib olasan. Porox me'yordan ancha kam solinsa hech qachon odamni o'ldirmaydi… Ha endi picha jonimiz og'risa hech narsa qilmaydi… Bo'pti, hozir yetib kel, o'zing ham qarab turasan qanday tayyorlashlarini. Bo'l tez, vaqt ziq!..
Vadim yana kiyinib tashqariga otildi. Yuragi esa baribir g'ash tortib qoldi…

* * *

Samad akaning shahar tashqarisida ham uyi bor edi. Vadimni o'sha yerga olib bordi.
Uy aylana shaklida qurilgan. Yerto'lasi ham xuddi shunaqa. Lekin ichkariga kirgan odam buni sira yerto'la degisi kelmaydi. Devorlarga o'yib solingan naqshlar shohona qasrlarni eslatib yuboradi. Polga gilamni ayamasdan to'shab tashlashibdi…
Vadim bu yerga bir marta kelgandi xolos. Shunda ham hovlidan qaytgan. Yerto'laga kirdi-yu, hayratdan yoqa ushladi. Ichkaridagi jannatmakonni eslatib yuboruvchi manzarani ko'rib lol qoldi. Lekin bir narsaga tushunmasdi. Nega Samad aka uni ilgari bu yerto'laga olib kirmagan? O' biror siri bormikan?
— Qani, buyoqqa yur, — dedi Samad aka Vadimning yelkasiga qoqib. — Harqalay ishonchimni, mehrimni qozonding. Endi bemalol mening sirlarimdan voqif bo'lishing mumkin…
Ular aylanib borib yerto'la oxiridagi kichkinagina xonaga kirishdi. Bu yerga uch-to'rtta stanoklar o'rnatilgan ekan. Ulardan birining tepasida yoshi oltmishlarga borgan, ancha munkayib qolgan bir erkak o'tirar, oldidagi stolga bir necha xil patronlar sochib tashlangandi.
«Ha, gap buyoqda ekan-da! — ko'nglidan o'tkazdi Vadim qariyaga sinchkovlik bilan ko'z tashlab. — Shuning uchun ham meni bu yerga yaqinlashtirmas ekan… Demak… Bu yerto'lada qurol yasaladi… O' boshqa ishlar ham qilinadimi?..»
— Sen manavi patronlarni kuzatib tur, — dedi Samad aka. — Mana, ko'rdingmi, nomigagina porox solinyapti. Ichiga qizil rang quyiladi. Bu odamni o'ldirmaydi. Ammo hammayog'ini qonga bo'yalgan qilib ko'rsatishi aniq…
— Anavi nusxa tekshirayotib xitlanib qolmasmikan? — xavotir aralash so'radi Vadim. — Xudo ko'rsatmasin, patronning ichini och deb qolsa…
— Hali g'o'rsan-da, bola!.. Qaysi ahmoq patronning ichini ochadi. E, ochgandan keyin bu patron bir tiyinga qimmat bo'ladi-ku!..
— Baribir… Sizning joningiz og'riydi, ota!.. Qaysi vijdon bilan men sizga qarata o'q uzaman?..
— Sen bu gaplarni qo'y! Meni xafa qilma!.. Bir narsani esingda tutginki, shaharda faqat biz xo'jayin bo'lishimiz kerak. Kechagina tuxumdan chiqqan churvaqalar bizga xavf solib tursa, qo'l qovushtirib o'tirmaymiz-ku!..
— To'g'ri, lekin… Boshqacharoq yo'li yo'qmikan?
— Gapni ko'paytirma, bilasan-ku, men ko'p gapirganlarni yoqtirmayman… Bunaqangi yuzsizlarni ayyorlik bilan yengish kerak… Hali vaqti kelib tushunvolasan… Qani, endi buyoqqa yur, senga yana nimalarnidir ko'rsataman!..
Vadim itoatkorona Samad akaning ortidan ergashdi. Ikkovlari oldinma-ketin yerto'la o'rtasiga borishdi. O'ng tarafda temir eshik ko'rindi. Samad aka cho'ntagidan kalit chiqarib eshikni ochdi. Ichkarida yana bir temir eshik bor ekan. U ham ochilgach, panjaraga ro'baro' bo'lishdi. Vadim hayron qolganidan bildirmasdan bosh chayqab qo'yardi…
— Kir, — dedi Samad aka Vadimni itarib. — Kirib chiroqni yoq, qo'rqma!..
Xona ichidan zax hidi kelardi. Vadim qorong'i xonaga kirib chiroqni yoqdi. Ajabo!.. Bir burchakda soqollari o'sib ketgan, ellikka borib-bormagan badbashara erkak kishanlangan holda o'tirar, negadir inqillar, a'zoyi badani qonga bo'yalgan, yuzlarida sog' joyning o'zi qolmagandi…
Vadim Samad akaga savol nazari bilan qaradi.
— Qo'yaver, — dedi Samad aka erkakni ko'rsatib. — Bu jazolanyapti. Kim mening ra'yimga qarshi ish tutsa, yo menga qasd qilmoqchi bo'lsa, mana shunday jazolanadi… Xudo xohlasa, o'sha Sho'rtumshuqniyam manavining yoniga opkelib o'tqazamiz!..
Shundan so'ng ular tashqariga chiqib ketishdi. Vadimning xayoliga Samad akaning bir gapi o'rnashib qolgandi:
«Kim menga qasd qilmoqchi bo'lsa, mana shunday jazolanadi…»
Nahotki, Samad aka Vadimga ham ishonmasa?.. Nahotki, shuncha paytdan beri ishonchini, mehrini qozona olmagan bo'lsa?.. Yo'q, qozongan. Bo'lmasa ishonib unga katta vazifalarni topshirib qo'ymasdi… Bular baribir bir-birlariga shubha bilan qarashadi. Ishlari shunaqa… Vadimning o'zi-chi?.. O'zi hatto anavi Tolibga ham gumon bilan qaraydi-ku!.. E, o'sha negadir shubhali-da!.. Kim bilsin? Balki noto'g'ri o'ylayotgandir…
Vadim tayyorlangan patronlar qo'liga tekkach, «ish»dan avval biroz nafas rostlash haqida buyruq oldi...

Davomi bor