Библиотека | Boshqalar | KIller 2 (kamolov) copy
Vadim xiyol boshini ko'tarib.
— To'g'ri, menam javobingni hoziroq ayt demayapman. O'ylab ko'r. Ertaga o'zim senga qo'ng'iroq qilaman…
— Yaxshi…
— Ma, bu va'da qilingan pullar. Yaxshi kunlaringga ishlat!..
— Rahmat, aka!..
Vadim sumkasini qo'liga olarkan, choy quyib dadasiga uzatayotgan Ruxsoraga bir marta qarab oldi. Qiz ham uning tikilayotganini sezib, bildirmaygina ko'z qisib qo'ydi. Ana shu ko'z qisishning o'zi kifoya edi…
* * *
Vadim ketishi bilan Sho'rtumshuq Ruxsorani quchoqlagancha kulib yubordi.
— Qalay, bopladimmi “lox”ni?.. — qizning belidan ushlab o'ziga tortarkan, so'radi u.
— Ha endi… Sizday odamga bunaqalar cho't bo'ptimi, akajon?.. — kulgiga jo'r bo'ldi Ruxsora. — Menam jim o'tirganim yo'q. Shunaqangi qaradimki, bechora bugun uxlayolmay chiqsa kerak.
Sho'rtumshuq birdan jiddiy tortdi.
— Meni hech narsadan xabari yo'q deb o'ylaydi bu it. O'sha yaramas Samadga xizmat qilishini bilganim uchun shu narsalarni o'ylab chiqardim-ku axir!.. Hali qarab tursin, shu bolaning qo'li bilan yo'limdagi katta g'ovni yo'q qilaman. Ana undan keyin qanday itga o'xshab o'lganini o'ziyam bilmay qoladi bu xunasa!..
— To'g'ri qilasiz, akajon, to'g'ri qilasiz! — Sho'rtumshuqning gapini ma'qulladi qiz.
— Kechagina tuxumdan chiqib meni aldamoqchi-ya bu!.. Vey, ishonasanmi, hamma hiylalaridan xabarim bor. Samad o'lmaganiniyam bilaman. Chunki patron yasama edi. Atayin indamadim. Arqonni uzunroq tashladim xolos… Mayli, bugundan e'tiboran sen go'yo mening qizimsan. Sir boy bermaysan. Biz hiyla bilan shu yigitni to'rga ilintiramiz. Shuning o'zi bizga Samadni tag-tugi bilan yo'q qilishga yordam beradi… Sen bo'lsang, uning ko'nglini ol!.. Shunday olginki, oyog'ingni o'pishga tayyor bo'lsin! Uyog'ini menga qo'yib ber!..
— Meni bilasiz-ku! — ayyorona ko'z qisdi Ruxsora. — Bunaqa ishlarni ko'zimni yumib bajaraman… Xizmat haqi…
— O'chir ovozingni! — qizning sochini g'ijimladi Sho'rtumshuq. — Indamagan sari haddingdan oshaverma!.. Birovdan kam bo'lyapsanmi bu yerda?
— Y-yo'-o'q… Shunchaki… Hazillashdim-da!..
— Mana bu boshqa gap… Qani, yur, bi-ir aysh qilamiz… Bugun juda charchadim!..
Sho'rtumshuq Ruxsorani bag'riga bosib bo'liq sonlaridan g'ijimladi.
— Mana shu sonlaringga borman-da!.. Qo'lim sirg'anib ketaman deydi-ya!.. Xa-xa-xa-xa!..
* * *
Vadim kvartiraga kiriboq yechinib ham o'tirmay o'zini karavotga tashladi.
“Eh, dunyo, dunyo!.. — ko'z o'ngida Ruxsoraning siymosi gavdalangani sayin oh tortardi u. — Nimalar bo'lyapti o'zi?.. Nahotki, sevib qolgan bo'lsam?.. Bunaqa qizlar yetti uxlab tushimga kirmasa kerak… Men endi adoyi tamom bo'laman, ha!.. Unga yetishmasam bo'lmaydi… Ko'z qisishidan uniyam ko'ngli bor menda. Bo'lmasa ishva bilan qaramasdi… Faqat… O'zbek emasligim yomon-da!.. Yo'q, menga baribir endi. Mendek yigit bir nozaninning ko'ngliga yo'l topolmasam nima qilib yuribman bu dunyoda?.. Hoziroq boraman… Borib hammasini hal qilaman…”
Vadim dast o'rnidan turib tashqariga yo'l oldi. Hozir unga haqiqatan baribir edi. Sho'rtumshuqqa nima bahona qilishini o'ylab ham ko'rmadi…
* * *
Vadim o'ziga birkitilgan mashina haydovchisidan kalitni oldi-yu, Sho'rtumshuqnikiga jo'nadi. Qo'riqchilarning hay-haylashlariga ham quloq solmadi. Samad akaga qo'ng'iroq qilishni-ku, butkul unutdi…
— Avval sal o'zimni bosib olishim kerak. — o'ziga o'zi dedi u yo'l yoqasidagi kafelardan biri yonida mashinani to'xtatib. — Ikki yuzta olmasam bo'lmaydi… Jin ursin, hech shunaqa ahvolga tushmagandim… Nima o'zi bu?..
Darvoza tambalangandi. Vadim mashinani sal nariroqqa qo'yib darvozagacha piyoda keldi va qo'ng'iroq tugmasini bosdi.
— Kim kerak?
Ostonada paydo bo'lgan baland bo'yli qo'riqchi unga sovuq nazar tashladi.
— Men akaga bir gapni aytishni unutibman. — nima deyishni bilmay yolg'on gapirdi Vadim. — Iltimos… Meni taniysan-ku!..
— Hozir, kutib tur!..
Qo'riqchi ichkariga kirib ikki-uch daqiqalardan so'ng qaytib chiqdi.
— Kiraver!.. Boss kutyapti!..
Vadim ichkilik harorati bilan boyagi hayajonlarni unutgandi. Ichkariga tetik kirib bordi.
— Ha, yigit, tinchlikmi? —uni kulib qarshi oldi Sho'rtumshuq. — Biror narsa yo'qotdingmi?
— M-men… Sizga… Xullas, siz bilan zarur masala xususida gaplashib olmoqchiydim.
— Men bilan?.. Gapir!.. Nima haqida gaplashmoqchisan?
— Ruxsora… To'g'risida…
— Nima?.. — Sho'rtumshuq hammasini sezib turgan bo'lsa-da, o'zini jahli chiqqanga soldi. — Menga qara, yigit, nima deyotganingni bilasanmi o'zi?..
— Bilaman, — Sho'rtumshuqning ko'zlariga tik boqdi Vadim. — Qizingiz… Men uni sevib qoldim!..
— Nima deding? — kutilmaganda uning yoqasidan oldi Sho'rtumshuq.
Aslida u atayin shunday qildi. Bu ham bo'y yigitni qo'lga tushirishning bir usuli edi.
— Menga qara, sen hali shunaqamisan?.. Mening qizimga ko'z olaytirishga qanday hadding sig'di?
— Mayli, istasangiz o'ldirib yuborishingiz mumkin!
Vadim bir siltanib Sho'rtumshuqning qo'lidan chiqdi.
— Men uni sevib qoldim!..
— Sen-a?.. Vey, tirrancha, haddingdan oshyapsan!.. O'ylab gapirgin gapingni!..
— O'ylab bo'lganman allaqachon.
— Shunaqami? — Sho'rtumshuq hiylaning ikkinchi bosqichiga o'tdi. — Yaxshi… Hozir qizimni chaqiraman. Agar bu gapni eshitib u xafa bo'lsa, o'ldim deyaver!..
Vadimga baribir edi. Hozir shunaqa kayfiyatda ediki, ko'ziga hech narsa ko'rinmasdi.
Sho'rtumshuq narigi xonadan Ruxsorani yetaklab chiqib Vadimga yaqin keldi.
— Qizim, — dedi bosiqlik bilan. — Manavi yigit seni yaxshi ko'rib qolganmish. Nima deysan?..
Ruxsora Vadimga bir jilmayish qildi-da, yerga boqdi.
— Gapirsang-chi, qizim, — davom etdi Sho'rtumshuq. — Sening gaping hal qiladi bu bolaning taqdirini. Seniyam ko'ngling bormi bunda?.. Gapir!..
— Hm-m!.. — yerdan boshini ko'tarmay javob qildi Ruxsora. — Yaxshi yigitga o'xshaydi-ku!..
— Shunaqa degin? Obbo sen-ey!.. Hayronman, bir martagina bir-biringni ko'rding… Oxir zamonning bolalarisan-da!.. Qara-ya!..
Vadim azbaroyi xursandligidan qo'llarini musht qilib oyog'iga urib-urib qo'ydi. Ruxsora esa, go'yo uyalgan bo'lib sekingina xonasiga kirib ketdi…
***
— Menga qara, — dedi Ruxsora kirib ketgach, Sho'rtumshuq. — Bu degani bugunoq qizimni qo'yningga solib qo'yaman deganimmas. Avval mening shartlarimni bajarishing kerak.
— Qanday shart ekan?..
— Tolibni bilasan-a?
— Qaysi Tolib? — atayin so'radi Vadim.
— Sen meni ahmoq deb o'ylaysan shekilli-a, bola?.. — Sho'rtumshuq Vadimning ikki yelkasidan mahkam tutib o'ziga qaratdi. — Yo'q, men juda hushyor odamman… Ko'rdingmi, o'zingni o'zing to'rga ilintirding!.. O'ylaysanki, sen Samadning asrandisi ekaningni bilmasmidim? Bilardim. O'ylaysanki, Samad tirik ekanini, patronlar yasama ekanini bilmasmidim? Bilaman. Faqat, yigitcha, men arqonni uzun tashlashni yoqtiraman… Yo'q, men o'sha tutingan otangni deb qo'limni qonga bo'yamayman. Men unaqalarni tiriklay go'rga tiqishni xush ko'raman…
Vadim bu gaplardan so'ng hayotdan butkul umidini uzgandi. Hozir-hozir yigitlarini chaqiradi-da, izsiz yo'q qilib yuboradi deb o'ylagandi. Garchi yaxshigina karatechi bo'lsa-da, ko'pchilik, baribir ko'pchilik… Orqadan
— To'g'ri, menam javobingni hoziroq ayt demayapman. O'ylab ko'r. Ertaga o'zim senga qo'ng'iroq qilaman…
— Yaxshi…
— Ma, bu va'da qilingan pullar. Yaxshi kunlaringga ishlat!..
— Rahmat, aka!..
Vadim sumkasini qo'liga olarkan, choy quyib dadasiga uzatayotgan Ruxsoraga bir marta qarab oldi. Qiz ham uning tikilayotganini sezib, bildirmaygina ko'z qisib qo'ydi. Ana shu ko'z qisishning o'zi kifoya edi…
* * *
Vadim ketishi bilan Sho'rtumshuq Ruxsorani quchoqlagancha kulib yubordi.
— Qalay, bopladimmi “lox”ni?.. — qizning belidan ushlab o'ziga tortarkan, so'radi u.
— Ha endi… Sizday odamga bunaqalar cho't bo'ptimi, akajon?.. — kulgiga jo'r bo'ldi Ruxsora. — Menam jim o'tirganim yo'q. Shunaqangi qaradimki, bechora bugun uxlayolmay chiqsa kerak.
Sho'rtumshuq birdan jiddiy tortdi.
— Meni hech narsadan xabari yo'q deb o'ylaydi bu it. O'sha yaramas Samadga xizmat qilishini bilganim uchun shu narsalarni o'ylab chiqardim-ku axir!.. Hali qarab tursin, shu bolaning qo'li bilan yo'limdagi katta g'ovni yo'q qilaman. Ana undan keyin qanday itga o'xshab o'lganini o'ziyam bilmay qoladi bu xunasa!..
— To'g'ri qilasiz, akajon, to'g'ri qilasiz! — Sho'rtumshuqning gapini ma'qulladi qiz.
— Kechagina tuxumdan chiqib meni aldamoqchi-ya bu!.. Vey, ishonasanmi, hamma hiylalaridan xabarim bor. Samad o'lmaganiniyam bilaman. Chunki patron yasama edi. Atayin indamadim. Arqonni uzunroq tashladim xolos… Mayli, bugundan e'tiboran sen go'yo mening qizimsan. Sir boy bermaysan. Biz hiyla bilan shu yigitni to'rga ilintiramiz. Shuning o'zi bizga Samadni tag-tugi bilan yo'q qilishga yordam beradi… Sen bo'lsang, uning ko'nglini ol!.. Shunday olginki, oyog'ingni o'pishga tayyor bo'lsin! Uyog'ini menga qo'yib ber!..
— Meni bilasiz-ku! — ayyorona ko'z qisdi Ruxsora. — Bunaqa ishlarni ko'zimni yumib bajaraman… Xizmat haqi…
— O'chir ovozingni! — qizning sochini g'ijimladi Sho'rtumshuq. — Indamagan sari haddingdan oshaverma!.. Birovdan kam bo'lyapsanmi bu yerda?
— Y-yo'-o'q… Shunchaki… Hazillashdim-da!..
— Mana bu boshqa gap… Qani, yur, bi-ir aysh qilamiz… Bugun juda charchadim!..
Sho'rtumshuq Ruxsorani bag'riga bosib bo'liq sonlaridan g'ijimladi.
— Mana shu sonlaringga borman-da!.. Qo'lim sirg'anib ketaman deydi-ya!.. Xa-xa-xa-xa!..
* * *
Vadim kvartiraga kiriboq yechinib ham o'tirmay o'zini karavotga tashladi.
“Eh, dunyo, dunyo!.. — ko'z o'ngida Ruxsoraning siymosi gavdalangani sayin oh tortardi u. — Nimalar bo'lyapti o'zi?.. Nahotki, sevib qolgan bo'lsam?.. Bunaqa qizlar yetti uxlab tushimga kirmasa kerak… Men endi adoyi tamom bo'laman, ha!.. Unga yetishmasam bo'lmaydi… Ko'z qisishidan uniyam ko'ngli bor menda. Bo'lmasa ishva bilan qaramasdi… Faqat… O'zbek emasligim yomon-da!.. Yo'q, menga baribir endi. Mendek yigit bir nozaninning ko'ngliga yo'l topolmasam nima qilib yuribman bu dunyoda?.. Hoziroq boraman… Borib hammasini hal qilaman…”
Vadim dast o'rnidan turib tashqariga yo'l oldi. Hozir unga haqiqatan baribir edi. Sho'rtumshuqqa nima bahona qilishini o'ylab ham ko'rmadi…
* * *
Vadim o'ziga birkitilgan mashina haydovchisidan kalitni oldi-yu, Sho'rtumshuqnikiga jo'nadi. Qo'riqchilarning hay-haylashlariga ham quloq solmadi. Samad akaga qo'ng'iroq qilishni-ku, butkul unutdi…
— Avval sal o'zimni bosib olishim kerak. — o'ziga o'zi dedi u yo'l yoqasidagi kafelardan biri yonida mashinani to'xtatib. — Ikki yuzta olmasam bo'lmaydi… Jin ursin, hech shunaqa ahvolga tushmagandim… Nima o'zi bu?..
Darvoza tambalangandi. Vadim mashinani sal nariroqqa qo'yib darvozagacha piyoda keldi va qo'ng'iroq tugmasini bosdi.
— Kim kerak?
Ostonada paydo bo'lgan baland bo'yli qo'riqchi unga sovuq nazar tashladi.
— Men akaga bir gapni aytishni unutibman. — nima deyishni bilmay yolg'on gapirdi Vadim. — Iltimos… Meni taniysan-ku!..
— Hozir, kutib tur!..
Qo'riqchi ichkariga kirib ikki-uch daqiqalardan so'ng qaytib chiqdi.
— Kiraver!.. Boss kutyapti!..
Vadim ichkilik harorati bilan boyagi hayajonlarni unutgandi. Ichkariga tetik kirib bordi.
— Ha, yigit, tinchlikmi? —uni kulib qarshi oldi Sho'rtumshuq. — Biror narsa yo'qotdingmi?
— M-men… Sizga… Xullas, siz bilan zarur masala xususida gaplashib olmoqchiydim.
— Men bilan?.. Gapir!.. Nima haqida gaplashmoqchisan?
— Ruxsora… To'g'risida…
— Nima?.. — Sho'rtumshuq hammasini sezib turgan bo'lsa-da, o'zini jahli chiqqanga soldi. — Menga qara, yigit, nima deyotganingni bilasanmi o'zi?..
— Bilaman, — Sho'rtumshuqning ko'zlariga tik boqdi Vadim. — Qizingiz… Men uni sevib qoldim!..
— Nima deding? — kutilmaganda uning yoqasidan oldi Sho'rtumshuq.
Aslida u atayin shunday qildi. Bu ham bo'y yigitni qo'lga tushirishning bir usuli edi.
— Menga qara, sen hali shunaqamisan?.. Mening qizimga ko'z olaytirishga qanday hadding sig'di?
— Mayli, istasangiz o'ldirib yuborishingiz mumkin!
Vadim bir siltanib Sho'rtumshuqning qo'lidan chiqdi.
— Men uni sevib qoldim!..
— Sen-a?.. Vey, tirrancha, haddingdan oshyapsan!.. O'ylab gapirgin gapingni!..
— O'ylab bo'lganman allaqachon.
— Shunaqami? — Sho'rtumshuq hiylaning ikkinchi bosqichiga o'tdi. — Yaxshi… Hozir qizimni chaqiraman. Agar bu gapni eshitib u xafa bo'lsa, o'ldim deyaver!..
Vadimga baribir edi. Hozir shunaqa kayfiyatda ediki, ko'ziga hech narsa ko'rinmasdi.
Sho'rtumshuq narigi xonadan Ruxsorani yetaklab chiqib Vadimga yaqin keldi.
— Qizim, — dedi bosiqlik bilan. — Manavi yigit seni yaxshi ko'rib qolganmish. Nima deysan?..
Ruxsora Vadimga bir jilmayish qildi-da, yerga boqdi.
— Gapirsang-chi, qizim, — davom etdi Sho'rtumshuq. — Sening gaping hal qiladi bu bolaning taqdirini. Seniyam ko'ngling bormi bunda?.. Gapir!..
— Hm-m!.. — yerdan boshini ko'tarmay javob qildi Ruxsora. — Yaxshi yigitga o'xshaydi-ku!..
— Shunaqa degin? Obbo sen-ey!.. Hayronman, bir martagina bir-biringni ko'rding… Oxir zamonning bolalarisan-da!.. Qara-ya!..
Vadim azbaroyi xursandligidan qo'llarini musht qilib oyog'iga urib-urib qo'ydi. Ruxsora esa, go'yo uyalgan bo'lib sekingina xonasiga kirib ketdi…
***
— Menga qara, — dedi Ruxsora kirib ketgach, Sho'rtumshuq. — Bu degani bugunoq qizimni qo'yningga solib qo'yaman deganimmas. Avval mening shartlarimni bajarishing kerak.
— Qanday shart ekan?..
— Tolibni bilasan-a?
— Qaysi Tolib? — atayin so'radi Vadim.
— Sen meni ahmoq deb o'ylaysan shekilli-a, bola?.. — Sho'rtumshuq Vadimning ikki yelkasidan mahkam tutib o'ziga qaratdi. — Yo'q, men juda hushyor odamman… Ko'rdingmi, o'zingni o'zing to'rga ilintirding!.. O'ylaysanki, sen Samadning asrandisi ekaningni bilmasmidim? Bilardim. O'ylaysanki, Samad tirik ekanini, patronlar yasama ekanini bilmasmidim? Bilaman. Faqat, yigitcha, men arqonni uzun tashlashni yoqtiraman… Yo'q, men o'sha tutingan otangni deb qo'limni qonga bo'yamayman. Men unaqalarni tiriklay go'rga tiqishni xush ko'raman…
Vadim bu gaplardan so'ng hayotdan butkul umidini uzgandi. Hozir-hozir yigitlarini chaqiradi-da, izsiz yo'q qilib yuboradi deb o'ylagandi. Garchi yaxshigina karatechi bo'lsa-da, ko'pchilik, baribir ko'pchilik… Orqadan