Tasodifiy hikoya: 101 qungiroq (05)
o`yladim. Axir xaqiqatdan ismizdan boshqasini bilmayman. Qaеrdasiz? Yоshiz? Kasbiz? Oilangiz xaqi...davomi

bo'lsa, bemalol so'yib yuborishlari mumkin edi. Sal o'tmay, bo'ynimni nimadir tilib o'tgandek bo'ldi va qon oqa boshladi.
Darrov kursda eshitgan gaplarimni esga oldim:
— Agar dushman seni darhol o'ldirib yubormasa, demak, tirik qoldiradi. Ularga keraksan.
— Ts-s! Jim bo'l, ahmoq, yashashni istasang, ovozingni chiqarma! — shivirladi Chandiq.
Ana shu tobda kimdir eshikni taraqlata boshladi. Chandiq burilib kim ekanini aniqlash maqsadida tomog'imni sal bo'shatgan bo'ldi. Yigitcha taraqlatibdi. Qariya ko'rinmasdi. Bugay deraza tepasida boshini eggancha osilib turardi.
Ie, nega? Bugay nega o'zini osdi?
— Ochinglar! — baqirdi Yigitcha.
Nihoyat militsioner eshik oldiga kelib so'radi:
— Nima bo'ldi?
— Tez oching! Mahbus o'zini osib qo'ydi!
Militsioner eshik tirqishidan yaxshilab tekshirib oldi-da, qichqirdi:
— Tez hammang karavotingga yotib, qo'llaringni orqaga qil!
O'zi eshikni ochib ichkariga kirdi. Sekin borib endigina Bugay osilgan arqonga qo'l cho'zgandiki, u kutilmaganda boshi aralash musht tushirdi. Militsioner yerga quladi. Bugay jonholatda arqonni bo'ynidan olib tashlab pastga sakradi. Yigitcha ham pastga tushib har ehtimolga qarshi hushdan keta boshlagan militsionerning og'zini yopdi.
Ha, jinoyatchilar hammasini puxta o'ylashibdi. Yo'qsa, militsioner odamgarchilik qilib bir o'zi kameraga kirmasdi.
— Biz anavini garovga oldik, eshitdingmi? — Qariya asta o'ziga kela boshlagan militsionerning tepasiga kelib menga ishora qildi. — Tushundingmi? Yarim soat ovozingni o'chirib turasan! Agar aytganimni qilmasang, uni o'ldiramiz!
Qariya militsioner meni yaxshiroq ko'rishi uchun tepamga keldi-da, tomog'imdan bo'g'di.
— Tushunarlimi? Biz uni o'ldiramiz! O'ldiramiz!
U militsionerni boshi aralash bir tepdi. Sho'rlik qaytadan hushini yo'qotdi.
Bu nimasi? Endi men bu qochoqlarga xizmat qilishim kerakmi? Ular mening panamda militsionerlardan himoyalanishadi. Nega anavi serjantni garovga olishmadi? Ha, militsionerni garovga olsa, o'ladi, menga o'xshagan oddiy odamlar uchun esa, shunchaki turmaga tiqishadi. Yana… Mabodo o'ldirmasdan shunchaki chalg'itmoqchi bo'lishganda serjantni garovga olib qo'ya qolishardi.
— Ketdik. — buyurdi Qariya.
— Sen tushundingmi? — do'q aralash so'radi Chandiq.
Men bosh irg'itdim.
— Agar qochmoqchi yo baqirmoqchi bo'lsang, bilib qo'y, o'lasan.

Chandiq shunday deb tomog'imdan qattiqroq bo'g'di. Men zo'rg'a og'riqqa chidab turardim.
Chandiq qo'llarimni qayirib, tomog'imdan bo'g'gancha sheriklari ortidan yurdi. Biz eshikdan chiqib yo'lak oxiriga yetdik. Bugay bir sakrab tepaga chiqdi-da, temir to'siqni ochdi. Shundan so'ng hamma pastga sakradi. Meni ham Chandiq majburan o'zi bilan birga sakratdi.
Sal narida mashina signal berdi. Demak, ularni kutishayotgan ekan. O'ylaganimdek, jinoyatchilar mashinaga o'tirishdi.
— Bu kim? — so'radi haydovchi men tomonga ishora qilib.
— Bizning himoyachimiz. — javob qildi Qariya. — Ketdik!
Orqadan militsiya hushtagi eshitildi.
— Kechikdilaring! — hiringlab kuldi Chandiq. — Kech uyg'ondilaring!
Mashina joyidan qo'zg'aldi.
— Sekinroq hayda! — dedi Qariya qovog'ini uyib. — Tezlikni oshirganing uchun to'xtatib qolishlari mumkin. Bunisi ortiqcha.
Biz elliginchi yillarda qurilgan eski uy ro'parasida to'xtab ikki xonali kvartiraga kirib bordik. Bu yerda hamma sharoit muhayyo edi. Gaz, suv, vanna, chiroq. Lekin men garchi bu taxlit issiq, qulay joylarni ancha yillardan beri ko'rmagan bo'lsam-da, hozir o'sha kazarmadagi hayotni afzal deb bilardim.
— Qani, nari tur! — yelkam aralash musht tushirdi Bugay. Chandiq esa, o'zini divanga tashlab chuqur nafas oldi. Qariya bu orada eshikni tambalab, menga yaqin keldi.
— Gap bunday. — dedi hammaga bir-bir qarab chiqarkan. — Hech kim bu yerdan bir qadam nari chiqmaydi. Derazadan mo'ralamaysan, eshikni ochmaysan. Ichkilik ham taqiqlanadi. Tushunarlimi? Manavindan ko'z uzmalaring. Ma, ol!
Qariya Chandiqqa arqon tutqazdi. U qo'llarimni shu qadar mahkam bog'ladiki, badanlarim zirqirab ketdi.
— Sekinroq-da! — norozi g'udranib qo'ydim men.
— Chidaysan.
— Men-ku chidarman. Lekin qo'llarim uzilib tushsa, sizlar nima qilasizlar?
Qariya tepamga kelib ko'zlarimga tikildi.
— Esingda bo'lsin, sening gapirishga, ovoz chiqarishga haqqing yo'q. Sen bu yerda go'yoki kar-soqovsan. Uqdingmi? Agar gaplasha boshlaganingni eshitsam, tilingni sug'urvolaman.
U kutilmaganda lablarim aralash chunonam tushirdiki, qon oqa boshladi.
— Arqonni bo'shroq qo'y. — Chandiqqa buyurdi Qariya. — Bizga murdamas, garovdagi tirik odam kerak. Bo'pti, endi hamma dam olsin!

* * *

Shu lahzadan boshlab kallamda beixtiyor «qochish kerak» degan fikr aylana boshladi. Chunki, men hozir imtihonlarni, yo qo'shimcha xizmat muddatini emas, hayotimni boy berayotganimni anglab yetdim. Harakatimni qilmasam bo'lmaydi.
Qutulish yo'li to'rtta edi. Xonalardagi derazalar va kirish eshigi. Eshikka, albatta yaqin yo'latishmaydi. Derazadan tashlab, juda bo'lmaganda gavdam bilan oynalarni sindirib sakrashim mumkin. Lekin to'rtinchi qavatdan sakrasam meni pastda nima kutadi? Beton, asfalt, qilichday o'tkir panjara. Yo'q, bu yo'lni keyinroqqa suraman. Hayotimni asrayman deb bir umr gipsda yotish ham g'irt ahmoqlik.
Yaxshisi, eshik masalasiga qaytaman. U ichkariga qarab ochilarkan. Demak, bir zarba bilan buzib bo'lmaydi. Qulf kalit bilan yopiladi. Bir yopganda qulflanib qoladigan emas. Qolaversa, anavi to'rttalasi bilan olishishning o'zi bo'lmaydi. Uchtasini bir amallab yengguningcha to'rtinchisi seni holdan toydiradi. Quruq qo'l bilan hech narsaga erishib bo'lmaydi.
Bo'pti, baribir qo'llarim boylab tashlangan. Ha-a, birinchi ishim qo'llarimni arqondan bo'shatish!
— Hoy, menga toza havo yetmayapti! — deya qichqirdim meni qorovullayotgan Yigitchaga.
— Nima deysan? — men tomon burilib so'radi u.
— Hojatxonaga olib kir. Chiday olmayman ortiq.
— Chidaysan.
— Chidolmayman. Senlardan uyalib chidaymanmi? Kim bo'psanlar? Agar ishtonim sasib ketsayam o'tiraveramiz desang, menga baribir.
Atayin Yigitchaning jig'iga tegayotgandim.
— Mayli, yur!
Yo'lakda battar jig'iga tega boshladim.
— Sen achchiqlanma. Sening ishing kichkina. Meni hojatxonaga olib borish.
Shu zahoti ortiqcha gapim uchun qovurg'am aralash musht kelib tushdi.
— Ih, manavi ishing bo'lmadi. — dedim inqillab. — Arazlasam, hech qayoqqa bormay turvolaman. Xo'sh, unda nima bo'ladi? Masalan, kir yuvmayman. Negaki, qo'llarim boylab tashlangan. Boshliqlaring ham hech bir ishga qo'l urishmaydi. Ana unda seni majburlashadi. Sababi, sen kichkina va zaifsan ularning oldida.
Yigitchaning ojiz tomoni shunda ediki, u ham boshqalar singari kuchli bo'lishni istardi. Doimo buyruq bajaraverish aftidan joniga tekkandek edi. Xuddi shu xislati menga hozir qo'l kelishi mumkin…
Ha, Yigitcha, jahl otiga minaver, har bir zarbang menga ishonch bag'ishlayapti. O'z ixtiyoringni qancha ko'p yo'qota borsang, seni boshqarish shuncha osonlashadi.
Hojatxonada uni yana bir tasodif kutardi.
— Shimimni yech! — talab qildim men.
— Nima-a?
— Eshitganing. Bo'l tezroq!
Yigitcha