Tasodifiy hikoya: Asar...
Усти очик машинада онам б.н аэропортга етиб келдик. Финиксда кун иссик булиб,осмон мусаффо эди. Ариз...davomi
Усти очик машинада онам б.н аэропортга етиб келдик. Финиксда кун иссик булиб,осмон мусаффо эди. Ариз...davomi
Josuslar 2 (kamolov) copy
Добавил: | !!!!!kamolov!!! (09.04.2018 / 20:51) |
Рейтинг: | (0) |
Прочтений: | 34055 |
Комментарии: | Комментарии закрыты |
So'ngra men ish joyimni tayyorladim. Polga polietilen qopni yirtib yoydim.
Ertalabga yaqin ko'zlangan birinchi g'ishtni chiqarib olishga erishdim. Ora-orada jismoniy tarbiy bilan mashg'ul bo'ldim.
Ertalab uxlab qolgandim. Tepamda paydo bo'lgan Bugayning ovozidan uyg'onib ketdim.
— Ja dangasa ekansan. — dedi Bugay. — Mendan ko'p uxlayapsan. Qoch!
U meni oyog'i bilan bir chetga surdi va tishlarini tozalashga tushdi.
Sezmadi. Ko'zgu ortidagi ochiq joyni harqalay payqamay chiqib ketdi. Ketidan Qariya kirdi. Vannaxonani sinchiklab ko'zdan kechirgan bo'ldi.
— Xo'sh, shikoyat bormi? — so'radi mendan.
— Ha, ovqat beringlar!
— Bu yer senga dam olish uyi emas.
U chiqib ketgach, yengil nafas oldim. Negaki, u qolganlarga nisbatan ancha hushyor edi. Xudo ko'rsatmasin, bilib qolsa bormi, hammasi tamom bo'lardi.
Endi asosiy ishga o'tish, ya'ni, juftakni rostlash kerak. Kechasi ochiq joydan qo'shnining vannaxonasiga o'tish, hech kimga bildirmay tashqari eshigini ochish-u, qochish. Ammo nimadir meni ushlab turgandek tuyulaverdi. Nima? Qariyadan qo'rqyapmanmi? Qurolmi? Yo'q, qochsam hammasi rasvo bo'ladi. Qariya ortimdan quva boshlaydi. Qon to'kiladi. Natijada ularning jinoyatiga men ham sherik bo'lib qolaman.
Ehtiyotkorlik bilan g'ishtlarni joy-joyiga qo'yib chiqdim. Qirg'oqlarini ko'chgan suvoqlar bilan qaytadan suvadim. Ustini tish pastasi yordamida bo'yadim.
Bizni kursda bir narsaga o'rgatishgandi. Hech qachon hech qanday jinoyatga e'tibor qaratmasligimiz shart. Nahotki, yomon o'quvchiman men? Taqiqlangan ishga qo'l urdim. Jinoyat sodir etish uchun tayyorgarlik ko'rayotganlarga aralashib qoldim. Xo'sh, qo'llari bog'liq, qorong'i, berk vannaxonada o'tirgan mahbus nima qila oladi? Besh nafar qurollangan odamga qarshi chiqadimi? Yo'q, bu mumkin emas. Bu kvartirada jinoyatchilar yashirinib yotishganini boshqalarga qay yo'l bilan yetkazsa bo'ladi? Pechkalarni taqillatish kerakmi? Qanday yo'l tutsa bo'ladi? Ko'chaga xat yozib tashlasinmi? To'g'ri, oshxona derazasi ochiq. Lekin u yergacha yetib borish-chi? To'xta, qog'oz pulni ingichka qilib… Xuddi trubaga o'xshatib olib… Avval ichiga kerakli jumlalarni yozib, ana undan so'ng boshqa qog'oz pulni trubaga o'xshatib o'sha orqali otaman. Maktabda shunday yo'l bilan boshqa bolalarning qulog'iga qog'oz otardik. Aniq nishonga tegardi.
Pul topish qiyin kechmadi. Vannaxonada Qariyaning shimi osig'liq turardi. Cho'ntagidan qog'oz pullarning to'rttasini chiqardim.
Hammasi tugagach, oshxonaga chiqish yo'lini qidirdim. Baxtimga ular cho'miladigan bo'lishdi-yu, meni yo'lakka chiqarib qo'yishdi. Sekin sudralib oshxonaga kirdim va «rogatkam»ni qo'limga oldim. Derazaga to'g'rilab otdim. Orqamda Chandiq o'tirgandi. G'alati ovoz qulog'iga chalinib men tomon o'girildi. Baribir hech narsaga tushunmadi.
Men maqsadga erishishim uchun ikkinchi «o'q»ni ham tashqariga otishim lozim. Biroq ular odamlar o'tadigan joyga tushadimi-yo'qmi, Xudo biladi. Eh, nima qilsam bo'ladi? Yo vannaxonaga kirib pastdagi qo'shnilarnikiga suv toshiraymi? Ha, kanalizatsiyani tiqiltirib qo'ysam, qo'shnilarnikiga axlat aralash suv toshadi. Ular slesar chaqirishadi. Slesar trubalarni tozalayotib xatimni topishi mumkin. Yo'q. Bu reja ham xom. Slesar shuncha axlat orasidan kichkinagina qilib taxlangan pulni payqamaydi. Men qo'lga ilinadigan narsa topishim zarur. Masalan, soat!
Jinoyatchilarning qo'lini kuzatdim. Yigitchada yo'q. Uy egasida cho'ntak soat. Qariyaga yaqinlashish xavfli. Chandiq!.. Ha, o'sha to'g'ri keladi!
Men vannaxonaga olib kirishganda Chandiqdan o'rnimdan turg'azib qo'yishini so'radim. U turg'azayotganda sekin oyog'ini ezdim. U so'kinib oyog'iga andarmon bo'lib turganda, sekin bilagidagi soatni yechib oldim.
Chandiq meni jahl bilan devorga qarab itarib yubordi va chiqib ketdi.
Kechasi pol artadigan latta va kostyumimning astaridan ajoyib qopqoq yasadim. Unga soatni pishiq ip bilan mahkam boylab, ustidan o'zimning xat yozilgan qog'ozimni mahkamladim.
Kunduzi qopqoqni og'zimga solgancha tishlarim bilan nimadir yeyotgan bo'lib hojatxona tomon sudrala boshladim. Unitazga qopqoqni tashlagach, uch marotaba suvni tortib oqizdim.
* * *
Kechqurun Chandiq soati yo'qolganini sezib qoldi.
— Qiziq, soat qaerga g'oyib bo'ldi? — sheriklaridan so'radi u kvartirani ko'zdan kechirarkan.
— Oxirgi marta soatingni qachon ko'rganding? — so'radi Qariya.
— Ertalab. Yo tushlik vaqtidamidi? Yo'q, ertalab. Aniq esimda!
— Menga yoqmayapti bu narsa. — dedi Qariya. — Bu yerda nimadir bo'lyapti. Eslab ko'r-chi!
— Ertalab uyg'onib, sigaret chekdim, hojatxonaga kirdim, keyin vannaga… Jin ursin, esimda yo'q.
— Hamma oshxonada to'plansin! — buyurdi Qariya. — Hamma keldimi? Xo'p, unda gap bunday. Men tasodiflarni yoqtirmayman. Ayniqsa, ikki marta takrorlansa. Soat qaerga g'oyib bo'lishi mumkin? Bu narsa igna emaski, hech qaysimiz payqamay qolsak. Oramizda kimdir o'yin qilyaptimi deb qo'rqaman. Hoziroq chorasini ko'rmasak, yomon bo'ladi.
— Siz bizlardan gumonsirayapsizmi? — gap tashladi Chandiq.
— O'zimdan boshqa hammadan gumon qilyapman. Hozir bir ish qilamiz. Agar kimningdir cho'ntagidan yo'qolgan soatni topsak, yo gumonsirashga olib keladigan sirli narsa topsak, xafa bo'lish yo'q.
Vannaxonada o'tirib ularning hamma gaplarini eshitdim. Qo'rqa boshladim ham. Chunki, avval boshida ular kvartirani tintib chiqishadi. So'ngra vannaxonaga kirishadi. Ko'zguni ko'tarib ko'rishadi-yu, teshilgan joyga ko'zlari tushadi. Yana mixlar-chi?.. Yo'q, bunga yo'l qo'yib bo'lmaydi.
Men o'ylay boshladim. Bu mahal oshxonada tintuv boshlab yuborilgandi. Jinoyatchilar norozilanib bo'lsa-da, Qariyaga itoat etishardi. Hech narsa qolmadi. Mebel, stol, ishqilib, hammayoqni tekshirib chiqishdi. Men bo'lsam, vannaxona eshigi ochilib, ichkariga ular kirib kelishini xavotir aralash kutardim. Ana, qulfga kalit solinib, ichkariga Yigitcha mo'raladi. Uning ortida kvartira egasi turardi. Chamasi, tintuvni ikki kishilashib o'tkazishyapti.
— Mana buniyam tintib ko'ramizmi? — so'radi Yigitcha.
— E, qo'li boylangan-ku! — dedi Chandiq. — Kun bo'yi vannaxonada o'tiribdi.
— Uni o'zim tekshirib ko'raman. — qichqirdi Qariya. — Senlar xonalarni qidir!
Qariya ular tekshirgan joylarni qaytadan ko'zdan kechirardi.
Men shosha-pisha cho'ntagimdan yarimtaki piskani chiqardim. Yigitcha kvartira egasi nazoratida vannaxona tomon egilib pol ustilarini paypaslab ko'rardi.
Sekin-sekin borib bilagimga piska tortdim.
Yigitcha qo'limdan qon tizillab oqayotganini ko'rdi-yu, o'zini orqaga tashladi
— Ih, iflos! Tomirini kesdi!.
Shu zahoti vannaxonaga Qariya chopib kirdi va meni ko'tarib oldi.
— Nima qilib qo'yding, ahmoq? Nega tomiringni kesding!
U epchillik bilan qaerdandir latta topdi-da, yaramni mahkam bog'ladi. Kesilgan joy uncha qo'rqinchli bo'lmasa-da, qon to'xtamasdi.
— Nima, ajalingdan besh kun burun o'lmoqchimisan? — deya shang'illardi Qariya. — Hoy, bunga valerianka keltiringlar!
— Menda valerianka yo'q. — javob qildi kvartira egasi.
— Unda ichkilik keltir! Tez!
Qariya polda yotgan yarimtaki piskani topib oldi.
Ertalabga yaqin ko'zlangan birinchi g'ishtni chiqarib olishga erishdim. Ora-orada jismoniy tarbiy bilan mashg'ul bo'ldim.
Ertalab uxlab qolgandim. Tepamda paydo bo'lgan Bugayning ovozidan uyg'onib ketdim.
— Ja dangasa ekansan. — dedi Bugay. — Mendan ko'p uxlayapsan. Qoch!
U meni oyog'i bilan bir chetga surdi va tishlarini tozalashga tushdi.
Sezmadi. Ko'zgu ortidagi ochiq joyni harqalay payqamay chiqib ketdi. Ketidan Qariya kirdi. Vannaxonani sinchiklab ko'zdan kechirgan bo'ldi.
— Xo'sh, shikoyat bormi? — so'radi mendan.
— Ha, ovqat beringlar!
— Bu yer senga dam olish uyi emas.
U chiqib ketgach, yengil nafas oldim. Negaki, u qolganlarga nisbatan ancha hushyor edi. Xudo ko'rsatmasin, bilib qolsa bormi, hammasi tamom bo'lardi.
Endi asosiy ishga o'tish, ya'ni, juftakni rostlash kerak. Kechasi ochiq joydan qo'shnining vannaxonasiga o'tish, hech kimga bildirmay tashqari eshigini ochish-u, qochish. Ammo nimadir meni ushlab turgandek tuyulaverdi. Nima? Qariyadan qo'rqyapmanmi? Qurolmi? Yo'q, qochsam hammasi rasvo bo'ladi. Qariya ortimdan quva boshlaydi. Qon to'kiladi. Natijada ularning jinoyatiga men ham sherik bo'lib qolaman.
Ehtiyotkorlik bilan g'ishtlarni joy-joyiga qo'yib chiqdim. Qirg'oqlarini ko'chgan suvoqlar bilan qaytadan suvadim. Ustini tish pastasi yordamida bo'yadim.
Bizni kursda bir narsaga o'rgatishgandi. Hech qachon hech qanday jinoyatga e'tibor qaratmasligimiz shart. Nahotki, yomon o'quvchiman men? Taqiqlangan ishga qo'l urdim. Jinoyat sodir etish uchun tayyorgarlik ko'rayotganlarga aralashib qoldim. Xo'sh, qo'llari bog'liq, qorong'i, berk vannaxonada o'tirgan mahbus nima qila oladi? Besh nafar qurollangan odamga qarshi chiqadimi? Yo'q, bu mumkin emas. Bu kvartirada jinoyatchilar yashirinib yotishganini boshqalarga qay yo'l bilan yetkazsa bo'ladi? Pechkalarni taqillatish kerakmi? Qanday yo'l tutsa bo'ladi? Ko'chaga xat yozib tashlasinmi? To'g'ri, oshxona derazasi ochiq. Lekin u yergacha yetib borish-chi? To'xta, qog'oz pulni ingichka qilib… Xuddi trubaga o'xshatib olib… Avval ichiga kerakli jumlalarni yozib, ana undan so'ng boshqa qog'oz pulni trubaga o'xshatib o'sha orqali otaman. Maktabda shunday yo'l bilan boshqa bolalarning qulog'iga qog'oz otardik. Aniq nishonga tegardi.
Pul topish qiyin kechmadi. Vannaxonada Qariyaning shimi osig'liq turardi. Cho'ntagidan qog'oz pullarning to'rttasini chiqardim.
Hammasi tugagach, oshxonaga chiqish yo'lini qidirdim. Baxtimga ular cho'miladigan bo'lishdi-yu, meni yo'lakka chiqarib qo'yishdi. Sekin sudralib oshxonaga kirdim va «rogatkam»ni qo'limga oldim. Derazaga to'g'rilab otdim. Orqamda Chandiq o'tirgandi. G'alati ovoz qulog'iga chalinib men tomon o'girildi. Baribir hech narsaga tushunmadi.
Men maqsadga erishishim uchun ikkinchi «o'q»ni ham tashqariga otishim lozim. Biroq ular odamlar o'tadigan joyga tushadimi-yo'qmi, Xudo biladi. Eh, nima qilsam bo'ladi? Yo vannaxonaga kirib pastdagi qo'shnilarnikiga suv toshiraymi? Ha, kanalizatsiyani tiqiltirib qo'ysam, qo'shnilarnikiga axlat aralash suv toshadi. Ular slesar chaqirishadi. Slesar trubalarni tozalayotib xatimni topishi mumkin. Yo'q. Bu reja ham xom. Slesar shuncha axlat orasidan kichkinagina qilib taxlangan pulni payqamaydi. Men qo'lga ilinadigan narsa topishim zarur. Masalan, soat!
Jinoyatchilarning qo'lini kuzatdim. Yigitchada yo'q. Uy egasida cho'ntak soat. Qariyaga yaqinlashish xavfli. Chandiq!.. Ha, o'sha to'g'ri keladi!
Men vannaxonaga olib kirishganda Chandiqdan o'rnimdan turg'azib qo'yishini so'radim. U turg'azayotganda sekin oyog'ini ezdim. U so'kinib oyog'iga andarmon bo'lib turganda, sekin bilagidagi soatni yechib oldim.
Chandiq meni jahl bilan devorga qarab itarib yubordi va chiqib ketdi.
Kechasi pol artadigan latta va kostyumimning astaridan ajoyib qopqoq yasadim. Unga soatni pishiq ip bilan mahkam boylab, ustidan o'zimning xat yozilgan qog'ozimni mahkamladim.
Kunduzi qopqoqni og'zimga solgancha tishlarim bilan nimadir yeyotgan bo'lib hojatxona tomon sudrala boshladim. Unitazga qopqoqni tashlagach, uch marotaba suvni tortib oqizdim.
* * *
Kechqurun Chandiq soati yo'qolganini sezib qoldi.
— Qiziq, soat qaerga g'oyib bo'ldi? — sheriklaridan so'radi u kvartirani ko'zdan kechirarkan.
— Oxirgi marta soatingni qachon ko'rganding? — so'radi Qariya.
— Ertalab. Yo tushlik vaqtidamidi? Yo'q, ertalab. Aniq esimda!
— Menga yoqmayapti bu narsa. — dedi Qariya. — Bu yerda nimadir bo'lyapti. Eslab ko'r-chi!
— Ertalab uyg'onib, sigaret chekdim, hojatxonaga kirdim, keyin vannaga… Jin ursin, esimda yo'q.
— Hamma oshxonada to'plansin! — buyurdi Qariya. — Hamma keldimi? Xo'p, unda gap bunday. Men tasodiflarni yoqtirmayman. Ayniqsa, ikki marta takrorlansa. Soat qaerga g'oyib bo'lishi mumkin? Bu narsa igna emaski, hech qaysimiz payqamay qolsak. Oramizda kimdir o'yin qilyaptimi deb qo'rqaman. Hoziroq chorasini ko'rmasak, yomon bo'ladi.
— Siz bizlardan gumonsirayapsizmi? — gap tashladi Chandiq.
— O'zimdan boshqa hammadan gumon qilyapman. Hozir bir ish qilamiz. Agar kimningdir cho'ntagidan yo'qolgan soatni topsak, yo gumonsirashga olib keladigan sirli narsa topsak, xafa bo'lish yo'q.
Vannaxonada o'tirib ularning hamma gaplarini eshitdim. Qo'rqa boshladim ham. Chunki, avval boshida ular kvartirani tintib chiqishadi. So'ngra vannaxonaga kirishadi. Ko'zguni ko'tarib ko'rishadi-yu, teshilgan joyga ko'zlari tushadi. Yana mixlar-chi?.. Yo'q, bunga yo'l qo'yib bo'lmaydi.
Men o'ylay boshladim. Bu mahal oshxonada tintuv boshlab yuborilgandi. Jinoyatchilar norozilanib bo'lsa-da, Qariyaga itoat etishardi. Hech narsa qolmadi. Mebel, stol, ishqilib, hammayoqni tekshirib chiqishdi. Men bo'lsam, vannaxona eshigi ochilib, ichkariga ular kirib kelishini xavotir aralash kutardim. Ana, qulfga kalit solinib, ichkariga Yigitcha mo'raladi. Uning ortida kvartira egasi turardi. Chamasi, tintuvni ikki kishilashib o'tkazishyapti.
— Mana buniyam tintib ko'ramizmi? — so'radi Yigitcha.
— E, qo'li boylangan-ku! — dedi Chandiq. — Kun bo'yi vannaxonada o'tiribdi.
— Uni o'zim tekshirib ko'raman. — qichqirdi Qariya. — Senlar xonalarni qidir!
Qariya ular tekshirgan joylarni qaytadan ko'zdan kechirardi.
Men shosha-pisha cho'ntagimdan yarimtaki piskani chiqardim. Yigitcha kvartira egasi nazoratida vannaxona tomon egilib pol ustilarini paypaslab ko'rardi.
Sekin-sekin borib bilagimga piska tortdim.
Yigitcha qo'limdan qon tizillab oqayotganini ko'rdi-yu, o'zini orqaga tashladi
— Ih, iflos! Tomirini kesdi!.
Shu zahoti vannaxonaga Qariya chopib kirdi va meni ko'tarib oldi.
— Nima qilib qo'yding, ahmoq? Nega tomiringni kesding!
U epchillik bilan qaerdandir latta topdi-da, yaramni mahkam bog'ladi. Kesilgan joy uncha qo'rqinchli bo'lmasa-da, qon to'xtamasdi.
— Nima, ajalingdan besh kun burun o'lmoqchimisan? — deya shang'illardi Qariya. — Hoy, bunga valerianka keltiringlar!
— Menda valerianka yo'q. — javob qildi kvartira egasi.
— Unda ichkilik keltir! Tez!
Qariya polda yotgan yarimtaki piskani topib oldi.