Tasodifiy hikoya: Qaysar qizning hatosi yohud tan olinmagan muhabbat 6-qism
Yuzimni yuvib nonushtaga keldim. Dasturhon boshida Akmal akam, Abror akam, doktor (ismini aytay desa...davomi
Yuzimni yuvib nonushtaga keldim. Dasturhon boshida Akmal akam, Abror akam, doktor (ismini aytay desa...davomi
Библиотека | Boshqalar | Josuslar 2 (kamolov) copy
jangi instruktori paydo bo'ldi. U kulardi! Ko'zlari quvonchdan porlardi!..
Ha, unga o'z kuchini namoyish etish yoqadi. Shundan maza qiladi. Mushtlashishni sog'inib yashaydiganlardan biri.
Men katta qiyinchilik bilan o'rnimdan turdim. Ko'z oldim qorong'ilashib borardi. Ana shu lahzada jag'im aralash musht kelib tushdi. Aslida badanga kelib tushgan bunday zarbalar uvishib qolgan qonni qaytadan harakatga keltirib, odamni hushyor torttiradi…
Men bu zarbadan so'ng yiqilishim lozim. Nafas rostlab olish, o'zimda qo'shimcha kuch yig'ish uchun yiqilishim kerak. Yiqildim. Haqiqatan, mushaklarim harakatga keldi.
Bir yumalab o'zimni chetga oldim. Ammo turmadim. Kutishim zarur uning yaqinlashishini.
To'g'ri-da, hozir u bir kishi. O'tgan gal oshxonada baravariga uchtasi menga tashlanishgandi. Hali yodimdan chiqqanicha yo'q o'sha kun.
Instruktor hayron bo'lib asta men tomon yaqinlashdi-da, ahvolimni tekshira boshladi.
— Nega qarab turibsan? — xayolan undan so'ragan bo'ldim. — Yaqinroq kelmaysanmi? Balki, kursantning jag'i sinib ketgandir? Jag'i singan bo'lsa, tamom, safdan chiqdi hisob. Kelaver!..
Bilaman. Men oddiy kursantman. U esa, qo'l jangi bo'yicha katta mutaxassis. Demak, men uni o'lasi qilib kaltaklay olmayman. Shunga qaramay, bir marta bo'lsa-da, uni tepib olishni juda-juda istardim.
Shunday qildim ham. Poylab turib yotgan yerimda yuzi aralash tepdim. Instruktor yuzlarini berkitib pastga engashdi. Men ovozimning boricha qichqirib oyog'im bilan uning tizzalariga ketma-ket zarba berdim. Mushtim esa, qo'llariga borib tushdi. Instruktor yiqildi. Biroq shu zahoti o'rnidan turib zarba berishga oshiqdi. Men navbatdagi zarbaga qo'l cho'zdim. Afsuski, shu payt chiroqlar yonib o'chib, «To'xtat!» degan buyruqni eshitdim. Qo'llarim havoda muallaq qoldi. Instruktor kulimsiragancha menga qo'l cho'zdi.
Xullas, jang tugadi.
— Meni boplading, yigit! — bilaklarini uqalagancha kuldi instruktor. — Rostakamiga boplading!
Men sekin tashqariga yo'l oldim. Yo'l-yo'lakay atrofni kuzatdim. Yo'laklarda tirik jon ko'rinmasdi.
Moviy osmonga boqdim-u, yana mehribon onajonimning dod solib qabrim tepasida yig'lashi ko'z o'ngimda gavdalanib, asab tomirlarim taranglashdi. Qalbimni muz qoplagandek bo'ldi. Bu muz a'zoyi badanimni toshga aylantirgandek edi…
Armonni, nafratni, tushkunlik balosini bazo'r jilovlab, lablarimda titroq tuydim. Azbaroyi alamim kelganidan xayolan bo'lsa-da, yana bir karra onamdan uzr so'radim:
— Men ahmoqni, toshbag'ir o'g'lingizni kechiring, ona!
* * *
Aslida-ku, bir yildan ko'proq shu yerda o'qib bunaqangi holatlarga ko'nikib ketganman. O'qish har bir kursant uchun alohida olib boriladi. Kursant kabinetda faqat muallim bilangina o'tiradi. Shu tartibda darslar o'tiladi. Sababi, kursantlar bir-birlarini ko'rmasliklari, tanimasliklari talab etiladi.
Ilgari bu kursda faqat mengina ta'lim olaman shekilli, anavi muallimlar, instruktorlar, sport zallari yolg'iz o'zim uchun xizmat qiladi deb o'ylardim. Adashgan ekanman. Boshqa kursantlar ham borligini ba'zan yo'lakda ketayotib payqaydigan bo'ldim. Polda ko'pincha qog'oz parchalari uchrab qolar, goho pechkani kimlardir taraqlatib qo'yardi. Bu kursantlar edi.
— Xayriyat, — deb qo'yardim o'zimga o'zim. — Qiynalayotgan bir men emas ekanman. Shunisigayam shukr. Alam qilmasa ham bo'larkan.
O'z xonamga yetib keldim. Eshik o'z-o'zidan ochildi. Ichkariga kirdim. Ortimdan eshik yopildi. Men o'zimni karavotga tashladim. Ha, bu yerda o'zimga o'zim xo'jayinman. Tashkilot qonunlari bo'yicha hatto rahbarlar ham kirib kela olishmaydi xonamga. To'g'ri, qaerdadir yashirin kamera orqali kuzatishlarini bilaman. Biroq bu narsa meni tashvishga solmaydi. Shuning uchun sekingina «niqob»ni yechaman. Nima qilay? Shu niqobsiz tashqariga chiqishim mumkin emas. Kulishga ham haqqim yo'q. Muallimlar ham shu qoidaga qat'iy amal qilishadi.
Yigirma soatdan ortiqroq qimirlamay ekranga tikilib o'tirish jonimni olib qo'yayozgandi. Tushlik olib kelishgandan keyin ham ma'lum muddat o'rnimdan turmay yotdim. Buyoqda qornim ham ochgan. Charchoq va ochlik bir-biri bilan kurasha boshladi.
Yotgan yerimda ovqat ustiga yopilgan matohni ko'tardim. Bugun ikki baravar ovqat berishibdi.
* * *
Eh, bizning tashkilotda ovqatdan qismaganlari yaxshi narsa. Nafaqat ovqat, balki, qolgan narsalardan ham kamchilik yo'q bu yerda. Alohida xona. Kitob o'qishni istab qolsang, darhol keltirishadi. Kino ko'rging kelsa, marhamat, bir quti filmlar tasmasi yoningda bo'ladi. Kommunal xizmatlar joyida. Uzoqqa borib o'tirmaysan. Xuddi dam olish uyiga o'xshaydi. Faqat oylab instruktorning kaltagini yeyish yoqmaydi.
Haftasiga ikki marta qaysidir joylarga dam olish uchun ham ruxsat berishadi. Shunda ham oynasiz mashinaga o'tqazishadi-da, qandaydir raqs maydonchasiga olib borib tashlashadi. Qaerdan kelding, qaerga olib ketishadi, anglab bo'lmaydi. Aytishga uyat-ku, lekin men hamon kursimiz, tashkilotimiz qaerda joylashganini bilmayman.
Diskotekada qizlar bilan maza qilib raqs tushgach, aytilgan joyda hozir bo'lish kerak. Bir soniya ham kechikib bo'lmaydi.
Bu bizning shaxsiy hayotimiz deb ataladi.
Aytgancha, ta'til ham berishadi. Men oxirgi ta'tilimni qandaydir o'rmonda o'tkazgandim. Shunaqa, xizmat sizga shakar emas. O'ziga yarasha qiyinchiliklari ko'p.
Bo'pti, uxlash kerak. Bugun kitob ham o'qigim kelmayapti.
— Xayrli tun! — dedim o'zimga o'zim va yostiqqa boshimni qo'ydim.
* * *
Ertalab meni yana «syurpriz» kutib turardi. Radio orqali yoqimli ovozda menga murojaat etishdi:
— Xayrli tong! 24 SJ raqamli kursant soat 9: 44da B korpus, 7 sinfxonaga yetib borsin!..
Nima?.. Yana qimirlamay o'tirishmi? Yana-ya?.. Jinni bo'lishganmi o'zi bular?.. Istamayman! Bosh tortaman!
Ammo majburman. Aytilgan soatda o'sha sinfxona ro'parasida turgancha mashg'ulot nimaligini tinglay boshladim. Xayriyat, bu gal DUEL ekan. Lekin bu ham o'yinchoq emas. Qarshingda tirik raqib bo'ladi. Shart bitta. Rahm qilib o'tirilmasligi lozim. Xona butkul qorong'i. Topshiriq shundan iboratki, raqib aniqlanib, «jazolanib», qurolsizlantiriladi. Har birimizga tekshiruv to'pponchasi beriladi. To'pponchadan o'q o'rnida ingichka yorug'lik taraladi. Mana shu narsa bizning o'q. Faqat bir marta o'q otishga ruxsat etiladi. Shu o'q yordamida topshiriq bajarilishi zarur.
Men sinfxonaga kirib bordim-da, darhol meni topish qiyin bo'lgan joyni tanlashga tushdim. Xo'sh, burchakka berkinaymi? Yo markazgami? Ha, eshikka ro'para bo'lgan devor osti ma'qul.
Endi qay holda kutib olaman raqibni? Yotib olsam to'g'ri keladimi? Balki, uni bir hafta, ikki hafta kutarman. Birdan paydo bo'lib qolsa, ovoz chiqarmasdan turish qiyin kechadi. O'tirib olsammikan?
O'ylab turib tizzalab o'tirishga qaror qildim. Shundan so'ng radio orqali so'rashdi:
— Tayyormisiz?
— Tayyorman!
Chiroq o'chdi-yu, devor ohista yuqoriga ko'tarilib, o'rtada bo'shliq paydo bo'ldi.
Bosh qotira boshladim.
— Kim ekan u? Instruktormi? Yo o'zimga o'xshagan kursantmi? Ular necha kishi? Bir kishimi? Ikki kishimi? Balki, o'nlab raqiblarni berkitib qo'yishgandir
Ha, unga o'z kuchini namoyish etish yoqadi. Shundan maza qiladi. Mushtlashishni sog'inib yashaydiganlardan biri.
Men katta qiyinchilik bilan o'rnimdan turdim. Ko'z oldim qorong'ilashib borardi. Ana shu lahzada jag'im aralash musht kelib tushdi. Aslida badanga kelib tushgan bunday zarbalar uvishib qolgan qonni qaytadan harakatga keltirib, odamni hushyor torttiradi…
Men bu zarbadan so'ng yiqilishim lozim. Nafas rostlab olish, o'zimda qo'shimcha kuch yig'ish uchun yiqilishim kerak. Yiqildim. Haqiqatan, mushaklarim harakatga keldi.
Bir yumalab o'zimni chetga oldim. Ammo turmadim. Kutishim zarur uning yaqinlashishini.
To'g'ri-da, hozir u bir kishi. O'tgan gal oshxonada baravariga uchtasi menga tashlanishgandi. Hali yodimdan chiqqanicha yo'q o'sha kun.
Instruktor hayron bo'lib asta men tomon yaqinlashdi-da, ahvolimni tekshira boshladi.
— Nega qarab turibsan? — xayolan undan so'ragan bo'ldim. — Yaqinroq kelmaysanmi? Balki, kursantning jag'i sinib ketgandir? Jag'i singan bo'lsa, tamom, safdan chiqdi hisob. Kelaver!..
Bilaman. Men oddiy kursantman. U esa, qo'l jangi bo'yicha katta mutaxassis. Demak, men uni o'lasi qilib kaltaklay olmayman. Shunga qaramay, bir marta bo'lsa-da, uni tepib olishni juda-juda istardim.
Shunday qildim ham. Poylab turib yotgan yerimda yuzi aralash tepdim. Instruktor yuzlarini berkitib pastga engashdi. Men ovozimning boricha qichqirib oyog'im bilan uning tizzalariga ketma-ket zarba berdim. Mushtim esa, qo'llariga borib tushdi. Instruktor yiqildi. Biroq shu zahoti o'rnidan turib zarba berishga oshiqdi. Men navbatdagi zarbaga qo'l cho'zdim. Afsuski, shu payt chiroqlar yonib o'chib, «To'xtat!» degan buyruqni eshitdim. Qo'llarim havoda muallaq qoldi. Instruktor kulimsiragancha menga qo'l cho'zdi.
Xullas, jang tugadi.
— Meni boplading, yigit! — bilaklarini uqalagancha kuldi instruktor. — Rostakamiga boplading!
Men sekin tashqariga yo'l oldim. Yo'l-yo'lakay atrofni kuzatdim. Yo'laklarda tirik jon ko'rinmasdi.
Moviy osmonga boqdim-u, yana mehribon onajonimning dod solib qabrim tepasida yig'lashi ko'z o'ngimda gavdalanib, asab tomirlarim taranglashdi. Qalbimni muz qoplagandek bo'ldi. Bu muz a'zoyi badanimni toshga aylantirgandek edi…
Armonni, nafratni, tushkunlik balosini bazo'r jilovlab, lablarimda titroq tuydim. Azbaroyi alamim kelganidan xayolan bo'lsa-da, yana bir karra onamdan uzr so'radim:
— Men ahmoqni, toshbag'ir o'g'lingizni kechiring, ona!
* * *
Aslida-ku, bir yildan ko'proq shu yerda o'qib bunaqangi holatlarga ko'nikib ketganman. O'qish har bir kursant uchun alohida olib boriladi. Kursant kabinetda faqat muallim bilangina o'tiradi. Shu tartibda darslar o'tiladi. Sababi, kursantlar bir-birlarini ko'rmasliklari, tanimasliklari talab etiladi.
Ilgari bu kursda faqat mengina ta'lim olaman shekilli, anavi muallimlar, instruktorlar, sport zallari yolg'iz o'zim uchun xizmat qiladi deb o'ylardim. Adashgan ekanman. Boshqa kursantlar ham borligini ba'zan yo'lakda ketayotib payqaydigan bo'ldim. Polda ko'pincha qog'oz parchalari uchrab qolar, goho pechkani kimlardir taraqlatib qo'yardi. Bu kursantlar edi.
— Xayriyat, — deb qo'yardim o'zimga o'zim. — Qiynalayotgan bir men emas ekanman. Shunisigayam shukr. Alam qilmasa ham bo'larkan.
O'z xonamga yetib keldim. Eshik o'z-o'zidan ochildi. Ichkariga kirdim. Ortimdan eshik yopildi. Men o'zimni karavotga tashladim. Ha, bu yerda o'zimga o'zim xo'jayinman. Tashkilot qonunlari bo'yicha hatto rahbarlar ham kirib kela olishmaydi xonamga. To'g'ri, qaerdadir yashirin kamera orqali kuzatishlarini bilaman. Biroq bu narsa meni tashvishga solmaydi. Shuning uchun sekingina «niqob»ni yechaman. Nima qilay? Shu niqobsiz tashqariga chiqishim mumkin emas. Kulishga ham haqqim yo'q. Muallimlar ham shu qoidaga qat'iy amal qilishadi.
Yigirma soatdan ortiqroq qimirlamay ekranga tikilib o'tirish jonimni olib qo'yayozgandi. Tushlik olib kelishgandan keyin ham ma'lum muddat o'rnimdan turmay yotdim. Buyoqda qornim ham ochgan. Charchoq va ochlik bir-biri bilan kurasha boshladi.
Yotgan yerimda ovqat ustiga yopilgan matohni ko'tardim. Bugun ikki baravar ovqat berishibdi.
* * *
Eh, bizning tashkilotda ovqatdan qismaganlari yaxshi narsa. Nafaqat ovqat, balki, qolgan narsalardan ham kamchilik yo'q bu yerda. Alohida xona. Kitob o'qishni istab qolsang, darhol keltirishadi. Kino ko'rging kelsa, marhamat, bir quti filmlar tasmasi yoningda bo'ladi. Kommunal xizmatlar joyida. Uzoqqa borib o'tirmaysan. Xuddi dam olish uyiga o'xshaydi. Faqat oylab instruktorning kaltagini yeyish yoqmaydi.
Haftasiga ikki marta qaysidir joylarga dam olish uchun ham ruxsat berishadi. Shunda ham oynasiz mashinaga o'tqazishadi-da, qandaydir raqs maydonchasiga olib borib tashlashadi. Qaerdan kelding, qaerga olib ketishadi, anglab bo'lmaydi. Aytishga uyat-ku, lekin men hamon kursimiz, tashkilotimiz qaerda joylashganini bilmayman.
Diskotekada qizlar bilan maza qilib raqs tushgach, aytilgan joyda hozir bo'lish kerak. Bir soniya ham kechikib bo'lmaydi.
Bu bizning shaxsiy hayotimiz deb ataladi.
Aytgancha, ta'til ham berishadi. Men oxirgi ta'tilimni qandaydir o'rmonda o'tkazgandim. Shunaqa, xizmat sizga shakar emas. O'ziga yarasha qiyinchiliklari ko'p.
Bo'pti, uxlash kerak. Bugun kitob ham o'qigim kelmayapti.
— Xayrli tun! — dedim o'zimga o'zim va yostiqqa boshimni qo'ydim.
* * *
Ertalab meni yana «syurpriz» kutib turardi. Radio orqali yoqimli ovozda menga murojaat etishdi:
— Xayrli tong! 24 SJ raqamli kursant soat 9: 44da B korpus, 7 sinfxonaga yetib borsin!..
Nima?.. Yana qimirlamay o'tirishmi? Yana-ya?.. Jinni bo'lishganmi o'zi bular?.. Istamayman! Bosh tortaman!
Ammo majburman. Aytilgan soatda o'sha sinfxona ro'parasida turgancha mashg'ulot nimaligini tinglay boshladim. Xayriyat, bu gal DUEL ekan. Lekin bu ham o'yinchoq emas. Qarshingda tirik raqib bo'ladi. Shart bitta. Rahm qilib o'tirilmasligi lozim. Xona butkul qorong'i. Topshiriq shundan iboratki, raqib aniqlanib, «jazolanib», qurolsizlantiriladi. Har birimizga tekshiruv to'pponchasi beriladi. To'pponchadan o'q o'rnida ingichka yorug'lik taraladi. Mana shu narsa bizning o'q. Faqat bir marta o'q otishga ruxsat etiladi. Shu o'q yordamida topshiriq bajarilishi zarur.
Men sinfxonaga kirib bordim-da, darhol meni topish qiyin bo'lgan joyni tanlashga tushdim. Xo'sh, burchakka berkinaymi? Yo markazgami? Ha, eshikka ro'para bo'lgan devor osti ma'qul.
Endi qay holda kutib olaman raqibni? Yotib olsam to'g'ri keladimi? Balki, uni bir hafta, ikki hafta kutarman. Birdan paydo bo'lib qolsa, ovoz chiqarmasdan turish qiyin kechadi. O'tirib olsammikan?
O'ylab turib tizzalab o'tirishga qaror qildim. Shundan so'ng radio orqali so'rashdi:
— Tayyormisiz?
— Tayyorman!
Chiroq o'chdi-yu, devor ohista yuqoriga ko'tarilib, o'rtada bo'shliq paydo bo'ldi.
Bosh qotira boshladim.
— Kim ekan u? Instruktormi? Yo o'zimga o'xshagan kursantmi? Ular necha kishi? Bir kishimi? Ikki kishimi? Balki, o'nlab raqiblarni berkitib qo'yishgandir