Tasodifiy hikoya: Бир аел бн
Салом бу вокеа хам якинда булди. Телефонимдан бир танишимни раками учиб кетибди. Кейин унга тахминан...davomi

o'tib itlar yalab tashlagan joylarimni quritdim. Qon tekkan ko'ylagimni qum bilan yuvib quritgandim. Egnimga ilgancha chegara tomon yo'l oldim.
Chegaradan sezdirmay o'tishning o'zi bo'lmaydi. Oldiniga daraxt tanasidan xuddi ot tuyoqlariga o'xshash maxsus bo'lakchalar yasab tovonlarimga bog'ladim. Bu izni yo'qotadi. Faqat bir kamchiligim bor edi. Chet tilini bilmayman. O'zimni go'yo mahalliy fuqaro qilib ko'rsatish uchun niqob o'ylab topa olmayman. Chegaradan o'tgach, to ko'zdan pana joylarga yetguncha besh yuz chaqirimcha yo'l bosishim kerak.
Xullas, olg'a bosdim. Chegaradan eson-omon o'tib olti kun yo'l yurdim. Bir mahal ro'paramda to'satdan ozg'in, basharasi kalamushni eslatuvchi nusxa paydo bo'ldi. Qo'lida qurol. Menga o'qtalib o'z tilida nimadir deyapti. Qo'rqmadim. Uning nimasidan qo'rqaman?
Sekin atrofga ko'z tashladim. Hech kim yo'q. Sal narida u berkinib yotgan ikki metrlik chuqur xolos.
Itoat bilan u ko'rsatgan tomonga qarab yurdim. Qancha yurganimni bilmayman-u, qurolli kimsa meni sherigining oldiga olib bordi. Ular o'z tillarida nimalardir deb kulishdi. Va yelkamga avtomat bilan turta-turta qandaydir yerto'laga olib tushishdi. U yerda yana uchinchi kishi uxlab yotardi. Bildimki, bular uch kishi. Boshqa sheriklari yo'q. Uchinchisi o'rnidan turib menga sinchkovlik bilan tikilib qaradi. So'ngra imlab yechinishga buyurdi. Men o'zimni go'yo qo'rqib ketganday qilib ko'rsatib narigi ikkalasining o'rtasiga kirib oldim. Bu ishim dushmanga yoqmadi chog'i, avtomat qo'ndog'i bilan ko'kragim aralash tushirdi. Ko'zlarim ola-kula bo'lgancha yechina boshladim.
Ha, mening ixtiyorimda ikki-uch soniyagina vaqt bor. Keyin kech bo'ladi. Oldin ro'paramdagiga musht tushirishim, bir vaqtning o'zida orqadagiga kalla solishim lozim. Ana shunda uchinchisi hech gap emas. Eh, kutilmaganda zinalardan to'rtinchi jangari yelkasiga avtomat ilgancha kirib keldi. Rejam yana barbod bo'ldi. Chunki, to manavilarni tinchitgunimcha u naridan turib menga o'q uzadi. Endi faqat bitta yo'l qolayapti. Ro'paramda turgan kimsani qo'rqitishim kerak. Shunda u avtomatni tomog'imga tiraydi.
Men ochiqdan-ochiq uni turli sirli harakatlar bilan qo'rqita boshladim. O'ylaganimdek, dushman shosha-pisha avtomatini o'qlab tomog'imga tiradi. Men darrov tusimni boyagi holatga keltirdim. Ya'ni, odamning rahmini keltiradigan holatga kirib oldim. Dushman qurolini tushirdi.
Navbatdagi yo'l-yo'lakay tuzilgan rejamni amalga oshirishi niyatida kutilmagan harakat bilan o'zimni chetga otdim. Bilardimki, hov narida qotib turgan jangari shu lahzadayoq tepkini bosadi. Ha, shunday bo'lib chiqdi. Avtomat ishga tushdi. Lekin barcha o'qlar sheriklarini yer tishlatdi xolos…
Qaradimki, jangarining o'qlari tamom bo'ldi. Endi u qurolni irg'itib yuborib men tomon tashlandi. Eh, bunday onlarda qanday yo'l tishini yaxshi bilaman. O'zimni sira qiynamasdan uni ikki marotaba qorindan past qismiga tepgandim, tap-tayyor bo'ldi-qo'ydi. Chalajon yotmasligi uchun o'lib yotgan sheriklaridan birining quroli bilan so'nggi dushmanimni ham tinchitdim…

* * *

Bu yerlar menga begona. Qolaversa, o'q ovozlarini yaqin tevarakdagilar eshitishgani tayin. Halizamon bu yerga chopib kelishadi. Shularni o'ylab tashqariga chiqdim va o'zim uchun xavfsiz joy qidirib topib o'sha yerda chuqur kovladim. Yer yumshoq edi. Qo'llarim bilan bir yarim metrlik chuqurni sira qiynalmasdan kovlab bitirdim. Zavoddagi kabi chuqur ustiga shox-shabbalar tashlab jimgina yotgancha kutdim. Yaqin-yaqinda kimlarningdir baqir-chaqiri, o'q ovozlari, granatalarning portlashlari eshitilib turardi. Bilaman. Ular meni qidirishayapti. Butun atrofni titkilashayapti. Xayriyatki, men yotgan chuqur haqida hech narsani bilishmaydi…
Shu ko'yi ikki kun pusib yotgach, uchinchi kuni tunda chuqurdan ohista chiqib ortga qaytdim. Bir haftadan so'ng chegaradan o'tdim. Yana uch kun yo'l yurib uyimga yetib keldim. Xudoga shukr, barcha azoblar, xavflar orqada edi…
Yo'q, meni qahramon kabi kutib olishmadi. Hech kim ko'ksimga medal ham taqqani yo'q. Muxbirlar ortimdan ergashib intervyu olishga intilgan ham emas. Rahbarim qisqagina hisobotimni eshitib turib qo'limga tushuntirish xati yozish uchun mo'ljallangan, maxsus raqamlangan qog'ozlar tutqazdi. Men qo'limga ruchka olgancha sodir bo'lgan barcha hodisalarni qog'ozga tushirdim. Hammasini oqizmay-tomizmay yozdim. Zavod, u yerdagi transport va barcha o'zim sirli deya baholagan narsalarning barchasini yashirmasdan qog'ozlarga so'zladim…
Keyin esa, qog'ozlarni avaylab taxlab maxsus savatchaga soldim. Bu qog'ozlar hech qachon mana shu xonadan tashqariga chiqmasligi lozim edi.
— Hammasimi? — so'radi rahbar.
— Ha.
— Juda yaxshi. Ertaga soat o'nda yetib kel!
Shunday qilib mening topshirig'im yakun topdi. Uni juda a'lo darajada bo'lmasa-da, boshqalar qatori ado etganimdan, eng asosiysi, tirik qolganimdan mamnan bo'ldim. Endi kamida bir oy ish haqida o'ylamayman. Shunga haqliman.
Qizig'i, ikki kundan keyin Rezident bilan ro'baro' kelib qoldim. Ha, u Rezidentning o'zginasi edi. Biroq ichki intizomga amal qilishga majburmiz. Men o'zimni xuddi notanish tutib indamay yonidan o'tib ketaverdim. U ham xuddi shunday o'tdi yonimdan. Qiziq, bu yerga qanday kelib qoldi? Qanday tirik qoldi?
Oradan bir haftacha o'tib u meni katta ko'chada to'xtatdi. Salomlashgach, sigaret so'radi. To cho'ntagimdan sigaret qutisini chiqarib, unga tutqazgunimcha bir necha so'zlarni aytishga ulgurdi.
— Rahmat senga, yigit! Sen ko'p ish qilding! Kechirasan!
Keyin bildimki, men boshimdan o'tkazgan kunlar, zavod, haftalab chuqurda o'lik kabi qotib yotishlarim — hamma-hammasi oldindan o'ylangan ekan. U men ko'targan shovqin tufayli burchak-burchaklarda biqinib yotgan jinoyatchilarni hushyor torttirish, qo'rqitib qo'yish niyatida ekan. Ammo o'lib ketishim muqarrarligini ham bilgan. Shuning uchun o'shanda yuzini ochiq ko'rsatgan ekan. Negaki, o'liklar hech kimga qoida buzilgani haqida hisob bermaydilar. Qisqasi, bu «o'yin»da aynan men yutib chiqishimga unchalik ishonmagan. Mening panamda o'z vazifasini a'lo darajada bajarmoqchi bo'lgan.
Xafa bo'ldim undan. Axir, men oddiy bir ahmoq bolakaydek uning nog'orasiga o'ynadim! Jonimni xavf ostiga qo'ydim! Yo'q, nimalar deyapman? Mayli, mening panamda nima qilsa qilsin. Baribir bizning tashkilotda katta ko'chada senga yaqinlashib oddiy «rahmat» degan so'zni ham aytmaydilar. Qoidani buzishga hech kimning haqqi yo'q. U esa, bu ishni qildi-ku! Demak, tan olgan mening mahoratimni. Aks holda indamay ko'rmaslikka olib o'tib ketavergan bo'lardi…
Katta ko'chalarda sayr qilib, ba'zan divanda pivo ho'plab yotgancha o'ylardim. Endi menga kuryerning sumkasini hech kim tutqazmasa kerak. Mustaqil ishlashga imkon berishlari tayin. Axir, ozmi-ko'pmi tajriba to'pladim. Faqat miyamni bir savol kemiradi. Mustaqil ishlashga tayyormanmi? Arziymanmi? Buni hayot ko'rsatadi. Nima bo'lganda ham, bu oxirgi topshiriq bo'lib qolmaydi. Bizning ish shunaqa. Ertaga nima bo'lishini bilmaysan. Bir-biringga ortiqcha so'z ham ayta olmaysan. Indamay ishlaysan, indamasdan g'alaba