Tasodifiy hikoya: *AYRILIQ*
Ismlar özgartirilgan.80% haqiqat qolgani ijod.Bu voqeani döstimdan eshitganman.Yozish mendan baxo be...davomi
Ismlar özgartirilgan.80% haqiqat qolgani ijod.Bu voqeani döstimdan eshitganman.Yozish mendan baxo be...davomi
Библиотека | Boshqalar | Josuslar 4 (kamolov) copy
hozirgina sotib olgan piskada o'sib ketgan soqolimni oldim. Xullas, bir amallab odam qiyofasida shaharga yetib keldim-u, uyga yo'l oldim.
Afsuski, yetib kelganimda birdan to'xtadim. Men yashayotgan uyga kimdir yaqinlashib kelgandek tuyulaverardi. Negadir xavotirga tusha boshlagandim.
— Doimo yuragingizga quloq tuting. — yodimga bir paytlar instruktor aytgan gaplar tushdi. — Esingizda bo'lsin, ko'zlarimiz biz his etadigan narsalarga nisbatan ko'proq narsani ko'radi. Agar tevaragingizda qandaydir xavfni his eta boshlasangiz, darhol hushyor torting. Balki, allaqachonlar yodingizdan chiqib ketgan narsani krgansiz-u, keyinroq buni payqab qoldingiz.
Nima bo'ldiykin?
Zinalardan ehtiyotkorlik bilan ko'tarilib borarkanman, ko'rdimki, eshigimning tutqichi pastga tushirib qo'yilgan. Agar hammasi joyida bo'lsa, yonga qarab turishi lozim edi.
Shu payt yuqori qavatdan qadam tovushlari eshitildi. Avvaliga yuqori qavatda yashaydigan kampir bo'lsa kerak deb o'ylagandim. Bunday bo'lib chiqmadi. Ro'paramda ikki nafar gavdali, kelishgan yigitlar jilmayib turishardi. Ana shu lahzalarda yuragim nega g'ash tortganini, nega xavotirga tushganim sababini tushunib yetdim.
Tag'in instruktorning so'zlarini esladim.
— Agar dushmanni qon to'kmasdan yengmoqchi bo'lsangiz, uni o'z uyingizga joylashtiring!
O'zingizga nisbatan unda ishonch tuyg'ularini uyg'otish g'alaba qilishning antiqa usuli hisoblanadi.
Yo'q, men bunga ulgurmasdim. Bu zo'ravonlar yuqorida yashaydigan kampirning kvartirasini nishonga olishganini payqadim. Ko'zlangan eshikka yetishlariga to'qqiztagina zina qolgandi. Ulardan oldin borib eshik qo'ng'irog'ini bosishga ulgurdim.
— Salom Zina xola! — deya baland ovozda hol so'radim menga eshikni ochib endigina tashqariga qadam bosgan kampirni qornim bilan turtib ichkariga yo'llarkanman. — Sog'lig'ingiz yaxshimi?
Shu asnoda ustalik bilan sumkamdagi ko'zdan yosh oqizuvchi ballonchani qo'limga oldim-da, podyezd tomon qaratib tugmachasini bosdim va o'zimni ichkariga oldim. Ko'z ochib yumguncha podyezdni baqir-chaqir, yigitlarning so'kingan tovushlari bosib ketdi. Men bo'lsam, balkonga chiqdim-u, devorni yondab o'tgan trubaga osilib pastga tusha boshladim. Yo'l-yo'lakay kampirga tayinlashni ham unutmadim.
— Zina xola, tez militsiyaga qo'ng'iroq qiling! Podyezdda bezorilar bor!
Yergacha tushib o'tirmadim. Buning iloji ham yo'q edi. Atigi ikki-uch soniya ichida bezorilar tashqariga chiqib ulgurishlarini bilaman. Qolaversa, hozir militsionerlar yetib kelishsa, qo'lga tushishim aniq. Bu holatda uzoqqa qochib bora olmayman.
Xayriyatki, cho'ntagimda tutun hosil qiluvchi shashkachalar mavjud edi. Podyezdlardan biriga shoshilinch kirdim-da, ularni ishga soldim. Bir zumda butun uy atrofi tutunga to'ldi.
— Yonayapti! — qichqirdim kvartiralaridan chopib chiqayotgan odamlarga. — Tez o'chirish kerak! Yong'in!
Shu ko'yi kvartiralardan biriga kirib bordim. Ichkarida uy bekasigina bor ekan. Meni ko'rib ranglari oqardi, oyoq-qo'lida titroq turdi.
Men uning lab bo'yog'ini olib lablarimni yaxshilab bo'yadim. Egnimdagi kiyimlarni yechib tashlab, ayolning xalatini egnimga ildim. Boshimga yasama soch kiydim.
— Men hozir qaytaman, kechiring!..
Bu orada o't o'chiruvchilar bilan birga «Tez yordam» mashinasi ham yetib kelgandi. O'zimni ayol ko'rinishida ko'rsatib, ovozimni ham o'zgartirib baqira boshladim.
— Voy-voy-ey-y!.. Nafasim bo'g'ilib ketayapti!.. Yordam beringlar!..
— Xola, o'zingizni bosing! Hammasi yaxshi bo'ladi!..
Zambil ko'targan ikki sanitar shu zahoti qarshimda hozir bo'ldi va meni zambilga yotqizib mashinaga yuklashdi. Shunda ham o'zimni xuddi tutun tufayli ahvoli og'irlashib qolgan ayol kabi tutar, tinimsiz qichqirar, inqillardim.
Mashina o'rnidan qo'zg'alib, tez orada katta yo'lga chiqib oldi. Endigi niyatim yarim yo'lda mashinadan tushib qolish. Buyog'iga Xudo poshsho. Asosiysi, militsionerlar ko'zidan panadaman.
— Yigitlar, mening ahvolim yaxshi. — dedim yalingan ohangda. — Shu yerda tushib qolay! Ertaga kasalxonaga o'zim borib sizlarni zo'r vino bilan mehmon qilaman.
Haydovchi ikkilana-ikkilana mashinani to'xtatdi.
— Bo'pti, xavotir olmanglar, men yaxshiman! — deya baqirdim yurib ketayotgan mashina ortidan…
Ana, endi do'kon topib yangi kiyim sotib olmasam bo'lmaydi. Chunki, bu ahvolda meni odamlar ko'rsa, psixbrigadani chaqirib yuborishdan ham toyishmaydi. Jinnixonadagilardan esa, osonlikcha qutulib bo'psan.
* * *
Eh, bugungi kun g'alati bo'ldi! Baravariga ikkita yong'in!.. Keyingisi yong'in bo'lmasa-da, baribir jonimni saqlab qolishim uchun qo'l keldi. Zo'r ish bo'ldi!..
Men kerakli kiyimlarni xarid qilib avtobus bilan ikki soat deganda mehmonxonaga yetib bordim. Shu yerda tunadim. Ana endi bittagina ish qoldi. Rezidentning o'lik mushuk ichidagi konteynerini qo'ltiqqa qisgancha doimiy yashash joyimga yetib borish. Faqat… Samolyotga qanday chipta olaman? Yo poezdga olsammikan? Yo'q, buyam menga to'g'ri kelmaydi. Yuk tashiydigan poezdga chiqib olsam-chi? Ayniqsa, ko'mir tashiydigani bo'lsa, yana yaxshi.
Buning ham ilojini topdim. Vagonlardan biriga ko'mir yuklangan ekan. O'ylay-o'ylay, bu ham ko'nglimga o'tirishmadi. Taxtalar yuklangan vagonga o'tdim. Taxtalardan vagonning hamma chetlarida devor yasadim. Konteynerni esa, o'zim bilan olmagandim. Ehtiyot shart vagonning ostki qismiga magnit o'rnatib, o'shanga yopishtirib qo'ygandim. Tamom! Endi qo'rqmasam ham bo'ladi. Xudo xohlasa, shaharga yetib olsam bas.
Shu yotgancha ikki soatcha uxlabman. Bir mahal ko'zimni ochsam, poezd to'xtagan. Pastdan kimlarningdir qadam tovushlari, baqir-chaqirlari quloqqa chalinardi.
— U shu yerda. — derdi ovoz egasi. — Men o'zim eshitdim. Shu atrofga berkingan.
Nahotki, temir yo'l qo'riqchilari? Eh, mana buni sharmandalik desa bo'ladi. Professionallardan qutulishga qutulib, endi qayoqdagi qo'riqchilarning qo'liga tushib o'tirsam-a!..
O'zimni yo'qdek ko'rsatishning sira imkoni yo'q edi. Sekin o'rnimdan turib taxtalarni oldim-da, go'yo juda uyqusi kelayotgan odam kabi chuqur esnadim. Shu zahoti ko'zlarimga o'nlab projektorlar nuri qadaldi.
— Qo'lingni ko'tar!.. Yetib kelding! Poezd hech qayoqqa bormaydi! Vagondan tush!..
Itoatkorona pastga tushdim. Qo'llarimni kishanlashdi. Nima qilay? Qarshilik ko'rsatish befoyda.
Pastga tushgandan so'ng ko'rdimki, men turgan vagongina bepoyon kenglikda turardi.
Shundagina tushundim. Ular meni atayin bezovta qilishmagan. Kutishgan. Qulay paytni poylashgan. Uxlaganimdan so'ng men yotgan vagonni eshelondan uzishgan-u, boshqa bir teplovozga ulab noma'lum tarafga olib ketishgan. Ha, bular men bilan sichqon-mushuk o'yinini o'ynashgan. Faqat bu yerda men sichqon rolini ijro qilganman. Endi meni yeyishadi.
Charchaganimdanmi, yo boshqa sababdanmi, ishqilib, qo'rquvni his etmasdim. Buncha qurollangan kimsalarga qarshilik ko'rsatishdan ham naf chiqmaydi.
Ular meni mashinaga o'tqazishdi-da, qaergadir olib ketishdi. Yo'l-yo'lakay qaerga ketayotganimizni eslab qolishga urinardim. Mashinaning necha marta burilganini o'zimcha hisoblardim.
Meni bir joyga
Afsuski, yetib kelganimda birdan to'xtadim. Men yashayotgan uyga kimdir yaqinlashib kelgandek tuyulaverardi. Negadir xavotirga tusha boshlagandim.
— Doimo yuragingizga quloq tuting. — yodimga bir paytlar instruktor aytgan gaplar tushdi. — Esingizda bo'lsin, ko'zlarimiz biz his etadigan narsalarga nisbatan ko'proq narsani ko'radi. Agar tevaragingizda qandaydir xavfni his eta boshlasangiz, darhol hushyor torting. Balki, allaqachonlar yodingizdan chiqib ketgan narsani krgansiz-u, keyinroq buni payqab qoldingiz.
Nima bo'ldiykin?
Zinalardan ehtiyotkorlik bilan ko'tarilib borarkanman, ko'rdimki, eshigimning tutqichi pastga tushirib qo'yilgan. Agar hammasi joyida bo'lsa, yonga qarab turishi lozim edi.
Shu payt yuqori qavatdan qadam tovushlari eshitildi. Avvaliga yuqori qavatda yashaydigan kampir bo'lsa kerak deb o'ylagandim. Bunday bo'lib chiqmadi. Ro'paramda ikki nafar gavdali, kelishgan yigitlar jilmayib turishardi. Ana shu lahzalarda yuragim nega g'ash tortganini, nega xavotirga tushganim sababini tushunib yetdim.
Tag'in instruktorning so'zlarini esladim.
— Agar dushmanni qon to'kmasdan yengmoqchi bo'lsangiz, uni o'z uyingizga joylashtiring!
O'zingizga nisbatan unda ishonch tuyg'ularini uyg'otish g'alaba qilishning antiqa usuli hisoblanadi.
Yo'q, men bunga ulgurmasdim. Bu zo'ravonlar yuqorida yashaydigan kampirning kvartirasini nishonga olishganini payqadim. Ko'zlangan eshikka yetishlariga to'qqiztagina zina qolgandi. Ulardan oldin borib eshik qo'ng'irog'ini bosishga ulgurdim.
— Salom Zina xola! — deya baland ovozda hol so'radim menga eshikni ochib endigina tashqariga qadam bosgan kampirni qornim bilan turtib ichkariga yo'llarkanman. — Sog'lig'ingiz yaxshimi?
Shu asnoda ustalik bilan sumkamdagi ko'zdan yosh oqizuvchi ballonchani qo'limga oldim-da, podyezd tomon qaratib tugmachasini bosdim va o'zimni ichkariga oldim. Ko'z ochib yumguncha podyezdni baqir-chaqir, yigitlarning so'kingan tovushlari bosib ketdi. Men bo'lsam, balkonga chiqdim-u, devorni yondab o'tgan trubaga osilib pastga tusha boshladim. Yo'l-yo'lakay kampirga tayinlashni ham unutmadim.
— Zina xola, tez militsiyaga qo'ng'iroq qiling! Podyezdda bezorilar bor!
Yergacha tushib o'tirmadim. Buning iloji ham yo'q edi. Atigi ikki-uch soniya ichida bezorilar tashqariga chiqib ulgurishlarini bilaman. Qolaversa, hozir militsionerlar yetib kelishsa, qo'lga tushishim aniq. Bu holatda uzoqqa qochib bora olmayman.
Xayriyatki, cho'ntagimda tutun hosil qiluvchi shashkachalar mavjud edi. Podyezdlardan biriga shoshilinch kirdim-da, ularni ishga soldim. Bir zumda butun uy atrofi tutunga to'ldi.
— Yonayapti! — qichqirdim kvartiralaridan chopib chiqayotgan odamlarga. — Tez o'chirish kerak! Yong'in!
Shu ko'yi kvartiralardan biriga kirib bordim. Ichkarida uy bekasigina bor ekan. Meni ko'rib ranglari oqardi, oyoq-qo'lida titroq turdi.
Men uning lab bo'yog'ini olib lablarimni yaxshilab bo'yadim. Egnimdagi kiyimlarni yechib tashlab, ayolning xalatini egnimga ildim. Boshimga yasama soch kiydim.
— Men hozir qaytaman, kechiring!..
Bu orada o't o'chiruvchilar bilan birga «Tez yordam» mashinasi ham yetib kelgandi. O'zimni ayol ko'rinishida ko'rsatib, ovozimni ham o'zgartirib baqira boshladim.
— Voy-voy-ey-y!.. Nafasim bo'g'ilib ketayapti!.. Yordam beringlar!..
— Xola, o'zingizni bosing! Hammasi yaxshi bo'ladi!..
Zambil ko'targan ikki sanitar shu zahoti qarshimda hozir bo'ldi va meni zambilga yotqizib mashinaga yuklashdi. Shunda ham o'zimni xuddi tutun tufayli ahvoli og'irlashib qolgan ayol kabi tutar, tinimsiz qichqirar, inqillardim.
Mashina o'rnidan qo'zg'alib, tez orada katta yo'lga chiqib oldi. Endigi niyatim yarim yo'lda mashinadan tushib qolish. Buyog'iga Xudo poshsho. Asosiysi, militsionerlar ko'zidan panadaman.
— Yigitlar, mening ahvolim yaxshi. — dedim yalingan ohangda. — Shu yerda tushib qolay! Ertaga kasalxonaga o'zim borib sizlarni zo'r vino bilan mehmon qilaman.
Haydovchi ikkilana-ikkilana mashinani to'xtatdi.
— Bo'pti, xavotir olmanglar, men yaxshiman! — deya baqirdim yurib ketayotgan mashina ortidan…
Ana, endi do'kon topib yangi kiyim sotib olmasam bo'lmaydi. Chunki, bu ahvolda meni odamlar ko'rsa, psixbrigadani chaqirib yuborishdan ham toyishmaydi. Jinnixonadagilardan esa, osonlikcha qutulib bo'psan.
* * *
Eh, bugungi kun g'alati bo'ldi! Baravariga ikkita yong'in!.. Keyingisi yong'in bo'lmasa-da, baribir jonimni saqlab qolishim uchun qo'l keldi. Zo'r ish bo'ldi!..
Men kerakli kiyimlarni xarid qilib avtobus bilan ikki soat deganda mehmonxonaga yetib bordim. Shu yerda tunadim. Ana endi bittagina ish qoldi. Rezidentning o'lik mushuk ichidagi konteynerini qo'ltiqqa qisgancha doimiy yashash joyimga yetib borish. Faqat… Samolyotga qanday chipta olaman? Yo poezdga olsammikan? Yo'q, buyam menga to'g'ri kelmaydi. Yuk tashiydigan poezdga chiqib olsam-chi? Ayniqsa, ko'mir tashiydigani bo'lsa, yana yaxshi.
Buning ham ilojini topdim. Vagonlardan biriga ko'mir yuklangan ekan. O'ylay-o'ylay, bu ham ko'nglimga o'tirishmadi. Taxtalar yuklangan vagonga o'tdim. Taxtalardan vagonning hamma chetlarida devor yasadim. Konteynerni esa, o'zim bilan olmagandim. Ehtiyot shart vagonning ostki qismiga magnit o'rnatib, o'shanga yopishtirib qo'ygandim. Tamom! Endi qo'rqmasam ham bo'ladi. Xudo xohlasa, shaharga yetib olsam bas.
Shu yotgancha ikki soatcha uxlabman. Bir mahal ko'zimni ochsam, poezd to'xtagan. Pastdan kimlarningdir qadam tovushlari, baqir-chaqirlari quloqqa chalinardi.
— U shu yerda. — derdi ovoz egasi. — Men o'zim eshitdim. Shu atrofga berkingan.
Nahotki, temir yo'l qo'riqchilari? Eh, mana buni sharmandalik desa bo'ladi. Professionallardan qutulishga qutulib, endi qayoqdagi qo'riqchilarning qo'liga tushib o'tirsam-a!..
O'zimni yo'qdek ko'rsatishning sira imkoni yo'q edi. Sekin o'rnimdan turib taxtalarni oldim-da, go'yo juda uyqusi kelayotgan odam kabi chuqur esnadim. Shu zahoti ko'zlarimga o'nlab projektorlar nuri qadaldi.
— Qo'lingni ko'tar!.. Yetib kelding! Poezd hech qayoqqa bormaydi! Vagondan tush!..
Itoatkorona pastga tushdim. Qo'llarimni kishanlashdi. Nima qilay? Qarshilik ko'rsatish befoyda.
Pastga tushgandan so'ng ko'rdimki, men turgan vagongina bepoyon kenglikda turardi.
Shundagina tushundim. Ular meni atayin bezovta qilishmagan. Kutishgan. Qulay paytni poylashgan. Uxlaganimdan so'ng men yotgan vagonni eshelondan uzishgan-u, boshqa bir teplovozga ulab noma'lum tarafga olib ketishgan. Ha, bular men bilan sichqon-mushuk o'yinini o'ynashgan. Faqat bu yerda men sichqon rolini ijro qilganman. Endi meni yeyishadi.
Charchaganimdanmi, yo boshqa sababdanmi, ishqilib, qo'rquvni his etmasdim. Buncha qurollangan kimsalarga qarshilik ko'rsatishdan ham naf chiqmaydi.
Ular meni mashinaga o'tqazishdi-da, qaergadir olib ketishdi. Yo'l-yo'lakay qaerga ketayotganimizni eslab qolishga urinardim. Mashinaning necha marta burilganini o'zimcha hisoblardim.
Meni bir joyga