Tasodifiy hikoya: SEVILMAGAN QIZ
Senga hech bagrini ochmadi dunyo. Muhabbat yoq deysan muhabbat ro'yo Ortingdan qolar ohlarim mung...davomi
Senga hech bagrini ochmadi dunyo. Muhabbat yoq deysan muhabbat ro'yo Ortingdan qolar ohlarim mung...davomi
Библиотека | Boshqalar | Killer 5 (kamolov) copy
Ivan Valining qo'liga miltiqni shosha-pisha tutqazdi-da, qolganlarini sumkaga qaytadan joylab uyoq-buyoqqa alanglab olgan bo'ldi.
— Bor, ko'zimdan yo'qol endi! — o'dag'ayladi u sumkani qo'ltig'iga qisib. — Sen meni, men seni tanimayman!.. Sotib qo'ysang, o'ldiraman!
— Sotmayman! — kulib miltiqni aravachaning bir chetiga berkitdi Vali. — Jinnimidim?!.
Shu bilan ular ikki tomonga tarqala boshlashdi. Vali avval o'ris ketishini kutib turdi. U axlatxonadan chiqib, katta yo'l tarafga burilib ketgandan keyingina asta aravachasini g'ildiratib yo'lga otlandi…
Shu mahal uzoqdan bir mashina ko'rindi. U qarab turib mashina chet elniki ekanini darrov fahmladi. Yuragi nimanidir sezgandek ehtiyotkorlik bilan orqaga tislandi. Mashina tobora yaqinlashib kelardi.
— Bular o'shalar! — ko'nglidan o'tkazdi u. — Hozir… Meniyam o'ldirib ketishsa-ya?!.
Aksiga olgandek, mashina axlatxonadan yuz chaqirimlar narida to'xtab, ichkaridan bashang kiyingan uch erkak chiqdi-da, to'ppa-to'g'ri Vali tomonga kela boshladi. U jonholatda axlat idishlar panasiga o'zini urdi. O'nboshdan katta anhor oqib o'tgandi. Sal bo'lmasa, qulab ketayozdi…
Erkaklar yurib kelib uch tomonga bo'lindi. Hammalari idishlarning ichini tayoq bilan birma-bir titkilab chiqishdi.
— Yo'q!!! — deya baqirdi ulardan biri qo'lidagi tayoqni irg'itib yuborib. — Xuddi mana shu yerga yashirib ketgandim. Yo'q!..
— Piyonistalar olganmikan? — deya savol tashladi boshqasi. — Bu yerlarda har kuni o'shalargina izg'ib yurishadi.
— To'ppa-to'g'ri. — tasdiqladi uchinchi erkak. — Hoziroq massivga kirib har bir piyonistaning uyini tekshirib ko'rish kerak. Axir, hazilakam pul turmaydi…
— O'ldiraman!.. Topsam o'ldiraman o'sha iblisni!.. — deya qichqirdi ulardan biri yer tepinib. — Mana shu qo'llarimminan kallasini olaman!..
Shundan so'ng ular mashina tomon yo'l olishdi. Vali o'rnidan jilishga shoshilmadi. Mashina o'rnidan qo'zg'alib katta yo'lga chiqqachgina sekin yashiringan yeridan chiqib erkin nafas oldi…
***
Endi baribir bu miltiqni ishonchli yerga berkitib qo'ygani ma'qul. O'nida miltiq bilan yurish naqadar xavfli ekanini u yaxshi bilardi.
Uzoq izg'ib joy qidirdi. Nihoyat topdi. Anhor yoqalab yurganda ellik qadamcha naridan. O'sha yerda betondan qurilgan tashlandiq uycha bor ekan. Hech kim kirmagani uchunmi, ichkarisi qumursqa-yu xas-xashakka to'lib ketibdi. Ayni muddao bo'ldi. Vali miltiqni kimdir tashlab yuborgan eski kostyum topib o'radi-da, xashaklarni bir yerga to'plab o'sha yerga berkitdi. Har ehtimolga qarshi ustiga qo'lida tuproq tashib sepib chiqdi. Ana endi bu yerda miltiq borligi hech kimning xayoliga kelmasligi aniq. Qolaversa, o'ziyam axlatxonada yashaydi. Baribir har kuni ko'z tashlab turadi. Birontasi yaqinlashib ko'rsin-chi!..
Sekin uychadan chiqib axlatxona tomon yo'l olgandi, idishlar ro'parasida turgan notanish erkakni ko'rdi. Erkak uni uzoqdan kuzatish bilan ovora edi. Indamay, hech narsa bo'lmaganday boraverdi…
— Hoy bola, qani, yaqinroq kel-chi! — buyurdi erkak muloyimlik bilan.
Vali avval unga sinchkovlik bilan tikilib qaradi. Soqollari o'siq, egnida eskiribroq qolgan charm kurtka. Ko'z qarashlari boyqushniki kabi sovuqqon. Bo'yi juda ham baland…
Har ehtimolga qarshi tagiga to'shalgan ko'rpacha ostidan rogatkasini olvoldi. Bilib bo'ladimi, birdan tashlanib qolguday bo'lsa…
— Obbo, javr bo'pti-ku senga, bola!.. — negadir bosh chayqab aravacha chetidan tutdi u. — Qaerda turasan?
— Hech qaerda. — sovuqqonlik bilan javob qildi Vali.
— Bu nima deganing? Uying, ota-onang bordir?
— Yo'q.
— Bay-bay-bay-y!.. Unda… Ko'chada yotib yuribsan ekan-da-a?..
Vali indamay bosh egdi.
— Halitdan kuzatib turibman… Ha mayli, xafa bo'lma. Bu dunyoda yetim bitta sen emas… Mana, menam sendan qolishmayman!..
— Siz… Sizam yetimmisiz?
— Ha endi… Yetim bo'lmasam ham, harqalay, senga o'xshab uyim, bola-chaqam yo'q…
— Qaerda turasiz? — qiziqsinib so'radi Vali biroz jonlangan ko'yi.
— Qaerda turasiz deysanmi?.. Hov anavi ko'chaning boshida bir uy bor. E, zo'r joy. O'sha yerda… Agar ishonsang, shohlarday hayot kechiraman. O'sha yerga seniyam oboraymi?..
— E, menga shu yer ham bo'laveradi.
— Unaqa dema!.. Menminan yursang, kam bo'lmaysan. Katta qimorlar o'ynaladi u yerda, ahmoq!..
— Qimor?.. — birdan Valining ko'zlari chaqchaydi. — Rostdanmi? Men qimorga juda qiziqaman.
— Ana, ko'rdingmi? Ko'nglingdagiday uy ekan demak!.. Kel, tanishib qo'yaylik! Meni Tolmas amaki deb chaqirasan. O'zingning isming nima?
— Vali.
— Obbo Valijon-ey, Xudo seni oyoqdan qisgani yomon bo'pti!.. Xafa bo'lma, hammasi o'tkinchi. Buniyam yo'lini topsa bo'ladi.
— Nimani, amaki?
— Oyog'ingni aytaman…
— Oyog'imni tuzatsa bo'ladimi?
— Albatta bo'ladi. Faqat sen mening aytganimdan chiqmay yursang… Xo'sh, rozimisan?
Hech qachon oyog'i sog'ayishi mumkinligini tasavvur qilmagan bolaning yuragi tezroq urib hayajonga tushib qoldi.
Nahotki? Nahotki, uning oyog'i sog'aysa? O'z oyoqlari bilan yura olsa?..
Tolmas akaning ketidan tez-tez ketib borarkan, shu savollar miyasida qayta-qayta aylanaverdi. Lekin orqada qolgan beton uychaga ora-sirada ko'z tashlab qo'yishni ham unutmadi…
***
Hovli juda tor edi. To'rt tomonida kichkina-kichkina xonalar. Ularning ham suvoqlari ko'chgan. Anchadan beri ta'mir ko'rmaganini Validek yosh bola ham tez anglab yetdi…
Xonalardan biriga kirishdi. Ostonaga beton quyilgani bois balandroq ekan. Tolmas aka aravachani dast ko'tarib ichkariga kiritib yubordi…
O'rtaga xontaxta qo'yilgan. Xontaxta atrofida ikki erkak mudrab o'tirishardi.
Biri ellik yoshlar oralig'ida. Soqol qo'yib olgan. Gohi-gohida iyagini silkib-silkib qo'yadi.
Ikkinchi erkak yoshroq. Borgan bo'lsa, qirqqa borgandir. Biroq uning ham sochlari sheriginiki kabi oqarib ketgan. Faqat soqoli yo'q. Bilaklari yo'g'on, keng yelkali…
Ko'z qarashlari xunuk ekan.
Kirgandanoq o'shanisi Valiga yoqinqiramadi.
— Qani, oqsoqol, tanishinglar! — baland ovozda ularni uyg'otdi Tolmas aka. — Manavi bolani axlatxonadan topib oldim. Bir kunimizga yarab qolar dedim-da!.. E, rahmim keldi ahvolini ko'rib!.. Uyingizda… Bizminan yashab tursa…
Vali shundan keyin oqsoqol deganlari uy egasi ekanini bildi.
— Xo'-o'sh, qani, qo'lni ber-chi ota o'g'il! — soqolli erkak o'rnidan turib Valiga qo'l uzatdi. — Malades! Oting nima?
Vali ismini aytdi.
— Yaxshi, meni Oqsoqol amaki deb chaqiraver! Bu amaking esa, Polvon!..
Tanishuv onlari nihoya topgandan so'ng Tolmas aka Valini avaylab aravachadan tushirib oldi va orqasiga bolish qo'yib ko'rpachalardan biriga o'tqazdi.
— Avval qorningni to'yg'az! — dedi u dasturxondagi qotgan-qutgan nonlarni, piyoladagi shakarni yaqinroq qo'yib. — Hozir choy ham damlab beraman…
Vali nonlardan picha totingan bo'lib piyolaga quyilgan choyni ichdi.
Ichkaridagi badbo'y hid nafas olishiga xalal berardi. Buni endi-endi his eta boshladi. Shunga qaramay, xo'rillatib-xo'rillatib choy ichayotgan Tolmas akaga mamnun qarab qo'ydi. U ham payqagan kabi Valiga ba'zan jilmayib qo'yar, sheriklariga “Qara, zo'r bola ekan!” degandek so'zsiz ishora qilardi…
***
Kechga
— Bor, ko'zimdan yo'qol endi! — o'dag'ayladi u sumkani qo'ltig'iga qisib. — Sen meni, men seni tanimayman!.. Sotib qo'ysang, o'ldiraman!
— Sotmayman! — kulib miltiqni aravachaning bir chetiga berkitdi Vali. — Jinnimidim?!.
Shu bilan ular ikki tomonga tarqala boshlashdi. Vali avval o'ris ketishini kutib turdi. U axlatxonadan chiqib, katta yo'l tarafga burilib ketgandan keyingina asta aravachasini g'ildiratib yo'lga otlandi…
Shu mahal uzoqdan bir mashina ko'rindi. U qarab turib mashina chet elniki ekanini darrov fahmladi. Yuragi nimanidir sezgandek ehtiyotkorlik bilan orqaga tislandi. Mashina tobora yaqinlashib kelardi.
— Bular o'shalar! — ko'nglidan o'tkazdi u. — Hozir… Meniyam o'ldirib ketishsa-ya?!.
Aksiga olgandek, mashina axlatxonadan yuz chaqirimlar narida to'xtab, ichkaridan bashang kiyingan uch erkak chiqdi-da, to'ppa-to'g'ri Vali tomonga kela boshladi. U jonholatda axlat idishlar panasiga o'zini urdi. O'nboshdan katta anhor oqib o'tgandi. Sal bo'lmasa, qulab ketayozdi…
Erkaklar yurib kelib uch tomonga bo'lindi. Hammalari idishlarning ichini tayoq bilan birma-bir titkilab chiqishdi.
— Yo'q!!! — deya baqirdi ulardan biri qo'lidagi tayoqni irg'itib yuborib. — Xuddi mana shu yerga yashirib ketgandim. Yo'q!..
— Piyonistalar olganmikan? — deya savol tashladi boshqasi. — Bu yerlarda har kuni o'shalargina izg'ib yurishadi.
— To'ppa-to'g'ri. — tasdiqladi uchinchi erkak. — Hoziroq massivga kirib har bir piyonistaning uyini tekshirib ko'rish kerak. Axir, hazilakam pul turmaydi…
— O'ldiraman!.. Topsam o'ldiraman o'sha iblisni!.. — deya qichqirdi ulardan biri yer tepinib. — Mana shu qo'llarimminan kallasini olaman!..
Shundan so'ng ular mashina tomon yo'l olishdi. Vali o'rnidan jilishga shoshilmadi. Mashina o'rnidan qo'zg'alib katta yo'lga chiqqachgina sekin yashiringan yeridan chiqib erkin nafas oldi…
***
Endi baribir bu miltiqni ishonchli yerga berkitib qo'ygani ma'qul. O'nida miltiq bilan yurish naqadar xavfli ekanini u yaxshi bilardi.
Uzoq izg'ib joy qidirdi. Nihoyat topdi. Anhor yoqalab yurganda ellik qadamcha naridan. O'sha yerda betondan qurilgan tashlandiq uycha bor ekan. Hech kim kirmagani uchunmi, ichkarisi qumursqa-yu xas-xashakka to'lib ketibdi. Ayni muddao bo'ldi. Vali miltiqni kimdir tashlab yuborgan eski kostyum topib o'radi-da, xashaklarni bir yerga to'plab o'sha yerga berkitdi. Har ehtimolga qarshi ustiga qo'lida tuproq tashib sepib chiqdi. Ana endi bu yerda miltiq borligi hech kimning xayoliga kelmasligi aniq. Qolaversa, o'ziyam axlatxonada yashaydi. Baribir har kuni ko'z tashlab turadi. Birontasi yaqinlashib ko'rsin-chi!..
Sekin uychadan chiqib axlatxona tomon yo'l olgandi, idishlar ro'parasida turgan notanish erkakni ko'rdi. Erkak uni uzoqdan kuzatish bilan ovora edi. Indamay, hech narsa bo'lmaganday boraverdi…
— Hoy bola, qani, yaqinroq kel-chi! — buyurdi erkak muloyimlik bilan.
Vali avval unga sinchkovlik bilan tikilib qaradi. Soqollari o'siq, egnida eskiribroq qolgan charm kurtka. Ko'z qarashlari boyqushniki kabi sovuqqon. Bo'yi juda ham baland…
Har ehtimolga qarshi tagiga to'shalgan ko'rpacha ostidan rogatkasini olvoldi. Bilib bo'ladimi, birdan tashlanib qolguday bo'lsa…
— Obbo, javr bo'pti-ku senga, bola!.. — negadir bosh chayqab aravacha chetidan tutdi u. — Qaerda turasan?
— Hech qaerda. — sovuqqonlik bilan javob qildi Vali.
— Bu nima deganing? Uying, ota-onang bordir?
— Yo'q.
— Bay-bay-bay-y!.. Unda… Ko'chada yotib yuribsan ekan-da-a?..
Vali indamay bosh egdi.
— Halitdan kuzatib turibman… Ha mayli, xafa bo'lma. Bu dunyoda yetim bitta sen emas… Mana, menam sendan qolishmayman!..
— Siz… Sizam yetimmisiz?
— Ha endi… Yetim bo'lmasam ham, harqalay, senga o'xshab uyim, bola-chaqam yo'q…
— Qaerda turasiz? — qiziqsinib so'radi Vali biroz jonlangan ko'yi.
— Qaerda turasiz deysanmi?.. Hov anavi ko'chaning boshida bir uy bor. E, zo'r joy. O'sha yerda… Agar ishonsang, shohlarday hayot kechiraman. O'sha yerga seniyam oboraymi?..
— E, menga shu yer ham bo'laveradi.
— Unaqa dema!.. Menminan yursang, kam bo'lmaysan. Katta qimorlar o'ynaladi u yerda, ahmoq!..
— Qimor?.. — birdan Valining ko'zlari chaqchaydi. — Rostdanmi? Men qimorga juda qiziqaman.
— Ana, ko'rdingmi? Ko'nglingdagiday uy ekan demak!.. Kel, tanishib qo'yaylik! Meni Tolmas amaki deb chaqirasan. O'zingning isming nima?
— Vali.
— Obbo Valijon-ey, Xudo seni oyoqdan qisgani yomon bo'pti!.. Xafa bo'lma, hammasi o'tkinchi. Buniyam yo'lini topsa bo'ladi.
— Nimani, amaki?
— Oyog'ingni aytaman…
— Oyog'imni tuzatsa bo'ladimi?
— Albatta bo'ladi. Faqat sen mening aytganimdan chiqmay yursang… Xo'sh, rozimisan?
Hech qachon oyog'i sog'ayishi mumkinligini tasavvur qilmagan bolaning yuragi tezroq urib hayajonga tushib qoldi.
Nahotki? Nahotki, uning oyog'i sog'aysa? O'z oyoqlari bilan yura olsa?..
Tolmas akaning ketidan tez-tez ketib borarkan, shu savollar miyasida qayta-qayta aylanaverdi. Lekin orqada qolgan beton uychaga ora-sirada ko'z tashlab qo'yishni ham unutmadi…
***
Hovli juda tor edi. To'rt tomonida kichkina-kichkina xonalar. Ularning ham suvoqlari ko'chgan. Anchadan beri ta'mir ko'rmaganini Validek yosh bola ham tez anglab yetdi…
Xonalardan biriga kirishdi. Ostonaga beton quyilgani bois balandroq ekan. Tolmas aka aravachani dast ko'tarib ichkariga kiritib yubordi…
O'rtaga xontaxta qo'yilgan. Xontaxta atrofida ikki erkak mudrab o'tirishardi.
Biri ellik yoshlar oralig'ida. Soqol qo'yib olgan. Gohi-gohida iyagini silkib-silkib qo'yadi.
Ikkinchi erkak yoshroq. Borgan bo'lsa, qirqqa borgandir. Biroq uning ham sochlari sheriginiki kabi oqarib ketgan. Faqat soqoli yo'q. Bilaklari yo'g'on, keng yelkali…
Ko'z qarashlari xunuk ekan.
Kirgandanoq o'shanisi Valiga yoqinqiramadi.
— Qani, oqsoqol, tanishinglar! — baland ovozda ularni uyg'otdi Tolmas aka. — Manavi bolani axlatxonadan topib oldim. Bir kunimizga yarab qolar dedim-da!.. E, rahmim keldi ahvolini ko'rib!.. Uyingizda… Bizminan yashab tursa…
Vali shundan keyin oqsoqol deganlari uy egasi ekanini bildi.
— Xo'-o'sh, qani, qo'lni ber-chi ota o'g'il! — soqolli erkak o'rnidan turib Valiga qo'l uzatdi. — Malades! Oting nima?
Vali ismini aytdi.
— Yaxshi, meni Oqsoqol amaki deb chaqiraver! Bu amaking esa, Polvon!..
Tanishuv onlari nihoya topgandan so'ng Tolmas aka Valini avaylab aravachadan tushirib oldi va orqasiga bolish qo'yib ko'rpachalardan biriga o'tqazdi.
— Avval qorningni to'yg'az! — dedi u dasturxondagi qotgan-qutgan nonlarni, piyoladagi shakarni yaqinroq qo'yib. — Hozir choy ham damlab beraman…
Vali nonlardan picha totingan bo'lib piyolaga quyilgan choyni ichdi.
Ichkaridagi badbo'y hid nafas olishiga xalal berardi. Buni endi-endi his eta boshladi. Shunga qaramay, xo'rillatib-xo'rillatib choy ichayotgan Tolmas akaga mamnun qarab qo'ydi. U ham payqagan kabi Valiga ba'zan jilmayib qo'yar, sheriklariga “Qara, zo'r bola ekan!” degandek so'zsiz ishora qilardi…
***
Kechga