Tasodifiy hikoya: Ajoyib Tun
Salom men usha kunni esimdan chiqara olmayamman. Meni armiyadan kelganimga endi 3kun bolgan edi dost...davomi

shovqin-suron eshitildi. Xursand akaning bo'ralab so'kingani, ayol kishining uv solib yig'laganini eshitgan Vali hushyor tortdi. Har ehtimolga qarshi darvoza tarafga borib bir burchakda qisinib o'tirdi…
Oradan ikki-uch daqiqa o'tdi yo o'tmadi. Eshik ochilib ichkaridan Nozanin uchib chiqdi.
— Padaringga la'natlar! — yig'i aralash sochlarini shosha-pisha turmaklarkan, xona tomonga o'girilib so'kindi u. — Xudoyo, baloga yo'liqqin, hezalak!.. Erkakman deb yuribsan-da senam!..
Vali ayol kimni so'kayotganini tushunmasa-da, bu holat unga juda qiziqarli tuyular, janjal tashqarida davom etib qolishidan umid qilardi.
Afsuski, ichkaridan hech kim chiqmadi. Nozanin uyoq-buyog'ini to'g'rilagan bo'lib darvoza oldiga keldi-yu, bir burchakda qisinibgina o'tirgan Valini ko'rib taqqa to'xtadi.
— Ha, jonim, nega bu yerda o'tiribsan? — muloyimlik bilan so'radi u. — O' seniyam anavi marazlar xafa qilishdimi?
— Yo'q, o'zim… — deya javob qildi Vali ayolga hayrat aralash tikilib. — O'zingiz-chi?..
— Menmi?.. E, meni qo'yaver!.. Qismatim qursin… Peshonamga shu kunlar yozilgan meni…
— Kaltaklashdimi?
Nozanin javob berish o'rniga Valining yelkasidan tutdi.
— Menga qara, bular yomon odamlar. Sen bu uyda qolsang, xor bo'lasan. Yur, seni o'zimminan opketay!..
— Qaerga?
— Uyimga. Ikkalamiz maza qilib yashaymiz.
— Xursand amaki urishsa-chi?
— Urishmaydi. Hozir ular qimor o'ynashyapti. Tez ko'chaga chiqamiz-u, taksi ushlaymiz…
Vali bir muddat o'ylanib qoldi. O'ziga ham bu hovli negadir yoqinqiramagandi. Ayniqsa, ichkiliklarni, erkaklar qimorboz ekanini eshitgach, qo'rqa boshlagandi. Mergan akanikidagi voqea takrorlanishini ko'z oldiga keltirib nima qilishini bilmay turgandi…
Xo'sh, nima qilsin? Ayol bilan ketaversinmi? Keyin nima bo'ladi?.. Miltiq-chi?..
Ana shu narsa esiga tushib Nozaninga umid bilan tikilib so'radi:
— Miltig'im qolib ketadimi?
Ayol hayron bo'ldi.
— Qanaqa miltiq, bolajon?
— Xursand amaki miltig'imni tortib olib qaergadir yashirib qo'ydi. Qaytib bermadi.
— Rostakam miltiqmi?
— Ha, o'qiyam bor edi.
— Qo'yaver, agar men bilan birga yashasang, undanam zo'rini sotib olamiz.
— Unaqangi haqiqiy miltiqni sotishmaydi-da!
— Nega sotishmas ekan? Sotishadi. Pul bo'lsa, hamma narsani sotishadi. Yur, vaqtni o'tkazmaylik! Hozir anavilar chiqib qolishsa…
— Bo'pti, ketdik!
Vali tavakkal ayolning ketidan ergashdi…
Nozanin Sirdaryoning qaysidir tumani markazida oddiy kvartirada yasharkan. Yetib kelib eshikni taqillatishlari bilan eshikni o'n sakkiz yoshlar atrofidagi bir qiz ochdi.
— Nigora, yaxshi o'tiribsanmi? — ichkariga kiriboq qizni savolga tuta ketdi Nozanin. — Hech kim meni so'ramadimi?
Qiz bir Nozaninga, bir aravachada o'tirgan Valiga tikilib javob qildi.
— Gulistondagi mijozlar kelishdi.
— Xo'sh, nima deyishdi?
— Hech narsa. Ikki kishi kelishgan ekan. Narigi domdagi Husniyaniyam chaqirib chiqdim.
— Xafa bo'lishmadimi ishqilib?
— Xafa qilib o'libmanmi, opa? Bilasiz-ku!..
Vali hech narsaga tushunmadi. Ular nima haqida gaplashishyapti, qanaqangi mijoz… Unchalik e'tibor ham berib o'tirmadi… To'g'risi, bu uydan kelayotgan shirin atir hidi dimog'iga yoqib qolgandi. Nozaninga bildirmasdan to'yib-to'yib nafas olardi, xolos…
— Voy, bolajon, seni ichkariga kir ham demabman-ku, esim qursin!
Nozanin xijolat tortib aravachani zalga yetaklab kirdi…
Xona unchalik bezatilmagandi. Bir burchakka televizor, narigi tomonga divan qo'yilgan. O'rtada stol. Lekin Xursand amakinikidagi kabi usti noz ne'matlarga to'la emas. Patnisda non, qand-qur solingan idish-u, choynak…
Shunga qaramasdan, Valiga bu yer ma'qul tushdi. Ayniqsa, hech kim yo'qligi, bemalol televizor ko'rishi mumkinligini yurakdan his qilib chehrasi ochildi.
— Qani, Nigora, tanish, bu Valijon! — dedi qizga o'girilib Nozanin. — Endi biz bilan birga yashaydi. Juda epchil, ishbilarmon bolaga o'xshadi. Olib kelaverdim.
— Opa, ertaga qaytishingiz kerak edi-ku! — Nigora Nozaninning so'lg'in yuzlariga termuldi. — Nega ko'zlaringiz qizargan?
— Qo'yaver, keyin aytib beraman. Oldin bolaning qornini to'ydiraylik!..
Shu kecha Vali odamlardek yumshoq divanda uxladi. Havo aynigan bo'lishiga qaramay, oyog'i ham dard qilmadi…
Tush ko'ribdi. Nozaninning kvartirasiga onasi oppoq kiyimda kelganmish… Ha, u shundoq Vali yotgan divanning bir chetida o'tirarmish…
Nuqul yig'lab uni turg'azmoqchi bo'larmish…
— Yur, seni tashqariga chiqazib yuboray! — deya yalina boshlabdi ona Vali ko'zlarini ochib o'rnidan turib o'tirgach. — Bu yerlar senga harom! Men bir umr fohishalik qildim, yetar! Endi sening ham bu yo'lga kirib ketishingni istamayman… Chiq, uydan chiq!..
Vali kimningdir turtkisidan uyg'onib ketdi…
Yo'q, turtayotgan onasi emasdi. Nozanin ekan. U xuddi kechagiday ko'kraklari, sonlari yarim ochiq holda jilmayib turar, bir qo'lida ikkita banan ushlab olgandi.
— Kel, seni yuvintirib qo'yaman! — dedi u hamon jilmayib. — Keyin manavi bananlarni yeb olasan. Banan yeganmisan hech?..
Vali indamadi. Bunday mevani birinchi marta qaerda yegani esida edi…
Lekin hozir bu haqda gapirishga uyaldi…

***
Vali Nigoraga negadir yoqinqiramadi. Ayniqsa, Nozanin uni hojatxonaga olib kirib chiqishni aytganda… Jon-poni chiqib ketdi. Kesilgan, ustiga ustak burishib qolgan yarimta oyoqlarini ko'rib ko'ngli ag'darilayozdi. Faqat xo'jaykasining g'azabidan qo'rqib indamadi. Keyinroq yotig'i bilan tushuntirib bolani haydab yuborishga ko'ndirishni lozim topdi…
Bolaga ham bu yarim yalang'och, shartaki qiz yoqmasdi. Har gal sovuqdan-sovuq gaplarini, turtkilarini eshitganda yeb qo'ygisi kelib ketardi.
“Qaniydi miltig'im bo'lsa-yu, shu qanjiqni otib o'ldirsam…” deb xayol qilardi…
Nozaninning o'zi ham oradan ikki kun o'tgach, o'ylab qoldi. Xo'sh, nega sudrab keldi bu cho'loq bolani?.. Tashvishi kammidi?.. Ikki kundan beri bu boladan zarar ko'rsa ko'rdiki, biror foyda topgani yo'q. Kiyimini yuv, ovqat ber, hojatxonaga ko'tarib kir… Mijozlar ham shu kunlarda sovib qolgandek… Yo'q, bunaqada xonavayron bo'ladi. Yaxshisi, bu bolani biror yerga oborib qo'ygani ma'qul… To'xta, sovuq yeb o'lib qolsa-chi?.. Harqalay, qish eshik qoqib qoldi. Tez kunlarda qor boshlanib qolsa… E yo'-o'q, bunaqangi bolalar tegirmondan tirik chiqadi. Ana, ko'z qarashi… Xuddi burgutnikiga o'xshaydi… Ha-a, bu bolada gap ko'p. Ko'pni ko'rib qo'ygan…
Ammo… Qanday aytadi o'ziga?.. Dod solib qolsa-chi? Yig'lasa-chi?.. E, yo'-o'q, yig'laydigan ahmoqqa o'xshamaydi turishidan…
Ha-a, shunday qiladiki, o'zi rozi bo'ladi ketishga…
Nozanin oldiga Nigorani sekin imlab chaqirdi.
— Menga qara, — dedi Vali o'tirgan xonaga ko'z tashlab olarkan. — Manavi boladan qutulmasak bo'lmaydi. Bir yo'lini topishimiz kerak.
— Voy opajon, menam shu narsani sizga aytolmay yurgandim. Jonimga tegib ketdi bu cho'loq…
— Jim! — barmog'ini og'ziga olib borib bosdi Nozanin. — Eshitib qolmasin!.. Xo'sh, qanday yo'qotamiz? Dabdurustdan aytsak…
— Opa, men-chi, buni sekin katta bozorga oboraman-da, adashtirib ketaman… Topib bo'pti bu yerlarni keyin…
— Aqlingga balli! — Nigoraning yelkasiga qoqdi Nozanin.