Tasodifiy hikoya: Oyim blan
Yoshim 18da. Oilada yolğiz farzandman. Adam kóp komandirovkada bóladila. Shu sabab oyim bilan uyda kópincha yolğiz bólamiz. Oyimni yoshlari 38da. Bolalar boğchasida tarbiyachi bób ishlaydilar. Qomatlari kelishgan. Judayam gózal ayollar. Kvartirada odatda kalta kulta libosda yuradilar. Ba'zan mini shirtik bilan mayechka kiyib oladilar. Byuzgalter taqmay kiyganlari sabab kókraklarini uchi mayechkadan bórtib turadi. 15 yoshimdan beri drochit qilganimda oyimni farast qilib kelaman. Bir kuni óqishdan...davomi

— Men ikki kundan berisiga bosh qotiraman-a!.. Ko'ryapsan-ku, ikki kun ichida mijozlarniyam qadami kesilib qolganday… Nima, bu bola bizga og'zida qush olib berarmidi… Bo'l, kiyin, ertalabda yo'qotib kelaqol!.. Tezroq ko'zimdan daf bo'lsin!.. Men uni kiyintirib, aldab turaman.
Nozanin qizni xonasiga kiritib yuborib, o'zi Valining yoniga kirdi. U o'zicha stol ustidagi suratlarni tomosha qilish bilan band edi.
— Xo'sh, Valijon, suratlar senga yoqdimi? — yasama muloyimlik bilan so'radi Nozanin.
— Ha, zo'r suratlar ekan.
— Hozir-chi, Nigora opangminan bozorga tushib kelasizlar. Borasanmi?..
— Men-a? — hayron bo'lib so'radi Vali.
— Ha, sen bo'lmay menmi?.. Taksida borib kelasizlar… Senga-chi, xohlagan narsangni oberadi opang. O'zim tayinlayman…
— Mayli, boraman!..
Ish oson ko'chganidan mamnun bo'lgan Nozanin Valiga yuvib dazmollangan kiyimlarini kiydirdi. Bu orada Nigora ham kiyinib ularning oldiga chiqdi.
— Bo'pti, Nigora, tez borib kelinglar!.. — bildirmay ko'z qisib qo'ydi Nozanin. — Valijonga aytgan narsasini obergin, xo'pmi!?.
— Xo'p! — Nigora xandon otib kulgancha aravachani itara-itara zinalardan pastga tushira boshladi…

***
Yetimning ko'rgan kuni qursin. Nigora uni tumonot odamlar orasiga olib kirdi-yu, o'zi juftakni rostladi. Adashtirib ketishganini Vali bir soatcha bozorda daydib yurgandan so'nggina payqadi. Lekin afsuslanmadi. Qaytanga xursand bo'ldi.
“Tushim o'ngidan keldi. — xayolidan o'tkazdi u bozorni erinmay tomosha qilish asnosida. — Bekorga Xudo meni u iflos ayolning uyidan ketkazmadi. Demak, yaqin orada hayotimda qandaydir yangilik bo'ladi…”
Bunday aqlli fikrlar uncha-muncha katta odamning ham xayoliga kelmasligi mumkin. Vali esa, yaqin vaqtlar orasida boshidan kechirgan yaxshi-yomon kunlar tufaylimi, ancha pishgan. Har bir qadamini o'ylab bosishga o'rgangan, oq-qorani tanigan…
— Ana endi Toshkentdan ketsam ham bo'ladi. — dedi o'ziga-o'zi. — Pulim bo'lsa bor. Uzoqroq yerlarga ketib yashasam tinchroq bo'lardi. Balki baxtimni toparman, omadim chopar…
U yura-yura, Qo'qonga borganini, Vadimni esladi. Ha, juda yaxshi joylarga o'xshagandi. Garchi uzoq yashamagan bo'lsa-da, baribir Valiga yoqqandi. Ayniqsa, odamlari, havosi qandaydir boshqacha edi…
— Lekin… Qanday qilib yetib olaman uyoqlarga? — bir chetgan o'tdi-da, bosh qotira boshladi Vali. — Bilamanki, tog' oshib ketiladi. Qaysi avtobus borarkin?.. Yaxshisi, birontasidan so'rab ko'rish kerak…
Ana shu fikr uni oldinga yetakladi. Bozorga kiraverishga kelib tepasidagi yozuvga qaradi. “Mirobod dehqon bozori”…
Demak, bu yer Qo'yliqqa yaqin… Tolmas akalar gaplashib o'tirib aytishgandi. “Qo'yliqqa Mirobod bozori bir qadam”, deyishgandi.
Vali atrofga alanglab, biladigan odamni qidira boshladi. Aksiga olgandek, bozor to'la odam bo'lsa-da, hamma shoshilar, endi so'rashga og'iz juftlaganda, o'sha odam allaqachon o'tib ketib bo'lgan chiqardi…
U tavakkal baqir-chaqir qilib non sotayotganlar yoniga bordi. O'shi kattaroq ayolni mo'ljallab turdi-da, o'shanga yuzlandi.
— Xola, Qo'yliqqa qanday borsam bo'ladi?..
Ayol baqirishdan to'xtab yalt etib Valiga qaradi.
— Nima?
— Qo'yliqqa qanday borsa bo'ladi?
— Sen-a? — Ayolning ko'zlari chaqchayib bir aravachaga, bir oyoqsiz Valiga tikildi. — Sen Qo'yliqda nima qilasan?
— Ishim bor edi.
— Voy tavba, bolaginam, sen bora olmaysan. Kim seni avtobusga chiqarib qo'yadi?.. Qo'y, o'zingni qiynab nima qilasan?!.
Vali bunday muomalani kutmagandi. Ayolning nogiron oyoqlariga sha'ma qilishi unga alam qildi.
Keyin ayol nimalar dedi, nimalarni uqtirdi. Qulog'iga kirmadi. O'pkasi to'lib bozor ichkarisiga kirib ketdi…
Uzoq vaqt aylanib yurdi. Bu orada ikki-uch nafar bozorchidan yana so'rab ko'rdi. Hammalari yelka qisishdan nariga o'tishmadi…
Shu payt ko'zlari…
Yo'q, o'xshatdi shekilli…
Olma bozorida xuddi Mergan akaga o'xshab ketadigan odam turardi…
Vali ko'zlarini bir-ikki ishqalab oldi. Adashmabdi. O'ppa-o'zi. O'sha barvasta Mergan amaki…
“Borsammikan? — o'yladi u ich-ichidan titrab. — Nima derkin?.. Urisharmikan?.. Nega urishadi? Hech ayb ish qilmadim-ku!.. Balki, aksincha, uyiga opketar?.. Tavakkal boraman. Nima bo'lsa bo'lar…”
U ehtiyotkorlik bilan Mergan aka turgan yerga qarab yurdi. To yetib borguncha bo'lganicha bo'ldi. Qo'rqib qolgan ekan. O'sha kechadagi mast-alast erkaklarning qo'rqinchli basharalari ko'z o'ngida namoyon bo'ldi. Biroq boshqa chorasi yo'q. Bu yerda uni hech kim tanimaydi. Oylab yurganda ham birov “buyoqqa yur!” demaydi. Yaxshisi, hozirgi qulay fursatdan foydalanib qoladi…
— Sen?.. — qarshisidagi Valini ko'rgan Mergan aka shoshib qoldi. — Valijonmisan?.. Buni qara-ya, yana ko'rishibmiz!.. Xo'sh, ahvoling qalay?.. Qiynalib qolmadingmi ishqilib?..
— Amaki, men qiynalganim yo'q. — Vali o'zini hiyla o'nglab dadilroq javob qilishga urindi. — Rizqimni terib yuribman.
— Malades o'g'il bola!.. Haqiqiy erkak shunday bo'lishi kerak… Bilasanmi, o'sha kecha… Sal kayfimiz oshib qolgan ekan… Nimaga birpas kutib turmading-a?.. Yeb qo'ymasdim-ku harqalay!..
— Qo'rqib ketdim-da! — asta bosh egdi Vali. — Urib qolasizlarmi deb qo'rqdim…
— Bo'pti, endi menminan yurasan. Qani, ketdik!.. Hov anavi yerda mashinam turibdi… Qo'rqma, boshqa xafa qilmaydi hech kim!..
Mergan aka asta og'zini Valining qulog'iga yaqin olib bordi-da, qo'shib qo'ydi:
— Ish bor, akasi, ish bor!..
(davomi bor)