Tasodifiy hikoya: Shoxista
Bu voqeaga bir xafta bóldi. Shohista qóshnimni qizi. U endigina 16 yoshga tólgandi. Lekin juda chir...davomi

qoldi.
— Mayli, — dedi Mergan aka. — Seni kechirsa bo'ladi. Pul o'g'irlayotganing yo'q-ku!.. Miltiqqa ishqibozligingni bilaman. Shoshmasang, shu miltiqlarning eng zo'ri seniki bo'ladi. Odam o'ldirasan, shu yo'l bilan pul topasan.
— Rostdanmi? — so'radi hovliqib Vali. — Qachon berasiz?..
— Biroz vaqt bor. Biz Botir akangminan ertaga maslahatlashib ko'ramiz… Aytgancha, umringda miltiq otib ko'rganmisan o'zi?
— Otmaganman-u, lekin… Bu ishlar menga chikora, amaki. Ko'raverib ko'zim pishib ketgan.
— Qaerda ko'rgansan?
— Axlatxonalarda.
— U yerda miltiq nima qiladi?
— Kelishardi-da miltiq ko'targan odamlar!.. Bir kuni-chi, qimorbozlar bittasini opkelib axlatxonaning o'zida otib tashlashgan. Miltig'ining ovoziyam unchalik chiqmagan.
— Shunaqa degin?.. Yo'q, baribir miltiqdan aniq nishonga olishni o'rganmasang bo'lmaydi… Xo'p, hozir yotib uxla. Kalitni buyoqqa ber!..
Vali uy egasi chiqib ketgach, bo'laricha bo'ldi. Qilib qo'ygan ishidan pushaymonlar yedi. Mergan akaning indamaganini ko'z oldiga keltirib, so'nggi so'zlarini eslagani sayin duv qizarib ketaverdi… Tashqarida esa, qor kuchaya boshladi…

***
— Hov og'ayni, bosh qalay? Turaqol endi!.. — Mergan aka g'ujanak bo'lib yotgan Botirni erta tongda turtib uyg'otdi.
— Ie, uxlab qolibmiz-ku! — ko'zlarini bazo'r ochib kulimsiradi Botir. — Nima balo, qor yog'ayaptimi deyman?
— Ha, — og'ir xo'rsinib javob qildi Mergan aka. — qish qishligini qilgani yaxshi-da!.. Qolaversa, bizning ishda mana shunaqangi qorli kunlar juda qo'l keladi… Kel, seni yuvintirib qo'yay, keyin muhim gap bor!..
Mergan aka qo'lsiz-oyoqsiz Botirni yarim qop undek dast ko'tarib kranning oldiga olib chiqdi va yuz-qo'llarini chayib, sochiq bilan artdi.
— Ana endi o'tirib choyxo'rlik qilamiz, og'ayni! — dedi uyga kirishgach. — Peshonangga shu kunlar yozilgan ekan. Nimayam qilarding… Esingdami, qanday baquvvat, chayir yigit eding?!.
Botir javob berish o'rniga bosh egdi.
— Menga qara, — Mergan aka atayin jimlikni buzib do'stining ko'nglini ko'tarishga urinardi. — anavi qizing bo'lardi-ku!.. E, bir paytlar uchrashib yurgan…
— Yaramni yangilama, Mergan! — lablarini tishladi Botir. — Men afg'ondan manavinaqangi ahvolda qaytib kelganimni ko'rdi-yu… Qizlargayam ishonib bo'lmas ekan…
— Ayol zotiga ishonib bo'lmaydi, og'ayni!.. — uning gapini ma'qulladi Mergan aka. — O'shim qirqqa bordi. Momoxol borakan yaxshiyam. Onasi bo'lsa, birinchi marta qamalganimdayoq quyon bo'lib qolgan…
— Hozir qaerda?
— O'sha… Surxondaryosida-da, go'rda bo'larmidi?!. Aytishlaricha, allaqachon bittasini topib tegvolganmish. Vey, qizim boridi, ko'ray ham demaydi…
— Sen nimaga uylanmay yuribsan?
— O'zing aytding-ku, ayollarga ishonib bo'lmasakan deb!.. Shunaqa ishlardan keyin ishonch qoladimi?.. Bularni-chi, mana shunaqangi xilvat yerga opkevolib jonini olish kerak…
Botir kulib yubordi.
— Haliyam anavinaqalaridan opkeb turaman degin?
— Albatta-da!.. Hali shoshma, biz senminan manaman deganlarini opkelib… Bo'pti, aynimaylik!.. Menga qara, sen shu ahvoldayam menga ko'-o'p yordam bergansan. Qurol masalasini aytaman-da! Mana, sening orqangdan ancha-muncha mijozlar orttirdim. Ishqilib kam bo'lganim yo'q… Endi gap munday… Valini aytaman. Shu… Boladan yaxshigina killer chiqadi-yov!..
— Qaerdan bila qolding? — ayyorona ko'z qisdi Botir.
— Bildim. Kechasi qurollarim turgan sandiqni ochvolib astoydil tomosha qilayotgan ekan… Kel, yana bir yaxshilik qil. Bilaman, kuchli mergan bo'lgansan. Senminan… Qolaversa, talaygina “qaysarlar”ning boshiga yetganmiz. Shu bolani o'rgataylik!.. Ajabmas, “tijorat”imiz yanayam kuchayib ketsa…
— Bu ishni eplasa bo'ladi. — o'ychan ohangda javob berdi Botir. — Vali mengayam ma'qul kep qolgandi… Ko'zlari aytib turadi-da!.. Bo'pti, uni otishga o'rgatish mendan. Faqat unutma, o'zing homiylik qilasan!
— Buyog'idan xavotir olma!.. Mana shu uy, nimaiki boyligim bo'lsa, o'rtada. Faqat sodiq do'st bo'lib qolsak bas…
— Valining o'zi qani? — xavotirlanib boshini ko'tardi-da, deraza tomon ko'z tashladi Botir.
— Ie, — Mergan aka nimadir esiga tushgandek sapchib o'rnidan turdi. — esim qursin. Uyg'otishni unutibman!..
Shu tobda hovlida aravachaning g'ildiragan tovushi eshitilib Mergan aka deraza tomon yugurdi… Qaradi-yu… Ko'ngli tinchlanib qaytadan joyiga o'tirdi.
— Xayriyat, Momoxol uyg'otib opkelayotgan ekan!..
— Ie, yigitcha ja epchil chiqib qoldi-ku! — kuldi Botir. — Qizingminan tanishib ulguribdi-da!..
— Hali bular nihol! Mayli, tanishsin, ajabmas, shuminan ikkovlarining ham ko'ngillari ko'tarilsa…
— Hazillashdim, Mergan, hazillashdim!.. Xo'-o'sh, qani, Valijon, kel, choy ich!..
Botir kulimsiragancha xonaga kirib kelgan Valiga boshi bilan dasturxonni ko'rsatdi. — Mana, amaking senga atab tuxumlar qovurtiribdi…
Vali uy egasining ko'magida ko'rpacha ustiga o'tirib ishtaha bilan tuxumni yeb oldi. Mergan aka uning oldiga piyolada shirin choy qo'ydi-da, maslahatlashish uchun Botirni ko'tarib narigi xonaga chiqib ketdi.
***
Ertasiga qor yanada qalinroq yog'di. Bunday mahallarda hovlida yashaydiganlarning ishlari ko'paygandan-ko'payadi. Hovli, darvoza ro'paralarini qordan tozalanmasa, yurib bo'lmay qoladi. Shu sababli uy egalari qo'llariga kurak olib, erta tongdanoq qor kurashga tushib ketishadi.
Mergan akaning bu to'g'rida muammosi yo'q. Tayin etgan odamlari bor. Ularning qachon kelishgani-yu, qachon qor kurashganini sezmay qolasiz. Albatta mehnatlari evaziga Mergan aka ularga yaxshigina pul to'laydi.
— Botir, — tashqaridagi hamon bo'ralab yog'ayotgan qorga ma'yus tikilgancha do'stiga o'girildi Mergan aka. — Biz qilmoqchi bo'lgan ish Toshkanda amalga oshmaydigan ko'rinadi. Nega deganda, harqalay shahar shahar-da!.. Ko'z ko'p. Bittasi bo'lmasa bittasi, baribir hidlanadi.
— Yo'q, o'zi nimaga bunday qarorga kela qolding? — Botir o'tirgan yerida yelka qisib so'radi. — O'llayman desang, killerlar shaharda tiqilib yotibdi. Nega endi aynan shu bolani tanlaganingni tushunmayyapman. Bu bola nogiron bo'lsa. Qolaversa, hazilakam puling ketmaydi…
— Eh, do'stim!.. Haliyam meni yaxshi bilmas ekansan. Gaping to'g'ri, yollayman desam otadigani tiqilib yotibdi. Ammo, bu bola mening ko'nglimga o'tirishgan. Bunaqalar hech qachon sotqinlik qilishmaydi. Buyog'idan kelsang, nogironligi menga qo'l keladi. Nogironlardan milisa shubhalanmaydi. Albatta, uni yaxshilab o'qitsang. Ikkinchidan… Axir, yoshim ham bir yerga borib qolayapti. Mana, qirqdan oshyapman. Mundoq shogird-pogird ham qoldirish kerak-ku!.. Bizdanam iz qolsin-da!..
— O'ylaysanki, Validan sen istaganchalik zo'r mergan chiqarkanmi? Balki yanglishayotgandirsan?
— Sen uyog'ini o'ylamay qo'yaqol!.. — dedi Mergan aka Botirga yaqin kelib yelkasiga qo'lini qo'yarkan. — Sen o'rgatishni bil!.. Men chiqadi dedimmi, demak, nimanidir bilaman.
— Keyin-chi?.. Uning qo'liminan kimlarni tinchitasan? Dushmaning shunchalar ko'pmi?..
Mergan aka birpas o'ylanib turgach, javob qildi.
— Ha, Botir, dushmanlarim ko'p. Hisob-kitob qiladiganlarim bor. Ularga ochiqchasiga qarshi chiqib bo'lmaydi. Naq yutib yuborishadi. Shu sababliyam