Tasodifiy hikoya: Savol
Faqat qizla uchun! Bu manga aloqador savol emas! Dugonamdan. Ohirgi 2oy ichida hayzdan kop qon kelis...davomi

ayyorlik bilan yengmoqchiman…
— Xo'p, tayyorgarlikni qaerga ko'chiramiz? — sabrsizlik bilan so'radi Botir.
— Men Namangan cho'llarini bilaman. U yerlarning aylana atrofi qumlik. Hozir ayniqsa, qor yog'ib ja bizbop bo'p qolgandir. Milisa-pilisa zoti bormaydi uyoqlarga. Bomba tashlasangam birov eshitmaydi.
— Juda qulay yer ekan. — dedi Botir kulib. — Unda vaqtni o'tkazmaylik. Tezroq bizlarni o'sha yoqlarga olib bor!
— Gaping to'g'ri, shu bugunoq yo'lga chiqish lozim…

***
… Oradan uch yil vaqt o'tdi. Vali o'n oltiga to'lib, o'n yettiga qadam qo'ydi. Shu yillar ichida umri Mergan akanikida o'tdi. Botirdan merganlikdan yaxshigina saboq oldi…
To'g'ri, Botir ham u kabi aravachada o'tirar, o'tirgan yerida bolaga otish sirlarini o'rgatardi. Ana shu qilingan mehnatlar, ba'zida asabiylashishlar ish berib, nihoyat Mergan akaning orzusi ushaldi. Vali zo'r mergan bo'ldi.
— Ana endi asosiy ishlarga o'tsak ham bo'ladi. — dedi bir kuni Mergan aka Botirga. — Xizmatlaring evaziga senga ketvorgan aravacha sovg'a qilaman, do'stim!.. Qani, Shapko'r, sovg'ani opchiq!..
Bo'yi naq ikki metr keladigan bu erkak Mergan akaning ishongan yordamchilaridan hisoblanardi. Aytishlaricha, Mergan aka bir paytlar o'g'irlik qilib qamalganda, turmada birga o'tirishgan ekan. O'sha-o'sha yaqin bo'lib qolishgan-u, turmadan chiqishgach, Shapko'r(bir ko'zini doim qisibroq yurgani uchun Mergan aka unga shunday laqab qo'yib olgan. Asl ismi Haybatilla bo'lsa-da, u laqabini aytib chaqirishsa, sira achchiqlanmasdi.)ning ishlari yurishmaydi. Mergan aka esa, darrov yo'lini topdi. Botir bilan tanishib, qurol sotish sirlarini o'zlashtirdi. Ko'ribsizki, ko'p o'tmay, cho'ntagi pul ko'rib, yoniga Shapko'rni ham chaqirib oldi…
U yarqiragan aravachani mashina turadigan garajdan yetaklab olib chiqib, Botirning ro'parasiga qo'ydi. Aravacha haqiqatan havas qilsa arzigulik edi. Bunaqasi kam bo'ladi. Nogiron garchi oyoq-qo'lsiz bo'lsa-da, aravachani mustaqil, birovning yordamisiz boshqara olarkan. Ya'ni, ikki chetiga maxsus tugmachalar o'rnatilgan. Ular shu qadar yumshoqki, Botir bir qarichginasi kesilmay qolgan bilaklari bilan bemalol ularni bossa bo'ladi…
— Xo'sh, sovg'a yoqdimi? — kulimsirab Botirga tikildi Mergan aka. — Hali shaharda bunaqa aravacha juda kam. Yo'q desayam bo'ladi. Qara, endi o'zing ham mustaqil yura olasan… Shapko'r, zinalardan ko'tariladigan tugmachasiyam bor ekanmi?..
Haybatilla shosha-pisha aravachaning kitobini qo'liga oldi-da, bir ko'zi qisilgan ko'yi o'qiy boshladi.
— Ko'ryapsanmi o'zi harflarni? — xoxolab kuldi Mergan aka. — Namuncha burningga taqab olmasang?!.
— Shoshmay turing-da, aka!.. — kulgiga jo'r bo'ldi Haybatilla. — Sabringiz chidamaydi-ya vey!.. Ha, mana!.. Manavi sariq tugmani bossa aravacha asta-sekinlik bilan balandlikka, zinapoyalarga qarab chiqa boshlarkan.
— Malades!.. — Mergan aka ikki kaftini bir-biriga ishqalab Botir tomon engashdi. — Qani, o'tir og'ayni!.. Mana shu aravachada o'tirib yuvasan!..
Momoxol dadasining nima demoqchi ekanini tushundi va tezda ayvonga dasturxon yozib aroq, mayda-chuyda gazaklarni keltirib qo'ydi.
— Qani, Valijon, ol! — piyolaga quyilgan aroqni uzatarkan, kuldi Mergan aka. — O'ziyam Namanganlik bo'p ketayozding-ov-a?.. Ol, bugun mana o'n yettiga qadam qo'yding. Endi kap-katta yigitsan… Ol!..
Vali piyoladagi aroqni bir ko'tarishda simirib, tuzlangan bodringdan tishladi.
— Yashavor, o'g'il bola! — qarsak chalib uni olqishladi Mergan aka. — Mana buni haqiqiy merganning ishi desa bo'ladi… Shoshmay turgin, sengayam yaqin orada xuddi Botir akangnikiga o'xshagan aravacha sotib olamiz… Shapko'r, sen nega qoqqan qoziqdan tepamda turibsan? O'tirib ichavermaysanmi?..
Haybatilla haqiqatan ularning o'zaro suhbatiga mahliyo bo'lib o'tirishni ham unutgan ekan. Xijolat tortib Mergan akaning yonidan joy oldi.
— Endi gap munday. — maqsadga o'tdi Mergan aka. — Bir paytlar Samin bo'qoq degan qimorbozminan tortishib qolganman. Yutqazib qo'yib qarzini uzmadi bachchag'ar. Mana, sakkiz yil o'tdi. Lekin mening esimdan chiqqani yo'q.
— O'shanda bir yoqlik qip qo'ya qolmagan ekansan-da! — dedi Botir bo'shagan piyolani bir chetga qo'yayotib. — Senga nima bo'ptiydi o'sha qimorboz?..
— Sen tanirmiding o'zi uni?
— Albatta. Ja unaqangi “krutoy” ham emasdi shekilli?
— To'g'ri. Biroq o'sha vaqtlarda men endi-endi qamoqdan qaytgandim. Qolaversa, yolg'iz edim. Ular ko'pchilik.
— Nima qipti? Bittasini yollab o'ldirtirvorsang olam guliston edi.
— Shunday qilsam ham bo'lardi. Biroq pulni keyin kimdan olaman. Bilasan-ku, yollanma killerlar orqa-ketiga qarab o'tirishmaydi. Tezroq tinchitsa-yu, pulini olsa, shu zahoti ko'zdan g'oyib bo'lsa…
— Bir jihatdan to'g'ri qilgansiz. — suhbatga aralashdi Vali chayir qo'llarini musht qilib. (uch yil ichida u ancha et olgan, har kuni tosh ko'targani tufaylimi, qo'llari dag'allashib qolgandi.) — Endi o'sha iflosni o'zim tinchitaman.
— Rahmat senga, Valijon! — uning yelkasiga qo'lini qo'ydi Mergan aka. — shu kunni kutgandim-da o'zi!.. Endi avval pulni undirib olamiz-u, keyin… — a?..
— Ha, biz endi ko'pchilikmiz. — dedi Haybatilla. — Uncha-munchasini asfalasofinga jo'natish qo'limizdan keladi. Bo'pti, birinchi ish uchun!..
Hammalari Haybatillaning gapidan ruhlanib, to'ldirilgan piyolalarni qo'llariga olishdi…

***
— Seni Shapko'r mashinada olib boradi. — ertasi kuni tongda Valini yoniga chorlab uqtira boshladi Mergan aka. — Men kechasi odam yollab hamma pullarimni olib bo'ldim. Xudoga shukr, qarzidan qutuldi… Ammo bu pullarning foizi bor. Sakkiz yil ichida juda katta miqdorda foiz tuqqan. Ana shu foizlarni Samin o'z hayotiminan to'lashi lozim. Bo'lmasa bo'lmaydi. Qolaversa, alamim shundagina pasanda bo'ladi. Xullas, u katta bir bozorda nomigagina oshxona ochib qo'yibdi. O'zi avvalgiday kechasi hujrasiga qimorbozlarni to'plarkan. Xo'sh, qaerda tinchitgan ma'qulroq deb o'ylaysan?..
Vali bir Botirga, bir Mergan akaga qarab olgach, xotirjamlik bilan javob qildi.
— Albatta qimorxona ma'qul. Bozor nima bo'lgandayam, gavjum yer. Shovqin-suron, milisa deganday…
— Bo'lmasa, hozir Botir akangminan ichkariga kiringlar-da, yaxshilab reja tuzinglar! Shunday bo'lishi kerakki, o'ligini it ham topolmasin…
Haybatilla Vali o'tirgan aravachani yetaklab mehmonxonaga qkrab yurdi. Botir esa, yangi aravachaning tugmachasini ehtiyotkorlik bilan bosdi. Aravachaning old qismi biroz ko'tarilib, zinalardan asta ko'tarila boshladi. Mo''jizani ko'rgan Mergan aka xursandligini yashirolmay, qotib-qotib kular, har kulganda tizzasiga kuch bilan shapatilab-shapatilab qo'yardi…
— Mergan amaking ikkovimizni qimorxonaga yaqin joydagi dalaroq joyga olib boradi. O'sha atrofda bir tanishi bor. Seni o'shaning tomiga chiqarib qo'yishadi. Juda qulay yer otishga. Tomdan atrof kaftdek ko'rinib turadi.
— Samin o'sha dalaga chiqadi deb o'ylaysizmi? — yelka qisdi Vali. — Ahmoq emasdir o'zini o'qqa tutib berib?
— Buyam oldindan o'ylab qo'yilgan. Saminni Shapko'r tashqariga opchiqadi. Atayin mushtlash uyushtiradi. Biladii, Samin ja baquvvat odam. Uni Shapko'rga