Tasodifiy hikoya: Bolalar uyining bolasi... Nikox kechasi... 7-qism...
Kunlarim shu tarzda öta boshladi. Mashinada shahar aylanish mening kundalik mashg'ulotimga aylangand...davomi

to'g'ri… Uzr, mehmon!.. Mayli, men ichkariga kirib keta qolay bo'lmasa-a?..
— Sizmi?.. — birpas bosh qashib turgach javob qildi Haybatilla. — Yaxshisi, uydan keting!.. Hali zamon bu yerda qiyomat qoyim bo'ladi… Birontasi so'rasa, mehmonga ketgandim deb qo'ya qolasiz…
— Bu gapingizam to'g'ri. Xo'p, ketganim bo'lsin!..

***
Ish bitdi. Valining birinchi ishi bo'lgani sabab Botir uning yonida turishi shart edi. Harqalay yosh, tajribasi yo'q…
Haybatilla ko'ngli tinchib navbatdagi vazifasini amalga oshirish niyatida Saminning hovlisiga yo'l oldi. Darvozaga yetgach, ehtiyotkorlik bilan ichkariga mo'raladi. Hovlida chiroq yoniq. Ichkari uydan mast-alast erkaklarning baqir-chaqirlari, beo'xshov kulgilari aniq eshitilib turardi.
— Ha-a, qimor avjidaga o'xshaydi. — o'zicha shivirladi u. — Ayni muddao… Samin aka!.. Hov Samin aka!..
Haybatilla uch-to'rt marotaba darvoza tirqishiga og'zini tirab qichqirgach, ichkari uy eshigi ochilib kimdir tashqariga chiqdi. Chiroq yorug'ida aniq ko'rdi. Barvasta, sersoqol erkak. Bu xuddi Saminning o'zi…
— Kim u?.. — ostonadan turib baqirdi Samin qimorboz. — Kim deyapman?
— Buyoqqa chiqib keting!.. Baribir tanimaysiz!..
Samin hayrat aralash yelka qisgancha kelib darvozani ochdi.
— Sizga kim kerak?.. — qarshisida turgan Haybatillaga boshdan-oyoq tikilib qararkan, so'radi u.
— Ie, men bu qishloqdagilarni juda mehmondo'st deb o'ylardim. — piching qilgan bo'ldi Haybatilla. — Sen avval salom bersang-chi, go'rso'xta!..
— Nima?.. Vey, kimni go'rso'xta deding?.. Meni-ya?.. Kimsan o'zing?..
Aytganlaricha bor ekan. Samin bir zumda tutoqib Haybatillaning yoqasiga yopishdi.
— Qani, ichkariga kirgin! Ko'rsatib qo'yaman sen itga!..
Haybatilla ham anoyi emas. Bir zarb bilan Saminning qo'llarini orqasiga qayirib oldi.
— Ichkarida balo bormi? Erkak bo'lsang, yur, hov anavi dala tomonda mushtlashamiz!..
— Shunaqami?.. Xolma-at!..
— Ovozingni o'chir!.. — uning og'zini kaftlari bilan yopib oldi Haybatilla. — Yana bir marta ovoz chiqarsang, o'ldim deyaver!.. Xunasamisan yo?..
— Men-a?.. Mana endi ko'rasan ko'radiganingni!.. Qani, ketdik, itdan tarqagan!..
Buyog'iga Saminni ushlab turishga hojat qolmagandi. So'nggi haqorat uning tepa sochini tikka qilib tishlari g'ijirlagancha Haybatillaning oldiga tushgan ko'yi dala tomonga — Umar akaning uyi tarafga qarab keta boshladi…
— To'xta! — ayni Umar akaning uyiga — Vali hamda Botir pusib o'tirgan tom ro'parasiga kelganda Haybatilla Saminni yelkasidan ushlab to'xtatdi. — Mana shu yer qulayga o'xshaydi. Xo'sh, erkak, mehmonni qanday kutib olish kerakligini bilmasmiding?..
— Yoqamni qo'yvor, hezalak!.. — xirillab Haybatillaning qo'llarini nari surmoqchi bo'ldi Samin. — Mushtlashish mana bunaqa bo'ladi!..
Haybatilla atayin yoqasini qo'yib yuborib qo'llarini baland ko'tarib qo'ydi-da, ikki qadam ortga chekindi. Bu mahal Vali miltiqdan o'q uzishi lozim edi…
Shunday bo'ldi ham. Samin urish ilinjida qo'llarini raqibi tomon ko'tardi-yu…
Miltiqning ovozi eshitilmadi. Tiq etgan tovush keldi xolos…
Samin ko'ksini changallagancha yerga quladi…
Haybatilla jonholatda jasadni sudraklab tutzor ichiga yashirdi…
Endi tezda ikkala yigitni qaytadan tushirish va juftakni rostlash zarur edi…
***

— Qani, tez kirlaring, milisa-pilisa kep qolmasdan yashirinlaring!.. — Mergan aka jonholatda darvozani yopib, mashinadan Botir hamda Valilarni ko'tarib tushirdi. — Tez-tez ichkariga choplaring!.. Menga qara, hama chiroqlarni o'chir!..
Hash-pash deguncha chiroqlar o'chirilib, eshiklar qulflandi…
—Lekin senga tan berdim. — qorong'ilikda Valining yelkasiga qoqib qo'ydi Mergan aka. — Oyog'ing bo'lmasayam, sog' odamdan yaxshi ish ko'rsatding, malades?.. Buyog'igayam mahkam bo'l! Hali oldinda seni juda xavfli ishlar kutib turibdi…
Shu payt darvozaxonaga qandaydir mashina kelib to'xtadi. Ichkaridagilarning barchasi hushyor tortib quloqlarini ding qilishdi.
— Aytmaganmidim? — sekin deraza qarshisiga borib pardaning bir chetini ochdi Mergan aka. — Milisalar bular. Is olib yurishadi-da qanjiqlar!.. Mayli, senlar dimingni chiqarmay o'tirib turlaring, men asta chiqib xabar olay!..
Mergan aka ehtiyotkorlik bilan darvozaxonaga chiqdi. Biroq chiroqni yoqmadi. Darvozaga ham kichkinagina oynali kuzatkich o'rnatilgandi. O'shanga og'zini to'g'rilab turib ohistalik bilan so'radi:
— Kim u?
— Nima, tanimayapsanmi?
U tanish ovozni eshitgachgina, chuqur nafas olib chiroqni yoqdi.
— Qo'rqitib yubordingiz-a. Samad aka!.. — Mehmonni quchoq ochib kutib olarkan, kuldi Mergan aka. — Men bo'lsam, milisalarmikan deb ichimdan ich qirindi o'tib o'tiribman.
— Nima, yana biror gunoh qilib qo'ydingmi? — Samad aka haydovchiga “ketaver” degandek ishora qilib qo'ygach, ichkariga o'zini urdi. — Qo'rqma, menday akang borakan, senga milisa zoti tegmaydi.
— Buni bilaman-ku-ya, — dedi Mergan aka baribir hushyorlik bilan tashqariga qarab olib. — lekin u xonasalotlar is olib yurishadi-da!.. Hammasiga pul kerak. Bermasang,yoqangdan olishadi.
— Bo'pti, menga to'g'risini ayt, nima ish qilib qo'yding?
Mergan aka mehmonning qulog'iga nimadir deb pichirladi.
— Nima? Qanaqa nogiron?.. Qani, ko'rsat-chi menga!..
— Xo'p bo'ladi, aka! Marhamat, ichkariga kiraylik!..
Qo'riqchilar odatga ko'ra tashqarida qoldi. Ikkovlari oldinma-ketin mehmonxonaga yo'l olishdi. Vali shu lahzalarda negadir xomush tortgancha bir burchakda o'y surib o'tirardi…
Samad akani ko'rdi-yu, birdan rangi oqarib, qoshlari chimirildi…
Mehmon ham undan ko'z uzolmay qolgandi.
— Menga qara, Mergan, — deya uy egasiga o'girilib so'radi Samad aka. — Bu bolaning basharasi negadir tanishday tuyulyapti. Qaerdadir ko'rganman buningni.
— Ha endi… Ko'chalarda daydib yurgan bir bola. O'tib ketayotganingizda ko'zingiz tushgandir-da!..
— E, yo'-o'q… To'xta… Esingdami, mening qo'limda Vadim degan bir haromi bo'lardi?!.. Esingda bo'lishi kerak… Itday o'lib ketgan o'zboshimchaligidan.
— Esladim, esladim. Anavi suyuqoyoqning ketidan ilakishib yurgan o'ris bolami?
— Xuddi o'sha… Adashmasam, bu bolani o'sha haromi olib yurgandi.
— Yo'g'-e, — bir Valiga, bir Samad akaga boqib bosh chayqadi Mergan aka. — Axir… Bu bolani… Qanaqasiga Vadim olib yursin, aka?..
— Menga ayon-ku!.. Qiziq, oyog'iga nima qilgan bu bolaning?
— Aytishicha, bolaligida mashinada ketayotib…
— Tushunarli, — uning so'zini bo'ldi Samad aka. — Demak, xuddi o'zi. Men Vadimni tinchitish uchun yollagan odam tog'da avariyaga uchragan. Mashinada bu bolayam bo'lgan… Bo'pti, qani, tashqariga chiqaylik!
Samad aka qovog'ini uygancha uy egasini hovliga boshladi.
— Yaxshilab quloq sol, — dedi u darvozaxonaga yetishgach. — Bu yetimchani tezlik bilan yo'qot!.. Yaxshilik keltirmaydi.
— Aka, foydasi tegib turibdi-ku!..
— Foydasidan kech!.. Obro'ying borida daf qil uni!.. Bir kun kelib boshingga yetadi bunaqalar.
Mergan aka bir muddat jim qoldi. Hovlini aylanib o'zicha nimalarnidir xomcho't qilgan bo'ldi…
Bir to'xtamga keldi shekilli, beixtiyor Samad akaning oldiga qaytdi.
— To'g'ri aytasiz… Lekin… Bir reja chiqib qoldi.
— Xo'sh? Qanaqa