Tasodifiy hikoya: sekretar
Meni ismim Javlon yoshim 22 da kolledjni bitirib maktabga bugalter bolib ishga kirdim ,direktorni ...davomi

reja?
— Esingizda bo'lsa, Jizzax yo'liga chiqaverishda bir tabib bor. Juda o'tkir yaramas. Jodulashniyam qotirarkan.
— Qisqaroq qilsan-chi!
— Xullas, o'tgan yili men bittasiga besh-o'nta qurol pullagandim. Keyin bilsam, u odam o'sha tabibni yo'q qilish niyatida mendan qurol sotib olibdi.
— O'ldiribdimi?
— Eshitib turing-da!.. Tabib dushmanlarning iltimosiminan tijoratchining ish yo'llarini boylab tashlabdi. Tijoratchi bir necha oylar uydan ko'chaga chiqolmay, kechalari soyasini ko'rsayam sapchib ketaveradigan, ba'zan vasvasaga tushib o'zini o'zi o'ldirish payiga tushadigan bo'p qopti. Xotiniyam qarab turmagan. Nafasi o'tkir domlalarga erini o'qitib o'ziga keltirgan. Tijoratchi hushiga kelib ko'zlari ochilgach, tabibni o'ldirishga ahd qilibdi. Ammo mendan qurol olib yollagan to'rt birday odamning hammasi narigi dunyoga ravona bo'libdi.
— Vey, ja cho'zvorasan-da! Qisqaroq qil dedim-ku!.. Vaqtim yo'q.
— Xo'p bo'ladi… Oradan sal o'tib xabaringiz bor, mening ishlarim chappasidan keldi. Sal bo'lmasa, ikkinchi marta qamalib ketayozdim. Bilsam, tabib qandaydir ruhlar orqali tijoratchiga men qurol sotganimni aniqlagan-u, menga qarshi duo o'qivorgan.
— Ol-a!.. — kulib yubordi Samad aka. — Ja opqochasan-da!.. Zamonaviy odamsan-u, qayoqdagi jodugarlarga ishonib yuribsan.
— Axir, ishonmay desam… Yo'q, nima desangiz deng-u, ammo men ishondim o'sha haromxo'rga.
— Bo'pti, maqsading nima?
— Maqsadim… Mana shu yigitchaning qo'liminan tabibni tinchitish… Undan keyin… Mabodo bu yetimcha tirik qolgan taqdirdayam, uni o'zim bir amallab yo'qotib yuboraveraman… Tushuning, men Valini shuncha yildan berisiga boqdim, hunar o'rgatdim. Qo'llari pul ko'rdi… Endi xizmatimniyam qilsin-da!..
— Rejang yomonmas. Biroq melisasiga ehtiyot bo'l! O'zing hech nasa ko'rmaganday chetda turaver!.. Mabodo yigitcha qo'lga tushib qolsayam ahmoqqa o'xshab orqasidan melisama-milisa chopib yurma!.. Buyoqda biz turganimizni esingdan chiqarma!
— Jinni bo'pmanmi yugurib, aka?.. — tirjayib deraza tarafga o'g'rincha qarab qo'ydi Mergan aka. — Birinchi kun bunday ishlarni qilayotganim yo'q. Xudoga
shukr, sizminan tanishib kam bo'lmadim. Sizni to'rga ilintirib beradigan ahmoq yo'q. Kerak bo'lsa, siz uchun o'qqa uchishgayam tayyor turaman, bilasiz-ku!..
— Sadoqatingga ishonaman, Mergan! — uning yelkasiga qoqib qo'ydi Samad aka. — Qayg'urma, milisaga yon berib bo'pmiz!.. Mayli, omadingni bersin!.. Ertaga mening odamlarim keladi. O'ttiz- qirq quti anavi zormanda o'qlardan berib yubor, soqqasini qo'lingga berib ketishadi!
— Gap bo'lishi mumkinmas, aka!.. Men hamisha sizning xizmatingizga tayyorman!
— Xo'p, ko'rishguncha! Faqat anavi yigitcha masalasini kechiktirma!
— Ertagayoq kirishganim bo'lsin!..
Samad aka qo'riqchilar hamrohligida mashinaga o'tirib jo'nab ketgach, Mergan aka yana bir marotaba katta ko'chani kuzatgan bo'ldi-yu, shosha-pisha darvozani yopib hovli chiroqlarini o'chirdi.
***
Vali keyingi kunlarda boshqa bir dunyoda yashayotgandek edi. Bo'lib o'tgan ishlar, Mergan akaning kelgusi rejalari, niyatlari uni qiziqtirmay qo'ydi. Ikki xayoli Momoxolga yaqinroq bo'lish, uning ko'ngliga yo'l topishda bo'lib qoldi. O'tirsa ham, tursa ham shu qiz ko'z o'ngidan ketmadi. Ammo Momoxol hanuz unga beparvo. Shunchaki nogiron yigit, otasining sodiq xizmatchisi sifatida hurmat bajo keltirar, hovlida, tomorqa taraflarda birga aylanishganda ko'proq ishlari bilan qiziqardi. Mabodo yigit muhabbatdan so'z ochsa, har gal bir jilmayib qo'yardi-yu, gapni boshqa yoqqa burib yuboraverardi. Bundan, albatta Valining g'ashi kelardi. Ich-etini yeb, yuraklari uvishib ketgandek bo'lardi…
“Yo'q, — Vali oxiri chiday olmadi. Erta tongda o'rnidan turib amal-taqal aravachasiga o'tirib olgach, (So'nggi bir yil ichida mustaqil mashq qilib aravachaga o'zi mustaqil chiqib olishga o'rgangandi) astagina hovliga chiqdi. — Bu qiz ayyorlik qilayapti. Meni nogiron, yarim jon deb kamsitayapti. Bilib turibman, ichida sevadi. Faqat unga shu narsa xalal berayapti… Axir, oyog'im bo'lmagani bilan o'zim soppa-sog'man-ku!.. Bir oilani boqish qo'limdan keladi-ku!.. Qo'limda shunday hunarim bo'lsa, yaxshi topsam. Nega ro'yxushlik bermaydi?.. Yo otasidan hayiqadimi?.. E, Mergan aka meni yaxshi ko'radi. Bitta qizini ayamasa kerak mendan. Hali u kishiga ko'p marotaba foydam tegishi ma'lum-ku!.. Mening qo'lim bilan qancha dushmanlarini tinchitadi-yu!.. Agar shundayam qizini ayasa…
Yo'q, ortiq toqat qila olmayman. Hammasini uzil-kesil hal qilishim lozim. Harqalay, yosh bola emasman…”
Shu tobda Momoxol do'kondan nimadir xarid qilish uchun tashqariga chiqib ketayotgandi. Mergan aka esa, derazadan hovlini kuzatardi…
— Momoxol, to'xtagin!.. — endi darvozani ochmoqchi bo'lgan qizni to'xtatdi Vali.
— Ha, nima deysan? Tezroq gapira qolgin, shoshib turibman!..
— Bu tezda aytiladigan gap emas-da!..
— Uf-f… Bo'pti, qaytganimdan keyin aytarsan…
Vali indamasdan aravachani Momoxolning yo'liga ko'ndalang qildi.
— Qachongacha meni qiynaysan?.. — to'satdan qizning qo'llaridan ushlab o'ziga tortdi u. — Shunchalik tosh yurakmisan?..
— Voy, bu nima qilganing? — Momoxol shartta qo'llarini tortib olib orqasiga alanglab qo'ydi. — Uyating qolmabdi o'zi. Dadam ko'rib qolsa…
— Sen, axir, sevishimni bilasan-ku!.. Bilib turib azoblayapsan odamni…
— Bor-e, qanaqa sevgi?.. Jinni bo'psan!..
— Yo'q, to bir yoqli qilmagunimizcha seni hech qaerga qo'yib yubormayman!..
Qiz asabiylashib qoshlarini chimirdi.
— Shunaqami? — dedi u hamon yo'lida ko'ndalang turgan aravachani nari surib. — Unda bilib qo'y, mening yigitim bor… Agar bilib qolsa, seni…
— Nima meni?.. O'ldiradimi?
— Ha, o'ldiradi.
— O'ldirib bo'pti!.. Hali meni yaxshi bilmas ekansan… Oyog'im yo'q bo'lsayam, uncha-munchasiga so'z beradiganlardan emasman…
— Yaxshi bo'pti, endi qoch, yo'limni to'sma!
— To'saman. Sen to rozi bo'lmaguningcha, turaveraman.
— Hozir dadamni chaqiraman.
— Chaqir!
Momoxol nima qilishni bilmay, turgan yerida aylana boshladi…
Haqiqatan, tang ahvolda qolgandi. Chunki Valini yaxshi biladi. Bir qaysarligi tutsa, qaytarib bo'lmaydi… Biroq… Sevgi to'g'risidagi gaplari kulgili… Axir… Kelib-kelib nogiron yigitga ko'ngil qo'yish… Ahmoqlik-ku!..
Toqati toq bo'ldi. Bu taxlit gap-so'zlarga nuqta qo'yish payti yetgandi.
— Menga qara, — dedi Valining ko'zlariga tikilib. — Sen-chi, chuchvarani xom sanabsan. Nima, senga mehribonchilik qilganimni noto'g'ri tushundingmi?.. Yo'q, sen mening didimdagi yigit emassan. Mening… O'z tengim bor, bildingmi?.. Boshqa bu to'g'rida og'iz ochma!..
Bunday keskin javobni kutmagan Valining ko'zlaridan o't chaqnab ketganday bo'ldi. Bo'yin tomirlari tortishib borayotgan kabi boshini uyoqdan-buyoqqa silkitib-silkitib yubordi…
Bu lahzalarda Momoxol allaqachon ko'chaga chiqib ketgandi…

***
Qiz Valining ko'nglini qattiq cho'ktirib qo'ydi. Nogironligini yana bir bor esiga soldi…
Bo'laricha bo'lgan yigit shoshilmasdan hojatxonaga kirib eshikni ichidan tambaladi.
Shu yer to'yib-to'yib yig'lashi uchun qulay edi…
Vali ba'zi-ba'zida… Dunyodan to'yib ketgan