Tasodifiy hikoya: Adashgan avtobus 4 (kamolov )
Тавба, астағфируллоҳ... Хиҳ, мусулмон мозори бўлмагани учун келаётганмиш. Ўзи мусулмончиликниям эсид...davomi

qon?..
— E, buning tarixi uzun. Yaxshisi, so'rama!..
Qariya bir muddat sukutga cho'mdi. Aftidan, dardini qarshisidagi Valiga baribir aytmoqchi bo'ldimi, asabiy qo'l siltab davom etdi.
— Bolam-ey, men qimorboz edim… Shu… Qimorga kirib hali yutqazish nimaligini bilmagan odamman… Afsus… Ko'rolmaydiganlar ko'p ekan… O'zimminan shuncha yil oshiq tepib, oshimni maqtab-maqtab yeganlar, arog'imni ichgan ulfatlar o'lasi qilib kaltaklashdi… Mana, shuning kasriga manavi yerda-a o'tiribman…
Bu gaplarni eshitib Valining nafrati qo'zg'aldi. Axir, qanday iflos odamlarki, saksondan oshgan cholni kaltaklab pulini shilib olishsa?!.
— Bobo, siz ham menminan keta olasizmi? — sekin so'radi Vali. — Ayting, keta olasizmi?..
— Yo'q, nafasim yetmaydi, bolajonim!.. Bo'g'ilaman men, bo'g'ilaman… Bir o'zing ketishing kerak…
— Men qaerga borishni bilmasam… Qanday ketaman?..
— Men senga yo'l ko'rsataman… O'rdam beraman… Mayli, umrimda hech bo'lmasa senga yaxshilik qilay. Yo'qsa, armon bilan o'lib ketaman… Quloq sol, hali zamon qorong'i tushadi. Ana o'shanda mening orqamdan yurasan. Ishqilib, shaytonning malaylari sezib qolishmasa bas… Uyog'i yaxshi bo'ladi… To'xta, oyog'ingga nima qilgan?..
Vali hayron bo'lib oyoqlarini ko'zdan kechirdi.
— H-hech nima… Mana, joyida turibdi… Oyoqlarim butun.
— Yo'q, ikkala oyog'ing ham negadir ko'rinmayapti.
— Mana turibdi-ku, bobo!..
— E, ja qaysar bola ekansan o'zing ham!.. Senga shunday tuyulayapti xolos… Bo'pti, peshonaga yozilgani bo'ladi-da! Qo'lingdan nimayam kelardi. Ollohning inoyati buyam!.. Sabr qilib yashayverasan endi…
— M-mening oyoqlarim butun… Butun… Mana, o'zim ko'rib turibman…
— Gapni ko'paytirmay, buyog'iga quloq sol!.. — jerkib berdi qariya. — Yo ketishni istamaysanmi?..
— Bilmasam. — Vali bo'shashib polga o'tirib qoldi. — Xudo izn bermasa-chi?.. Boyagina o'zingiz aytdingiz-ku!..
— Izn berib turibdi, o'g'lim, berib turibdi!.. Faqat… O'zing ham harakat qilishing lozim. Bo'shashib o'tiraversang, seni ko'tarib olib borib qo'yishmaydi…
— Qaerga borishim lozim?..
— Uf-f…
Qariya achchiqlanib Valining bilagidan tutib turg'azdi.
— Qaerga bo'lardi? Asfalosofinga emas harqalay! Yorug' dunyoga qaytasan…
— Yo'q!!! — Vali kutilmaganda siltanib qariyaning qo'lidan chiqib ketdi. — Uyoqqa qaytishni istamayman!.. Yana… Oyoqsiz yashashni istamayman!!!
— Kim sendan so'rab o'tirardi?.. Yashashing zarurmi, vassalom!.. Qani, yur, ana, qorong'i tushib qoldi. Endi orqamdan yuraver! Faqat dimingni chiqarma!..
Qariya uni xona burchagiga sudrab bordi. Qo'li bilan devorni siypalab-siypalab chiqqandi, devor ikki tomonga surilib, qarshilarida bepoyon kenglik paydo bo'ldi. Vali hovliqib osmonga tikildi. Na yulduz bor, na oy. Butun osmonni qop-qora bulut qoplab olibdi chamasi…
— Hov anavi tomonni ko'rayapsanmi? — qariya Valiga olis-olislarni ko'rsatdi. — O'sha yoqqa qarab yugurasan. Boraversang, bir ko'prik chiqadi. Old tomoni baland devorlar bilan o'ralgan. Devorga yaqin borib “Bismillahir rahmonir rohiym!” deysan. Devor o'z-o'zidan ikkiga bo'linib senga yo'l beradi. Shoshil, angraymay, tezda o'tib olgin. Chunki, devor bir daqiqagina ochiq turadi xolos… Uyog'ini o'zing tushunib olaverasan… Chop, kechikma! Yo'qsa, hademay anavi yaramas malaylar uyqudan uyg'onib qolishadi!..
Qariyaning “oyoqlaring yo'q” degan gapi hali ko'nglidan chiqmagandi. Vali ishonqiramay, ohista yugurib ko'rdi. Hammasi joyidadek ko'rindi…
Shundan so'ng orqa ketiga qaramay chopib ketdi…
Yugurgan sari yashashga bo'lgan ishtiyoq kuchayib boraverdi…
Yarim yo'lga yetganda nafasi tiqilib sal qursa yiqilib tushayozdi. Ammo o'zini tutib olib chopishda davom etdi…
Faqat devorga yaqin kelgandagina ko'ngli ag'darilib yerga yuztuban yiqildi…

***
Vali inqillay-inqillay ko'zlarini ochishga urindi. Negadir ko'zlari ochilmadi… Atrof faqat zulmatdangina iborat edi… Birpas nimalar bo'lganini anglashga urinib ko'rdi. Hech narsani eslay olmadi… Faqat… Quloqlari ostida kimningdir mayin ovozi yangragandek bo'lardi…
O'ng yonboshiga o'girilib olmoqchi bo'ldi. Ammo oyog'i shu qadar chimillab og'ridi-ki, beixtiyor qichqirib yubordi:
—A-a-a-a!..
—Sizga nima bo'ldi?.. O'zingizni qo'lga oling!.. Ko'zingizni ochsangiz-chi!..
Bu ovoz unga juda tanish tuyuldi. Ha, qaerdadir eshitgan…
Lekin qaerda?.. Anavi… Qariya… Yo'q, uning yonida hech kim yo'q edi… Unda qaerda eshitgan…
—Oching ko'zingizni!.. Iltimos, ocha qoling!..
Vali yana ko'zlarini ochish uchun harakat qilib ko'rdi. Yo'q, hech narsani ko'rmayapti. Ko'z o'ngida qorong'ilikdan bo'lak hech narsa yo'q…
—M-men ko'rmayapman!.. — dedi inqillab. — Hech narsani ko'rmayapman!!! Siz kimsiz?.. Ayting, kimsiz?..
—Menmi?.. Nahotki, ovozimni tanimayotgan bo'lsangiz? Momoxolman men, Momoxol!..
—Qaysi Momoxol?.. Men bunaqa ismni eshitmaganman…
—Axir… Mergan akaning qizi…
—Nima?..
Vali qo'llari bilan paypaslanib ovoz sohibini qidira boshladi.
—Siz bu yerlarga qaerdan kep qoldingiz? Keting!.. Tez keting!.. Bu yerlar shayton malaylarining makoni, tushunayapsizmi?!. Keting, hali yashashingiz kerak!..
—Yo'q, unday demang, Vali aka!.. Siz shunchaki hushdan ketgandingiz xolos… Jodulab qo'yishgandi xolos… Unaqa gaplarni gapirib meni qo'rqitmang!.. Mana, muzday suvdan iching, o'zingizga kelasiz!..
Vali Momoxol tutqazgan suvdan bir-ikki ho'plagach, haqiqatan o'zini taniy boshlagandek qo'llari bilan oyoqlarini ushlab ko'rdi.
— Momoxol, oyoqlarim yo'q, oyoqlarim qani?!.
Qiz og'ir xo'rsinib Valining tepasiga o'tirdi.
—Meni qiynamang!.. Ilgariyam yo'q edi oyoqlaringiz. Avariyaga uchraganingizda kesib tashlashgan ekan.
—Ko'zlarim-chi? Nega ko'rmayapman hech narsani?..
—Bunisiga bilmadim… Bilmadim…
—Menga qara, Momoxol, adashmasam, sen meni yoqtirmasding! Nega meni sizlayapsan?.. Yigitim bor demaganmiding?.. Nimaga yonimdasan? Mergan akalar qani? Nega ular yo'q?.. Qaerdaman o'zi?
—Siz biznikidasiz… Avvalgi gaplarimni miyangizdan chiqarib tashlang!.. Ahmoq edim ilgari, ha, ahmoq edim, Valijon!.. Mana, o'zim sizni ayvonga joy qilib yotqizganman.
—Y-yo'q… To'xta, menga nima bo'lgandi o'zi?.. Hech narsani fahmlay olmayapman!..
—Siz jodu balosiga uchradingiz. O'sha yaramas hushingizni olib qo'ygan. Siz… O'mon odamlarning qo'liga tushib qoldingiz!.. Bazo'r opkeltirib oldim bu yerga sizni.
—Qachon?.. Qachon kep qoldim bu yerga?..
—Bir hafta bo'ldi. Bir haftadan beri o'zingizga keltirolmay halakman. Do'xtir chaqiray desam, qo'rqdim… Topib olishlaridan qo'rqdim!..
—Dadang-chi? Qani Mergan aka?..
Momoxol bir muddat jim qoldi.
—Dadam qamalib qoldi. — dedi nihoyat. — O'sha… Siz hushdan ketgan kuningiz katta miqdorda qurol topishdi uyimizdan. Butun uyni titkilab tashlashdi tekshiruvchilar… Aytishlaricha, Samad aka degan odam sotib qo'yganmish dadamni…
—Samad aka?.. Nahotki?..
Vali o'rnidan turmoqchi bo'ldi. Ammo gavdasini ko'tarishga qurbi yetmadi.
—O'sha… Haromi… Vadim akamniyam o'ldirgan!.. Mergan akani nega sotadi?.. U kishi o'sha yaramasga… Xizmat qilardi-ku!..
—Ha, lekin… Oxirgi marta qurollarni sal qimmatroq sotmoqchi bo'lgan ekan…
Momoxol bir