Tasodifiy hikoya: Talabalik yillarim
Talabalik yilarim! Jamshit bugun odatdagidek kechro chiqdi öqishtan...darslari 2,smena bölgani uchun...davomi

kuni men tunda shoshilmasdan yuqoriga chiqdim. Ekipaj komandiri baxtimga tungi chiroqlarni yoqmabdi. Qolaversa, egnimdagi aloqachining kostyumi meni tanishlariga yo'l bermaydi.
Sekin trap orqali pastga tushdim. Kayutalardan birining eshigi ochiq edi. Ehtiyotkorlik bilan ichkariga quloq tutdim. Xayriyat, bu gal ham omadim chopdi. Karavotdagi bandit astoydil xurrak otardi. Ohista qadam tashlab karavot tepasiga keldim. Ne ko'z bilan ko'rayki, yerto'lada ekanimda meni tasodifan mushtlab yuborgani ekan. Xo'sh, qasosimni olaymi hozir? Yo'q, qasos olish niyatim yo'q edi. Ojizlik degan narsadan allaqachonlar xalos bo'lganman. O'ldirishim istakdan ham emas. Shu narsa hozir juda zarur.
Bandit, chamasi, mast shekilli, bir ag'darilib narigi yonboshi bilan yotdi. Bu menga uni o'ldirish uchun yana bir qulaylik yaratdi.
Men ko'rsatkich barmog'im bilan uning uyqu tomirini bosdim. U birdan uyg'onib ko'zlarini ochdi. Nimadir demoqchi bo'ldi. Biroq ulgurmadi. Ko'zlari qaytadan yumilib, tovushsiz jon berdi.
Ertasiga banditlar ikkinchi murdani suvga uloqtirishdi.
— Ichishning oqibati shunaqa bo'ladi! — baqirishardi qolganlari uyoqdan-buyoqqa chopib. — Kamroq ichsa, o'lmasdi yaramaslar! Xo'sh, kechga borib garovdagilarni tekshirib ko'ringlar! Qurollarni tozalanglar! Dam olib yotganlaring yetar!..
Bu buyruq men uchun ham muhim edi. Shu bahonada uchinchi jasadni suvga uloqtirishlari kerak bo'ladi…

* * *

Shu kundanoq banditlar tipirchilab qolishdi. Ular qatorasiga ikki sheriklarini o'ldirgan dushmanni qidirishardi. Agar ertaga ham uchinchi murdani suvga tashlashsa, dushmanni kemadan emas, qirg'oqdan izlay boshlashadi. Bunga shubham yo'q.
Bu gal men kayutamdan erta tongda chiqdim. Bilardim. Banditlar baribir ko'z yumishmaydi.
O'zimga kerak bo'lgan kayutani qiynalmay topdim. O'ldirilishi lozim bo'lgan bandit g'irt mast holda stolga bosh qo'ygancha uxlardi. Yonida to'pponcha yotibdi. Mana shu to'pponcha meni qiziqtirardi. Sekin banditning tepasiga keldim-u, yelkasiga qo'l tashladim.
— Vey, ko'zingni och! — deya qulog'iga shivirladim.
U shoshib ko'zini ochdi-yu, to'pponchani olish uchun qo'l uzatdi. Lekin to'pponcha allaqachon mening qo'limda edi. Cho'zilgan qo'lini mahkam qisib oldim va zarur tomirini topdim. Bir daqiqaga yaqin shu taxlit ushlab turganimdan so'ng u hushini yo'qotib shilq etgancha boshini stolga qo'ydi. Men epchillik bilan polda yotgan lattani olib to'pponchaning og'zini yopdim va bo'yniga qarata ikki marta o'q uzdim. To'pponchani qon oqa boshlagan tomog'i ostiga yaxshilab joylashtirib qo'ydim.
Kursdaligimda yuqoriga sakrab chiqish, oynadan sirg'alib o'tish mashqini o'n soniyada bajara oladigan bo'lganman. Bu eng yaxshi ko'rsatkich edi. Hozir esa, o'q ovozini eshitish nasib qilgan boshqa banditlar to kayutalaridan yugurib bu yerga kirguncha ancha vaqt o'tadi. Demak, men o'z kayutamga kirishga bemalol ulguraman.
Kutganimdek, zum o'tmay, banditlar eshikni bir-ikki taqillatishdi-da, birdan ichkariga o'zlarini urishdi. Men sekin o'zimni panaga oldim. Kirganlar, shubhasiz, stolga bosh qo'ygancha qoniga belanib yotgan sheriklarini ko'rishdi…
Shu lahzalarda umrimda birinchi marotaba biroz o'zimni yo'qotgandim. Nima qilay? Qanday yo'l tutay? Shu turishida unga o'q ham uza olmayman. Agar mushtlashishga o'tsam, qolganlari ham yetib kelishadi.
Bir qarorga kelishim uchun bir soniyadan ham kamroq vaqt kerak edi. Hozircha anavi xayolini bir joyga yig'ib ulgurmasdan, miyamda undan xalos bo'lishning bir necha o'nlab variantlarini ishlab chiqdim. Ammo birontasi ham to'g'ri kelmasdi. To'g'ri, uni ham boshqalari singari o'ldirsam bo'ladi. Faqat bu ishim o'zim uchun qimmatga tushishini sezib turibman. Yo'q, tavakkal qilaman.
Men majburan tabassum qilib uni ichkariga chorladim.
— Kiraver! Bizni qo'lga tushirishlariga sababchi bo'lasan!..
Bandit ichkarida mendan tashqari yana kimdir bor deb o'yladi shekilli, qiziqishi ortib sekin ostona hatladi.
— Eshikni yop! — dedim unga.
U eshikni yopdi.
Buyog'iga qanday yo'l tutishni o'zim yaxshi bilardim.
«Mehmon» juda yaxshi tayyorlangan xilidan ekan. Zarba tufayli hushini yo'qotgach, bir necha soniya ichida yana o'ziga keldi. Ko'zlarini ochib yon tarafiga boqdi. U yerda sherigi ko'zlari yumiq holda yotardi. Dahshatga tusha boshladimi, boshini boshqa yoniga burdi. Men unga to'pponcha o'qtalgancha jilmayib turardim.
Yo'q, bandit boshqa hech narsa ko'rmadi. Ulgurmadi. Men tepkini bosdim. O'q uning boshini teshib o'tdi.
Endi harakatni kuchaytirmasam bo'lmasdi.
Ana, yo'lakda qadam tovushlari eshitilyapti.
Jonholatda stol ustiga sakrab chiqdim-da, oynadan sirg'alib tashqariga chiqib o'zimni pastga tashladim. Afsuski, dengizga boshim bilan sho'ng'idim. Baribir yaxshi. Banditlar meni ilg'ayolmay qolishdi. Ulgurishmadi.
Suvdaligimni ko'rib qolmasliklari uchun ehtiyot shart kema ostiga suzib kirdim. Yakorgacha suzib bordim-u, yuqoriga ko'tarildim.
Kemadagi har bir burchak yodimda muhrlanib qolgandi. O'z kayutamni qiynalmaygina topib oyna orqali ichkariga kirdim…
***

Tanam ma'lum muddatdan keyin sal bo'shashgach, miyamni sog'inch va alam hissi qayta chulg'ay boshladi. Ko'z o'ngimda o'zim tug'ilib o'sgan qishloq, oriq-semiz, uzun-qisqa odamlar gavdalandi. Ular orasida ota-onam, yaqinlarimgina ko'rinmasdi.
Odamlar men tomon nafrat aralash boqishardi va baravariga qo'llarini oldinga cho'zib meni qarg'ashardi.
Xo'rligim keldi.
Axir, men vatanimni himoya qilyapman, shu qora-ko'zlar tinch yashashi uchun jonimni jabborga bermoqdaman. Nega ular meni qarg'ayverishadi?..
Qurib ketsin! Agar qarg'ishga arzirli xatoga yo'l qo'ygan bo'lsam, mayli, qarg'ishlari ura qolsin, xudoyim!
(davomi bor)