Tasodifiy hikoya: "BeK" dan "SIRLI TAXLIKA" (sirli sarguzasht detektiv) 4-qism...
Soat tungi 20:35 edi. Ali dalaxavlu yonida ustun chetida suyanchiqli kursida o'tirgancha sigaret c...davomi
Soat tungi 20:35 edi. Ali dalaxavlu yonida ustun chetida suyanchiqli kursida o'tirgancha sigaret c...davomi
Библиотека | Boshqalar | Josuslar yakun (kamolov) copy
ko'rsatgan haydovchi.
Shu lahzada orqadagi mashinalarning eshiklari ochilib ichkaridagilar tashqariga chiqishgan. Yaqinlashib kelgani esa, haydovchining peshonasiga to'pponcha tiragan. Ana shundan so'ng sabr kosasi to'lgan haydovchi eshikni shu qadar zarb bilan ochganki, natijada kuchli zarbadan to'pponcha tutgan yigit yerga qulagan. Qolganlari ham baribir o'q uzishga ulgurishmagan. Taftishchilar anoyi emas. Ular ko'z ochib yumguncha barchalarini asfaltga tep-tekis qilib yotqizishgan-da, jonholatda motorga o't qo'yib orqaga qaytishgan. Endi birdan-bir yo'l o'rmon ichkarisiga kirib borish edi.
* * *
Yo'q, ular shoshilishmasdi. Chunki, taftishchilarning ham o'z usullari, o'ylab qo'yilgan rejalari bor. Afsuski, bir narsani hisobga olishmabdi. Uchinchi mashinadagilar professional chiqib qolishdi. Qanday qilib o'rinlaridan turishgan, hech kim bilmaydi. Taftishchilar bitta-bittadan mashinadan tushishlari bilan orqadan o'qday uchib kelib ularga qarata o'q uza boshlashgan. Yoshi ulug' taftishchi birinchi bo'lib yerga qulagan va qaytib turmagan. Haydovchi esa, mashina ortiga yashiringan ko'yi quvib kelganlarni avtomatdan o'qqa tutardi. Uning o'zi barchalarini yer tishlatdi. Taftishchilar eng avvalo maxfiy jihozlarni, qolaversa, o'z jonlarini haydovchining ko'magidagina saqlab qolishgan.
Shundan so'ng ishi o'ngidan kelmagan Rezident xonasiga qamalib olgancha bosh qotirgan. Ha, u faqat meni qidirgan. Bilganki, faqat biz u bilan bir kursni tamomlaganmiz. Muallimlarimiz ham bir. Taftishchilar orasida bo'lsa, meni topa olmagan. Xo'sh, nima qilish kerak? Axir, men ko'rinmas odam emasman-ku! Qaerdadir, qandaydir iz qoldirishim kerak-ku!..
Shunda Rezident bir fizikni oldiga chaqirgan. Fizikdan u kamdan-kam hollarda, asosan o'sha paytdagi kabi yechimi topila qolmayotgan masalalar chiqib qolganda foydalanardi. Fizik unga shunday maslahatlar berar, yo'llar ko'rsatardiki, buni o'zidan boshqa hech kim bilmasdi.
— Basharti ko'chaga radioaktiv suyuqlik quyib chiqilsa nima bo'ladi? — so'ragan undan Rezident.
— Shaharning yarmi zaharlanishi mumkin.
— Bu ikkinchi darajali narsa. Shu suyuqlik yordamida yo'qotilgan izni topish mumkinmi?
— Bo'ladi.
— Qancha vaqtda topsa bo'ladi?
— Bir haftada.
— Yo'q, besh soat vaqt beraman. Har bir daqiqa uchun belgilangan puldan tashqari qo'shimcha foiz olasiz.
— Bu, axir, mumkin emas!
— Mumkin. Manavi qog'ozga o'sha suyuqlikni tayyorlashingiz uchun nima kerak bo'lsa, hammasini yozib chiqing!
Fizik suyuqlikni to'rt yarim soatda tayyor qilgan. Shundan so'ng ko'chalarga, yo'laklarga, qisqasi, qaerda odamlar ko'proq yuradigan bo'lsa, o'sha joylarga imi-jimida sepib chiqilgan.
Suyuqlik yerni ifloslantirmas, oyoqqa yopishib ham qolmas, biroq oyoq bosildimi, tovonga yopishardi-qolardi. Ko'ribsizki, odam yerni bosib ketaveradi. Ko'rinmas izlar esa, yo'l ko'rsatib boraveradi. Albatta, Rezident mening oyoqlarim, poyafzalim razmeri, rangi haqida to'liq ma'lumotga ega bo'lgan.
Shu iz yordamida men ketayotgan yo'limni Rezidentga aniq ko'rsatib beribman. Ilgari ko'rinmas odamman deya hisoblaganim bir pul bo'libdi.
Qolganlari texnikaning ishi ekan.
* * *
Vokzalga, aeroportga, serqatnov yo'llarning kesishish joylari, bekatlarda maxsus tayinlangan yigitlar yelkalariga sport sumkalarini osgancha atrofni kuzatishardi. Ko'rinishlaridan hech kim shubhaga bormaydi. Bemalol chekka-chekkalarda turib pleyer eshitish bilan ovora. Ammo qandaydir o'tkinchi kela boshlasa, quloqqa taqilgan eshitgichda signal yangraydi. Yigitlar signalni eshitishlari bilan o'tkinchi haqida Rezidentga darak bera boshlashadi.
Meni, nihoyat aeroportda uchratishgach, Rezident mahalliy mafiyachilar bilan kelishib alohida samolyot olgan va yarim soat ichida uchuvchi ham topib keltirilgan. Ular mening shoshayotganimni, tezroq Markazga yetib borishim shartligini bilishardi.
— Kel, erkakchasiga gaplashib olaylik! — dedi Rezident «hikoya»sini tugatarkan.
Ochig'i, jim o'tiraverish o'zimning ham jonimga tekkandi. Xo'sh, gaplashsam nima bo'ladi? Nari borsa o'ldirib yuboradi. Nima bo'lgandayam qarshimdagi mening dushmanim. O'ldirsa o'ldirar. Baribir yutqazdim. Yutqazish bundan ham ortiq bo'lmaydi.
Yaxshisi, rozi bo'laman. O'lib ketgan odamni Markaz so'roq qilib o'tirmaydi. U faqat Xudogagina hisob beradi xolos.
— Qo'l-oyoqlarimni yeching unda! — dedim.
— Hech qachon. O'zing tushunasan, seni ozodlikka chiqarish biz uchun xavfli. Hali biz o'zimizni qiziqtirgan narsani topganimizcha yo'q. Hali seni ichak-chavog'inggacha titkilab o'sha narsani qidirishimiz kerak bo'ladi. Shunday ekan, sabr qil qo'lingdan kelsa.
— Hech bo'lmasa, tagimga ko'rpacha to'shab berarsiz?
— Buni amalga oshirsa bo'ladi…
Buyog'iga nimalar bo'lishini sezib turardim. Rezident uyoq-buyoqqa qarab olguncha qo'riqchilar meni kaltaklash zarur bo'lgan «qurol»larini hozirlashdi.
— Disketani ber! — sovuq ohangda mendan talab qila boshladi Rezident.
— Disketa yo'q. — javob qildim xotirjamlik bilan. — Dengizga cho'ktirib yuborganman.
U so'rayotgan disketa haqiqatan yonimda emasdi. Uni kayutamning ishonchli joyiga berkitib qo'ygandim.
— Mabodo qidirsak-chi? — so'radi Rezident.
Men yelka qisdim. Chunki, ularning qanday qidirishlarini bilaman. Avvaliga kiyimlarimni yechishadi. Ketidan butun badanimni timirskilab ko'rishadi. To'g'ri kelib qolsa, terimdan bir bo'lak-bir bo'lak kesib olib qidirishadi. Mana shunisi dahshatli. Nima qildim? To'xta, ularga ham, o'zimga ham oson yo'lini topsam-chi? To'g'ri-da, ular ishga tushmaslaridan burun o'zim ehtiyot chorasini ko'rishim, sevimli tanamni kesilishdan asrab qolishim kerak.
Bildirmasdan barmoqlarimni qimirlatdim. Shuncha paytdan beri yuvinmaganimdan tirnoqlarim o'sib, pichoqday o'tkirlashibdi. Ikki qo'limdagi ikki barmog'imni qo'llarim boylangan arqon tolalari orasiga tiqib ohista uyoqdan-buyoqqa yurg'aza boshladim. Haqiqatan kesyapti. Eh, shu ahvolda yana yarim picha o'tirsaydim, o'zimni kishandan ozod qilgan bo'lardim. Shu orada Rezidentning mayda-chuyda savollariga erinmasdan javob beraverdim. Shunday qilmasam bo'lmasdi. Arqonni to'liq kesib tashlashga ulgurmayman.
— Bo'pti, — dedim nihoyat arqonni oxirigacha uzganimga amin bo'lganimdan keyin. — Sizga disketa kerak, shundaymi?
Rezident bosh irg'adi.
— Disketani, adashmasam, narkozsiz qidirasiz, to'g'rimi?
— Albatta. O'zing tushunasan-ku ishimizni! Bilaman, joning og'riydi.
— Mabodo siz qidirayotgan narsa badanim orasida bo'lsa, menga nima va'da qila olasiz?..
Bilardim, agar men Markazga tegishli bo'lmaganimda, Rezident menga oltin deysizmi, go'zal ayol deysizmi, xayoliga kelganini va'da qilib yuborgan bo'lardi. Lekin biladiki, yolg'oniga ishonmayman.
— Yoqimli o'lim va'da qilaman. To'g'ri, boshqa variantlar ham bor. Biroq…
Bosh irg'adim. Menga ham aynan shunisi ma'qulroq edi.
— Disketa palubada. Ko'rsatishim mumkin.
U shu zahoti qo'riqchilarni chorladi. Ular meni sholchaga o'tqazishdi-da, to'rt burchidan to'rt kishi bo'lib ko'targancha tashqariga olib chiqib ketishdi.
* * *
— Hoy, to'g'ri ushlanglar, — qichqirardim
Shu lahzada orqadagi mashinalarning eshiklari ochilib ichkaridagilar tashqariga chiqishgan. Yaqinlashib kelgani esa, haydovchining peshonasiga to'pponcha tiragan. Ana shundan so'ng sabr kosasi to'lgan haydovchi eshikni shu qadar zarb bilan ochganki, natijada kuchli zarbadan to'pponcha tutgan yigit yerga qulagan. Qolganlari ham baribir o'q uzishga ulgurishmagan. Taftishchilar anoyi emas. Ular ko'z ochib yumguncha barchalarini asfaltga tep-tekis qilib yotqizishgan-da, jonholatda motorga o't qo'yib orqaga qaytishgan. Endi birdan-bir yo'l o'rmon ichkarisiga kirib borish edi.
* * *
Yo'q, ular shoshilishmasdi. Chunki, taftishchilarning ham o'z usullari, o'ylab qo'yilgan rejalari bor. Afsuski, bir narsani hisobga olishmabdi. Uchinchi mashinadagilar professional chiqib qolishdi. Qanday qilib o'rinlaridan turishgan, hech kim bilmaydi. Taftishchilar bitta-bittadan mashinadan tushishlari bilan orqadan o'qday uchib kelib ularga qarata o'q uza boshlashgan. Yoshi ulug' taftishchi birinchi bo'lib yerga qulagan va qaytib turmagan. Haydovchi esa, mashina ortiga yashiringan ko'yi quvib kelganlarni avtomatdan o'qqa tutardi. Uning o'zi barchalarini yer tishlatdi. Taftishchilar eng avvalo maxfiy jihozlarni, qolaversa, o'z jonlarini haydovchining ko'magidagina saqlab qolishgan.
Shundan so'ng ishi o'ngidan kelmagan Rezident xonasiga qamalib olgancha bosh qotirgan. Ha, u faqat meni qidirgan. Bilganki, faqat biz u bilan bir kursni tamomlaganmiz. Muallimlarimiz ham bir. Taftishchilar orasida bo'lsa, meni topa olmagan. Xo'sh, nima qilish kerak? Axir, men ko'rinmas odam emasman-ku! Qaerdadir, qandaydir iz qoldirishim kerak-ku!..
Shunda Rezident bir fizikni oldiga chaqirgan. Fizikdan u kamdan-kam hollarda, asosan o'sha paytdagi kabi yechimi topila qolmayotgan masalalar chiqib qolganda foydalanardi. Fizik unga shunday maslahatlar berar, yo'llar ko'rsatardiki, buni o'zidan boshqa hech kim bilmasdi.
— Basharti ko'chaga radioaktiv suyuqlik quyib chiqilsa nima bo'ladi? — so'ragan undan Rezident.
— Shaharning yarmi zaharlanishi mumkin.
— Bu ikkinchi darajali narsa. Shu suyuqlik yordamida yo'qotilgan izni topish mumkinmi?
— Bo'ladi.
— Qancha vaqtda topsa bo'ladi?
— Bir haftada.
— Yo'q, besh soat vaqt beraman. Har bir daqiqa uchun belgilangan puldan tashqari qo'shimcha foiz olasiz.
— Bu, axir, mumkin emas!
— Mumkin. Manavi qog'ozga o'sha suyuqlikni tayyorlashingiz uchun nima kerak bo'lsa, hammasini yozib chiqing!
Fizik suyuqlikni to'rt yarim soatda tayyor qilgan. Shundan so'ng ko'chalarga, yo'laklarga, qisqasi, qaerda odamlar ko'proq yuradigan bo'lsa, o'sha joylarga imi-jimida sepib chiqilgan.
Suyuqlik yerni ifloslantirmas, oyoqqa yopishib ham qolmas, biroq oyoq bosildimi, tovonga yopishardi-qolardi. Ko'ribsizki, odam yerni bosib ketaveradi. Ko'rinmas izlar esa, yo'l ko'rsatib boraveradi. Albatta, Rezident mening oyoqlarim, poyafzalim razmeri, rangi haqida to'liq ma'lumotga ega bo'lgan.
Shu iz yordamida men ketayotgan yo'limni Rezidentga aniq ko'rsatib beribman. Ilgari ko'rinmas odamman deya hisoblaganim bir pul bo'libdi.
Qolganlari texnikaning ishi ekan.
* * *
Vokzalga, aeroportga, serqatnov yo'llarning kesishish joylari, bekatlarda maxsus tayinlangan yigitlar yelkalariga sport sumkalarini osgancha atrofni kuzatishardi. Ko'rinishlaridan hech kim shubhaga bormaydi. Bemalol chekka-chekkalarda turib pleyer eshitish bilan ovora. Ammo qandaydir o'tkinchi kela boshlasa, quloqqa taqilgan eshitgichda signal yangraydi. Yigitlar signalni eshitishlari bilan o'tkinchi haqida Rezidentga darak bera boshlashadi.
Meni, nihoyat aeroportda uchratishgach, Rezident mahalliy mafiyachilar bilan kelishib alohida samolyot olgan va yarim soat ichida uchuvchi ham topib keltirilgan. Ular mening shoshayotganimni, tezroq Markazga yetib borishim shartligini bilishardi.
— Kel, erkakchasiga gaplashib olaylik! — dedi Rezident «hikoya»sini tugatarkan.
Ochig'i, jim o'tiraverish o'zimning ham jonimga tekkandi. Xo'sh, gaplashsam nima bo'ladi? Nari borsa o'ldirib yuboradi. Nima bo'lgandayam qarshimdagi mening dushmanim. O'ldirsa o'ldirar. Baribir yutqazdim. Yutqazish bundan ham ortiq bo'lmaydi.
Yaxshisi, rozi bo'laman. O'lib ketgan odamni Markaz so'roq qilib o'tirmaydi. U faqat Xudogagina hisob beradi xolos.
— Qo'l-oyoqlarimni yeching unda! — dedim.
— Hech qachon. O'zing tushunasan, seni ozodlikka chiqarish biz uchun xavfli. Hali biz o'zimizni qiziqtirgan narsani topganimizcha yo'q. Hali seni ichak-chavog'inggacha titkilab o'sha narsani qidirishimiz kerak bo'ladi. Shunday ekan, sabr qil qo'lingdan kelsa.
— Hech bo'lmasa, tagimga ko'rpacha to'shab berarsiz?
— Buni amalga oshirsa bo'ladi…
Buyog'iga nimalar bo'lishini sezib turardim. Rezident uyoq-buyoqqa qarab olguncha qo'riqchilar meni kaltaklash zarur bo'lgan «qurol»larini hozirlashdi.
— Disketani ber! — sovuq ohangda mendan talab qila boshladi Rezident.
— Disketa yo'q. — javob qildim xotirjamlik bilan. — Dengizga cho'ktirib yuborganman.
U so'rayotgan disketa haqiqatan yonimda emasdi. Uni kayutamning ishonchli joyiga berkitib qo'ygandim.
— Mabodo qidirsak-chi? — so'radi Rezident.
Men yelka qisdim. Chunki, ularning qanday qidirishlarini bilaman. Avvaliga kiyimlarimni yechishadi. Ketidan butun badanimni timirskilab ko'rishadi. To'g'ri kelib qolsa, terimdan bir bo'lak-bir bo'lak kesib olib qidirishadi. Mana shunisi dahshatli. Nima qildim? To'xta, ularga ham, o'zimga ham oson yo'lini topsam-chi? To'g'ri-da, ular ishga tushmaslaridan burun o'zim ehtiyot chorasini ko'rishim, sevimli tanamni kesilishdan asrab qolishim kerak.
Bildirmasdan barmoqlarimni qimirlatdim. Shuncha paytdan beri yuvinmaganimdan tirnoqlarim o'sib, pichoqday o'tkirlashibdi. Ikki qo'limdagi ikki barmog'imni qo'llarim boylangan arqon tolalari orasiga tiqib ohista uyoqdan-buyoqqa yurg'aza boshladim. Haqiqatan kesyapti. Eh, shu ahvolda yana yarim picha o'tirsaydim, o'zimni kishandan ozod qilgan bo'lardim. Shu orada Rezidentning mayda-chuyda savollariga erinmasdan javob beraverdim. Shunday qilmasam bo'lmasdi. Arqonni to'liq kesib tashlashga ulgurmayman.
— Bo'pti, — dedim nihoyat arqonni oxirigacha uzganimga amin bo'lganimdan keyin. — Sizga disketa kerak, shundaymi?
Rezident bosh irg'adi.
— Disketani, adashmasam, narkozsiz qidirasiz, to'g'rimi?
— Albatta. O'zing tushunasan-ku ishimizni! Bilaman, joning og'riydi.
— Mabodo siz qidirayotgan narsa badanim orasida bo'lsa, menga nima va'da qila olasiz?..
Bilardim, agar men Markazga tegishli bo'lmaganimda, Rezident menga oltin deysizmi, go'zal ayol deysizmi, xayoliga kelganini va'da qilib yuborgan bo'lardi. Lekin biladiki, yolg'oniga ishonmayman.
— Yoqimli o'lim va'da qilaman. To'g'ri, boshqa variantlar ham bor. Biroq…
Bosh irg'adim. Menga ham aynan shunisi ma'qulroq edi.
— Disketa palubada. Ko'rsatishim mumkin.
U shu zahoti qo'riqchilarni chorladi. Ular meni sholchaga o'tqazishdi-da, to'rt burchidan to'rt kishi bo'lib ko'targancha tashqariga olib chiqib ketishdi.
* * *
— Hoy, to'g'ri ushlanglar, — qichqirardim