Tasodifiy hikoya: Ilk muxabat...3qism davomi.
Bobir endi Layloga yaqinlawgan xam ediki Laylo yugurib ketdi.nima qiganini xam,qayerga borayotganini...davomi
Bobir endi Layloga yaqinlawgan xam ediki Laylo yugurib ketdi.nima qiganini xam,qayerga borayotganini...davomi
Keyingi bekat – Ayriliq! 2-qism
Тэги: | 100000000000 |
Добавил: | Jack-D (03.10.2018 / 14:39) |
Рейтинг: | (0) |
Прочтений: | 12834 |
Комментарии: | Комментарии закрыты |
Keyingi bekat – Ayriliq! 2-qism
Saidaning otasi Baxtiyorni o`z huzuriga chorlagan kuni ishdan tund kayfiyatda qaytdi.
— Bo`lmaydi, — dedi qizining iltijoli ko`zlariga tik qarashga botinolmay. — Tushun, qizim, hozir yoshsan, bilmaysan. Ammo, ertaga boshingga turli qiyinchiliklar tushib, ko`zing ochilganda kech bo`ladi. Yigitning mavqei ham, oilasi ham, nasl- nasabiyam to`g`ri kelmaydi. Keyin, sen shaharda o`sgansan, qishloqda yasholmaysan. U erning sharoitini tasavvur ham qilolmaysan. U esa bu erda qolmoqchi emasga o`xshaydi.
Qiz shu asnoda hamma umidlari chilparchin bo`lganini sezsa-da, vujudidagi bor jur`atini to`plab, umrida ilk bora otasining yuziga tik qaragisi, yuragida o`t olgan isyonga erk bergisi, «Ota, hali qishloq ekan-ku, jahannamda ham u bilan birga bo`lishga tayyorman» degisi keldi. Ammo otaga nisbatan norozilik hissi ojizlik ko`z-yoshlaridagina ifoda topa oldi.
O`sha oqshom tonggacha uxlolmay chiqdi. To`g`rirog`i, keyingi hayotini Baxtiyorning ishtirokisiz tasavvur etarkan, ko`ziga uyqu, diliga halovat inmadi. Yo`q, bo`lishi mumkin emas. U hayotdagi eng oliy matlabini amalga oshirishi uchun ota-ona rizoligidan voz kechishga ham tayyor. Ertaga fakultetda Baxtiyor bilan ko`rishadilar. U muhabbati uchun har qanday qarshilikni engishga tayyor. Axir bu hayotda ota-onalar roziligisiz bir-biriga etishgan oshiq- ma`shuqalar ozmi? Xo`sh, Baxtiyor va Saida ular safida joy olsalar nima bo`pti?
...Ertasi kuni, fakultet orqasidagi xiyobonda qizning yuragini lipillabgina yoritib turgan so`nggi umid shu`lasi ham so`nib, butun borlig`ini so`ngsiz zulmat chulg`adi. Demak, shu paytga qadar hammadan irodali, hammadan qat`iyatli va kuchli deb bilgani – Baxtiyor taqdir taqozosiga shu qadar oson bo`yin egibdi.
Yo`q, bunday bo`lishi mumkin emas. Boshimga tosh yog`sa ham, jismimni nimtalab tashlasalar ham, jonimni ming bir azobda qiynasalar ham sizni hech kimga bermayman, deya ahdu paymon qilgan Baxtiyor emas, boshqa odammidi? Yoki otasi kecha bechora yigitni qattiq tahqirlab, qalbini vayron qildimikin?
Shu payt ko`ksini ayovsiz tilkalayotgan dard-alamlarni kuchli bir faryod bilan tashqariga otgisi, yigitning bo`yniga osilib, «bir umr cho`ringiz bo`lishga tayyorman, qaerda bo`lsayam siz bilan yashashga tayyorman, sizsiz men uchun hayot to`xtab qoladi» deya dod solib yig`lagisi keldi. Ammo qarshisida ojizlik va taraddud izmida turgan bu yigit nazarida bunday fidoyilikka noloyiqdek ko`rindi.
Aytar gapini aytib, ters burilgan chog`da ham, yigitning ortidan yugurib kelishi, bag`riga bosib erkalashi, ming bor aytgan o`tli, jarangdor dil izhorini bir— da qaytarishini kutdi. Ammo kutgani ro`yobga chiqmadi. Uning qadamlari qizni o`z mahbubidan bir umrga olislatib borardi...
...Endi esa, ro`parasida g`urra bo`lgan peshonasini silab o`tirgan anavi tepakal erkak bir payt qalbiga ega chiqqan ko`rkam yigit ekaniga ishongisi kelmaydi.
— Odatda... bunaqa kech yurmasdingiz.
Saida yalt etib gazeta sahifalari osha Baxtiyorga qaradi. Rost, o`sha paytlarda uyga kech qaytishdan qattiq qo`rqar, uchrashib yurganlarida ham qorong`u tushmay xayrlashish tadorigiga tushib qolardi. Esida ekan.
— Ha, nimasini aytasiz, — Biroz jimlikdan so`ng Saidaning yuzlarida o`sha, qadrdon, latif kulgich o`ynadi. — Qizlik paytlarda shunaqa edi. Adam rosa «strogiy» turardilar. Endi... qizlari oilali, uyli-joyli bo`lgandan keyin, hamma mas`uliyatni, javobgarlikni kuyovlariga topshirib qo`yganlar-da!
Poezd navbatdagi stansiyada to`xtab, ularning suhbati ham uzilib qoldi. Suxondonning keyingi bekt haqida e`loni tugagach, Baxtiyor yana Saidaga yuzlandi:
— Agar sir bo`lmasa... bolalar nechta bo`ldi? Pochchamiz nima ish qilyaptilar?
Daf`atan ayolning qiyofasi jiddiylashdi. Uning yuz-ko`zlaridan «nimaga so`rayapsan» qabilidagi ma`noni uqish qiyin emasdi. Saidaning taraddudlanishi Baxtiyorni ham o`ng`aysiz ahvolga solib qo`ydi.
— Xudoga shukur, nolimayman, Bir o`g`il, bir qizimiz bor. Katta o`g`lim ikkinchi sinfga boryapti. Adamiz organda ishlaydilar, yaqinda unvonlari oshdi, mayor bo`ldilar.
— Zo`r-ku, — iljayishga harakat qildi Baxtiyor. — Unvonlari bundan keyin ham oshaversin. O`zingiz ham ishlayapmsizmi?
— Ha, institutda dars beraman. Nomzodlikni ham yoqlash arafasida turibman. Adamiz esa, o`zingni qiynab nima qilasan, deydilar, eganing oldingda, emaganing orqangda bo`lsa, sanga nima etishmayapti? Uyda o`tir, bollaringga qara, o`sha oladigan oyligingni men beraman, deb hol-jonimga qo`ymayaptilar.
— Unda pochchamiz sizni juda qadrlar ekanlar!.. Hozir... uyga qaytyapsizmi?
— Ha! Oyimlarnikiga boruvdim. Xolalarim kep qolishdi. Keyin... qop ketdim. Bolalarni qo`shnimizning qiziga tashlab kelganman. Bo`lmasa, yotib qolardim.
— Pochchamiz uydamasmilar? — Baxtiyorga bu savolning javobi umuman ahamiyatsiz bo`lsa-da, baribir nimadir deyish, nimanidir so`rash kerak edi. Saida esa, bamaylixotir, zavq-shavqqa to`lib gapirardi:
— Qatta? U kishi uch-to`rt kun avval chet elga, komandriovkaga uchib ketganlar. Agar uyda bo`lganlarida metroda yurarmidim. Yo o`zlari borib opkelardilar, yo «slujebniy» mashinani jo`natardilar. O`zimam... mashina haydashni hech o`rganolmadim-da! Bo`lmasa, ana, garajda ikkitasi yotibdi. Qaytayotganimda taksi to`xtatmoqchi bo`ldim, lekin bunaqa bemahalda taksidan ko`ra metro ma`qulroq ko`rindi. Metrodan shundoq chiqishim bilan uyimiz. Besh xonali bankovskiy uylardan olganmiz. O`zingiz nima qip yuribsiz? Manimcha.. ketgandingiz, shekilli?
— Ha, ketganimga ancha bo`ldi... o`z soham bo`yicha ishlamadim. Hozir kattagina fermer xo`jaligim bor. Ancha-muncha er-suv, mol-hol, degandek... Toshkentga fermerlar qurultoyiga chaqishirigan ekan. Kechroq tugadi. Tasodifni qarang. Men ham ko`pdan beri jamoat transportida yurmay qo`yuvdim. Uch kun oldin mashinamni remontga berganman. Yo`lovchi mashinalardan bittasiga ilashib kelaverdim. Yig`ilishdan chiqqanimizdan keyin sheriklar bir restoranda o`tirib biroz chaqchaqlashdik. Taksilar qo`nalg`asiga oborib tashlashmoqchi bo`lishdi, o`zim ko`nmadim. Yoshlik yillarini qo`msabmi, metroga tushgim keldi. Mana, shu bahona siz bilan uchrashib turibmiz...
— Nimasini aytasiz?... Aytgancha, o`zingiz oilangiz haqida gapirmadingiz.
— Menmi?... Uylanganman. O`zimiz tomondan. Qishloqqa qaytishim bilan xolamning qiziga uylantirib qo`yishdi. Mana, o`n yildirki, bir tomning tagida yashab kelyapmiz. Uch o`g`lim bor. Uchoviyam quyib qo`ygandek bir-biriga o`xshaydi. Kattasi futbolga qiziqadi. Ikkita kichigi qachon qarama, bir-biri bilan boks tushadi. Rosa shumtaka!
— Rostdanmi? Menikilar ancha quyilib qolgan. Katta o`g`lim nuqul besh oladi. Yurist bo`laman deb yuribdi. Qmzim esa, do`xtir bo`laman, deydi.
— Yaxshi. Inson baxtli yashashi uchun bundan ortiq yana nima kerak? Oilangiz tinch, ro`zg`oring but, bolalaringiz sog`-salomat bo`lsa, shuni o`zi etarli-da!
— To`g`ri aytasiz, bandasi sabr qilsa, Yaratganning o`zi bir kuni baxtini to`kis qilib berarkan.
— Haq gap. Xudoga shukur qilishimiz kerak!
— Ha, Xudoga shukur!...
Shundan keyin ovozkuchaytirgichdan navbatdagi
Saidaning otasi Baxtiyorni o`z huzuriga chorlagan kuni ishdan tund kayfiyatda qaytdi.
— Bo`lmaydi, — dedi qizining iltijoli ko`zlariga tik qarashga botinolmay. — Tushun, qizim, hozir yoshsan, bilmaysan. Ammo, ertaga boshingga turli qiyinchiliklar tushib, ko`zing ochilganda kech bo`ladi. Yigitning mavqei ham, oilasi ham, nasl- nasabiyam to`g`ri kelmaydi. Keyin, sen shaharda o`sgansan, qishloqda yasholmaysan. U erning sharoitini tasavvur ham qilolmaysan. U esa bu erda qolmoqchi emasga o`xshaydi.
Qiz shu asnoda hamma umidlari chilparchin bo`lganini sezsa-da, vujudidagi bor jur`atini to`plab, umrida ilk bora otasining yuziga tik qaragisi, yuragida o`t olgan isyonga erk bergisi, «Ota, hali qishloq ekan-ku, jahannamda ham u bilan birga bo`lishga tayyorman» degisi keldi. Ammo otaga nisbatan norozilik hissi ojizlik ko`z-yoshlaridagina ifoda topa oldi.
O`sha oqshom tonggacha uxlolmay chiqdi. To`g`rirog`i, keyingi hayotini Baxtiyorning ishtirokisiz tasavvur etarkan, ko`ziga uyqu, diliga halovat inmadi. Yo`q, bo`lishi mumkin emas. U hayotdagi eng oliy matlabini amalga oshirishi uchun ota-ona rizoligidan voz kechishga ham tayyor. Ertaga fakultetda Baxtiyor bilan ko`rishadilar. U muhabbati uchun har qanday qarshilikni engishga tayyor. Axir bu hayotda ota-onalar roziligisiz bir-biriga etishgan oshiq- ma`shuqalar ozmi? Xo`sh, Baxtiyor va Saida ular safida joy olsalar nima bo`pti?
...Ertasi kuni, fakultet orqasidagi xiyobonda qizning yuragini lipillabgina yoritib turgan so`nggi umid shu`lasi ham so`nib, butun borlig`ini so`ngsiz zulmat chulg`adi. Demak, shu paytga qadar hammadan irodali, hammadan qat`iyatli va kuchli deb bilgani – Baxtiyor taqdir taqozosiga shu qadar oson bo`yin egibdi.
Yo`q, bunday bo`lishi mumkin emas. Boshimga tosh yog`sa ham, jismimni nimtalab tashlasalar ham, jonimni ming bir azobda qiynasalar ham sizni hech kimga bermayman, deya ahdu paymon qilgan Baxtiyor emas, boshqa odammidi? Yoki otasi kecha bechora yigitni qattiq tahqirlab, qalbini vayron qildimikin?
Shu payt ko`ksini ayovsiz tilkalayotgan dard-alamlarni kuchli bir faryod bilan tashqariga otgisi, yigitning bo`yniga osilib, «bir umr cho`ringiz bo`lishga tayyorman, qaerda bo`lsayam siz bilan yashashga tayyorman, sizsiz men uchun hayot to`xtab qoladi» deya dod solib yig`lagisi keldi. Ammo qarshisida ojizlik va taraddud izmida turgan bu yigit nazarida bunday fidoyilikka noloyiqdek ko`rindi.
Aytar gapini aytib, ters burilgan chog`da ham, yigitning ortidan yugurib kelishi, bag`riga bosib erkalashi, ming bor aytgan o`tli, jarangdor dil izhorini bir— da qaytarishini kutdi. Ammo kutgani ro`yobga chiqmadi. Uning qadamlari qizni o`z mahbubidan bir umrga olislatib borardi...
...Endi esa, ro`parasida g`urra bo`lgan peshonasini silab o`tirgan anavi tepakal erkak bir payt qalbiga ega chiqqan ko`rkam yigit ekaniga ishongisi kelmaydi.
— Odatda... bunaqa kech yurmasdingiz.
Saida yalt etib gazeta sahifalari osha Baxtiyorga qaradi. Rost, o`sha paytlarda uyga kech qaytishdan qattiq qo`rqar, uchrashib yurganlarida ham qorong`u tushmay xayrlashish tadorigiga tushib qolardi. Esida ekan.
— Ha, nimasini aytasiz, — Biroz jimlikdan so`ng Saidaning yuzlarida o`sha, qadrdon, latif kulgich o`ynadi. — Qizlik paytlarda shunaqa edi. Adam rosa «strogiy» turardilar. Endi... qizlari oilali, uyli-joyli bo`lgandan keyin, hamma mas`uliyatni, javobgarlikni kuyovlariga topshirib qo`yganlar-da!
Poezd navbatdagi stansiyada to`xtab, ularning suhbati ham uzilib qoldi. Suxondonning keyingi bekt haqida e`loni tugagach, Baxtiyor yana Saidaga yuzlandi:
— Agar sir bo`lmasa... bolalar nechta bo`ldi? Pochchamiz nima ish qilyaptilar?
Daf`atan ayolning qiyofasi jiddiylashdi. Uning yuz-ko`zlaridan «nimaga so`rayapsan» qabilidagi ma`noni uqish qiyin emasdi. Saidaning taraddudlanishi Baxtiyorni ham o`ng`aysiz ahvolga solib qo`ydi.
— Xudoga shukur, nolimayman, Bir o`g`il, bir qizimiz bor. Katta o`g`lim ikkinchi sinfga boryapti. Adamiz organda ishlaydilar, yaqinda unvonlari oshdi, mayor bo`ldilar.
— Zo`r-ku, — iljayishga harakat qildi Baxtiyor. — Unvonlari bundan keyin ham oshaversin. O`zingiz ham ishlayapmsizmi?
— Ha, institutda dars beraman. Nomzodlikni ham yoqlash arafasida turibman. Adamiz esa, o`zingni qiynab nima qilasan, deydilar, eganing oldingda, emaganing orqangda bo`lsa, sanga nima etishmayapti? Uyda o`tir, bollaringga qara, o`sha oladigan oyligingni men beraman, deb hol-jonimga qo`ymayaptilar.
— Unda pochchamiz sizni juda qadrlar ekanlar!.. Hozir... uyga qaytyapsizmi?
— Ha! Oyimlarnikiga boruvdim. Xolalarim kep qolishdi. Keyin... qop ketdim. Bolalarni qo`shnimizning qiziga tashlab kelganman. Bo`lmasa, yotib qolardim.
— Pochchamiz uydamasmilar? — Baxtiyorga bu savolning javobi umuman ahamiyatsiz bo`lsa-da, baribir nimadir deyish, nimanidir so`rash kerak edi. Saida esa, bamaylixotir, zavq-shavqqa to`lib gapirardi:
— Qatta? U kishi uch-to`rt kun avval chet elga, komandriovkaga uchib ketganlar. Agar uyda bo`lganlarida metroda yurarmidim. Yo o`zlari borib opkelardilar, yo «slujebniy» mashinani jo`natardilar. O`zimam... mashina haydashni hech o`rganolmadim-da! Bo`lmasa, ana, garajda ikkitasi yotibdi. Qaytayotganimda taksi to`xtatmoqchi bo`ldim, lekin bunaqa bemahalda taksidan ko`ra metro ma`qulroq ko`rindi. Metrodan shundoq chiqishim bilan uyimiz. Besh xonali bankovskiy uylardan olganmiz. O`zingiz nima qip yuribsiz? Manimcha.. ketgandingiz, shekilli?
— Ha, ketganimga ancha bo`ldi... o`z soham bo`yicha ishlamadim. Hozir kattagina fermer xo`jaligim bor. Ancha-muncha er-suv, mol-hol, degandek... Toshkentga fermerlar qurultoyiga chaqishirigan ekan. Kechroq tugadi. Tasodifni qarang. Men ham ko`pdan beri jamoat transportida yurmay qo`yuvdim. Uch kun oldin mashinamni remontga berganman. Yo`lovchi mashinalardan bittasiga ilashib kelaverdim. Yig`ilishdan chiqqanimizdan keyin sheriklar bir restoranda o`tirib biroz chaqchaqlashdik. Taksilar qo`nalg`asiga oborib tashlashmoqchi bo`lishdi, o`zim ko`nmadim. Yoshlik yillarini qo`msabmi, metroga tushgim keldi. Mana, shu bahona siz bilan uchrashib turibmiz...
— Nimasini aytasiz?... Aytgancha, o`zingiz oilangiz haqida gapirmadingiz.
— Menmi?... Uylanganman. O`zimiz tomondan. Qishloqqa qaytishim bilan xolamning qiziga uylantirib qo`yishdi. Mana, o`n yildirki, bir tomning tagida yashab kelyapmiz. Uch o`g`lim bor. Uchoviyam quyib qo`ygandek bir-biriga o`xshaydi. Kattasi futbolga qiziqadi. Ikkita kichigi qachon qarama, bir-biri bilan boks tushadi. Rosa shumtaka!
— Rostdanmi? Menikilar ancha quyilib qolgan. Katta o`g`lim nuqul besh oladi. Yurist bo`laman deb yuribdi. Qmzim esa, do`xtir bo`laman, deydi.
— Yaxshi. Inson baxtli yashashi uchun bundan ortiq yana nima kerak? Oilangiz tinch, ro`zg`oring but, bolalaringiz sog`-salomat bo`lsa, shuni o`zi etarli-da!
— To`g`ri aytasiz, bandasi sabr qilsa, Yaratganning o`zi bir kuni baxtini to`kis qilib berarkan.
— Haq gap. Xudoga shukur qilishimiz kerak!
— Ha, Xudoga shukur!...
Shundan keyin ovozkuchaytirgichdan navbatdagi