Tasodifiy hikoya: Bir jalap taqdiri 4 qism songi qism
Zafar meni uyimdan ancha uzoqroqdagi bekatga tashladida ishim bor deb ketdi. Bir amallab uyga keldim...davomi

bor. Judayam ko'p. Bilasanmi?
— Bilmayman.
— Shunday ekan, — Mirsolining javobini go'yoki eshitmagandek davom etdi podpolkovnik. — Qamalishing tayin. Qamoqdan qo'rqmaysanmi?
— Peshonamdagini ko'raveraman.
— O', dadilsan-ku juda! Afsuski, qo'rqishingga to'g'ri keladi. Chunki seni militsiyada ishlab qamalganlar orasiga tashlashadi. Bu tayin. Ular orasida Ivanovning tarafdorlari bor. O'shalar seni…
— Meni qo'rqitishning keragi yo'q, — dedi Mirsoli garchi podpolkovnikning so'nggi gapini eshitib, yuragiga biroz g'ashlik rahna solgan bo'lsa-da. — Qo'rqaverib pishib ketganman.
— Botirligingni-chi, boshqa joyda ko'rsatasan, — podpolkovnik bu javobdan battar achchiqlanib, Mirsolining ikki yelkasiga chang soldi. — Gapir, buqacha, tergovga yordam berasanmi-yo'qmi?
— Yordam? — Mirsoli militsiya qurshovida qolgan lahzalardanoq taqdirga tan berib bo'lgandi. Shu sababmi, iloji boricha o'zini qo'lga olishga, boshini yanada tik tutishga urinardi. — Nega?
— Agar yordam bersang, qamalmaysan. Tirikchiligingni o'tkazib yuraverasan. Oldingda ikkita yo'l turibdi. Yo bizga yordam berib, jazodan qutulib qolish, yoki boya aytganimday turmadagi Ivanov tarafdorlari qo'lida o'lim topish. Har holda juda yoshsan, qancha orzularing bordir. Kallangni ishlatsang-chi, bola!

— Nima qilishim kerak? — boshini ko'tarib podpolkovnikka tik boqdi Mirsoli. — Kimnidir qidirib topishmi? Haligi… «Atmaro'zka»lar…
— Ovozingni o'chir! — jerkib tashladi podpolkovnik. — Senga kim qo'yibdi bunaqa gaplarni? O'zing o'shanaqasan-ku! Tag'in katta ketishingni qara-ya!
— Uzr, — dedi Mirsoli arang o'zini tiyib. — Bir kep qoldi-da!
— Yordam berasanmi bizga yo…
— Aytavering, — Mirsoli hiyla jussasini orqaroqqa tashlab qaytadan podpolkovnikka tik qaradi. — Sizlarning qo'lingizdaman! Qochib qaergayam borardim.
— Ish ancha mushkul, — deya ortga tislandi podpolkovnik yuziga tabassum yugurib. — Uddalarmikansan?
— Oldin ayting-chi!
— Qisqasi, turmalarning birida Mahmud degan bir maraz o'tiribdi, — gap boshladi podpolkovnik. — Xuddi o'sha yaramas Ivanovni o'ldirishga buyurtma berganini bilamiz. Baxtga qarshi qo'limizda aniq isbot yo'q. Ishing o'sha nusxani tilidan ilintirib berishdan iborat bo'ladi. Eplaysanmi?
— Eplashga eplayman, — dadil javob qildi Mirsoli. — Faqat bir lekini bor-da!
— Yana nima?
— Baribir turmaga tusharkanman-ku! Buni qanday tushunish kerak?
— Sen turmaga bekitiqcha, vaqtinchaga joylashasan. Bu ishni biznikilar qoyillatadi. Ish bitgandan keyin chiqib ketasan. Ma'qulmi?
— Basharti o'sha Mahmud bilan mushtlashib qolib… Biryoqli qilib qo'ysam. Bilasiz-ku, buyurtma bergan bo'lsa, oddiy odammas. Unaqalarni tilidan ilintirishning o'zi bo'lmaydi. Buning ustiga meni tanimasa. Umrida birinchi marta ko'rib turgan odamga gapiravermas?..
— Sen haqsan. Ammo bilib qo'y. Ma'lum muddat bir kishilik kamerada o'tirishingga to'g'ri keladi. Mahmud xuddi o'sha turmaning «paxan»i hisoblanadi. Bilasanmi bu nima degani?
— Bilaman, yosh bolamasman.
— Ifloslarning tilida shunaqa-da! «Paxan» bo'lgandan keyin turmadagi jami mahbuslar unga bo'ysunadi. Sen bo'lsang, asta-sekin Mahmudning ishonchiga kirish yo'lini qidirasan. Va topasan. Topmasang bo'lmaydi.
— Tushunaman, — dedi Mirsoli daf'atan xayoliga o'rlay boshlagan o'ylardan yanada sergaklanib. — Ammo turma hayoti haqida ko'p eshitganman. Men… Kim bo'lib boraman u yerga? Qaysi jinoyat bilan qamalgan bo'laman-u, nima deyman? Harqalay, turmada o'tirgan mahbuslar ahmoq emas-ku!
— Senga qoyil qola boshladim, — dedi podpolkovnik bosh irg'ay-irg'ay. — Bu narsalarni bilishingni tasavvur ham eta olmasdim. Xafa bo'lmagin-u, seni shu gapni gapirguningcha, ahmoq bir yigitchaday tasavvur qilayotgandim. Mana, endi seni yaxshiroq taniy boshladim. Haqsan, turmadagi jinoyatchilar rostdanam ahmoqmas. Buni bizam bilamiz. Shunday ekan, senga bor gapni gapirishim shart. Xullas, Mahmud polkovnikni o'ldirishga buyurtma bergani haqiqat. Lekin u killerni ko'rmagan va umuman tanimaydi. Killer senga o'xshagan bo'z yigitligini-ku, tasavvur ham eta olmasa kerak. Shunday ekan, sen polkovnikning qotili sifatida turmaga kirib borasan. U yerda marhumning dushmanlari istagancha topilishiga ishonaman. Demak, seni quchoq ochib kutib olishlari tayin. Hatto, birinchi kundanoq mahbuslar orasida hurmat qozonishing ham aniq. Xo'sh, tushuntira oldimmi?
— Ha, — dedi Mirsoli podpolkovnikning javobidan qoniqish hosil qilgandek mamnun bosh silkitib. — Tushundim. Aytgancha… Boya qo'rqitganday bo'lgandingiz. Agar taklifingizga ko'nmasam-u, siz meni sobiq militsionerlar o'tirgan turmaga jo'natsangiz, nima bo'lardi? Meni… O'ldirisharmidi?
— O', — podpolkovnik qaytadan kursiga cho'kdi-da, gavdasini orqaga tashladi. — O'ldirgandayam, uzoq vaqt qiynab o'ldirishardi. Bu ishingni sira kechirishmasdi. Nima, taklifimdan bosh tortmoqchimisan? O'sha turmaga tashlashimni xohlayapsanmi? Joningdan to'ydingmi?
— Yo'g'-e, — dedi Mirsoli sovuq kulimsirab. — Shunchaki so'radim-da!
— Rozimisan unda? Bizga yordam berasanmi?
— Boshqa variant ham yo'q-ku! — norozi javob qaytardi Mirsoli. — Qochib qaergayam borardim?
— Juda soz. Unda hozir damingni ol! Hech narsani o'ylama! Tez kunda turmaga jo'naysan. Men ishni tezlataman. Uzoq kutmaysan.
— Basharti, aytganingizni qilsam-u, meni chiqarib olmasangiz, turmada qolib ketsam-chi?
— Ahmoqona savollarni berma, bola! — dedi podpolkovnik. — Men hayotda so'zimdan qaytmaganman. Ishni bajar, o'sha kuniyoq ozodlikka chiqasan. Hech kim yo'lingga ko'ndalang bo'lmaydi!..
Mirsoli ichki ishlar bo'limi yerto'lasidagi alohida kameraga kirgach, soqchi eshikni tashqaridan sharaqlatib yopdi-yu, shu zahoti qadam tovushlari uzoqlashdi. U kameraning sho'r bosgan devorlariga ayanchli tikilgancha boshini changallab oldi. Shu tobda yuragiga qil sig'mas, qilib qo'ygan ishlaridan afsus chekardi. Aksiga olgandek, kameraning betonlangan poli bo'ylab kattakon suvaraklar chopqillay boshlaganini ko'rdi. To'g'ri, qishloqda ham suvaraklarni ko'p uchratgan. Ammo bu qadar kattakoniga ro'baro' bo'lmagandi. Suvaraklar shunchaki chopmas, qandaydir yoqimsiz tovush chiqargan ko'yi chopqillardi.

Mirsoli militsiya bo'limi yerto'lasidagi kamerada bir haftadan ziyod yashab, bo'lari bo'layozgandi. Har soniyada bag'rini nadomat, alam, nafrat o'ti kuydirar, o'zini qo'yarga joy topolmasdi. Alamlar xezlangan mahal o'chini beton pol-u supadan olardi. O'zboshimchalarcha tutgan yo'lidan qaytishga imkon yo'qligini his etgani sayin nafasi bo'g'ilar, nazdida hayot tugab borayotgandek, endi hech qachon mana shu to'rt devordan bo'lak hech narsa hamroh bo'la olmaydigandek tuyulardi.
Roppa-rosa sakkiz kun deganda ertalab kamera eshigi ochilib, soqchilar hamrohligida podpolkovnik kirib keldi. Uning yuzlarida tabassum zohir edi.
Tushkunlik girdobiga deyarli g'arq bo'layozgan Mirsoli hech narsa bo'lmagandek istar-istamas o'rnidan qo'zg'aldi-da, podpolkovnikka savol nazari bilan sovuq boqdi.
— Mana, kutilgan lahzalar yaqin, — dedi podpolkovnik kaftlarini bir-biriga ishqalab. — Hoziroq «SIZO»ga jo'naysan. Ketishingdan oldin ba'zi