Tasodifiy hikoya: Rustam (eromafia) 3-qism
Qobilaka shaharning boy nomdor odamlaridan uning Nargiza, Gulnoza qizlari va Hurshid ismli yolg'iz ...davomi
Qobilaka shaharning boy nomdor odamlaridan uning Nargiza, Gulnoza qizlari va Hurshid ismli yolg'iz ...davomi
Библиотека | Boshqalar | Snayper 3 (kamolov)
narsalarni senga tayinlab qo'yishim kerak. Tayyormisan?
Mirsoli indamay yelka qisdi.
— Sen tanishishing zarur bo'lgan odamning ismi Timofey, — dedi podpolkovnik. — Yoshi oltmishdan oshgan. Laqabi «Bolshoy». Nega bunaqa desang, ja gavdali, beso'naqay maraz. Qarib qolgan bo'lsayam, kuchi ko'p yaramasning. Shuning uchun muomala qilganda ehtiyot bo'lgin. Umuman, senam chakkimassan-u, ehtiyot shart aytib qo'yapman-da! Nega bo'shashasan, yigit? Qo'rqyapsanmi?
Mirsoli uning so'nggi savoli yoqinqiramay, birdan qovog'ini uydi-yu, yer chizgan holatda to'ng'illadi:
— Men faqat xudodan qo'rqaman!
— Juda yaxshi. Unda Xudo senga yor bo'lsin! Aytib qo'yay, bizga uni to'liq tutib bermaguncha, turmadan chiqmaysan. O'ylab ish qil, har kimning gapiga ishonib, g'o'rlik qilib qo'yma! Shu ishingga qarab o'zingning taqdiring ham hal bo'ladi. Yoshlik qilib birovlarning nog'orasiga o'ynab qo'ymagin!
— Men tayyorman, — dedi Mirsoli tezroq kameradan ochiq havoga chiqish ishtiyoqida yonib. — Hamma gapingizni tushundim. Siz aytganday ish tutaman!
— Juda soz! Qani, yo'lga unda! Akalaring seni olib borib qo'yishadi. Qo'rqma, turmadagilar ogohlantirilgan. Hech kim senga qattiq gapirmaydi.
Mirsoli o'rgatilganidek haqiqiy mahbuslar kabi ikki qo'lini orqaga olgan ko'yi bosh eggancha soqchilarning oldiga tushdi.
* * *
Militsiya bo'limida ko'rganlari xamir uchidan patir ekaniga Mirsoli «SIZO» hovlisiga kelib tushgandan so'ng amin bo'ldi. Mashina to'xtaydigan yerda uch nafar soqchi qo'llarida qurol tutgan holda shay turishar, ularning biri ovcharka it ham yetaklab olgandi. Mirsoli mashinadan tushgani hamono it unga qarab vovillay boshladi. Soqchilar esa odatga ko'ra, Mirsolini charm tayoq ta'qibida ichkariga haydashmadi. Aksincha har bir buyruqni muloyim va xotirjam ohangda tilga ko'chirish bilan cheklanishdi. Ichkaridagi navbatchilik qismida ham hech kim Mirsoliga ola qaramadi. Turtkilab, kaltaklamadi. Qoida bo'yicha shoshilinch kiyimlarini paypaslagan bo'lishdi-yu, kameraga olib kirishdi. Prokuror aytganidek, uni bir kishilik kameraga qamashdi. Bu yer harqalay militsiya bo'limidagidan ancha shinam ekan. Panjarali deraza ostiga karavot qo'yilibdi. Karavotning oyoq uzatiladigan tarafiga oppoq choyshablar tashlanibdi.
Soqchilar eshikni tashqaridan yopgach, Mirsoli choyshabni yaxshilab yoydi-da, o'ziga o'rin to'shadi.
— Bu yer odam yashasa bo'ladigan ekan-ku, — dedi ovoz chiqarib. — Suvaraklar ham ko'rinmayapti. Sassiq hid ham yo'qqa o'xshaydi. Buyog'i nima bo'larkan? Timofey o'g'riboshi deganlari qanday odam ekan? Prokuror uni sovuqqon degandi. Odamgarchiligi bordir, axir!?. Yo unaqamasmikan? Qanday til topishar ekanman-u, qay yo'l bilan uni gapirtirarkanman? Xudo biladi. Ha, mayli, dam olay-chi, bir gap bo'lar! Qamoqlarigayam, o'g'riboshilarigayam tupurdim! Shunaqa deyman-u, cho'zib nima qildim? Hozir o'sha ishini qoyillatsam nima bo'ladi? Bu to'rt devori ichida qachongacha o'tiraman?..
Shunday deb Mirsoli eshikka yaqin bordi-da, bor ovozda baqirdi:
— Soqchi! Eshikni och!
Eshikdan uzoqlashib ulgurmay, soqchi eshikni ochib ichkariga mo'raladi.
— Nima gap?
— Mening prokurorimni chaqirib bermaysizmi?
— Qaysi prokuror?
— Navbatchilik qismidagilardan so'rasangiz, aytishadi. Ayting-ki, men ishni hoziroq boshlamoqchiman! Faqat tezroq, iltimos! Yangi g'oya paydo bo'ldi!
— Bo'pti, kut! Shovqin solma!
* * *
Oradan taxminan yarim soat, qirq daqiqa o'tib, xuddi o'sha podpolkovnik kameraga kirdi. Uning kayfi chog' edi. Kiriboq karavotning bir chetiga o'tirdi-da, Mirsoliga hazillashdi.
— Ha, «Krutoy janoblari», biz faqirlarni yo'qlatibsiz? Tinchlikmi? Qanday xizmat ko'rsataylik?
— Ja unchalikmasdir, o'rtoq nachaylik, — dedi Mirsoli biroz xijolat tortib. — Odamni bunaqa noqulay ahvolga solib qo'ymang-da endi!
— Yo'g'-e, — dedi podpolkovnik picha jiddiylashgan bo'lib. — Xijolat bo'ldilarmi? Negadir ishongim kelmaydi.
— Koroche, men hoziroq ishni boshlasam devdim, — maqsadga ko'chdi Mirsoli. — Qancha tez tugatsam, shuncha tez chiqaman-ku manavi yerlardan! To'g'rimi?
— To'g'ri, — dedi podpolkovnik. — Faqat… Shoshilmayapsanmikan? Bugun tiniqib uxlasang, qiladigan ishlaringni kallangda pishitsang, qanday bo'larkin?
— Allaqachon pishitib bo'lganman. Boshlasam, yomon bo'lmasdi.
— Shunaqami? Xo'sh, ishni nimadan boshlamoqchisan?
— Meni o'sha Timofeyga yaqinroq aristonlarning kamerasiga olib kirishsa, ular orqali o'g'riboshiga yaqinlashishim mumkinday tuyulyapti. Har holda ahmoqmasdir meni darrov yoniga chaqirib? Yo adashyapmanmi?
— Yo'q, — Mirsoliga qattiqroq tikilib javob qildi podpolkovnik. — Kallang endi ishlay boshlabdi. Juda to'g'ri o'ylabsan. Timofey ja ehtiyotkor odam. Uncha-muncha aristonni kamerasiga chaqiravermaydi. U manaman degan boyvachcha bo'lsayam, oldin surishtiradi, o'rganadi. Xo'p, bugun seni bir kameraga olib kirishadi. O'sha yerda o'g'riboshining hamtovoqlaridan biri bilan tanishasan. Ismini eslab qol. Jora. Laqabi «kallakesar».
— Odam so'yganmi?
— Bunchalik qo'pol gaplarni gapirma-da, — sovuq kulimsirab daricha tomonga bosh burdi podpolkovnik. — Bo'ynida bir nechta qotillik jinoyati osilib turibdi. Umuman, juda sovuqqon va jiddiy ariston. Fe'li o'ta og'ir. Sal narsaga tutoqib ketaveradi. U bilan til topishishning o'zi bo'lmaydi. Uqdingmi?
— Uqdim.
— Uddalaysanmi?
— Uddalayman.
— Mayli, omadingni bersin!
Podpolkovnik chiqib ketdi. Mirsoli esa xayolan, ruhan yangi uchrashuvga tayyorgarlik ko'ra boshladi.
* * *
Taxminan ellik daqiqa o'tgach, kamera eshigi qaytadan ochilib, ostonada tanish soqchi hozir bo'ldi.
— Qo'llaringni orqaga qilib, yo'lakka chiq, — buyurdi u Mirsoliga. — Endi devorga o'giril! Juda yaxshi. Qani, oldinga yur!..
Militsiya bo'limiga ilk bor tushgandan beri Mirsoli bu taxlit buyruqlarni deyarli yod olgan, jahli ham chiqmay qo'ygandi. Itoat bilan oldinga qarab yurdi. Chamasi o'ntacha kameradan o'tgach, soqchining qayta buyrug'i jarangladi:
— To'xta, devorga o'giril!
Soqchi o'ngdagi kamera eshigini ochdi-da, buyurdi:
— Ichkariga kir!
Kamerada uch ariston bor edi. Mirsoli o'rtadagisini darrov tanidi. Podpolkovnik ta'riflaganidek qoracha, keng yelkali, bilaklari ignali yozuvlarga to'laligi uchun ham tanidi. Qolganlarining bo'yi undan pastroq, ikki chetda qisinibroq turishidan «kallakesar»ga tobeligi ko'rinib turardi.
— O', kimni olib kirishdi kameramizga, — deya birinchi bo'lib «kallakesar» unga peshvoz chiqdi. Xojasiga yoqish uchunmi, qolganlari ham beo'xshov kulib oldinga yurishdi. — Vey, bilasanlarmi bu kim?
Yugurdak mahbuslar «kallakesar»ga atayin savol nazari bilan baqraygancha boqishdi.
— Bu «Krutoy»ning o'zginasi, — davom etdi «kallakesar» ikki qo'lini yonboshiga yoyib. — O'sha maraz mentning hayotiga shu bola nuqta qo'ygan. Ammo… Negadir yoshga o'xshayapsan, uka! Nahotki, shu yoshda polkovnikday kattakonlarni o'ldira oladigan kuchga ega bo'lsang? Xo'sh, nima deysan?
— Men qilgan ishim haqida pul bergan odamga hisob berib bo'lganman, — xotirjam javob qaytardi Mirsoli. — Endi sizga hisob berishim shart bo'lmasa kerak.
— To'g'ri,
Mirsoli indamay yelka qisdi.
— Sen tanishishing zarur bo'lgan odamning ismi Timofey, — dedi podpolkovnik. — Yoshi oltmishdan oshgan. Laqabi «Bolshoy». Nega bunaqa desang, ja gavdali, beso'naqay maraz. Qarib qolgan bo'lsayam, kuchi ko'p yaramasning. Shuning uchun muomala qilganda ehtiyot bo'lgin. Umuman, senam chakkimassan-u, ehtiyot shart aytib qo'yapman-da! Nega bo'shashasan, yigit? Qo'rqyapsanmi?
Mirsoli uning so'nggi savoli yoqinqiramay, birdan qovog'ini uydi-yu, yer chizgan holatda to'ng'illadi:
— Men faqat xudodan qo'rqaman!
— Juda yaxshi. Unda Xudo senga yor bo'lsin! Aytib qo'yay, bizga uni to'liq tutib bermaguncha, turmadan chiqmaysan. O'ylab ish qil, har kimning gapiga ishonib, g'o'rlik qilib qo'yma! Shu ishingga qarab o'zingning taqdiring ham hal bo'ladi. Yoshlik qilib birovlarning nog'orasiga o'ynab qo'ymagin!
— Men tayyorman, — dedi Mirsoli tezroq kameradan ochiq havoga chiqish ishtiyoqida yonib. — Hamma gapingizni tushundim. Siz aytganday ish tutaman!
— Juda soz! Qani, yo'lga unda! Akalaring seni olib borib qo'yishadi. Qo'rqma, turmadagilar ogohlantirilgan. Hech kim senga qattiq gapirmaydi.
Mirsoli o'rgatilganidek haqiqiy mahbuslar kabi ikki qo'lini orqaga olgan ko'yi bosh eggancha soqchilarning oldiga tushdi.
* * *
Militsiya bo'limida ko'rganlari xamir uchidan patir ekaniga Mirsoli «SIZO» hovlisiga kelib tushgandan so'ng amin bo'ldi. Mashina to'xtaydigan yerda uch nafar soqchi qo'llarida qurol tutgan holda shay turishar, ularning biri ovcharka it ham yetaklab olgandi. Mirsoli mashinadan tushgani hamono it unga qarab vovillay boshladi. Soqchilar esa odatga ko'ra, Mirsolini charm tayoq ta'qibida ichkariga haydashmadi. Aksincha har bir buyruqni muloyim va xotirjam ohangda tilga ko'chirish bilan cheklanishdi. Ichkaridagi navbatchilik qismida ham hech kim Mirsoliga ola qaramadi. Turtkilab, kaltaklamadi. Qoida bo'yicha shoshilinch kiyimlarini paypaslagan bo'lishdi-yu, kameraga olib kirishdi. Prokuror aytganidek, uni bir kishilik kameraga qamashdi. Bu yer harqalay militsiya bo'limidagidan ancha shinam ekan. Panjarali deraza ostiga karavot qo'yilibdi. Karavotning oyoq uzatiladigan tarafiga oppoq choyshablar tashlanibdi.
Soqchilar eshikni tashqaridan yopgach, Mirsoli choyshabni yaxshilab yoydi-da, o'ziga o'rin to'shadi.
— Bu yer odam yashasa bo'ladigan ekan-ku, — dedi ovoz chiqarib. — Suvaraklar ham ko'rinmayapti. Sassiq hid ham yo'qqa o'xshaydi. Buyog'i nima bo'larkan? Timofey o'g'riboshi deganlari qanday odam ekan? Prokuror uni sovuqqon degandi. Odamgarchiligi bordir, axir!?. Yo unaqamasmikan? Qanday til topishar ekanman-u, qay yo'l bilan uni gapirtirarkanman? Xudo biladi. Ha, mayli, dam olay-chi, bir gap bo'lar! Qamoqlarigayam, o'g'riboshilarigayam tupurdim! Shunaqa deyman-u, cho'zib nima qildim? Hozir o'sha ishini qoyillatsam nima bo'ladi? Bu to'rt devori ichida qachongacha o'tiraman?..
Shunday deb Mirsoli eshikka yaqin bordi-da, bor ovozda baqirdi:
— Soqchi! Eshikni och!
Eshikdan uzoqlashib ulgurmay, soqchi eshikni ochib ichkariga mo'raladi.
— Nima gap?
— Mening prokurorimni chaqirib bermaysizmi?
— Qaysi prokuror?
— Navbatchilik qismidagilardan so'rasangiz, aytishadi. Ayting-ki, men ishni hoziroq boshlamoqchiman! Faqat tezroq, iltimos! Yangi g'oya paydo bo'ldi!
— Bo'pti, kut! Shovqin solma!
* * *
Oradan taxminan yarim soat, qirq daqiqa o'tib, xuddi o'sha podpolkovnik kameraga kirdi. Uning kayfi chog' edi. Kiriboq karavotning bir chetiga o'tirdi-da, Mirsoliga hazillashdi.
— Ha, «Krutoy janoblari», biz faqirlarni yo'qlatibsiz? Tinchlikmi? Qanday xizmat ko'rsataylik?
— Ja unchalikmasdir, o'rtoq nachaylik, — dedi Mirsoli biroz xijolat tortib. — Odamni bunaqa noqulay ahvolga solib qo'ymang-da endi!
— Yo'g'-e, — dedi podpolkovnik picha jiddiylashgan bo'lib. — Xijolat bo'ldilarmi? Negadir ishongim kelmaydi.
— Koroche, men hoziroq ishni boshlasam devdim, — maqsadga ko'chdi Mirsoli. — Qancha tez tugatsam, shuncha tez chiqaman-ku manavi yerlardan! To'g'rimi?
— To'g'ri, — dedi podpolkovnik. — Faqat… Shoshilmayapsanmikan? Bugun tiniqib uxlasang, qiladigan ishlaringni kallangda pishitsang, qanday bo'larkin?
— Allaqachon pishitib bo'lganman. Boshlasam, yomon bo'lmasdi.
— Shunaqami? Xo'sh, ishni nimadan boshlamoqchisan?
— Meni o'sha Timofeyga yaqinroq aristonlarning kamerasiga olib kirishsa, ular orqali o'g'riboshiga yaqinlashishim mumkinday tuyulyapti. Har holda ahmoqmasdir meni darrov yoniga chaqirib? Yo adashyapmanmi?
— Yo'q, — Mirsoliga qattiqroq tikilib javob qildi podpolkovnik. — Kallang endi ishlay boshlabdi. Juda to'g'ri o'ylabsan. Timofey ja ehtiyotkor odam. Uncha-muncha aristonni kamerasiga chaqiravermaydi. U manaman degan boyvachcha bo'lsayam, oldin surishtiradi, o'rganadi. Xo'p, bugun seni bir kameraga olib kirishadi. O'sha yerda o'g'riboshining hamtovoqlaridan biri bilan tanishasan. Ismini eslab qol. Jora. Laqabi «kallakesar».
— Odam so'yganmi?
— Bunchalik qo'pol gaplarni gapirma-da, — sovuq kulimsirab daricha tomonga bosh burdi podpolkovnik. — Bo'ynida bir nechta qotillik jinoyati osilib turibdi. Umuman, juda sovuqqon va jiddiy ariston. Fe'li o'ta og'ir. Sal narsaga tutoqib ketaveradi. U bilan til topishishning o'zi bo'lmaydi. Uqdingmi?
— Uqdim.
— Uddalaysanmi?
— Uddalayman.
— Mayli, omadingni bersin!
Podpolkovnik chiqib ketdi. Mirsoli esa xayolan, ruhan yangi uchrashuvga tayyorgarlik ko'ra boshladi.
* * *
Taxminan ellik daqiqa o'tgach, kamera eshigi qaytadan ochilib, ostonada tanish soqchi hozir bo'ldi.
— Qo'llaringni orqaga qilib, yo'lakka chiq, — buyurdi u Mirsoliga. — Endi devorga o'giril! Juda yaxshi. Qani, oldinga yur!..
Militsiya bo'limiga ilk bor tushgandan beri Mirsoli bu taxlit buyruqlarni deyarli yod olgan, jahli ham chiqmay qo'ygandi. Itoat bilan oldinga qarab yurdi. Chamasi o'ntacha kameradan o'tgach, soqchining qayta buyrug'i jarangladi:
— To'xta, devorga o'giril!
Soqchi o'ngdagi kamera eshigini ochdi-da, buyurdi:
— Ichkariga kir!
Kamerada uch ariston bor edi. Mirsoli o'rtadagisini darrov tanidi. Podpolkovnik ta'riflaganidek qoracha, keng yelkali, bilaklari ignali yozuvlarga to'laligi uchun ham tanidi. Qolganlarining bo'yi undan pastroq, ikki chetda qisinibroq turishidan «kallakesar»ga tobeligi ko'rinib turardi.
— O', kimni olib kirishdi kameramizga, — deya birinchi bo'lib «kallakesar» unga peshvoz chiqdi. Xojasiga yoqish uchunmi, qolganlari ham beo'xshov kulib oldinga yurishdi. — Vey, bilasanlarmi bu kim?
Yugurdak mahbuslar «kallakesar»ga atayin savol nazari bilan baqraygancha boqishdi.
— Bu «Krutoy»ning o'zginasi, — davom etdi «kallakesar» ikki qo'lini yonboshiga yoyib. — O'sha maraz mentning hayotiga shu bola nuqta qo'ygan. Ammo… Negadir yoshga o'xshayapsan, uka! Nahotki, shu yoshda polkovnikday kattakonlarni o'ldira oladigan kuchga ega bo'lsang? Xo'sh, nima deysan?
— Men qilgan ishim haqida pul bergan odamga hisob berib bo'lganman, — xotirjam javob qaytardi Mirsoli. — Endi sizga hisob berishim shart bo'lmasa kerak.
— To'g'ri,