Tasodifiy hikoya: Tuhmat
Bu bir hikoya . Balki kimlarningdir hayottarziga ohshab ketar. Umid kolejni tamomlab oli oquv yurtig...davomi

toshning o'rtasiga o'yib joylashtirardim. Qabridan har kuni xabar olib, gullar o'stiradigan odamni yollardim. Enamning haqi yo'qmi shunday hurmatga? Albatta haqi bor. Bu mening burchim…
Yaramas, anavi podpolkovnikning oraga suqilgani sira yoqmayapti-da! Qaerdan xitlana qoldi, xudo biladi. Pulning yarmisini talab qilyapti. Bulardan qochib qutulib ham bo'lmaydi. Darrov qo'llaringni kishanlab turmaga tiqadi ablahlar. Mayli, oldin ishni bitiray-chi, bir gap bo'lar. Pullarning yarmini olsa, meni qo'llab yurarmish-ku! Ko'ramiz-da qanday qo'llashini!.. Qiziq, qanaqadir hamkorlikka sha'ma qildi. Qanday ish ekan o'zi? Sotqinlikmikan? Agar shunday bo'lsa, bo'ynimga pichoq tirasayam rozi bo'lmasdim. Sotqinlik qilib pul topgandan o'lib ketgan yaxshi…
Shunday xayollar iskanjasida o'tirganda, tashqari eshik bezovta taqilladi. Mirsoli darrov sergak tortib yugurgancha yo'lakka chiqdi va eshikni ochdi. Misha ekan. U har ehtimolga qarshi pod'yezdga o'g'rincha qarab oldi-da, ichkariga o'zini urdi.
— Tez otlan, ishni boshlaysan, — dedi u pichirlab. — Bugun «mijoz» elektr tashkilotiga borarkan. Ikki soatdan keyin o'sha yerda bo'ladi. Biz u kelib to'xtaydigan yerga ro'para binodagi tom ostini tayyorlab qo'ydik. Qurol ham o'sha yerda. Imi-jimda ishni bitirasan-u, quyon bo'lasan. Kvartiraga o'z oyog'ing bilan yetvolasan. Qoidasi shunaqa. Mentlarning qo'liga tushsang, sen bizni tanimaysan, biz seni.
— Vaqt ham kechga qarab ketyapti-ku, — dedi Mirsoli. — Adashmasam, soat kechki uchga yaqinlashyapti. Ulgurarmikanmiz?
— Vaqt bilan ishing bo'lmasin! «Bolshoy» hisobotimni kutib o'tiradi uyoqda. Bo'lsang-chi!

* * *
Killer joylashadigan manzil yo kimsasiz boshi berk ko'cha, yoki xuddi mana shunga o'xshash turli yoqimsiz hidlar taralib turuvchi tom osti bo'lib chiqadi. Buni Mirsoli ilk ish boshlagan kunlardayoq anglab yetgan. Vintovkani ham ish joyiga tashlab ketishadi. Ko'chada kimningdir hayotiga nuqta qo'yish zarurati tug'ilsa, qurolni killerning qo'liga, allambalo qutilarga solgan holda tutqazishsa kerak. Mana, bugun ham o'sha ilk kundagi manzara takrorlanmoqda. Mirsoli shoshilmasdan qo'liga bir marta ishlatiladigan qo'lqop kiydi. Bu ish qurolda barmoq izlari qolmasligi uchun amalga oshiriladi. Qo'lqop kiyilgach, vintovkani obdon yig'ib, durbin orqali «ob'yekt» paydo bo'luvchi joyni ko'zdan kechirdi. Nishonga olish uchun juda qulay yer tanlashibdi. Demak, halizamon u umrida qilib ko'rmagan, yetti uxlab tushida ko'rmagan ishga qo'l uradi. Odam o'ldiradi. Bir marta tepkini bossa-bas, jabrdiyda shu zahoti yerga qulaydi. U esa hech narsa bo'lmagandek, vintovkani yerga qo'yadi-yu, juftakni rostlaydi. O'tgan gal ham shunday qilishi lozim edi. Afsuski, so'nggi lahzalarda aynidi. O'q uzmaslikka qaror qildi. Chunki otib o'ldirishi shart bo'lgan odam o'zi non-tuzini totgan ayol edi. Mirsoli qancha o'zini zo'rlamasin, qalbi yo'l bermadi. Xudoga aytgani bor ekan. Buyurtmachilar g'azabidan qutulib qoldi. Aksincha ularning adabini berdi. Bugun bo'lsa, harqalay o'sha sahna qaytarilmaydi. Sababi, bu kimsani umrida ko'rmagan, u Mirsoliga hech kim emas. O'g'riboshiga o'xshagan zo'ravonlardan biri. Demak, ishni bitiradi-yu, ortga qaytadi…
Qiziq, odamzod tanasiga o'q tegsa, qay ahvolga tusharkin? Joni qattiq og'risa kerak?!. O'zi-chi? O'zi ne ko'yga tushadi? Axir, qondan qo'rqardi-ku! Tasodifan qonga ko'zi tushsa, hushidan ketib qolmasmikan? Yo'q, unday bo'lmaydi. Hammasi yaxshi bo'ladi…
Oradan bir soatcha vaqt o'tgach, Mirsoli yana vintovka durbinidan boqdi. Ne ko'z bilan ko'rsinki, jabrdiyda o'tirgan, Misha ta'riflagan mashina pastqam bino qarshisiga kelib to'xtadi. Mirsoli shosha-pisha tepkiga barmog'ini qo'ydi. Hash-pash deguncha mashinadan ikki nafar barzangi tushdi. Ulardan biri epchillik bilan borib mashinaning narigi eshigini ochdi. Nihoyat baland bo'yli, kalbosh, taxminan qirq-qirq beshlar atrofidagi bashang kiyingan erkak pastga tushdi. Mirsoli xuddi shu erkakni o'ldirishi lozim edi.
Erkak xuddi shu tomonga yuzlangancha yonidagilarga nimalarnidir uqtira boshladi. Xuddi shu pallada Mirsoli erkakning boshini mo'ljalga oldi-da, tepkini bosdi…

* * *

Bu Mirsoli uchun dahshatdan-da qo'rqinchliroq manzara edi. Ishni bajarishga bajardi-yu, yuragi muzlab ketdi. Peshonasini muzdek ter bosgan ko'yi go'yo karaxt kimsa kabi arang yo'lga chiqib taksi to'xtata oldi. Erkak yiqilgan joyda baqir-chaqirlar kuchaygani ham, «Tez yordam» mashinasi sirenasining shovqini ham qulog'iga kirmadi. Shunday holatda bir amallab kvartiraga keldi va yechinishni ham unutib karavotga o'zini tashladi.
«Men vahshiy mahluqdanam jirkanchliroqman, — o'ylardi Mirsoli yotgan yerida. — Mana shu qo'llarim bilan odam o'ldirdim. Bir begunohning umriga zomin bo'ldim. Otam, enam nafratlanib yashagan ishga qo'l urdim. Ularning ruhini chirqillatdim. Nahotki, dunyo shunchalar tor bo'lsa? Marazlik qildim-ku!.. To'xta, nega bunday deyapman? O'zim emasmidim yaqin-yaqinlarda zo'rlarning zo'riga aylanishni orzulagan? Men emasmidim hamma mendan qo'rqishini xohlagan? Nima uchun endi afsuslanyapman? Zo'r bo'lish uchun faqat shu ko'chaga kirish kerak. Busiz hech qachon zo'rlar zo'riga aylanib qolmaydi odam. Ana, agar o'g'riboshi rostdanam mard bo'lsa, so'zida turib boyligini menga vasiyat qiladi. Ko'ribsizki, men bir zumda badavlat odamga aylanaman. Kimsan Mirsoli yoki «Sasha Krutoy» bo'lib, zo'rlar dasturxoniga tortinmay, ikkilanmay qo'l cho'za oladigan darajaga yetaman. Buning nimasi yomon? Agar zo'rroq, kuchliroq bo'lmasam, o'sha poezd yo'li yonida Sodiq bachchag'ar hamtovoqlari bilan birga meni o'ldirib yuborardi. Shunday ekan, afsuslanishga haqim yo'q. Oldinga, faqat oldinga qadam bosaverishim zarur…»
«Bolshoy» so'zida turdi. Shomga yaqin kvartiraga Misha kirib keldi.
— Barakalla, «Krutoy», — deya Mirsolining yelkasiga qoqdi Misha. — Ishni juda qoyillatibsan. Og'amiz ham azbaroyi quvonganidan bugunoq seni xursand qilishimni buyurdi. Ajoyib odam-da og'amiz! Hech qachon va'dasidan qaytmaydi.
— Xo'sh, qanday xursand qilarkansan? — so'radi Mirsoli atayin. — Xursand bo'lishga arziydimi o'zi?
Misha sezilar-sezilmas ensasini qotirib qo'ydi-da, kissasidan kalit va qandaydir to'rtburchak buyumni chiqarib Mirsoliga uzatdi.
— Bu o'g'riboshining senga bergan va'dasi, — dedi Misha. — Manavisi bank kartochkasi. Kartochkada yacheyka kodi va raqami bor. Kalit bilan o'sha raqamdagi qutini ochasan. Tabriklayman, mergan! Sen kimsan «Bolshoy»ning ishonchiga kirding. Endi oshig'ing olchi bo'ladi!..
Mirsoli buyumlarni qo'liga olib ulgurmay, Mishaning telefoni jiringlay boshladi.
— Ana, topshirdimmi-yo'qmi, tekshirib ko'rishmoqchi, — dedi Misha telefonni qulog'iga tutarkan. — Cho'ntakka ur bularni, boyvachcha! Alyo! Ha, men! Nima? Q-qachon? Q-qanday qilib? Nega?..
Misha shu so'zlarni tiliga ko'chirdi-yu, bo'shashgancha divanga o'tirib qoldi. Mirsoli uning rangi paxtadek oqarib ketganini ko'rdi.
— Tinchlikmi? — Mishaning yoniga o'tirib bezovta ohangda so'radi Mirsoli. — Nima bo'ldi? Gapirsang-chi! Nega ranging oqarib ketdi? Gapir!
Misha iloji boricha