Tasodifiy hikoya: Кайнисингил 1
Мажбур болди...davomi

Yo belangimisan? Borib turg'azib qo'yaymi?
— Kuching yetarmikan? Qani, kel, turg'az, tirrancha! Kelmaysanmi?
Mirsoli hech qachon yotgan odamni kaltaklashga o'rganmagandi. Tepasiga yaqin bordi-da, qo'llarini musht qildi.
— Uchgacha sanayman. Turmasang, qasamimni buzishga majburman!
— Nima? Hali sen menga buyruq berasanmi? Sen-a?
Mahbus jonholatda o'rnidan turdi-da, Mirsolining yoqasiga qo'l yubordi. Biroq ulgurmadi. Birinchi kalla zarbasidan qalqib karavotga o'tirib qoldi. Shu zahoti burnidan qon keta boshladi.
— Xo'sh, erkakka o'xshab turasanmi o'rningdan-yo'qmi? — xezlanib so'z qotdi Mirsoli. — Seni ogohlantirdim-ku, turmasang, qasamimni buzishga majbur bo'laman!
Mahbus burnini ikki kafti bilan changallagancha o'rnidan turdi. Zarba kuchliligidanmi, u Mirsoliga tan berib bo'lgandi. Shuning uchun yerga engashgan ko'yi to'ng'illadi.
— Baribir qo'l qo'ymayman qog'ozga! Ovora bo'lasan! O'sha melisalaring yuguraversin!..
Keyingi zarbalar ketma-ket mahbusning bo'yni va yelkadan pastrog'iga yo'llandi. «Ubiysa» chalqancha yiqilib, yotgan yerida tipirchilay boshladi.
— Xo'sh, davom etaymi? — so'radi Mirsoli uning tepasiga yaqinlashib. — Ishon, keyingilari narigi dunyoga jo'natishi aniq. Nahotki yashaging kelmayotgan bo'lsang?
Mahbus bu gaplarni eshitgani hamono, ikki qo'lini baland ko'tarib, rozilik belgisini berdi. Mirsoli darhol qo'lidagi qog'oz va ruchkani unga tutqazdi.
— Bo'l tez, — shivirladi u mahbusga alam aralash tikilib. — Sen bilan pachakalashishga vaqtim yo'q.
Mahbus mulla mingan eshakdek yuvosh tortib, o'tirgan holda bayonnomaga imzo qo'ydi va qayta Mirsoliga tutqazdi.
— Bu boshqa gap, — dedi Mirsoli. — Bo'larkan-ku, erkak! «Ubiysa»ymish-a tag'in! Ha, boyagi gapingga javobni eshit. «Topor»ingni albatta o'zim qidirib topaman. Natijasini senam albatta eshitasan. Eslab qol, men «Sasha Krutoy»man. Bu nom bir umr esingdan chiqmasin! «Bolshoy»ning xunini to'laydi o'sha «Topor»ing!
Mirsoli so'nggi bor mahbusga qarab oldi-da, borib kamera eshigini mushtladi.
* * *

Podpolkovnik kutib turgan ekanmi, kameraga kirgach, zum o'tmay yetib keldi.
— Barakalla, mergan, — dedi u Mirsolining yelkasiga qoqib. — Boplabsan! Qani qog'oz?
— Mana, oling qog'ozingizni, — deya qo'lidagilarni podpolkovnikka tutqazdi Mirsoli. — Ochig'i, o'sha marazni do'pposlaganimdan sira afsuslanmadim.
— Nega? — unga hayrat aralash boqdi podpolkovnik. — Tinchlikmi?
— Ifloslardanakan. Kirganimdan qo'rqitishni boshladimi-ey, qayoqdagi gaplarni gapiradimi-ey! Karoche, asabimni egovlab tashladi.
— Sen tengi yo'q mutaxassissan, — dedi podpolkovnik Mirsoliga havas bilan tikilib. — Biror terma jamoaga biriktirib qo'yaymi? Dunyo kezarding…
— Kerakmas, — dedi Mirsoli podpolkovnikning so'zini kesib. — Yaxshisi, menga bir masalada yordam bervorsangiz, xursand bo'lardim.
— Xo'sh, qanaqa masala? Gapiraver, uka! Sen bilan aka-ukadek bo'p qoldik. Gapir!
— Birinchisi… Menga haydovchilik guvohnomasi juda zarur. O'qiy desam ko'p vaqt ketib qoladi. Ishonsangiz, sizning yordamingiz bilan yangi «Jip» sotvolib, qishlog'imga bormoqchiydim.
— Bu yerdan «Jip»da ketib bo'lmaydi-ku! Uzoq-ku!
— Biz taraflardayam kanallaringiz boridi shekilli adashmasam! Toshkentda masalan…
— Toshkentda og'aynilar yo'q emas. «Jip» kerak desang, qo'ng'iroq qip qo'yaman, borishingga hujjat-pujjatiminan taxt qip qo'yishadi.
— Guvohnoma-chi?
— Uni shu yerning o'zida to'g'rilaymiz. Ikki soatda taxt bo'ladi, mergan! Qayg'urma! Shu xolosmi ishing?
— Yo'q, — dedi Mirsoli yer chizib. — Yana bir iltimosim bor.
— Ayt, uka, ayt!
— Bitta ishlatilmagan vintovka kerak.
— O', bu juda jiddiy masala.
— Nima, iloji yo'qmi topishning?
— Sen uchun topamiz, — birpas o'ylanib turgach, podpolkovnik qayta jonlandi. — Faqat soqqasini berish kerak. Har holda qurol. Juda qaltis ish bu.
— Soqqasini o'zim beraman. Qurolni… Qaytib kelganimdan keyin to'g'rilab bersangizam bo'ladi.
— Nima, tag'in birovning payiga tushdingmi?
— Yo'q, — dedi Mirsoli «ubiysa» aytgan gaplarni tiliga ko'chirishni istamay. — Aytgandim-ku, o'zimning ishim bilan shug'ullansam buyog'iga… Harqalay, bir umr turmada mushtlashib kun o'tkazmayman-ku!
— Yaxshi, — dedi podpolkovnik. — Buyog'iga sen bilan biz hamkorlarmiz. Nimaiki ish qilsak, maslahat bilan qilaylik. Faqat hamsha tilingga ehtiyot bo'l!.. Xullas, yurtingga borishing bilan men bergan odamga uchraysan. Mashina hujjatlari bilan birga seni kutadi. Guvohnomani indinga qoyillatamiz. Faqat menga suratingni, pasportingni berib qo'yasan!..
Podpolkovnik bu safar Mirsoli bilan quchoq ochib xayrlashdi. Chiqib ketayotganda ham Mirsoli uni zimdan kuzatdi.
Podpolkovnik mamnun edi.

* * *
Cho'ntak qappaysa, tanish-bilishlar bo'lsa, ish bitirish chikora ekan. Mirsoli Toshkentga uchib kelib, juda qisqa fursatda yarqiragan «Jip» ruliga o'tirgach, bunga yana bir karra amin bo'ldi. Kambag'allikda suyagi qotgan bo'z yigit xuddi yettinchi osmonda parvoz qilayotgandek suyunar, yuragi hapriqardi. Ayniqsa, boshqalar u tomonga havas aralash boqishganda, bir sevinchiga ming sevinch qo'shilar, yaqindagina mana shu qo'llari bilan odam o'ldirganini ham unutgandi.
«Men qilayotgan ishlarimdan sira afsus chekmayman, — deya o'ylardi qadrdon shaharga kirib kelayotganda mashina ruliga kaftlarini ura-ura. — Zo'r bo'laman dedimmi, bo'lyapman. Otam rahmatli «yolg'izning yori xudo», deb behuda gapirmaskan. Mana, ishlarim silliqchasiga bityapti. Tanishlar ham topila qoldi. Buning nimasi yomon? Zarina tashlab ketdi. Xo'sh, nima bo'pti? Bugun ko'radi boy qanaqa bo'lishini. Ichi yonsin, kuysin, alamidan yoqasini tishlasin…
U yashagan tumanga kiraverishda avtohalokat sodir bo'lgan shekilli, yo'lni to'sib qo'yishibdi. Allakimni talato'p odam o'rab olibdi. Aylana atrof melisalarga to'libdi. Mirsoli majburan mashnasini to'xtatdi-da, olomonga yaqin bordi. Bordi-yu, qandaydir tanish ovozni eshitib, hovliqqancha o'zini ichkariga urdi.
Bir qiz uv tortib yig'lar, engashib olganidan yerda kim yotganini ko'rib bo'lmasdi.
— Zarifa? — qizni orqadan turib ham tanib, Mirsoli qichqirdi. — Zarifa! N-nima bo'ldi?
Qiz boshini ko'tarib, narida Mirsoli turganini ko'rdi-yu, dast o'rnidan turib, odamlar safini yorib o'tib unga osilib oldi.
— Opam, akajon, o-opam!..
— Nima? Z-Zarina?.. Unga nima bo'ldi?..
Baxtga qarshi Mirsolini «Tez yordam»chilar, melisalar yerda yotgan odamning yaqiniga yo'latishmadi. Qiz esa javob o'rniga dod solar, telbalarcha Mirsolining kiyimlariga chang solardi.
Oradan bir muddat o'tib, Mirsoli barchasini anglab yetdi. Halokatga uchragan o'zi sevgan, alami kelganda so'kib-so'kib olgan, boyagina bevafodan olib bevafoga solgan Zarina edi.
Zarinaning o'ksib-o'ksib yig'layotgan singlisi… Shu qiz sal tinchlangach, yig'lay-yig'lay, Mirsolining qo'liga bir parcha qog'oz tutqazdi. Mirsoli shosha-pisha qog'ozni ochib o'qiy boshladi.
«Mirsoli aka, — deya boshlangandi maktub. — Men ablahman, pastkashman, qadringizga yetmadim, sizni otamning xohishiga almashdim. Ammo ishoning, Sodiqqa turmushga chiqmadim. Sizni kutdim. Kutaverdim. Ne qilayki, qaytmasligingizni,