Tasodifiy hikoya: sartarow hikoyasi
ertak...davomi

Mirsoli telefonini kissasiga soldi-da, Shavkatga yuzlandi.
— Do'st, yur men bilan, bir joyga o'tib kelamiz! Sen, Vadim, shu yerda bo'l, zaldan ko'z-quloq bo'lasan. Ketdik, Shavkat!..

* * *

Suv bo'yiga Mirsoli va Shavkat o'tirgan mashina yarim soatga qolmay yetib keldi. Podpolkovnik odatiga ko'ra ulardan oldinroq yetib kelib anhorga tikilgancha turgan ekan.
— Brat, unaqamas-da endi, — salom-alikdan so'ng norozi ohangda so'z qotdi Mirsoli. — Burnimizning ostida qayoqdagi tuman o'ralashib yursa-yu, biz qo'l qovushtirib o'tiraversak! Yo uyam sizning himoyangizdami?
— Sira undaymas, — dedi podpolkovnik yer chizib. — «Tuman»ni shaxsan «glavka»dagi kattakonlardan biri qo'llayapti. Uning kimligini senga ayta olmayman. Ishon, «Tuman» xuddi o'sha bilan birga katta tovoqdan ovqat yeydi. Men ularning tovog'iga qo'l cho'za olmayman, tushungin!
— Unda nima qilay? — dedi Mirsoli qo'l siltab. — Kazinoda mijoz kamayib ketgan. Shubhasiz, sizning ulushingizam kamayadi.
— Unday qilolmaysan, — deya Mirsoliga sovuq termildi podpolkovnik. — Men nechtalab gunohlaringga ko'z yumib kelyapman, buni bilasan. Hozirgacha o'nlab murdalar gardaningga osilgan. Unday qila ko'rma, «Krutoy»!
— U holda bir yo'lini topish kerak, brat! O'sha maraz mening sha'nimni haqorat qilayotganmish.
— O'zing yo'lini topasan. Faqat bilib qo'y, ish qilsang, ortingda iz qoldirma! Shunda seni himoya qilishim oson kechadi. Ammo… «Tuman»ni qo'llayotgan odam uncha-munchalardanmas. Istasa, meniyam bir yoqli qilvorishi mumkin.
— Yaxshi, tushundim, — Mirsoli gapni kalta qilib, ketishga chog'landi. — Bir gap bo'lsa, qo'ng'iroq qilaman.
— Bo'pti, omadingni bersin! Aytgancha, «Krutoy», eshitishimcha, giyohvand moddalar savdosiga aralashganmishsan. Rostmi?
— Nimaydi?
— Bu ishni yig'ishtir! Oxiri yaxshilik bilan tugamaydi. Kazino, do'kon, kafelarning o'ziyam yetib ortadi senga. Qaltis yo'ldan qoch! Buni men aytyapman!
— Uqdim. Bugunoq yig'ishtiramiz! Ko'rishguncha!
Mirsoli tez yurib borib mashinaga o'tirdi-da, haydovchining yelkasiga qoqdi.
— Qani, Jeka, o'sha «Tuman»ning kazinosiga hayda!
Mirsoli bilan birga ishlay boshlagandan beri Shavkatning xayoli joyida emasdi. Nimalarnidir so'ragisi, surishtirgisi kelardi-yu, qulay fursat topa olmasdi. Shu tobda o'ylaganlarini tiliga ko'chirishga ahd qildi.
— Do'st, kazinongda ketvorgan qizlar juda ko'p ekan-a? — so'radi u Mirsolining yelkasiga qo'l tashlab. — Qaysi biri seniki?
Mirsoli sinfdoshining kutilmagan savolini eshitib, ensasi qotsa-da, sir boy bermay zo'rma-zo'raki jilmaydi.
— Nima, menikiga gap otishdan qo'rqyapsanmi?
— Topding, — dedi Shavkat jonlanib. — Harqalay do'stmiz-ku! Bilmay senikiga teginib qo'ysam, yaxshimas, do'st.
— Menga qara, — Mirsoli ortga o'girildi-da, Shavkatning ko'zlariga sovuq boqdi. — Mening ishxonam — bu pirxonam. Bilasanmi buning nimaligini?
— Qo'ysang-chi, — bo'sh kelmadi Shavkat. — Pirxona deb tandirxonani aytishadi. Chunki u yerda non yopiladi. Sening kazinongda qimor o'ynaladi, ichkilik ichiladi. Nimasi pirxona?
— Iltimos, achchig'imni keltirma! — tishlarini g'ijirlatib so'z qotdi Mirsoli. — Bilib qo'y, agar o'sha yerda biror iflos ish qilganingni ko'rsam yo payqasam, mendan xafa bo'lib yurma! Unaqa ish qilsang… O'ldiraman seni! Sen bilan biz musofir yurtda yashaymiz, shuni unutma, nodon!
— Seni taniy olmayapman, — dedi Shavkat ilkis ruhi tushib. — Ilgari bunaqamasiyding-ku! Nima jin urdi seni?
— Men iloji boricha unaqangi ishlarni qilmaslikka urinaman. Shunday qilishim shart. Sen shu daqiqadan boshlab hech qachon menga yengiltak ayollar haqida gapirma!
— Bu buyruqmi?
— Ha, buyruq. Yoqmadimi?
— Y-yo'q, nega endi? — Shavkat yelka qisib yuzini ters burdi. — Biz bir qishloqimiz-da! Unaqangi gaplarga aqlimiz yetmaydi…
Mirsoli do'stining ranjiganini darrov sezdi. Ammo tilini tiydi. Shunday yo'l tutsa, Shavkat yanada dilgirroq bo'lishiga, kelgusida aql bilan ish ko'ra boshlashiga ishondi.

* * *

Mashina hashamatli, aylanasiga rang-barang chiroqlar yoqib tashlangan bino ro'parasiga kelib to'xtadi. Bu «Tuman»ning bosh ofisi, aniqrog'i, bosh kazinosi edi. Qolgan shohobchalarda yig'ilgan pullarni ham maxsus odamlar shu yerga keltirib, umumiy g'aznaga tashlashardi.
Mirsoli mashinadan tushishga shoshilmay, binoni obdon ko'zdan kechirdi. Haqiqatan, har qadamda yelkasiga avtomat ilgan barzangilarni qo'yib tashlashibdi. Ularning har biri tevarakka sergak boqishar, hech bir sharpani ko'zdan qochirishmasdi.
— Sen mashinada o'tirib tur, — dedi Shavkatga Mirsoli. — Men bir o'zim kirib chiqaman.
— E, yo'-o'q, — deya mashina orqa eshigini ochdi Shavkat. — Bunisiga kelishmaganmiz. Seni yolg'iz kiritmayman u yerga. Ursangam, so'ksangam, baribir menga, sening yoningda bo'laman.
— Rahmat senga, do'st, — Shavkatning yelkasiga qo'lini qo'yib jilmaydi Mirsoli. — Mendan xafa bo'ldingmi deb qo'rqqandim.
— Be, xafa bo'lib qaergayam boraman. Seni bilmasamakan, boshqa gapiydi. Qani, boshla, do'st! Ko'raylik-chi o'sha «Tuman» deganlarini!
— To'pponchangni tayyor qilib qo'y, — tayinladi Mirsoli. — Har xil gap bo'lishi mumkin. Bizning ish shunaqa qaltis. Ko'nikasan-da endi!..
Kutilganidek, binoga yaqin bormay, uch barzangi yugurib kelib ularning yo'liga ko'ndalang bo'ldi.
— Kimsizlar? — so'radi ulardan biri. — Nega keldingiz?
— Men Krutoyman, — o'zini tanishtirdi Mirsoli qovoq uyib. — «Tuman» kerak bizga. Yo'ldan qoch, yigitcha!
Barzangilar uning nomini eshitgandayoq ancha bo'shashishdi. Indamay yo'l bo'shatishdi.
Mirsoli Shavkatni ergashtirgancha ichkariga kirdi. Kazino mijozlarga liq to'la edi. Yo'l-yo'lakay, stollar qarshisida o'tirganlardan ko'pchiligini tanidi. Ular doimiy ravishda Mirsolining klubiga qatnaydigan boyvachchalar edi. Ko'rsa-da, ichdan zil ketsa-da, miq etmadi. Qo'riqchilar ortidan borib ikkinchi qavatga ko'tarildi. Yuqori qavatda holat butkul boshqacha edi. Atrofni sukunat qoplagan, allakimlarning ahyon-ahyonda allakimlarning shivir-shivirigina quloqqa chalinardi. Qo'riqchilar eshiklardan birini ko'rsatishdi.
— Boss shu xonada o'tiradi, — deyishdi baravariga. — Marhamat, kiravering!..
Xonada «Tuman» yolg'iz emasdi. Yonida ozg'in, o'rta bo'yli, nigohlari burgutniki kabi o'tkir, g'azabnok, o'ttiz besh yosh atrofidagi yigit oyoqlarini chalishtirgancha o'tirardi.
«Tuman»ning o'zi esa gavdali, keng yelkali, soqol qo'ygan, taxminan qirq yoshli jiddiy, sovuqqon erkak edi. Eshik ochilib, ichkariga Mirsoli va Shavkat kirib kelganini ko'rdi-yu, dast o'rnidan turdi. Yonidagi yigit ham istamaygina o'rnidan qo'zg'aldi.
— Ha-a, senmiding hali Krutoy? — birinchi bo'lib savol tashladi «Tuman» yonidagiga ko'z qirini tashlab. — Xo'sh, nega kelding? Seni chaqirtirmagandim shekilli?
Mirsoli javob berishga shoshilmay, unga zimdan tikilib qaradi. Boshdan-oyoq kuzatib olgach, yana bir qadam oldinga tashladi.
— Sening chaqirig'ingga muhtojligim yo'q, — dedi ikki qo'lini jinsi shimi kissalariga solgan ko'yi. — Kim bo'libsanki, meni chaqirtirasan?
— O'v, tirrancha, — dedi «Tuman» Mirsoliga yaqin kelib. — Hozir qaerda turganingni unutib