Tasodifiy hikoya: Uzimdan 5 yosh katta bilan.
Hammaga salom. Men paxtachilik Beylman. Bu voqea 4-sinfligimda bulgandi. Bizni qushnimiz farangiz op...davomi

bilan munosabat yuritishingizni?
— O', qayoqda-a?!. Bilganda allaqachon meni sotgan bo'lardi. Tag'in bilmadim, balki gumonsirar. Ammo aniq dalili yo'q qo'lida.
— Xo'-o'p, nima qil deysi-iz? — toqati toq bo'lgan Mirsoli og'ir xo'rsindi. — Aytsangiz-chi munday chaynalavermay!
— Munday qilsak… Qisqasi, senga birovlar orqali o'shani yo'naltirsam-u, uchrashib gaplashsang. Men uchun unga yalinib, qo'liga kattaroq pul tutqazsang. Qo'rqma, pullar darhol o'zingga qaytadi. Biz pullarni qo'liga olgan zahoti tappa bosardik.
— Unga qo'shib meniyam sudrab qolmaydimi mentlar?
— Yo'g'-e, bu nima deganing, uka? Sen tarafga qayrilib ham qo'yishmaydi. Iltimos, shu ishda yordam bervorgin!
— Mayli, qo'ng'iroq qilib xabarini yetkazarsiz. Endi men boray! Ishlarim ko'p!
— Bo'pti, uka, omadingni bersin! Uyog'idan xavotirlanma! Hammasi nazoratimda!
— Omon bo'ling!
Mirsoli dast o'rnidan turdi-da, tashqariga yo'l oldi.

Shu kun Mirsoli uchun juda og'ir kechgandek tuyildi. Aksiga olgandek, kazinoga ham mijozlar juda kam kelishdi. Yana daromadning cho'g'i qochdi.
— Mening qilib yurgan ishlarim xudoga yoqmayaptimi deyman? — o'ziga o'zi so'zlanardi Mirsoli divanga yastanib olgancha.

Mirsoli o'ylay-o'ylay, televizorni yoqdi. Shu bahonada chalg'ishidan umidvor bo'ldi. Televizor orqali kechki yangiliklarni efirga uzatishayotgan ekan.
— Bugun kechki soat beshlar oralig'ida, — dedi boshlovchi. — Mahalliy prokuratura rahbarlaridan biri polkovnik Ilya Trofimovga nisbatan suiqasd uyushtirildi. Rasmiy ma'lumotlarga ko'ra, uni hamkasbi podpolkovnik Rafik Eduardovich Gerasimov o'ldirgan. Bunga oralarida paydo bo'lgan o'zaro tortishuv sabab bo'lgan. Qotil shu zahoti voqea joyidan yashiringan. Uni hozir politsiya xodimlari qidirmoqda…
Mirsoli bu kutilmagan xabarni eshitdi-yu, o'tirgan yerida tosh qotdi. Avvaliga ishongisi kelmadi. Ammo xabarda marhum va qotil haqida to'liq ma'lumot berildi. Bunga ishonmaslikning sira iloji yo'q edi.
— Rasvo bo'ldi-ku hammasi, — dedi dast o'rnidan turib Mirsoli. — Rahnamodan ayrilib qolibmiz-ku! Eh, nodon, ulgurmadim. Trofimovga so'z bergandim-ku! Nega bugunoq tinchita qolmadim u marazni? Endi nima bo'ladi? Polkovnik o'ldi-ketdi. Men himoyachisiz qoldim. Hoynahoy, ertagayoq ishxonani bosishsa kerak. To'g'ri-da, yuqorida odaming bo'lmagandan keyin shunaqa bo'ladi. Bir yo'lini topish kerak…
Shu tobda stol ustida yotgan telefoni jiringlay boshladi. Mirsoli shoshilinch telefonga yopishdi. Negadir begona raqamdan qo'ng'iroq qilishayotgan ekan.
— Kim bo'ldi bu? — deya bosh qashib oldi Mirsoli. — Notanish raqam-ku! Allo! Eshitaman! Kim bu?
Go'shakning narigi tarafidan erkak kishining yo'g'on ovozi yangradi.
— Men politsiya generali Nikolay Ostrovskiy bo'laman, — dedi ovoz egasi. — «paganyalam» Ostriy.
— Politsiyachilarning ham «paganyala»si bo'lishini birinchi eshitishim, — dedi Mirsoli. — Xo'sh, general, menda ishingiz bormidi?
— Ilyaning o'limidan xabardormisan? — so'radi general. — Yo eshitmaganmiding?
— Eshitdim, nimaydi?
— Rahnamosiz biznesing o'ladi. Shuni bilasanmi?
— Xo'sh, nima bo'pti?
— Agar xohlasang, men Ilyaning o'rniga seni himoyamga olishim mumkin.
— Ha-a, shunaqami? — sira sir boy bergisi kelmay atayin gapni cho'zishga urindi Mirsoli. — Meni himoyaga muhtoj deb kim aytdi sizga?
— Menga qara, — dedi general gap ohangini biroz dag'allashtirib. Sen anchadan beri «razrabotka»dasan. Ilyaning hurmati uchun hech kim senga indamasdi. Endi u yo'q. Ertagayoq ofisingni bosishlari ehtimoldan xoli emas. Yaxshilab tanangga kengash, Krutoy!
— Agar taklifingizga rozi bo'lsam-chi?
— U holda hech narsa bo'lmaganday ishlayverasan. Ammo menga Ilyaga berib kelgan maoshingdan tashqari oyiga shu maoshning ikki barobarini qo'shimcha to'laysan, bo'tam. Xo'sh, nima deysan?
— Menga qarang, general, — dedi toqati toq bo'lib Mirsoli. — O'zingizga boshqa anqovni qidiring. Xayr!..
Shunday deb Mirsoli telefonning qizil tugmachasini bosdi.

* * *

Baxtga qarshi ertasi kun tongdanoq ko'ngilsizliklarning uchi ko'rinib qoldi. Vadim qo'ng'iroq qilib, militsiya maxsus xizmat xodimlari kazinoga bostirib kirgani, bir necha kishini qamoqqa ham olganliklarini aytib qoldi. Mirsoli battar alamga to'lib, qanday yo'l tutish haqida bosh qotira boshladi.
«Xayriyat, Vadim dilgirlik qilibdi, — o'ylardi u mashinaga o'tiriboq. — Pullarni berkitib qo'yibdi. Maraz general, atayin shunday qilgan. Mening musofirligimdan foydalangan. Yo'-o'q, ularga musofir ham, o'ziniki ham bir. Pul va yana pul kerak hammasiga. Nima qilsam bo'ladi?..»
Hali yo'l yarimlamasdan, kutilmaganda ikkita politsiya mashinasi Mirsoli o'tirgan mashinani quvib o'tdi-yu, shundoq qarshisiga ko'ndalang bo'ldi. Bu ham yetmagandek, mashinalardan bir necha harbiy kiyimdagi qora niqoblilar tushib, Mirsolining mashinasini o'rab olishdi. Hali hushi o'ziga kelib ulgurmay, telefoni jiringladi.
— Gumonim to'g'ri chiqdi, — dedi telefondagi generalning raqamini tanib Mirsoli. — Ochiqchasiga hujumga o'tyapti bu. Menga qara, — Mirsoli haydovchining yelkasiga qo'l tashlab davom etdi. — Nima qilsak bo'ladi-a bularni?
— Brat, mentlar bilan o'chakishib bo'lmaydi, — dedi haydovchi. — Yaxshisi, yon bera qolaylik! Bo'lmasa, ishlashga qo'yishmaydi. Sal qarshilik qilsak, yo'q joydan dalil topib hammamizni Sizoga tiqishadi.
— Gaping to'g'ri. Gunohlarimiz ko'pligini biladi-da bu ifloslar! Qani, tushay-chi, nima deyisharkin?!.
Pastga tushishi bilan qarshisida oq-sariqdan kelgan uzun bo'yli podpolkovnik hozir bo'ldi. Mirsolini o'rab olgan avtomatchilar esa unga savol nazari bilan boqishardi.
— Demak, sensan Krutoy deganlari, shundaymi? — sovuqqon ohangda so'radi podpolkovnik. — Sen taqiqlangan biznes bilan shug'ullanyapsan. Xo'sh, nega jimsan?
— Men ayb ish qilganim yo'q. Siz birov bilan adashtirdingiz meni, — dedi Mirsoli podpolkovnikning ko'zlariga nafrat aralash tikilib. — Men Krutoy ham emasman. Ismim Mirsoli. O'zbekistonlikman.
— O'zbekistonlikligingni sensiz ham yaxshi bilaman. Bu yerda qand yeyotganmiding unda? Yo vataningdagilar sig'dirishmadimi?
— Men sen bilan faqat advokatim ishtirokida gaplashaman, — bo'sh kelmadi Mirsoli. — Meni ahmoq deb o'ylayotgan bo'lsang, adashasan.
Podpolkovnik bir marta tirjayish qildi-da, avtomatlilarga imo qildi. Ulardan biri darhol Mirsolining qo'llarini kishanladi.
— Unda «Sizo»da kut meni, — dedi podpolkovnik. — Advokatinggayam qo'ng'iroq qilib qo'y. Ammo aytib qo'yay, dunyoning bor advokatini yig'ganingdayam senga yordam bera olmaydi. Chunki sening gardaningda bir nechta qotillik jinoyatlari osilib turibdi. Bundan tashqari, anavi kazinong qo'shimcha.
Mirsoli hech narsa demadi. Avtomatlilarning oldiga tushgancha politsiya mashinasiga o'tirdi. U bilardi. General baribir aloqaga chiqadi va qutqarib oladi.

* * *

Garchi puling ko'p bo'lsa, atrofingda himoyachilar yordamga shay tursa-da, odam bolasi xayolning ming turli ko'chasiga kirib chiqarkan. Bu vahima-yu, ikkilanishlar, tushkunliklar Mirsolini ham chetlab o'tmadi. U qaysidir kuni kirishga ulgurgan «Sizo» ning bir kishilik kamerasida