Tasodifiy hikoya: Yoshlik davrim 5-qism
Rejamga kōra men magazindan daftar sotib olishim va bir ikki varag'ini biron narsa bilan tōldirib Se...davomi

bo'lardi-ku! Qani mening akam? Topib ber, erkak!..
— Akang, mana, cho'ntagimda, — dedi Mirsoli jahlini arang jilovlab. — Oberaymi?
— Haddingdan oshma! Krutoymishsan. Vey, ko'rpangga qarab oyoq uzatgin!
— Vey, bola, hozir hov anavi yigitlarga aytsam, manavi yog' bosgan jussangni ming bo'lakka bo'lib itlarga yedirishadi. Shuning uchun senam haddingni bil-da, niyatingni ayt!
— Akamni topib ber! Qani u?
— Men akangni ko'rganim yo'q. Ko'rganlar boshqadir. O'shalardan so'ra!
— E, yo'-o'q, — dedi Sobir xezlanib. — Hammasini eshitdim. Sen akamni o'ldirib, jasadini berkitib tashlaganmishsan o'rmonga!
— Nima? O'v, boyvachcha, og'zingga qarab gapir! Jahlimni chiqaryapsan lekin! Meni kim deb o'ylayapsan?
— Ana, «Tarakan» degan bandit aytdi-ku! — yanada balandroq tovushda qichqirdi Sobir. — Sen o'ldirganmishsan, sen! Akamning xunini to'la, nomard!
Mirsolining sabr kosasi to'ldi. Ammo hech narsa demadi. Shavkatga bildirmaygina ko'z qisdi-da, «erto'laga olib tush» degandek imo qildi.
Yo'q, u aslo Sobirga yomonlik qilmoqchi emasdi. Zaldagilar xitlanmasligi uchun tinchgina yerto'lada suhbatni davom ettirish, yolg'on-yoshiq bilan bo'lsa-da, Sobirni xotirjam torttirishni niyat qilgandi.

* * *

Mirsoli Sobir tiliga ko'chirgan har bir haqoratli so'zdan so'ng yanada ko'proq azoblanardi. Qaysar va hissiz qalbiga o'rnashib olgan iblis Mirsolini tobora oldinga, intiqom sari undardi. Shunday holatda u yerto'laga tushdi. Shavkat oyoqlarini chalishtirgancha oromkursida o'tirar, Vadim esa allaqachon Sobirning aftini «bejab» ulgurgandi.
— Xo'sh, qalaysan, boyvachcha? — deya nuqul harsillayotgan Sobirning tepasiga yaqin bordi Mirsoli. — Boya «Tarakan» degan bandit haqida gap ochganday bo'ldingmi? Kim u? Ishon, agar uning kimligini aytsang, seni o'ldirmayman. Hatto, manavi qontalash yuzlaringni tartibga keltirishing uchun tovon puliyam to'layman.
— Maraz! — Sobir boshini ko'tarib, Mirsoliga nafrat aralash tikilib oldi-da, polga chirt etib tupurib so'z qotdi. — Akamni topib ber!
Mirsoli hech narsa demay, Vadimga bir qarab qo'ydi. U xojasining buyrug'ini so'zsiz tushunib, daf'atan Sobirni ayovsiz tepishga tushdi. Chamasi o'n-o'n beshta tepki tanasining turli nuqtalariga borib tekkach, Sobir yotgan yerida ikki qo'lini baravar ko'tardi va qaytadan Mirsoliga boqdi. Bu galgi boqish rostakamiga ojiz, himoyasiz erkakning iltijosidan darak berib turardi.
— Tavba qildim! — dedi Sobir yig'lab. — Akamniyam topib berma, mayli, roziman! Faqat ayt, urishmasin meni! O'lib qolaman!
Mirsoli sovuq tirjayib oldi-da, Vadimni yelkasidan tutib nari surdi.
— Ukaxonimiz tavba qilyapti! — dedi Mirsoli endi hanuz xotirjamlik bilan ularni kuzatayotgan Shavkat tarafga bosh burib. — Eshitdingmi tavbasini?
— Albatta eshitdim, — dedi Shavkat dast o'rnidan turib. — Tavba qilmay qaergayam borardi? Ichidagini yog' deb yurgan bolalar-da bular! Hayotni ko'rmagan, otasining puliga kerilib yurgan. Mana, endi hayotga boshqacha ko'z bilan qaray boshladi.
— Nima qilamiz? — so'radi Mirsoli oromkursiga o'tirarkan. — Tavbasiga ishonib, kechiramizmi?
— Yo'q, oldin o'sha «Tarakan» haqida hammasini oqizmay-tomizmay gapirib bersin! — dedi Vadim. — Ungacha kechirmaslik kerak. Boss, ko'rdingiz-ku hammasini! Bu iflos peshonamizga qayoqdagi o'ziga o'xshagan haromxo'rlarni yetaklab keldi. Sizni xohlagancha haqorat qildi.
— Xo'sh, Sobir, uka, aytib berasanmi? Yigitlarning gaplarini eshitding. Ular sendan juda xafa bo'lishibdi. Shu aybingni yuvasanmi yo kaltak yeyishda davom etasanmi? Ochig'i, menga baribir. Chunki sen dushmanimning ukasisan. Agar mendan boshqasi bo'lsa, allaqachon seni tiriklay ko'mib tashlardi. Gapir!..

— Yo'q, yo'q, kerakmas! — qontalash yuzlarini yengiga arta-arta jazava aralash qichqirdi Sobir. — Aytaman! Hammasini gapirib beraman!
— Qulog'im senda! Nimani aytmoqchisan?
Sobir bir Vadimga, bir Shavkatga javdirab oldi-da, boshini quyi solgan ko'yi tilga kirdi.
— A-akam… O'sha Tarakanov bilan oldi-berdi qilardi…
— Nima olardi-yu, nima sotardi? — so'radi Mirsoli bamaylaxotir. — Tushunmadim!
— Ular… Haligi… Giyohvand moddalar bilan savdo qilishardi. A-akam opkelardi, Tarakanov tekshirib ko'rib sotib olardi.
— Nima?.. — Mirsoli bu gapni eshitdi-yu, battar g'azabga to'lib, beixtiyor Sobirning iyagiga chang soldi. — Nima deding, xunasa? Giyohvand modda? Hali senlar shunaqa iflosmisan?
— I-iflosmasmiz! — o'zini oqlashga o'tdi Sobir. — T-tirikchilik-da, aka!..
— Tupurdim tirikchiligingga, bildingmi!?. Hali sen shu jirkanch oyoqlaringni mening ostonamga qo'ydingmi? Nega-a?..
Vadim Mirsolining achchiqlanganini sezgani hamono Sobirni kaltaklash uchun shaylangandi. Mirsoli uning niyatni sezdimi, dast o'rnidan turdi-da, yelkasiga qo'l qo'ydi.
— Shoshilma, do'st, — dedi u Vadimga. — Eshitamiz! Oxirigacha eshitamiz! Gapir, iflos! Hammasini aytasan hozir!..
— A-akam yo'qolib qolgandan keyin men Tarakanovnikiga bordim. Undan yordam so'radim.
— Kim aytdi senga akangni Mirsoli o'ldirdi deb? Gapir!
— O'-o'sha Tarakanov aytdi. Uning shotirlari ko'rganakan.
— Nima? Kim deding? Shotirlari? Qaerda ko'ribdi?
— Katta trassada ko'ribdi. «Yo'l chetida akangni o'ldirib, keyin jarga uloqtirvorishdi. Bu ishning boshida Mirsoli hamqishlog'ing turdi», dedi.
— Yo'g'-e, to'g'ridan-to'g'ri shunday dedimi? Qiziq, meni qaerdan tanirkan o'sha giyohvand hamtovog'ing? Shuniyam aytgandir-a?
— Bilmadim. Hech narsa demadi bu haqda.
— Demak, sen o'sha itning qo'li bilan mendan o'ch olmoqchi bo'libsan-da! Shuning uchun Tarakanning yugurdaklarini yetaklab kelibsan-da? Shunaqami?
Sobir hech narsa demadi.
— Ha-a, indamaysan, — dedi Mirsoli unga yaqin kelib. — Chunki qo'rqasan. Sen-chi, aslida o'sha hezalak akangdanam battar qo'rqoq va lattachaynarsan. Yo noto'g'rimi?..
Sobir Mirsolining haqoratli so'zlarini tek turib tingladi va kutilmaganda, qaytadan tiz cho'kdi.
— Jon aka, meni o'ldirmang! Ha, gapingiz to'g'ri! Men qo'rqoqman! Men… Yashashni xohlayman! Iltimos, o'ldirmang!..
Mirsolining toqati toq bo'ldi. Ayniqsa, Vadimning — butkul begona millat, yot el vakilining qarshisida hamqishlog'i bu qadar past ketishi, sotqinlik qila turib daf'atan ojizalar kabi ko'z yosh to'kishi unga juda alam qildi. Uni nima qilish zarurligini xayolan chamalab oldi-da, Shavkatga ishora qildi. Shu ondayoq ular Vadim bilan birgalikda Sobirni tashqariga sudraklashdi.

* * *

Vaqt shomdan oshganda, Shavkat va Vadim oldinma-ketin kazinoga kirib kelishdi. Ular har bir qaltis ishdan so'ng Mirsoli ma'lum muddat hech qanday savol bermasligini yaxshi bilishardi. Shuning uchun indamay kirishdi-da, xona to'ridagi divanga cho'kishdi.
Nihoyat Mirsoli asta boshini ko'tardi-yu, ikkovlariga yer ostidan tikilib qaradi. Vadim juda xotirjam, sokin edi. Faqat Shavkatgina ora-sirada bezovtalanar, bu holatni tez-tez bosh qashish orqali oshkor etardi.
«Do'stim hali yangi, — ko'nglidan o'tkazdi Mirsoli chuqur xo'rsinib. — Ko'nika olmayapti. Hechqisi yo'q, pishadi, ko'nikadi, bora-bora bezovtalanmaydigan, qo'rqmaydigan bo'ladi…»
— Xo'sh, azamatlar, — deya oradagi sukutni