Tasodifiy hikoya: qizla uchun
Oh amiz oh qutogimi uynayapsiz emcheyiz orasiga qisib iwqalayapsiz Oh jonim shundo yechindiz sochlar...davomi

yashaymanmi? Yo'q, istamayman! Menam odamlarga o'xshab oyoqlarim bo'lishini xohlayman!..
Keyingi gaplarni baland ovozda aytdi chog'i, kutilmaganda kamera eshigi sharaqlab ochilib, turma nazoratchilaridan biri ichkariga kirdi.
U kirib so'z qotishga shoshilmadi. Devorga suyanib olib Mirsoliga zimdan tikilib qoldi. Ko'nglidan ne gap o'tdi, faqat o'ziga ayon bo'ldi. Mirsolining esa bo'lari bo'layozgandi. Vujud-vujudi bilan o'lishnigina xohlardi.
— Iltimos, nachaylik, — deya turma nazoratchisiga yaqinroq bordi u. — O'ldirib yubora qol! Jondan to'yib ketdim. Qara, oyoqlar boy berilgan. Hojatgayam hammaga o'xshab chiqib kela olmayman. Tunni bo'lsa mana shu qarg'ish tekkan aravachada o'tirib o'tkazdim. Nega qiynaysanlar? Hamma aybimni bo'ynimga olaman.
— O'lishga ulgurasan, — dedi nazoratchi qaddini rostlab. — Mana, shuncha gunohlaringga yana bir gunoh qo'shibsan. Begunoh kameradoshingni o'ldirib qo'yayozibsan. Jazosiga seni karserga tashlayman. Qo'rqma, o'lishni istaganlar karserda ancha o'zini tayyorlab olishadi. Jon berishing oson kechadi. Hozir esa seni tergov xonasiga olib boraman. Undan keyin uch kun karserda dam olasan.
— Keyin-chi? — paymonasi to'la boshlaganidan baland va tahdidli ohangda so'radi Mirsoli. — O'ldirasanmi? Shu ishingni bugunoq qilib qo'yaqol! Cho'zib nima qilasan?
— E, yo'-o'q, — dedi nazoratchi hiyla engashib. — Hali biz senga politsiyachini o'ldirish qanaqa bo'lishini ko'rsatib qo'yamiz. Sen judayam sekin, qiynalib, azoblanib, xor bo'lib o'lishing kerak. Shuning uchun ham karserdan keyin seni yana bir kameraga joylashtiraman. Bi-ir mehmon bo'lasan akalaring o'tirgan kamerada.
— Tag'in qon to'kilishini xohlaysanlarmi?
— Qon? Albatta. Lekin bu gal sening qoning to'kilishi aniq. Yur, seni kutib qoldi advokatchang!
Mirsoli nazoratchining so'nggi so'ziga e'tibor qilmagandi. Tergov xonasiga kirdi-yu, ensasi qotdi. U yerda tergovchining o'rniga o'sha kungi, bekatda o'ziga termilgancha turgan ayol o'tirardi. Ayol Mirsolini ko'riboq dast o'rnidan turdi va mayin jilmaydi.
— Sizmi advokat? — so'radi Mirsoli aravachani stolga yaqin keltirib. — Mendan nima istaysiz?
— Tanimadingizmi? Nahotki tanimagan bo'lsangiz?
— Taniganimda nima o'zgarardi? Gapingiz bo'lsa, tezroq gapira qoling! Sizlar bilan laqillashib o'tirishga toqatim yo'q.
Ayol jilmayishdan tiyilmay chuqur nafas oldi va sumkasidan kerakli hujjatlarni chiqarib olib stol ustiga qo'ydi.
— O'sha kuni sizni ko'rdim-u, yuragim orqaga tortib ketdi, — dedi u deyarli shivirlab. — Bekor qildingiz odamlarni o'qqa tutib. Axir…
— Vey, xonim, — dedi Mirsoli zarda aralash. — Menga aql o'rgatgani kelgan bo'lsangiz, adashibsiz. Men birovlarning maslahatiga muhtoj emasman.
— Voy, muncha injiqsiz? — norozilangan ko'yi so'z qotdi ayol. — Injiqlanganingiz bilan muammo hal bo'lib qolmaydi. Qarang mundoq, oyoqlarni boy bergansiz, bu azob ham yetmay, yana qamalib o'tiribsiz. Nahotki, ozodlikda yashashni, erkin hayotdan lazzatlanishni istamasangiz? Men istamasligingizga sirayam ishonmagan bo'lardim.

— Xo'sh, nima qipti? — hamon qaysarlik bilan savol tashladi Mirsoli. — Peshonamga shu kunlar yozilgan ekanki, turmada o'tiribman. Ochig'i, xafa bo'lmang-u, men yordamga, himoyaga muhtojmasman. Menga desa otuvga hukm qilishmaydimi?!. Yo'qotadigan hech narsam qolmagan.
— Bekorlarni aytibsiz, — dedi ayol stol ustidagi hujjat solingan jildni ocharkan. — Siz albatta ozod bo'lishingiz kerak. Endi tanishishni xohlamasangiz ham o'zimni tanishtiraman baribir. Men Marina Maratovnaman. Sizga advokatlik qilishga o'zim bel bog'ladim. Sizni taniganim, e'zozlashni istaganim uchun ham shu ishga qo'l urdim. Menga qarang, agar himoya qilishimga qarshi bo'lmasangiz, menga yordam bersangiz, jazoni yengillatardik. Aks holda bir umrga qamalasiz. Chunki jami o'n sakkiz odamning boshiga yetgansiz.
— Hali bu kam, — dedi Mirsoli mushtlarini tugib. — Meni mana shu ko'yga solganlari uchun mentlarni birma-bir tig'dan o'tkazishni xohlardim.
— Sizga bir yangilik aytaymi? — so'radi Marina xuddi Mirsolining gaplariga e'tibor qilmagandek jilmayib. — Zo'r yangilik bu.
— Ayting.
— Siz ilgari Aleksandr Krutoy edingiz, shundaymi?
Bu gapni eshitdi-yu, Mirsoli birdan sergaklanib, aravachani ortga tislantirdi.
— Nima? Siz qaerdan bilasiz buni?
Marina javob berish o'rniga Mirsoliga ayyorona tikildi. Keyin esa tilga kirdi.
— Bir paytlar sizdan sira tap tortmay ulush olib kelgan general ham katta pora olayotganda qo'lga tushgan. Qarang, uniyam men himoya qiladigan bo'lib turibman. Gap orasida siz haqingizda aytib bergandi. Shundan keyin hozirgi va oldingi suratlaringizni berdi. Solishtirdim, baribir haqiqatni aniqladim. Plastik operatsiya qilishgan bo'lsayam, baribir yuzlaringizda ba'zi belgilar qolgan ekan. Xuddi shu narsa sabab bo'lib sizni bekatda tanib qoldim.
— General iflos, — dedi Mirsoli beixtiyor hafsalasi pir bo'lib. — Hoynahoy, sizga nima ishlar qilganimniyam aytgandir?
— Aytdi. Hammasini oqizmay-tomizmay gapirib berdi. Ishoning, general shunchalar ablah bo'lsayam, sizga juda achinarkan. Keyin… Bankdagi yacheykangizni o'zlashtirib qo'yganiniyam tan oldi. Shaxsan o'zim borib o'sha yacheykani uyidan olib keldim.
— Nima?.. Nahotki? Q-qaerga qo'ydingiz pullarni?
— Qaerga bo'lardi? Uyimda. Qo'rqmang, mening uyimni politsiyachilar qo'riqlashadi.
— Yo'q, ulargayam ishonib bo'lmaydi, — Mirsoli pullarning daragini eshitgach, bezovtalanib qolgandi. — Bankka qaytadan joylashtirish kerak. U… Katta pul boridi yacheykada.
— Sizga bir taklifim bor, — dedi Marina. — Xohlasangiz, o'sha pullarning mingdanmi, milliondanmi bir qismini anavilarga berib, vaqtincha sizni ozodlikka chiqarib tursam… Tilxat asosida shahardan tashqariga chiqmaslik sharti bilan yashab turardingiz. Balki shu orada bir yo'lini toparmidik…
— Shunday qilsayam bo'ladimi?
— Albatta iloji bor. Mening o'z kanallarim bor, o'shalar orqali o'xshatardim. Faqat sizning roziligingiz kerak. Chunki tilxatni siz yozasiz. Mas'uliyat sizning gardaningizda bo'ladi.
— Rozi bo'lmay o'libmanmi? — dedi Mirsoli jonlanib. — Qancha so'rashsa bering, pulni ayamang. Sizniyam o'zim rozi qilaman. Gap bitta, xudo bitta. Mana shu kalamushxonadan chiqib olsam bas… Eh, bir rejam boridi, ozodlikda bo'lib turib bajarvolardim o'shani.
— Odam o'ldirishmasmi ishqilib?
— Yo'g'-e, xudo asrasin!.. Biznes… Qiziq… Men axir… Bashoratchiydim-ku! Nega farishtalar kelishmayapti oldimga? Siz bilmaysizmi ular nega kelmayotganini?
Marina Mirsolining bu gaplarini talmovsirashga yo'ydimi, og'zi lang ochilib unga termildi.
— Nega jimsiz, Marina? — deya stolga yaqinroq keldi Mirsoli. — Bilsangiz ayting, ularni ishga solay! Ishoning, farishtalarim hamma ishga qodir. Birovlarga porayam berib o'tirmasdik. Bir zumda qamoqdan chiqqan bo'lardim… Yo'q, farishtalarni iblis opketib qolgan o'zi bilan, ha! Maraz, iflos! Yo'rig'iga kirmaganim uchun o'ch oldi u! Yo'-o'q, baribir kelishadi farishtalarim, mana ko'rasiz! O'shanda siz-u biz rohat-farog'atda yashaymiz…
Marina hech narsa demadi. Mirsolini ruhiy xastalanganga yo'yib, asta konvoyni