Tasodifiy hikoya: Dilnoza asalim bilan
Uyatdan qizargan yuzlari olov kabi yonar har lab bosganimda badanlari yengil titrar gursillab urayot...davomi

— Menga ishonaversangiz bo'ladi. Bratvalarni sotish yo'q. Sotgandan ko'ra o'zimni osganim ma'qul…
— Bilasanmi, men ikki marazning murdasini maydalab to qo'lga tushgunimcha pishirib yeganman, — shivirladi sovuq kulimsirab Saveliy amaki. — Alamdan shunday qilganman. Xudoning g'azabiga uchrashniyam o'ylab o'tirmaganman.
— Yo'g'-e, — kutilmagan gapdan Mehmonalining ikkala ko'zi ham chaqchaygancha jussasini orqaga tashladi. — Axir… Bu…
Saveliy amaki ikki qo'lini Mehmonalining yelkasiga tashlab, norozi bosh chayqadi.
— Zinhor chunqingni chiqara ko'rma! Xudo ko'rsatmasin, agar bu gaplar mentlarning qulog'iga yetsa, birinchi navbatda sen g'azabimga uchraysan. Uqdingmi, bola?..
— Uqdim, — deya asabiy lab tishladi Mehmonali. — Sizning dardingiz menikidan ming barobar og'irroq ekan. Ishoning, kar-soqovman!
Saveliy amaki bir muddat sukut saqlagan ko'yi Mehmonaliga tikilib turdi-da, asta o'rnidan qo'zg'aldi.

* * *
Hali stol atrofida qartabozlik qilayotgan aristonlarning yoniga o'tirib ulgurmagandi. Kamera eshigi sharaqlab ochilib, tanish nazoratchi kirdi.
— Sen qo'lingni orqaga qilib oldimga tush, — buyurdi Mehmonaliga. — Tez bo'l, turma boshlig'i kutyapti seni!..
Mehmonali ortiqcha savol berib o'tirmadi. Itoat bilan ikki qo'lini orqaga qilgancha nazoratchiga ergashdi.
Kameradan chiqishi bilan yana tanish buyruq quloqlari ostida jarangladi.
— Devorga o'giril! Qimirlama!..
Turma boshlig'i yolg'iz emasdi. Qarshisidagi kursida taxminan qirq yoshdagi kalbosh erkak o'tirar, ular nimalar haqidadir astoydil bahslashishardi.
Turma boshlig'i hanuz ostonada tek qotgancha buyruq kutayotgan Mehmonaliga sovuq boqdi-da, qarshisidagi erkakka so'z qotdi.
— Mana, bo'lg'usi mijozingiz yetib keldi, — dedi u masxaraomuz tirjayish qilib. — Shu yerda gaplashaverasizmi, yo tergov xonasiga chiqasizlarmi?
— Tohir, oldin birgalikda o'sha siz aytgan diktofondagini tinglab ko'raylik-chi, — javob qildi erkak. — Sizdan yashiradigan sirimiz bo'lmasa, nima qilamiz tergov xonasida? Nima deysiz?
— Gap yo'q, — dedi turma boshlig'i. — Qani, mahbus, manavi kursiga o'tir! Bu kishi tergovchi Yevgeniy Morozov bo'ladi. Seni tergov qiladi. Qani, diktofonni ber!
Mehmonali indamay ko'rsatilgan kursiga cho'kdi-da, kissasidagi diktofonni olib turma boshlig'iga uzatdi.
— Eplay oldingmi ishqilib? — kulgi aralash so'radi turma boshlig'i. — Yo shu ishniyam uddalay olmadingmi?
— Nachalnik, eshitib ko'rsangiz hammasi ravshan bo'ladi, — turma boshlig'ining muomalasi yoqmay, xuddi u kabi sovuqqonlik bilan javob berdi Mehmonali. — Hammasi yozilgan.
Tohir Suyunov diktofonni yoqdi-da, stol ustiga qo'ydi. Undan Saveliy va Mehmonali orasida bo'lib o'tgan suhbat yangray boshladi.
Turma boshlig'i va tergovchi berilib tinglashar, Tohir Suyunov ora-orada Mehmonaliga yer ostidan razm solib lab tishlab olardi.
Suhbat yakun topgach, turma boshlig'ining ham, tergovchining ham rangi o'zgardi. Ular baravar Mehmonaliga yeb qo'ygudek boqqancha bir muddat sukutga tolishdi.
Oradagi sukunatni esa Tohir Suyunov buzdi.
— Hali sen shunaqa ishbilgi qotilmisan? — u dast o'rnidan turdi-da, Mehmonalining tepasida hozir bo'ldi turma boshlig'i. — Hali bizni, militsiyani, prokuraturani laqillatib yurganmiding? Shu yo'l bilan jazodan qochishni niyat qilganmiding?
— M-men… Nima qildim? — vaziyat bu darajada qaltis tus olishini kutmagan Mehmonali ko'zlari chaqchaygancha bir Tohir Suyunovga, bir Yevgeniyga javdiradi. — Men… Axir…
— O'chir chakagingni! — baqirdi Tohir Suyunov. — Bizning turmada bunaqa nomerlaring o'tmaydi. Mana, Yevgeniy xuddi shu masalada tergov qilishni mo'ljallab kelgandi. Muammoni o'zing yechib berding. Nima deysiz, Jenya?
Tergovchi istar-istamas, o'rnidan qo'zg'aldi-yu, ikki qo'lini beliga tiragancha Mehmonaliga tikilib qoldi.
— Ha-a, bu yigitning ishi biz o'ylagandanam chalkashga o'xshaydi, — dedi nihoyat beixtiyor sergak tortib. — Bu ishni shunday qoldirib bo'lmaydi. Tez bayonnoma tuzishim kerak, Tohir!
— Marhamat, — dedi turma boshlig'i yelka qisib. — Bemalol tuzavering bayonnomani! Kabinet sizning ixtiyoringizda! Men… Nima qilay? Chiqishim kerakmi yo…
— Ishingiz bo'lsa qarshiligim yo'q. Bo'lmasa, menga xalal bermaysiz. Aksincha, siz shu yerda bo'lsangiz, bizga dalda bo'ladi… Aytgancha, bu mahbusning taqdiri nima bo'ladi endi?
— Karserda o'tiradi ma'lum muddat, — dedi Tohir Suyunov. — O'sha yerda adabini beramiz boshlanishiga.
— Qarshi emasman!.. Xo'p, unda boshlayveraylik-a suhbatni!
— Albatta.
Evgeniy qo'liga oppoq qog'oz va ruchka oldi-da, nimalarnidir yoza-yoza, oxiri Mehmonalini savolga tutishni boshladi.

* * *

Ammo tergovchi niyatiga yeta olmadi. Chunki Mehmonali hammasini anglab yetgandi. Turma boshlig'ining o'yinlari-yu, uni chuv tushirish maqsadida boshlagan ishi haqida to'liq tushunchaga ega bo'lib ulgurgandi. Shuning uchun avvaliga indamadi. Tergovchining savollaridan qotilliklarni faqat u sodir etgani anglashilgach, ortiq tek o'tirishni xohlamadi.
— O'rtoq turma boshlig'i, — dedi u tergovchi yo'llagan navbatdagi savolni ham javobsiz qoldirib. — Qo'ysin aka bunday narsalar haqida gapirmagandi. Siz bilan kelishganini aytgandi. Men axir…
— Ha, sen axir, — jerkib berdi uni turma boshlig'i. — O'zingcha boyib ketdingmi? Shu sababli tergovchini pisand qilmayapsanmi? O'sha Qo'ysin akang seni aldaganini bilasanmi o'zi? Vey, bola, sen turmadasan! Bu yerda pul, kelishuv, qonunbuzarliklar o'tmaydi. Qolaversa, o'sha Qo'ysin akang bergan pullarni Samad deganlari allaqachon o'zlashtirib, sarflab bo'lgan. Sen quruq qolding. Go'lliging, omiliging uchun hozir qip-qizil jinoyatchiga aylanding.
— Bo'lishi mumkinmas, — dedi Mehmonali gezarib. — Samad aka unaqangi odammas!..
Shu orada tergovchi qog'oz-qalamini qaytadan jildiga joyladi-da, qovoq uygan ko'yi o'rnidan turdi.
— Ertaga bu aristoningizni javob berishga taxt qilib qo'yarsiz, — dedi u xonadan chiqishga chog'lanib. — Agar ertagayam hozirgiday hunar ko'rsatsa, diktofondagi dalil asosida ishni yopib sudga oshiraman.
— Xo'p bo'ladi, Jenya, — deya dast o'rnidan turdi turma boshlig'i. — Ertaga tayyor turadi. Aksi bo'lsa, o'zidan o'pkalasin?..
Davomi bor
Olimjon Hayit