Tasodifiy hikoya: Дуст 2
Эшик очилиб дустига саломлашишга чузган кули хавода колган Рустам хайрон кимсан деган саволдан узиг...davomi

yuvamiz!

* * *

Mehmonali mashinaning orqa o'rindig'ida, Samadning yonida jimgina ketib borardi-yu, qur-qur qalbiga quloq tutardi.
Qalbi sokin edi. Bezovtalik, qo'rqinch, vahm sezilmasdi.
«Bu zo'ravonning bir rejasi bor shekilli, — ko'nglidan o'tkazdi u. — Juda ayyor bo'ladi bunaqangi nusxalar. O'zicha aldab-suldab turib boplayman deb o'ylasa kerak-da. Boplab bo'psanlar! Menam keyingi paytlarda jonimni tikib, ana undan keyin bir ishga qo'l uradigan bo'lganman. O'limdanam, zo'rliklaringdanam qo'rqmayman. Yo'qotadigan hech kimim ham yo'q. Tavakkal. Xudoga tavakkal qilaman!..»
— Bratishka, — deya kutilmaganda oradagi jimlikni buzib Mehmonaliga yuzlandi Samad. — Qaerliksan? Ota-onang bormi? Nega kelganding shaharga?
Mehmonali avvaliga javob berishni xohlamadi. Javob qilsa, sir boy berib qo'yadigandek tuyulaverdi. Biroq Samad baribir aytmasiga qo'ymasligini sezib, javob berishga ahd qildi.
— Ota-onam o'lib ketishgan, — dedi hiyla bosh egib. — Momomminan bobomning qo'lida o'sganman. Birin-sirin ular ham o'lib ketishdi. Mendan ancha katta yoshdagi tog'am bor. Shu tog'am sig'dirmadi. Uydan haydab soldi.
Samad Mehmonalini tinglab turdi-da, gap shu yerga yetganda, ilkis gapini kesdi.
— To'xta, Mamir, — haydovchiga baqirdi u. — To'xta! Muhsinga qo'ng'iroq qil, tez borib boyagi aytgan ishni qilsin! Ikkalasiniyam men borguncha uyimga opkeb tursin! Biz yo'l-yo'lakay bratishkaminan tamaddi qilvolamiz.
— Xo'p bo'ladi, xo'jayin, — deya mashinani chetga olib to'xtatgach, haydovchi qo'l telefoniga yopishdi.
Muhsin boshqa mashinada yo'lga chiqqandi. Mehmonali sezdiki, mushtlashuvda yutib chiqqanini Samad kechira olmabdi. Demak, Muhsinga o'ch olish uchun imkon bermoqchi. Hoynahoy, kallakesarlarining abjirroqlari bo'lsa, o'shalarni Samadnikiga olib borsa kerak. Na iloj? Hozir shularning qo'lida. Xohlashsa, o'ldirishadi, xohlashmasa, tepkilab-tepkilab yo'l chetiga irg'itib ketishadi…

* * *

Ammo Mehmonali sir boy bermadi. Indamasdan o'tiraverdi. Samad haydovchi buyrug'ini Muhsinga yetkazib, motorga o't qo'ygach, yana Mehmonaliga yuzlandi.
— Senam o'zimizdan ekansan, bratishka, — dedi u barmog'i bilan mashina oynasiga chertib. — Menam xuddi senga o'xshab ko'chada o'sganman. Faqat farqimiz shundaki, meni tug'ishgan akam uydan haydab solgan. Hechqisi yo'q, senam pishasan hali. Hammasi oldinda. Xafa bo'lma!..
«Qanchalar ayyor va tilyog'lamaykan bu Samad, — ko'nglidan o'tkazdi Mehmonali zimdan unga tikilarkan. — To joningni olgunchayam bildirmaydiganlar, sezdirmaydiganlar xilidanakan. Lekin… Nima zariliykin? Jig'iga tegdimi, yo'liga g'ov bo'ldimi, o'ldirib yuboravermaydimi cho'zmasdan? Baribir shu ishni qiladi-ku! Paysalga solib baraka toparmidi…»
Samad to manzilga yetib kelishguncha so'z qotmadi. Mashina hashamatli hovlilardan biri darvozasidan o'tib hovlida to'xtagachgina, qaddini rostlab Mehmonalining yelkasiga qoqib qo'ydi.
— Hadeb o'y suraverma, — dedi u Mehmonaliga sovuq boqib. — Xudoga tavakkal qil, bratishka! Baribir xudoning aytgani bo'ladi. Hatto, o'limgayam tik qara, bratishka!..
Bu gaplar Mehmonalining shubhalarini battar kuchaytirdi. Samad behuda kimsasiz joyga olib kelmaganiga yana bir karra amin bo'ldi. Demak, hammasi uchun o'ch oladi. Birinchi navbatda Mo''tabarni oraga qo'shsa kerak. Bahona bor. Ana undan keyin Muhsinning yutqazganini ro'kach qiladi. Lekin… Nega haqiqiy erkak bo'lsa, o'z qo'llari bilan qilib qo'ya qolmaydi shu ishni? Qo'rqadimi? Hecham. Qo'rqqanda shu yoqlarga kelib ovora bo'lmasdi…
Qanchalar miyasini yomon o'ylar chirmab olmasin, Mehmonali qalbida qo'rquv hissini tuymayotgandi. Go'yo dunyoga o't ketsa ham bir tuki qimir etib qo'ymaydigan darajada sokin, xotirjam edi.
To'g'ri-da, agar ajal ta'qib etishni boshlasa, olmaguncha qo'ymaydi. Qo'rqib nima baraka topardi?!. Ota-buvalari o'z davrida dushmanning o'qiga qo'rqmasdan, tap tortmasdan tikka borishgan. O'shalarning avlodi-ku! Manavilardan qo'rqib, qaltirab tursa, o'limdan cho'chib yolvorsa, Azroil ortga qaytib ketadimi? Aslo! Shunday ekan, dadil oldinga yuradi! Dushmanning ko'ziga tik boqadi. Toki bu nusxalar ko'rib qo'ysin! Tan bersin!..
Mehmonali Samadning ortidan ichkariga kirdi. Dahliz orqali mehmonxonaga o'tishdi.
Ostona hatladi-yu, Mehmonali taqqa to'xtadi.
Ne ko'z bilan ko'rsinki, poygakda Mo''tabar va Soli ota bosh eggan ko'yi tik turishardi.
* * *

Mehmonali haqiqatan juda noqulay ahvolda qolgandi. Na Mo''tabar, na Soli otaga so'z qota olar, ularga ham hayrat, ham nafrat aralash boqish bilan cheklanardi.
Bir ko'ngli «Qichqir, dunyoni buzgudek juda baland ovozda qichqir! O'ldir, noinsoflar, nonko'rlar, haromilarning boshini kes!», deya hayqirardi. Biroq boshqa bir ko'ngli izn bermasdi. Bardoshli bo'lishga undardi. Xotirjam tortishga chaqirardi.
— Hayron bo'lding-a, bratishka, — dedi oradagi birpaslik sukutni buzib Samad. — Bularni nega opkelishdiykin, nima muddaosi bor ekan deb bosh qotira boshlading. Tushunaman, seni, yaxshi tushunaman. To'g'ri, ochig'i boshida seni ko'rganimda, o'ldirib, jasadingni itlarga tashlashni xohlagandim. Ayniqsa, to'pponchani anavi Mo'tashning boshiga tirab turganingni ko'rib, seni ko'rishga ko'zim qolmagandi. Bilasanmi nega? Chunki men hech qachon ayol kishiga qurol tugul, qo'l ham ko'tarmayman. Buni hezalakcha ish deb qabul qilaman. Ana shuning uchunam sen paymonamni to'ldirding. Ammo keyinroq g'amgin hikoyangni tinglab, basharangga yaxshilab nazar solib, senminan ozmi-ko'pmi gaplashib, fikrimni o'zgartirdim. Sen yaxshi yigitga o'xshading. Bunga ishonaman. Sababi, qalbim hech qachon meni aldamaydi. Nima deysan?..
Mehmonali avvaliga ne deb javob qaytarishni bilmay halak bo'ldi. Samadga xuddi ilgarigidek sira ishongisi kela qolmadi. Bu gaplari, tutgan ishlari ko'zbo'yamachilik, o'ldirishdan oldin shunchaki chalg'itish deb xayol qildi. Lekin ko'p eshitgan, kinolarda ko'rgan. Zo'ravonlar, kallakesar, banditlar birovni chalg'itib, behudaga vaqt ketkazib o'tirmaydi. O'ldirib qo'ya qoladi. Samad esa boshqacha yo'l tutyapti. Shuncha gapni gapirgan, hamdardlik bildirgan odam qotillikka qo'l urmasa kerak, axir!?. Tag'in… Xudo biladi. Umuman, nimani o'ylayapti o'zi? O'ylab bu o'ylarning oxiriga yeta oladimi? Yo'q. Hali hech kim o'yining oxiriga yeta olmagan. U ham yeta olmaydi.
— Ochig'i, rostdan hayron bo'ldim, — dedi tavakkal Mehmonali. — Ikkovlarini nega olib kelganingizni haliyam anglab yetganim yo'q, ishoning. Lekin bilamanki, sizday aqlli inson bir narsani o'ylab qo'ygandirki, ularni opkeltirgandir…
— Barakalla, bratishka, — deya unga yaqin kelib ikki yelkasiga qo'llarini qo'ydi Samad. — Adashmabsan. Men haqiqatan ota-bolani atayin opkeltirdim. Boshqacharoq aytganda, senday mard, qo'rqmas, jasur bratishkaga «syurpriz» qilay dedim. Yoqdimi syurprizim?
Mehmonali yana bu savolga jo'yali javob topa olmay xunob bo'ldi. Shuning uchun yelka qisish bilangina javob qaytarishga ahd qildi.

* * *

— Xo'sh, qariya, kayfiyat qalay, kayfiyat? — Samad Soli otaga yaqin borib masxaraomuz so'z tashladi. — Nimaga titrayapsiz? Yo «poxmel» bezovta qilyaptimi?