Tasodifiy hikoya: Qizlarga maslahat (davomi)
Muolajaning davomiyligi 8-10 daqiqani tashkil qiladi. Chayinganingizdan keyin yaxshilab artining va...davomi

Pulingiz yo'qmi bosh og'riq qilishga?
Soli ota qo'rqa-pisa Samadning ko'zlariga bir marta boqdi-yu, qayta yer chizib norozi bosh qimirlatish bilan cheklandi.
— Ana shunaqa bo'ladi, — davom etdi bir Mo''tabarga, bir qariyaga boqarkan Samad. — Tarbiyasizlik oxiri sharmandalikka opkeladi. Sen tarbiyasiz eding, buning kasri manavi fohisha qizingga urgan. Hatto, homiladorlikdan saqlanishniyam bilmaydi buning! Sen bo'lsang, tirik go'dakni, begunoh bolani roddomdan o'g'irlatib chiqib mana shu jirkanch, iflos qo'llaringminan bo'g'ib o'ldirding. Xo'sh, buning ajrini kim to'ladi? Mehmonmi? Kechagina qishloqdan pul topaman deb shaharga kelgan begunoh yigitmi? Nega? Nima uchun bo'g'ib o'ldirishga duxing yetibdi-yu, murdani ko'mishga kelganda, vijdonchang qiynalib qoldimi? E, sendaqalarda vijdon nima qilsin?
— Otamni haqorat qilmang, iltimos, — kutilmaganda Samadning so'zini kesdi Mo''tabar. — U kishi… Shahardagi eng obro'li odamlarning biri.
— Obro'li? Vey, tiling chiqib qoptimi? Qachondan beri?
— Qo'y, qizim, sen aralashma, — dedi Soli ota boshini sarak-sarak qilib. — Biz… O'zimiz kelishvolamiz…
— Demak, gap bunday, — dedi Samad Mehmonali tomon bir qarab qo'yib. — Senlarminan pachakilashib o'tirishga vaqtim yo'q. Qariya, sen hoziroq Mehmon yozgan tilxatni mening qo'limga tutqaz! Qani tilxat?
Soli ota shosha-pisha qo'yniga qo'l solib tilxatni chiqardi-da, Samadga uzatdi.
— Juda yaxshi, — dedi Samad tilxatni erinmay ko'zdan kechirish asnosida. — Endi Mehmonning oyog'iga yiqilib tavba qilasanlar! Yo'q, oldin oyog'ini o'pib, ana undan keyin tavba qilasan. Qani, boshla, qariya!
Soli ota bunday vaziyat yuzaga kelishini kutmagan ekanmi, birpas dovdirab qoldi. Bir Samadga, bir Mehmonaliga qarab javdiradi. So'ngra Samadning jahdga qorishiq qiyofasidan qo'rqa-pisa asta Mehmonalining qarshisiga yaqin bordi-da, tiz cho'kdi.
Mehmonali sezib turardi. Qariya o'ziga yetguncha qaysar, dimog'dor va qo'rs odam. Ammo hozirgi holatda qo'rsligi o'tmasligini biladi. Hoynahoy, Samadni ko'pdan beri tanigani uchun fe'lidan yaxshigina xabardor bo'lsa kerak, astoydil engashdi-da, Mehmonalining oyog'ini o'pib, ketidan poyini ko'zlariga surdi.
— Kechiring, bolam men gumrohni, — dedi qariya beixtiyor yig'lamsirab. — Ahmoqlik qip qo'ydim. Kechiring!..
Samad Mo''tabarni ham tiz cho'kishga, uzr so'rashga majbur etdi. Shundan keyin so'nggi gapini tiliga ko'chirdi.
— Endi, qariya qulog'ingga quyvol, — dedi u yonidagilarga ko'z qisib. — Mehmonga zo'rlik qilganing, mening bolamni o'ldirib, ko'mdirganing, qizingni fohishaga aylantirganing uchun badal to'laysan. Agar to'lamasang, o'lasan!
Soli ota badal so'zini eshitgandayoq ado bo'layozgandi. Buni tizzalaridagi titroq kuchayishi, boshini o'zi bilmagan holda chayqay boshlaganidan ilg'ab olsa bo'lardi.
— M-men… Q-qancha?.. — arang o'zini tutib Samadning ko'zlariga boqdi qariya. — Haligi…
— Yuz ming ko'kida opkelasan. Senga ertaga kechqurungacha muhlat. Agar soat kechki sakkizda pullar qo'limga tegmasa, tamomsan! Seniyam, qizingniyam asfalosofinga jo'nattiraman! Endi surlaring meni uyimdan! Ertaning harakatini qil! Aytgancha, Mo'tash, sen qolasan! Senga alohida ish bor!

* * *
Soli otaning qanday noinsof, toshbag'ir, yengil tabiatliligi shu yerda ham yana bir karra oshkor bo'ldi. Agar boshqa ota bo'lsa, o'zi o'lib ketsa-da, qizini begona erkakning ixtiyoriga tashlab ketmasdi. Ayniqsa, uni olib qolgan odam qanchalar zo'ravon, shafqatsiz va diyonatsizligini bilib turib bunday sharmandalikka yo'l bermasdi. Afsuski, qariya qutulganiga shukr qildi. Qizi tarafga bir marta bo'lsin qarab ham qo'ymadi. Xuddi yumshoq supurgi kabi mayinlashgancha pildirab chiqib ketdi.
Shu tobda Mehmonalining boshi tobora g'uvillab, asablari qaqshagandan qaqshab borar, nimalar bo'layotganini sira idrok etib ulgurmasdi. Go'yo chalkashliklardangina iborat, ammo yoqimsiz bir tush ko'ryapti-yu, qancha chiranmasin, uyg'ona olmayapti. Tushga barham berib qo'ya bilmayapti.
— Mo'tash, — uning xayolini bo'lib bir burchakda qo'l qovushtirgancha tek turgan Mo''tabarga yuzlandi Samad. — Sen, bor, dahlizga kirib tur! O'sha yerda bizni kut!
— Xo'p bo'ladi! — Mo''tabar bir tuki seskanmay, yer ostidan Mehmonaliga sovuq qarab oldi-yu, aytilgan xona tomon yo'l oldi.
— Mehmon, bratishka, — dedi Samad Mehmonalining yelkasiga qo'l tashlab. — Yur, gaplashib olishimiz kerak!
Mehmonalining bu zo'ravonga berishi kerak bo'lgan savollari ko'p edi. Ammo tilini tiydi. Bunday vaziyatda savol tashlash noo'rinligini anglab yetdi. Savollarni gaplashish asnosida berishga ahd qildi.

* * *

Samad haydovchiga ketish uchun ruxsat berdi. Yonida faqat Muhsinni olib qoldi xolos. Ikkovlari unga ergashib hovlining boshqa bir chetidagi xonaga kirishdi. Bu xona jihozlardan xoli ekan. To'rga yarqiragan atlas ko'rpacha to'shab qo'yilibdi. Ko'rpachaga birinchi bo'lib Samad o'tirdi va ikkovlarini o'tirishga chorladi.
Mehmonali hanuz Samaddan nigohini uzmasdi. Uning qovoqlari uyilgancha, sira ochilishidan darak yo'qdek edi. Qur-qur jahl bilan barmoqlarini qisirlatib olar, nimadandir bezovta ekani, qattiq asabiylashayotgani ko'z qarashlaridan shundoq ko'rinib turardi.
— Bratishka, — nihoyat boshini ko'tarib Mehmonaliga yuzlandi Samad qarshisidagi Muhsinga ma'noli qarab qo'yib. — Hammasini tushunaman. Xayolingdan shu tobda nimalar kechayotganini ham bilib turibman. Imkon topsang, meniyam bo'g'izlab tashlaging kelyapti. Bunga haqqing bor. Axir, sen aldanding, g'ururing poymol bo'ldi. Buyam yetmaganday, ko'z oldingda xotinchangga ega chiqyapman. Tushunaman… Tushunaman…
— U endi xotinim emas, — dedi Mehmonali asabiy lab tishlab. — Fohishaligini o'z ko'zim bilan ko'rganimdayoq taloq qilganman uni!
— Bu to'g'ri qaror, — dedi Samad yana bir karra Muhsinga ma'noli ko'z tashlab olgach. — Sening o'rningda boshqasi bo'lsayam shunday yo'l tutardi. Mayli, bo'lar ish bo'lib o'tdi. Endi buyog'iga mahkam bo'l, ukam, judayam mahkam bo'l! Hayot shunaqangi beshafqat! Ayniqsa, sen bilan bizga o'xshaganlarga har qadamda zug'um o'tkazishga harakat qiladi. Biz esa bo'sh kelmasligimiz kerak. Dushmanlarimizni yer bilan yakson qilaverishimiz zarur. Ana shunda g'alaba bizniki bo'ladi. Nima deysan?
— Haqsiz, — Mehmonali so'nggi lahzalarda azbaroyi asabiylasha boshlaganidan arang o'zini idora etib turardi. Uni Samadning asl niyati xavotirga, shubhaga solar, tezroq maqsadga ko'chishini xohlayotgandi.
«Ey Yaratgan egam, — xitob qilardi qalban. — Sen adolatlisan! Sening adolating qarshisida mendek bandalaring jon fido etsa arziydi. O'zing saqlaguvchisan! O'zing alqaguvchisan! Xatoga yo'l qo'ysam, o'zing jazolaguvchisan! Yomonlarga, ko'ngli qora, ikkiyuzlamachilar, firibgarlar, shafqat neligini bilmagan nodonlarga o'zing tavfiq ber!..»
Ruhan ezilib borayotgan bo'lsa-da, Mehmonali tez fursatda o'zini qo'lga ola bildi.
Ollohni chin ko'ngildan yodga oldi deguncha, ko'ngli yorishib ketgandek, qalbida bahor yashnay boshlagandek, vujudini iliq bir tuyg'u qamrab olgandek yengil tortdi.
— Siz haqsiz, — dedi yana bir bor Samadga tik boqib. —