Tasodifiy hikoya: Nozima 1
Nozima ziyoli oilaning yagona farzandi. Ayni damda bo'yi yetilgan qiz. Uyidan sovchilar ostona changitgancha arimay qoldi. Kimdur badavlat oila farzandi bo'lgani uchun sovchi yo'llar, ba'zilar qizni chiroyiga o'ch. -qizim mana o'zining xabaring bor uyimizdan sovchilar arimayapdi. Yeb qo'yguday kimnidur tanlamasang bizni tinch qo'yishmaydi. Agar ko'nglinda kimdur bo'lsa yashirmay aytaver. -yo'q dada sizlar kim desangiz shuda. 1 yildan buyon og'uz burun o'pishib yurgan yigitini aytkisi kel...davomi

Mayli, agar puling bo'lsa, sotishim mumkin. Har holda bu noyob matoh. Tekinga bervorsam uyim kuyadi-da, uka!..

— Pulga bo'lsayam bering! Ko'rmayapsizmi ahvolimni? O'lib qolaman hozir, o'lib!..
— Pul? Qani o'sha pul? Qaerdan topib berasan pulni?
— Topaman! O'lmasam topaman!
— Topa olmaysan. Qaranglar-a, toparmish! Puling bo'lsa shu yerlarda o'tirarmiding? Undan ko'ra, gapimga quloq sol. Agar haqiqatan shu matohsiz yashay olmasligingga ko'zing yetsa, mening shartlarimni bajarishing kerak bo'ladi. Shunda doza sen uchun tekinga tushadi. Xo'sh, nima deysan?
— Roziman, roziman, — deya Muhammad Sayyidga yaqinroq surilib o'tirdi Mehmonali. — Faqat bersangiz bas. Nima shart bo'lsa, turib beraman.
— Turib bera olmasang-chi? — deya ijikiladi Muhammad Sayyid. — Bu shart sen o'ylaganchalik oson emas. Kerak bo'lsa, umringni garovga qo'yishingga to'g'ri keladi.
— Farqi yo'q, — dedi Mehmonali betoqatlanib. — Faqat tezroq bering matohingizni, iltimos!..
— Mayli, ko'ndirding, — dedi Muhammad Sayyid sira shoshilmasdan qo'yin kissasidan xaltachani chiqarib olarkan. — Hozir dozangni olasan-da, keyin shartlarimni eshitasan. Basharti hozir aytgan so'zingdan qaytadigan bo'lsang, bilib qo'y, oxiri yomon bo'ladi. Uqdingmi?
— Uqdim, aka, uqdim!..
Muhammad Sayyid bir chimdimgina geroinni olib Mehmonalining kaftiga qo'ydi va jonholatda kukunni tishlariga ishqalay boshlagan kameradoshiga masxaraomuz termilgan ko'yi qaytadan tasbeh o'girishga tushdi.

* * *

Oradan hech qancha o'tmay, Mehmonali yana lazzatli lahzalar og'ushiga kirdi. Kayfiyati ko'tarilib, tanasida paydo bo'lgan og'riqlar, ko'ngil aynishi ortga chekindi. Odatiga ko'ra, mushtlarini tugib, lablarini qattiq tishlab, kimnidir do'pposlash, kerak bo'lsa o'ldirar darajaga yetgandek qalbi junbushga keldi.
— Ana endi eshit gapimni, — Muhammad Sayyid tasbehni qo'yin kissasiga qaytadan joyladi-da, Mehmonaliga yuzlandi. — Bu doza bir umr senga kayf bera olmaydi. Buni o'zingam yaxshi bilasan. Agar shartimni bajarmaydigan bo'lsang, geroin yo'q. Demak, yana qiynala boshlaysan. Bu safargi qiynoqlaring oldingisidan kuchliroq bo'ladi. Agar o'z vaqtida dozani olmasang, o'lib ketishing hech gapmas. Uqdingmi?
— Ayting shartingizni, — dedi dadillik bilan Mehmonali. — Bajarmagan nomard. Aytavering.
— Saveliyni o'ldirasan!
— Anavi… Mening kameramdagi Saveliymi?
— Xuddi o'sha. U mening azaliy dushmanim. O'sha iflosning dastidan karserda o'tiribman. Ishning beliga tepdi turma boshlig'iga chaqib. U seniyam sotgan. Aniq bilaman.
— Gap yo'q, — dedi Mehmonali qovoq uyib. — Sotqinlarni qiyomatga qoldirish yo'q. Ular kofir! Kofirlarni ko'rishga ko'zim yo'q.
— Barakalla, — dedi Muhammad Sayyid sovuq kulimsirab. — Unda kechqurun tayyor turasan. Yana yarimta doza beraman. Keyin anavi soqchilari bilan gaplashib seni bo'sh, ko'zdan pana kameraga kirittiraman. O'sha yerda o'ldirasan-u, orqangga qaytasan. Ishni qoyillatsang, dozalar seniki. Agar dushmanimni o'ldirib bersang-chi, yigit, seni birinchi bo'lib afg'on diyoriga yuboraman. U yerda bizning akaxonlar bor. Haqiqiy jangarilar! Seni kutib olishadi. Jang qilishni o'rgatishadi. Kofirlarni qirasan. Ularning urug'ini quritasan. Haqiqiy jihodchiga aylanasan. Baxting kulib, nasibang qo'shilsa, shahid ketasan. Bilib qo'y, musulmon uchun jangda shahid bo'lish sharaf. Shahidlar to'ppa-to'g'ri Yaratganning huzuriga borishadi. Jannatning to'ri o'shalarniki bo'ladi. Ishon, ular seni tashlab qo'yishmaydi. Manavi matohlar oyoq ostida qalashib yotadi. Keyin… O'zim tayinlayman, uylantirib ham qo'yishadi. Mayli, endi dam ol, kayfingni qil! Kechqurun xudo deb shartni bajarishga borasan!
Mehmonali Muhammad Sayyidga yana birpas tikilib turgan bo'ldi-yu, ko'zlarini yumdi.
* * *

Nihoyat kech ham tushdi. Muhammad Sayyidni kunduzi nazoratchilar olib chiqib ketib, qosh qorayganda olib kelishdi. Mehmonali yotgan yerida unga zimdan tikilib qaradi. Sochini kalga oldiribdi. Qizg'ish soqol va kallangan boshi Muhammad Sayyidga ot hurkar darajada xunuk savlat bag'ishlagandi.
Nigohlariga boqdi. Bu nigohlarda hech qanday his-tuyg'u ko'zga tashlanmasdi. Ular juda sovuqqon va alamli edi.
— Ha, qahramon, — deya Mehmonalining tepasiga keldi Muhammad Sayyid. — Yana ranging oqaribdimi? Namuncha bo'sh-bayov bo'lmasang? Erkak kishi degan sal o'zini qo'lga oladi-da! Bir umr shu doriga qul bo'lib o'tmaysan-ku, xumpar!..
— Balki qul bo'lib o'tarman, sizga nima?!. — to'ng'illadi Mehmonali. — Menga baribir. O'lamanmi, qolamanmi, qizig'i qolmagan.
— Bu yaxshi, — dedi Muhammad Sayyid beton supachaga cho'karkan. — Qara, mana shu yer karser deyiladi. Senam xuddi menga o'xshab birinchi kirganingda dahshatga tushganding. To'g'rimi?
— Xo'sh, keyin-chi?
— Keyin ko'nikding. Menam shunday bo'lganman. Oldiniga alam qilgan, keyin ko'nikkanman. Haq yo'lni tanlaganlar, jihodga umrini bag'ishlaganlarga karserlari nima bo'pti. Bu qizig'arlar bizlarni karser bilan qo'rqitib olmoqchi bo'lishadi. Qo'rqitib bo'pti! Hali shoshmay turishsin, biz sen bilan ularning kulini ko'kka sovuramiz! Aytgancha…
Muhammad Sayyid nimadir yodiga ttushgan kabi ilkis o'rnidan turdi.
— Saveliy masalasini unutganing yo'qmi?
— Yo'q, — dedi Mehmonali ham o'rnidan qo'zg'alib. — Jihodni dinsizdan boshlashim menga juda ma'qul bo'ldi. Hali qarab turishsin, undaylarning dodini beraman. Qiraman, yoqaman, balchiqqa bo'ktiraman!..
— Lekin bir narsani bilib qo'y, — dedi Muhammad Sayyid. — Saveliyni mana shu karserning o'zida tinchitasan.
— Nima? Shu yerda-ya? Axir…
— Ha, nega hayron bo'lyapsan? Yo meni aldashni mo'ljallaganmiding?
— Bu nima deganingiz? — Mehmonali jahlini tiya olmay, Muhammad Sayyidga sovuq tikildi. — Kim sizga shunday dedi? O'ylab gapiring, og'a! Men shunchaki hayron bo'ldim xolos. Har holda bu yer xavfli. Chunki yo'lakdan ko'p odam o'tadi. Shuning uchun…
— Bilaman, — dedi Muhammad Sayyid hanuz Mehmonaliga sirli boqishda davom etarkan. — Ammo sen buniyam tadorigini ko'rishing kerak. Bugun qiladigan ishing imtihon deb hisobla. Men sendan haqiqiy jihodchi chiqishiga amin bo'lishim kerak.
— Ishonmasangiz o'zingiz bilasiz, — qo'l siltab qo'ydi Mehmonali. — Menga kimni qaerda o'ldirishning farqi yo'q. Lekin baribir pana-pastqam, guvohsiz joy bo'lsa yaxshiydi. Buni mensizam o'zingiz yaxshi bilishingiz kerak.
— Mayli, o'ylab ko'raman. Faqat sen manavi dorining quliga aylanib qolma. Buni senga do'st sifatida gapiryapman. Bilasanmi nima qilishing kerak?
— Xo'sh, nima qilishim kerak?
— Bizni nega jangarilar deb atashlari sababini bilasanmi?
— Yo'q, — dedi Mehmonali hayrati ortib. — Ilgari bunday odamlarga ishim tushmagan. O'zingiz ayta qoling.
— Unda eshit. Bizni jangari deyishlariga birinchi sabab shuki, biz o'limdan qo'rqmaymiz. Ikkinchidan, jang san'atini puxta egallaganmiz. Bundanam zo'rroq sabab bor. U odam qonini ichish.
— Nima? — Mehmonali bu gapni eshitiboq dast o'rnidan turib ketdi. — Q-qanaqasiga? Odamning…
— Ha, qo'rqib ketdingmi? — sovuq tirjayish qildi Muhammad Sayyid. — Tan ol, qo'rqib ketding-a?
— Qo'rqmadim, — dedi darrov o'zini qo'lga