Tasodifiy hikoya: Kelinchak
KELINCHAK. Jamila yig'i sasidan uyg'onib ketdi. Uyqu aralash ko'zlarini uqalab o'rnidan turdi va e...davomi
KELINCHAK. Jamila yig'i sasidan uyg'onib ketdi. Uyqu aralash ko'zlarini uqalab o'rnidan turdi va e...davomi
Библиотека | Boshqalar | Kallakesar 5 (kamolov)
ostida asradiykan? Tushunmadim…
— Menam tushunmadim, — yelka qisdi Avaz. — Biror rejasi bo'lsa kerak desam, anavi suyaklar berkitilganiga ancha bo'lgan. Qurib-qaqshab ketibdi.
— Bu bizga asqotadi, aka, — dedi Mehmonali. — Ashyoviy dalil bular. Agar Javhariy g'ing desa, shularni eslatib qo'ysak yetsa kerak. Nima deysiz?
— Haqsan, — dedi birdan jonlanib Avaz. — Bularni hozir pakkamizga oborib qo'yamiz.
— Qaysi pakka?
— G'orni aytyapman. Axir, kelishdik-ku! Unutdingmi?
— Ha-a, shunday demaysizmi? To'g'ri aytasiz, bularni lagerda asrab bo'lmaydi. Baribir ertami-kechmi Javhariy xitlanadi. Lekin pullarni mening xonamga berkitamiz. Siz… Qurol masalasini gaplashdingizmi?
Avaz Mehmonaliga ma'noli qarab turdi-da, kulimsiragan ko'yi qo'l siltadi.
— Naqd qurol! Bombalargacha olamiz. Hozircha sen-u menga ergashadiganlar 15 kishi bo'ldi. Yomonmas-a boshlanishiga?
— Ha, yomonmas. Ular ham abjir, haqiqiy jangchi bo'lsa bas.
— Jangchiyam gapmi, — dedi Avaz. — Profi degin. Kerak bo'lsa-chi, ularning har biri yulduzni narvonsiz uradi. Zo'rlarini tanladim.
— Unda ketdik. Ishga kirishaveramiz! Aytgancha, aka, xonamda bir ayol o'tiribdi. Anavilardan bittasini oldim-ku, o'sha! Nima qilsam ekan uni?
— Bugun hech qaerga bormay turamiz, — dedi Avaz yuzi tundlashib. — Men ertaga ertalab uch-to'rt kishini g'orga yuboraman. Tozalab, supur-sidir qilib, keyin razvedka degan gaplar bor. Hammasini rejalab, puxtalab olishimiz kerak. Keyin qo'lga tushmaydigan bo'lish kerak-da!
— Ha, to'g'ri, ammo anavi suyaklarni qaerga qo'yay unda? Xonamga opkirib bo'lmaydi. Sasib ketadi. Keyin… Kimdir xitlansa, sotib qo'yishi mumkin.
— Ularni menga ber, o'zim joyini toptiraman. Sen pulning ehtiyotini qil!
— Aka, — dedi tashqariga chiqishdan oldin Mehmonali bezovtaligi ortib. — Javhariy bugun kelsa-yu, sandig'ini ochsa…
— Xavotir olma, bugun qaytishi dargumon. Lekin tan berdim senga! Qoyil! Komandir tanlashda adashmabman! Ofarin! Inshoolloh, sen-u bizning yelkamizgayam oftob tegadigan bo'lib turibdi. Nasib bo'lsa, yaqin vaqtlarda dahshatli bir otryad tuzamiz. Javhariyga o'xshaganlarni bir cho'qishda yo'q qilamiz. Afg'on diyori o'zimizniki bo'ladi.
— Ha, aytganingiz kelsin, aka, — dedi Mehmonali pul to'la paketni qo'ltig'iga qisgancha xonasi tomon ketib borarkan. — Enasini uchqo'rg'ondan ko'rsatamiz hammasining!
* * *
Mehmonali xonasi eshigiga yaqin borgandagina ichkarida ayol kishini qoldirib ketganini eslab qoldi. Esladi-yu, afsus cheka boshladi. Yonida shuncha puli bo'la turib, qayoqdagi qalang'i-qasang'i ayol bilan bir to'shakda yotishni o'zi uchun haqorat hisoblay boshladi. Shunday tushkun kayfiyatda eshikni ochib ichkariga qadam qo'ydi. Ayol karavotda o'tirib olgancha qo'lidagi jajji ko'zguchaga boqib ko'z ostilariga bo'yoq surar, shu orada kokillarini barmoqlari orasiga olib silagan bo'lardi. Chamasi, o'z husniga o'zi ham mahliyo edi. Ammo shu tobda Mehmonaliga ayol husnining umuman qizig'i yo'q edi. U qo'ltig'iga qistirilgan paketichidagi ko'kimtir pullar damidan sarxush edi. Hatto, tanasining allqaerida narkotik xumori qo'zg'olon qila boshlagan bo'lsa-da, e'tibor bermasdi.
— Siz tashqariga chiqib turing, hozir menam chiqaman, — dedi sovuqqon ohangda Mehmonali. — Faqat uzoqqa ketib qolmang!
— Xo'p bo'ladi, — zo'rg'a ovozi chiqib o'ng qo'lini ko'ksiga qo'ydi ayol. — Kutaman unda!..
Mehmonali ayol chiqib ketishi bilan xona eshigini ichkaridan qulfladi-da, karavotdagi matrasni ko'tardi. Keyin ko'kimtir pullarni taxlami bilan erinmasdan karavot ustiga terib chiqdi. Ustiga yana matrasni tashlab, choyshabni chiroyli qilib yoydi. Ana endi ko'ngli xotirjam tortsa yarashadi. Matras ostida pul borligini it ham bilmaydi. Bemalol ishlarni bitirishga tushaversa bo'ladi.
Mehmonali hanuz pul tufayli sarxushlangan boshini qashiy-qashiy tashqariga chiqib xona eshigini qulfladi va hovliga yo'l oldi. Sal narida ayol uni kutib turgan ekan. Uyoqdan buyoqqa o'tib turuvchi jangarilar unga ko'z qirini tashlab qo'yar, ayrimlari ayolga qarab jilmayishdan tiyila olmasdi.
— Yuring, — dedi ayolga Mehmonali toqatsizlanib. — Faqat imillamang! Imillaganlarni yomon ko'raman!
Ayol yana itoat bilan qo'lini ko'ksiga bosgancha Mehmonaliga ergashdi.
«Bularning bari bir go'rakan shekilli, — o'ylardi u Avaz turadigan kazarma tomon ketib borarkan. — Pul bo'lsa bo'ldiykan-da hammasiga! Yo'g'sa, vatanni tashlab manavinaqangi harom ishlarga kelmasdi manjalaqilar. Nahotki, dunyoda hayo, uyat, nomus degan narsa qolmagan bo'lsa? Ana, Mo'tash ham uyalmasdan kechasi mening qo'ynimda yotarkan-u, kunduzi pul deb birovlarning bag'riga o'zini urarkan. Men ahmoq bo'lsam, birovlardan qolgan qolg'indini sevibman, ardoqlabman, u bilan hatto faxrlanibman. Qanchalar tubanlik! Birovi yuzingda ko'zing demay, nasibangni tortib olsa, yana birovi hasmi halolingni qo'yniga solib yotsa, ishrat qilsa. Yaxshiki, Muhammad Sayyidga uchradim. Mana shu yerlarga adolat istab keldim. Mana, yomon bo'lmadim. Hademay bu jangari kallakesarlardan ham zo'rroq kallakesarga aylanaman. Balki aylanib bo'lgandirman? Jurnalistning kallasini olganimda, qonini simirib ichganimda qoyil qolishdi-ku! Demak, bu jangarilarning hammasi bo'shang, latta ekan. Agar mendanam zo'r bo'lsa, qariyanikiga shular borishi kerak edi. Mening o'rnimga joynamoz ustidagi qariyani so'yib kelgan bo'lardi. To'g'ri-da, musulmon bo'la turib musulmonni sotibdi u qariya. Tag'in shuncha gunohi bilan joynamoz ustiga chiqib namoz o'qigani nimasi? Mana, menam farishta emasman. Bir nechtasining jonini sug'urvoldim. Demak, gunohkorman. Shuning uchun ham namoz o'qimayapman. Yuragim betlamaydi. Qachonki gunohlar qilishdan tiyilsam, ana undan keyin namoz boshlasam bo'ladi. Buni Javhariy ham aytdi. Aytgancha, Javhariy kelib sandig'ini ochsa nima qilarkin? Jinni bo'p qolsa kerak alamdan. Men olganimni aniqlay olarmikan? Keyin-chi? Keyiniga ulgurmaydi. Yaqinda uniyam kallasini olaman. Qonini simiraman. Shundog'am qonsirab yuribman shu kunlarda. Eh, Mo'tash hozir shu yerlarda paydo bo'lib qolsaydi… Jigini uzardim o'ziyam. Menga qilgan xiyonatlarining, otasi ko'rsatgan kunlarning, Samaddan tortgan jabrlarimning alamini o'sha manjalaqidan olardim. Jangarilarning o'rtasiga yotqizib enasini ko'rsatardim. Keyin esa kallasini hammaning ko'z o'ngida sapchaday uzib tashlardim. Murdasini bo'lsa, bo'rilarga yedirardim…»
Shunday xayollar bilan Avaz tayin etgan g'orga yetib kelganini ham payqamabdi.
Mehmonali shosha-pisha yoniga razm soldi. Ayol hamon boshini quyi solgan ko'yi yonida qadam tashlardi. Unga ko'z tashladi-yu, Mehmonalining toshga aylanayozgan yuragi hapriqib qo'ygandek bo'ldi. Biroq darrov o'zini qo'lga oldi. To'g'ri-da, hademay xalifalar xalifasiga aylanish arafasidagi odam, ustamon, tengsiz komandir, buning ustiga dasta-dasta pullarning egasi bu taxlit ayollarni ko'rganda so'lagini oqizmasligi kerak. So'lagi oqsa arziydigani hali uchraydi. Albatta uchraydi…
* * *
G'or og'zida Avaz tavakkalchi yonida Mehmonali tanib-tanimas bir uzun bo'yli jangari bilan gaplashib turgan ekan. Mehmonalini ko'rdi-yu,
— Menam tushunmadim, — yelka qisdi Avaz. — Biror rejasi bo'lsa kerak desam, anavi suyaklar berkitilganiga ancha bo'lgan. Qurib-qaqshab ketibdi.
— Bu bizga asqotadi, aka, — dedi Mehmonali. — Ashyoviy dalil bular. Agar Javhariy g'ing desa, shularni eslatib qo'ysak yetsa kerak. Nima deysiz?
— Haqsan, — dedi birdan jonlanib Avaz. — Bularni hozir pakkamizga oborib qo'yamiz.
— Qaysi pakka?
— G'orni aytyapman. Axir, kelishdik-ku! Unutdingmi?
— Ha-a, shunday demaysizmi? To'g'ri aytasiz, bularni lagerda asrab bo'lmaydi. Baribir ertami-kechmi Javhariy xitlanadi. Lekin pullarni mening xonamga berkitamiz. Siz… Qurol masalasini gaplashdingizmi?
Avaz Mehmonaliga ma'noli qarab turdi-da, kulimsiragan ko'yi qo'l siltadi.
— Naqd qurol! Bombalargacha olamiz. Hozircha sen-u menga ergashadiganlar 15 kishi bo'ldi. Yomonmas-a boshlanishiga?
— Ha, yomonmas. Ular ham abjir, haqiqiy jangchi bo'lsa bas.
— Jangchiyam gapmi, — dedi Avaz. — Profi degin. Kerak bo'lsa-chi, ularning har biri yulduzni narvonsiz uradi. Zo'rlarini tanladim.
— Unda ketdik. Ishga kirishaveramiz! Aytgancha, aka, xonamda bir ayol o'tiribdi. Anavilardan bittasini oldim-ku, o'sha! Nima qilsam ekan uni?
— Bugun hech qaerga bormay turamiz, — dedi Avaz yuzi tundlashib. — Men ertaga ertalab uch-to'rt kishini g'orga yuboraman. Tozalab, supur-sidir qilib, keyin razvedka degan gaplar bor. Hammasini rejalab, puxtalab olishimiz kerak. Keyin qo'lga tushmaydigan bo'lish kerak-da!
— Ha, to'g'ri, ammo anavi suyaklarni qaerga qo'yay unda? Xonamga opkirib bo'lmaydi. Sasib ketadi. Keyin… Kimdir xitlansa, sotib qo'yishi mumkin.
— Ularni menga ber, o'zim joyini toptiraman. Sen pulning ehtiyotini qil!
— Aka, — dedi tashqariga chiqishdan oldin Mehmonali bezovtaligi ortib. — Javhariy bugun kelsa-yu, sandig'ini ochsa…
— Xavotir olma, bugun qaytishi dargumon. Lekin tan berdim senga! Qoyil! Komandir tanlashda adashmabman! Ofarin! Inshoolloh, sen-u bizning yelkamizgayam oftob tegadigan bo'lib turibdi. Nasib bo'lsa, yaqin vaqtlarda dahshatli bir otryad tuzamiz. Javhariyga o'xshaganlarni bir cho'qishda yo'q qilamiz. Afg'on diyori o'zimizniki bo'ladi.
— Ha, aytganingiz kelsin, aka, — dedi Mehmonali pul to'la paketni qo'ltig'iga qisgancha xonasi tomon ketib borarkan. — Enasini uchqo'rg'ondan ko'rsatamiz hammasining!
* * *
Mehmonali xonasi eshigiga yaqin borgandagina ichkarida ayol kishini qoldirib ketganini eslab qoldi. Esladi-yu, afsus cheka boshladi. Yonida shuncha puli bo'la turib, qayoqdagi qalang'i-qasang'i ayol bilan bir to'shakda yotishni o'zi uchun haqorat hisoblay boshladi. Shunday tushkun kayfiyatda eshikni ochib ichkariga qadam qo'ydi. Ayol karavotda o'tirib olgancha qo'lidagi jajji ko'zguchaga boqib ko'z ostilariga bo'yoq surar, shu orada kokillarini barmoqlari orasiga olib silagan bo'lardi. Chamasi, o'z husniga o'zi ham mahliyo edi. Ammo shu tobda Mehmonaliga ayol husnining umuman qizig'i yo'q edi. U qo'ltig'iga qistirilgan paketichidagi ko'kimtir pullar damidan sarxush edi. Hatto, tanasining allqaerida narkotik xumori qo'zg'olon qila boshlagan bo'lsa-da, e'tibor bermasdi.
— Siz tashqariga chiqib turing, hozir menam chiqaman, — dedi sovuqqon ohangda Mehmonali. — Faqat uzoqqa ketib qolmang!
— Xo'p bo'ladi, — zo'rg'a ovozi chiqib o'ng qo'lini ko'ksiga qo'ydi ayol. — Kutaman unda!..
Mehmonali ayol chiqib ketishi bilan xona eshigini ichkaridan qulfladi-da, karavotdagi matrasni ko'tardi. Keyin ko'kimtir pullarni taxlami bilan erinmasdan karavot ustiga terib chiqdi. Ustiga yana matrasni tashlab, choyshabni chiroyli qilib yoydi. Ana endi ko'ngli xotirjam tortsa yarashadi. Matras ostida pul borligini it ham bilmaydi. Bemalol ishlarni bitirishga tushaversa bo'ladi.
Mehmonali hanuz pul tufayli sarxushlangan boshini qashiy-qashiy tashqariga chiqib xona eshigini qulfladi va hovliga yo'l oldi. Sal narida ayol uni kutib turgan ekan. Uyoqdan buyoqqa o'tib turuvchi jangarilar unga ko'z qirini tashlab qo'yar, ayrimlari ayolga qarab jilmayishdan tiyila olmasdi.
— Yuring, — dedi ayolga Mehmonali toqatsizlanib. — Faqat imillamang! Imillaganlarni yomon ko'raman!
Ayol yana itoat bilan qo'lini ko'ksiga bosgancha Mehmonaliga ergashdi.
«Bularning bari bir go'rakan shekilli, — o'ylardi u Avaz turadigan kazarma tomon ketib borarkan. — Pul bo'lsa bo'ldiykan-da hammasiga! Yo'g'sa, vatanni tashlab manavinaqangi harom ishlarga kelmasdi manjalaqilar. Nahotki, dunyoda hayo, uyat, nomus degan narsa qolmagan bo'lsa? Ana, Mo'tash ham uyalmasdan kechasi mening qo'ynimda yotarkan-u, kunduzi pul deb birovlarning bag'riga o'zini urarkan. Men ahmoq bo'lsam, birovlardan qolgan qolg'indini sevibman, ardoqlabman, u bilan hatto faxrlanibman. Qanchalar tubanlik! Birovi yuzingda ko'zing demay, nasibangni tortib olsa, yana birovi hasmi halolingni qo'yniga solib yotsa, ishrat qilsa. Yaxshiki, Muhammad Sayyidga uchradim. Mana shu yerlarga adolat istab keldim. Mana, yomon bo'lmadim. Hademay bu jangari kallakesarlardan ham zo'rroq kallakesarga aylanaman. Balki aylanib bo'lgandirman? Jurnalistning kallasini olganimda, qonini simirib ichganimda qoyil qolishdi-ku! Demak, bu jangarilarning hammasi bo'shang, latta ekan. Agar mendanam zo'r bo'lsa, qariyanikiga shular borishi kerak edi. Mening o'rnimga joynamoz ustidagi qariyani so'yib kelgan bo'lardi. To'g'ri-da, musulmon bo'la turib musulmonni sotibdi u qariya. Tag'in shuncha gunohi bilan joynamoz ustiga chiqib namoz o'qigani nimasi? Mana, menam farishta emasman. Bir nechtasining jonini sug'urvoldim. Demak, gunohkorman. Shuning uchun ham namoz o'qimayapman. Yuragim betlamaydi. Qachonki gunohlar qilishdan tiyilsam, ana undan keyin namoz boshlasam bo'ladi. Buni Javhariy ham aytdi. Aytgancha, Javhariy kelib sandig'ini ochsa nima qilarkin? Jinni bo'p qolsa kerak alamdan. Men olganimni aniqlay olarmikan? Keyin-chi? Keyiniga ulgurmaydi. Yaqinda uniyam kallasini olaman. Qonini simiraman. Shundog'am qonsirab yuribman shu kunlarda. Eh, Mo'tash hozir shu yerlarda paydo bo'lib qolsaydi… Jigini uzardim o'ziyam. Menga qilgan xiyonatlarining, otasi ko'rsatgan kunlarning, Samaddan tortgan jabrlarimning alamini o'sha manjalaqidan olardim. Jangarilarning o'rtasiga yotqizib enasini ko'rsatardim. Keyin esa kallasini hammaning ko'z o'ngida sapchaday uzib tashlardim. Murdasini bo'lsa, bo'rilarga yedirardim…»
Shunday xayollar bilan Avaz tayin etgan g'orga yetib kelganini ham payqamabdi.
Mehmonali shosha-pisha yoniga razm soldi. Ayol hamon boshini quyi solgan ko'yi yonida qadam tashlardi. Unga ko'z tashladi-yu, Mehmonalining toshga aylanayozgan yuragi hapriqib qo'ygandek bo'ldi. Biroq darrov o'zini qo'lga oldi. To'g'ri-da, hademay xalifalar xalifasiga aylanish arafasidagi odam, ustamon, tengsiz komandir, buning ustiga dasta-dasta pullarning egasi bu taxlit ayollarni ko'rganda so'lagini oqizmasligi kerak. So'lagi oqsa arziydigani hali uchraydi. Albatta uchraydi…
* * *
G'or og'zida Avaz tavakkalchi yonida Mehmonali tanib-tanimas bir uzun bo'yli jangari bilan gaplashib turgan ekan. Mehmonalini ko'rdi-yu,