Tasodifiy hikoya: Мулохаза
Мен бу сайтда янгиман. куп хикояларни укидим, баъзилари кулдирди, баъзилари нафратлантирди. хайрон к...davomi

Koronavirus (COVID-19) kasalligi — alomatlari, yuqish yo’llari, davolash, oldini olish

Добавил:	*GUCCI (03.04.2020 / 00:24)
Рейтинг:	(1)
Прочтений:	9109
Комментарии:	2

Koronaviruslar (CoV) — bu oddiy shamollashdan tortib jiddiy kasalliklarga, masalan, Yaqin Sharq respirator sindromi (MERS-CoV) va og’ir o’tkir respirator sindrom (SARS-CoV) kabi kasalliklarni keltirib chiqarishi mumkin bo’lgan viruslar oilasidir. Yangi koronavirus (nCoV) — bu virusning ilgari odamlarda aniqlanmagan yangi shtammidir.

Koronaviruslar — bu zoonozlar, ya’ni hayvonlardan odamlarga yuqadigan patogenlar sanaladi. Puxta o’tkazilgan tadqiqotlar natijalariga ko’ra, odamlarda SARS-CoV bilan kasallanish manbai viverra, MERS-CoV esa — bir o’rkachli tuyalar ekanligi aniqlangan.

Eng so’nggi bo’lib Xitoyda aniqlangan koronavirus COVID-19 deb nomlangan va u juda jiddiy kasallikka olib kelishga qodir.

COVID-19 nima

COVID — 19 — bu yaqinda kashf etilgan koronavirus tomonidan chaqiriladigan infektsion kasallik. 2019-yil dekabr oyida Xitoyning Vuxan shahrida kasallik avj olishidan oldin, yangi virus va kasallik haqida hech narsa ma’lum emas edi.

COVID-19 alomatlari

COVID-19 ning eng ko’p uchraydigan alomatlariga isitma, charchoq va quruq yo’tal kiradi. Bir qator bemorlarda turli xil og’riqlar, burun bitishi, oqishi, faringit yoki diareya kuzatilishi mumkin. Qoida tariqasida, bu alomatlar asta-sekin rivojlanadi va yengil kechadi. Ba’zi kasallangan shaxslarda hech qanday alomatlar yoki ahvolning yomonlashuvi kuzatilmaydi.

Aksariyat odamlarda (taxminan 80%) kasallik tiklanish bilan yakunlanadi, bunda aniq terapevtik choralar talab qilinmaydi.

COVID-19 kasalligi holatlarining har oltitadan bittasida nafas olish yetishmovchiligi rivojlanishi tufayli jiddiy alomatlar kuzatiladi. Keksalarda, shuningdek, arterial gipertenziya, yurak kasalligi yoki diabet kabi somatik kasalliklarga chalingan odamlarda kasallikning og’ir kechishi ehtimoli yuqori ko’rsatkichga ega. Kasallikning o’lim bilan yakunlanishi taxminan 2% hollarda qayd etiladi. Isitma, yo’tal yoki nafas olish qiyinligi kuzatilsa, darhol shifokorga murojaat qilish tavsiya etiladi.

Virus qanday tarqaladi

2019-nCoV`ni boshqa infektsiyalangan odamlardan yuqtirib olish mumkin. Kasallik odamdan odamga yo’talish yoki aksa urish vaqtida og’iz-burundan ajraladigan mayda tomchilar orqali yuqishi mumkin. Ushbu tomchilar atrofidagi buyum va sirtlarga tushadi. Boshqa odamlar bunday buyumlar yoki sirtlarga, so’ngra ko’zlari, burunlari va og’ziga tegishsa infektsiyalanishlari mumkin.

Bundan tashqari, infektisya bunday mayda suyuqlik tomchilarini bevosita nafas orqali yutishda ham yuqishi mumkin. Shuning uchun kasallangan shaxslardan kamida 1 metr uzoqroq joyda turish juda muhimdir.

JSST COVID-19 yuqish yo’llari bo’yicha izlanishlar olib bormoqda va ma’lumot yangilanganligi sari ular e’lon qilib boriladi.

Hech qanday alomatlar kuzatilmayotgan odamdan COVID-19 yuqishi mumkinmi

Virus asosan yo’talish yoki aksa urganda odamning nafas yo’llaridan ajralib chiqadigan kichik tomchilar orqali tarqaladi. Hech qanday alomatlar kuzatilmagan bemorlardan esa bu holda virusning yuqishi xavfi juda pastdir.

Boshqa tomondan, ko’p odamlarda COVID-19 alomatlari juda yengil darajada bo’ladi. Bu, ayniqsa, kasallikning dastlabki bosqichlarida kuzatiladi. Shunday qilib, o’zini kasal his qilmasada, faqat yengil yo’talayotgan odamdan COVID-19 yuqishi xavfi mavjud.

JSST ma’lumotlariga ko’ra, virus bemorning axlati orqali yuqishi ehtimoli ham mavjud. Biroq bu ko’rsatkich juda kichik bo’lib, kasallikning tarqalishida asosiy rol o’ynamaydi. Bunday xavfning mavjudligi hojatxonadan chiqqach va ovqatdan oldin qo’llarni yaxshilab yuvish muhimligini yana bir bor tasdiqlaydi.

Koronavirusdan saqlanish va oldini olish choralariShaxsiy ehtiyot choralari

Jahon sog’liqni saqlash tashkiloti veb-saytida, shuningdek mamlakatimiz sog’liqni saqlash idoralari va mahalliy hamjamiyatida mavjud bo’lgan COVID-19 tarqalishi haqida eng so’nggi ma’lumotlardan xabardor bo’lib borish muhimdir.

COVID-19 infektsiyasining eng katta ko’lami 2020-yil mart holatiga ko’ra Xitoyda kuzatilmoqda, boshqa mamlakatlarda esa mahalliy xarakterga ega yuqumli kasalliklar qayd etilgan. Ko’pgina hollarda kasallik yengil kechish bilan tavsiflanadi va tiklanish bilan tugaydi, garchi asoratlar yuzaga kelishi mumkin bo’lsa-da.

Siz o’zingiz va boshqalarning sog’lig’ini quyidagi qoidalarga rioya qilgan holda himoya qilishingiz mumkin:

Spirt saqlovchi mahsulotlar bilan qo’llarni muntazam artib turish yoki ularni sovun bilan yuvish.
Nima uchun kerak?  Qo’llar yuzasida virus bo’lsa, spirt saqlovchi vositalar bilan artish yoki ularni sovun bilan yuvish viruslarni nobud qiladi.Yo’tal yoki aksirayotgan odamlardan kamida bir metr masofada turish.
Nima uchun kerak? Bu vaqtda ajralib chiqadigan kichik suyuqlik tomchilari o’zida kasallik qo’zg’atuvchilarini saqlaydi. Yaqin masofada bo’lganda ularni nafas orqali yutib yuborib, kasallanish qolish mumkin, xususan COVID-2019 bilan ham.Iloji bo’lsa, ko’z, burun va og’izga (umuman yuzga) qo’llar bilan tegmaslik.
Nima uchun kerak? Qo’llar kun davomida turli jism va sathlarga tegadi, bunda unga turli kasallik qo’zg’atuvchilari yopishib oladi. Ifloslangan qo’llari bilan shilliq qavatlarga tegishda virus organizmga kirib borishi va kasallik chaqirishi mumkin.Nafas olish gigienasi qoidalariga qat’iy rioya qilish. Buning uchun yo’talayotganda yoki aksa urganda tirsagingiz yoki ro’molcha bilan og’iz yoki burunni yopish kerak. Ishlatilgan salfetkani darhol tashlab yuborish maqsadga muvofiqdir.
Nima uchun kerak? Virus kichik tomchilar orqali yuqadi. Nafas olish gigienasi qoidalariga qat’iy rioya qilib, siz boshqalarni O’RVI, gripp va COVID-19 kabi virusli kasalliklardan himoya qilishingiz mumkin.Agar o’zingizni yomon his qilsangiz, uyda qoling. Agar sizda isitma, yo’tal yoki nafas olish qiyinchiligi kuzatilsa, iloji boricha tezroq tibbiy yordamga murojaat qiling. Mahalliy sog’liqni saqlash idorangizning ko’rsatmalariga rioya qilish tavsiya etiladi.

Nima uchun kerak? Sog’liqni saqlashning markaziy va mahalliy organlari yashash joyingizdagi vaziyat to’g’risida eng yangi ma’lumotlarga ega. O’z vaqtida tibbiy yordam so’rab murojaat qilish tibbiy mutaxassislarga sizni tezda tegishli tibbiy muassasaga yo’naltirishga imkon beradi. Bundan tashqari, siz o’zingizni himoya qilasiz va virusli va boshqa infektsiyalarning tarqalishini oldini olishga yordam berasiz.Oxirgi 14 kun ichida COVID-19 tarqalgan mintaqalarga tashrif buyurganlar uchun shaxsiy himoya choralariYuqoridagi tavsiyalarga amal qiling («Shaxsiy himoya choralari»);Agar o’zingizni yomon his qilsangiz, tuzalguningizgacha uyda qoling, hatto kasallik alomatlari yengil bo’lsa ham, masalan, bosh og’rig’i yoki burun oqishi;Agar sizda isitma, yo’tal yoki nafas olish qiyinligi kuzatilsa, tibbiy yordamga murojaatni kechiktirmang, chunki bu alomatlar nafas olish yo’llari infektsiyasi yoki boshqa jiddiy kasallik tufayli yuzaga kelgan bo’liishi mumkin. Darhol tibbiy muassasa bilan bog’lanib, mutaxassisga so’nggi safar yoki sayohatchilar bilan bo’lgan