Tasodifiy hikoya: segvi yolgon
Истак нима согинчларим асли недирйуклик кадар,мангу ё’лда кетмокдамизкидир жоним..узлатлардан мени к...davomi
Истак нима согинчларим асли недирйуклик кадар,мангу ё’лда кетмокдамизкидир жоним..узлатлардан мени к...davomi
Qalbinga quloq sol. 1-qism
Добавил: | -Muzaffar- (13.10.2014 / 11:14) |
Рейтинг: | (0) |
Прочтений: | 15514 |
Комментарии: | Комментарии закрыты |
(O'tkir Hoshimov qissasi)
Qish keldi. Kechagina bemorning ingrashidek hazin kuz sadolariga to'lgan bog'lar bugun jimib qoldi. Xazon shitirlamaydi yalang'och shoxlarga arg'amchi osgan mezonlar chayqalmaydi...
Qish keldi, shaharda uni darrov payqashmaydi ham. To'g'ri, talabalar allaqachon paxtadan qaytib, yomg'irdan ivigan bog'lar yana oshiq-ma'shuqlarning shivir-shiviriga to'ldi. Avtomat-telefon budkalaridan tag'in atir isi keladigan bo'lib qoldi. Kinoteatr kassasi oldida yomg'irdan qochib, navbat kutayotganlar ko'paydi. Ammo, haqiqiy qish birinchi qor yoqqanida bilindi.
Yodgor shu kuni tushdan keyin kutubxonaga borgandi. Hali imtihonlar uzoq bo'lgani uchunmi, zalda o'n-o'n besh kishidan bo'lak hech kim yo'q edi. Kutubxonada vazmin bir sukunat hukm surar, chiroqlar yoqib qo'yilgan, tashqarida esa yomg'ir shovillardi. Yodgor bug'lanib ketgan deraza yoniga o'tirgancha mutolaaga berildi.
- Qor yog'ayapti, - dedi allakim o'ychan ovozda.
Yodgor birdan eti uvushgandek, derazaga qaradi.
Oqshom tushib, tashqari qorong'ilashib qolgan, gupillatib yirik-yirik qor yog'ardi. Yodgor yomg'irning shovullashi allaqachon tinganini payqadi. Har safar birinchi qor yog'ayotganini ko'rganida uning qalbini allaqanday tushunib bo'lmas, etni junjiktiruvchi o'ychan tuyg'u qamrab olar, yelkasidan og'ir bir yuk bosib tushayotgandek bo'laverardi. Shu topda zalda o'tirgan boshqa odamlar ham negadir bir lahza sukutga ketishgan, hamma tashqariga qarab o'tirardi.
Qor qop-qorayib yotgan ho'l asfaltga tushib, tez erib ketar, onda-sonda g'ildiraklarini sharillatib, mashinalar o'tib qolar, ularning ham ovozi odatdagidan bo'g'iqroq chiqayotganga o'xshardi. Bora-bora ko'cha betidagi uyning qiya tomi oppoq bo'lib qoldi. Keyin asta sekin ko'chaning o'zi ham oqara boshladi.
Yodgor Italiya arxitekturasiga oid gaplarni yana o'qishga tushdi. Anchagacha miyasiga hech narsa kirmay turdi-yu, keyin o'sha sahifalarni jiddiylik bilan qayta-qayta takrorlay boshladi.
- Kech bo'lib ketdi, yigitcha, bir o'zingiz qoldingiz.
Yodgor kutubxonachi xotinning tanish ovozini eshitib, boshini ko'tardi. Zal to'ridagi alvon yopilgan stol qarshisida o'tirgan jikkakkina tatar ayol kitoblarni bir chekkaga taxlar, yupqa gardishli ko'zoynagini chiroqqa yaltiratib, unga qarab-qarab qo'yardi.
Yodgor yon-veriga alanglab, zal bo'shab qolganini ko'rdi-da, darrov o'rnidan turdi.
- Kechirasiz... rahmat, - dedi kitoblarni topshirib.
Konspekt daftarini plashining tagidan qo'ltig'iga qistirib, tashqariga chiqdi.
Muzdek qor nafasi yuziga urilib, bir lahza zinada to'xtab qoldi.
"Aksiga shapka ham kiymagan ekanman", deb o'yladi u zinalardan tushib borarkan.
Qorbobo hamon shahar ustida suprasini qoqar, qish farishtasi momiq qanotlarini beozor silkitar, osmon negadir qizg'ish tus olgan edi. G'ozning tumshug'iga o'xshatib ishlangan simyog'ochlardagi lampochkalar ostidan nurli nuqralar yog'ilar, g'ujg'on o'ynab, ayqash-uyqash bo'lib ketardi. Ko'cha o'rtasida mashinalar izi tasmadek qorayib qolibdi, ammo yo'lkalarga oyoq botadi. Odam siyrak. Hamma in-iniga kirib ketgan bo'lsa kerak. "Qish o'chog'i tor..." Rost gap.
Yodgor bo'yni muzlab ketganini payqab, plashining yoqasini ko'tarib oldi-da, tez-tez yurib ketdi. Simyog'och tagida turgan yigit bilan qizni ko'rib, kulib qo'ydi. "Shu havoda nima zaril". Ular ham qor yog'ishini bilishmaganmi, yupqa plash kiyib olishgan edi. Qiz tilini chiqargancha sakrab-sakrab qor uchqunlarini ilib olmoqchi bo'lar, ammo uchqunlar uning tiliga qo'nmas, qiz boshqa uchqunni mo'ljallab sakrar, yigit esa zavqlanib kular edi. Uning kulgisi jimjit ko'chada yangrab eshitilar, bu kulgida allanechuk baxtiyorlik bor edi.
Yodgor ham beixtiyor kulib yubordi. Keyin ularga xalal bermaslik uchun tezlab o'tib ketdi.
Navoiy teatrida tomosha tugagan bo'lsa kerak, chiroqlar o'chib qolibdi. Fontan atrofidagi maydon kimsasiz, skameykalarni qor bosgan. Univermag peshtog'ida lampochkalar zanjiri lipillab aylanadi. "Yangi yilingiz bilan" degan yozuv goh yonadi, goh o'chadi.
Yodgor kimsasiz tramvay bekatiga kelishi bilan yonidan "Tez yordam" mashinasi qizil chirog'ini lipillatgancha faryod solib uchib o'tdi. Qor tumani orasida uning nolasi anchagacha aks sado berib turdi. Keyin "Toshkent mehmonxonasi" degan pushtirang chiroq yonib turgan binodan qahqaha tovushi, jaz sadosi yangradi.
"Toshkent g'alati shahar, - deb o'yladi Yodgor sovqotgan oyoqlarini bilan yer tepinib. - Qachon qarasang, ko'z yoshi bilan kulgi yonma-yon turadi".
Markaziy univermag tarafdan g'iyqillagancha tramvay chiqib keldi.
- Xadraga boradi, Xadraga! - dedi jun ro'molga o'ranib olgan ayol oldingi eshikni ochib.
- Mayli! - Yodgor zinadan sakrab chiqdi.
Vagon deyarli bo'sh edi. O'rtadagi o'rindiqda jigarrang palto kiygan qiz bilan qizil sharfini bo'yniga o'rab olgan bir yigit qisilishib o'tirar, ularning tepasida kurtkali boshqa bir yigit sigaret tutatib turardi.
"Yana oshiq-ma'shuqlar", deb o'yladi Yodgor xayolan jilmayib.
Keyin bir nima esiga tushganday, beixtiyor yana o'sha tomonga qarab qoldi. Qizning oppoq, tiniq yuzi, yirik ko'zlari shu qadar tanish ediki, bir lahza ko'z uzolmay turdi. "Qiziq, qayerda ko'rgan ekanman? - deb o'yladi u goh qizga, goh sharfli yigitga qarab. - Ko'rganman, aniq ko'rganman".
U o'zining noqulay ahvolda turib qolganini, birovning "qizi"ga suqlanib qarayotganday bo'layotganini anchadan keyin payqadi. Oldingi o'rindiqqa o'tirib, derazadan tashqariga qaradi. Vagon g'izillab borar, ko'cha chiroqlari xira dog'dek tizilishib o'tar, ammo hech nimani ko'rib bo'lmasdi: deraza xira tortib qolibdi.
Uning hayoliga o'rnashib olgan savol hamon nari ketmasdi. "Qayerda ko'ruvdim-a?!"
Bir bekatmi, ikki bekatmi o'tganidan keyin birdan miyasiga lop etib urildi: "Bo'ldi! Teatr-rassomlik institutida o'qiydigan qiz. Xuddi o'shaning o'zi!"
Kuzda, Temuriylar davri san'atiga bag'ishlab o'tkazilgan YUNESKO simpoziumi arafasida televideniyeda talabalar musobaqasi tashkil qilingan edi. Rassomlar bilan arxitektorlar o'rtasida o'tkazilgan musobaqada Yodgor ham qatnashgan, o'shanda bu qiz Behzod, uning shogirdlari to'g'risida shu qadar to'lqinlanib gapirgan ediki, Yodgor uning otini bilolmay qolgan bo'lsa ham bilimiga tan bergan, uzoq vaqtgacha qizning gaplarini, chiroyli chehrasini unutolmay yurgan edi. "Xuddi o'zi" deb o'yladi u hayajonlanib. O'shanda bu qiz uning nazdida farishtadek bo'lib jonlangan, xayolida allanechuk pokiza iz qoldirgan edi. Hozir uning allakim bilan qisilishib o'tirgani Yodgorga yoqmadi, Ko'ngli xijil tortdi, ammo qayrilib qaragisi kelmadi. "Menga nima?!"
Bir ozdan keyin vagonning taraqlashi orasidan qizning tovushini eshitdi:
- Qanaqa odamsiz, qo'yib yuboring axir!
Yodgor hayron bo'lib, o'girilib qaradi. Boyagi yigit qizni o'rindiq burchagiga yanayam qisib olgan, qip-qizil yuzidan surbetlarcha tabassum ayamay, allanimalarni tushuntirar edi.
- Qoching, men tushaman, - dedi qiz yigitni itarib.
- Sekin, yaxshi qiz, sekin, - dedi sharfli yigit hamon kulib.
Yodgor, qiz bu yigitlarga begona ekanini tushundi, shu ondayoq qizning rangi
Qish keldi. Kechagina bemorning ingrashidek hazin kuz sadolariga to'lgan bog'lar bugun jimib qoldi. Xazon shitirlamaydi yalang'och shoxlarga arg'amchi osgan mezonlar chayqalmaydi...
Qish keldi, shaharda uni darrov payqashmaydi ham. To'g'ri, talabalar allaqachon paxtadan qaytib, yomg'irdan ivigan bog'lar yana oshiq-ma'shuqlarning shivir-shiviriga to'ldi. Avtomat-telefon budkalaridan tag'in atir isi keladigan bo'lib qoldi. Kinoteatr kassasi oldida yomg'irdan qochib, navbat kutayotganlar ko'paydi. Ammo, haqiqiy qish birinchi qor yoqqanida bilindi.
Yodgor shu kuni tushdan keyin kutubxonaga borgandi. Hali imtihonlar uzoq bo'lgani uchunmi, zalda o'n-o'n besh kishidan bo'lak hech kim yo'q edi. Kutubxonada vazmin bir sukunat hukm surar, chiroqlar yoqib qo'yilgan, tashqarida esa yomg'ir shovillardi. Yodgor bug'lanib ketgan deraza yoniga o'tirgancha mutolaaga berildi.
- Qor yog'ayapti, - dedi allakim o'ychan ovozda.
Yodgor birdan eti uvushgandek, derazaga qaradi.
Oqshom tushib, tashqari qorong'ilashib qolgan, gupillatib yirik-yirik qor yog'ardi. Yodgor yomg'irning shovullashi allaqachon tinganini payqadi. Har safar birinchi qor yog'ayotganini ko'rganida uning qalbini allaqanday tushunib bo'lmas, etni junjiktiruvchi o'ychan tuyg'u qamrab olar, yelkasidan og'ir bir yuk bosib tushayotgandek bo'laverardi. Shu topda zalda o'tirgan boshqa odamlar ham negadir bir lahza sukutga ketishgan, hamma tashqariga qarab o'tirardi.
Qor qop-qorayib yotgan ho'l asfaltga tushib, tez erib ketar, onda-sonda g'ildiraklarini sharillatib, mashinalar o'tib qolar, ularning ham ovozi odatdagidan bo'g'iqroq chiqayotganga o'xshardi. Bora-bora ko'cha betidagi uyning qiya tomi oppoq bo'lib qoldi. Keyin asta sekin ko'chaning o'zi ham oqara boshladi.
Yodgor Italiya arxitekturasiga oid gaplarni yana o'qishga tushdi. Anchagacha miyasiga hech narsa kirmay turdi-yu, keyin o'sha sahifalarni jiddiylik bilan qayta-qayta takrorlay boshladi.
- Kech bo'lib ketdi, yigitcha, bir o'zingiz qoldingiz.
Yodgor kutubxonachi xotinning tanish ovozini eshitib, boshini ko'tardi. Zal to'ridagi alvon yopilgan stol qarshisida o'tirgan jikkakkina tatar ayol kitoblarni bir chekkaga taxlar, yupqa gardishli ko'zoynagini chiroqqa yaltiratib, unga qarab-qarab qo'yardi.
Yodgor yon-veriga alanglab, zal bo'shab qolganini ko'rdi-da, darrov o'rnidan turdi.
- Kechirasiz... rahmat, - dedi kitoblarni topshirib.
Konspekt daftarini plashining tagidan qo'ltig'iga qistirib, tashqariga chiqdi.
Muzdek qor nafasi yuziga urilib, bir lahza zinada to'xtab qoldi.
"Aksiga shapka ham kiymagan ekanman", deb o'yladi u zinalardan tushib borarkan.
Qorbobo hamon shahar ustida suprasini qoqar, qish farishtasi momiq qanotlarini beozor silkitar, osmon negadir qizg'ish tus olgan edi. G'ozning tumshug'iga o'xshatib ishlangan simyog'ochlardagi lampochkalar ostidan nurli nuqralar yog'ilar, g'ujg'on o'ynab, ayqash-uyqash bo'lib ketardi. Ko'cha o'rtasida mashinalar izi tasmadek qorayib qolibdi, ammo yo'lkalarga oyoq botadi. Odam siyrak. Hamma in-iniga kirib ketgan bo'lsa kerak. "Qish o'chog'i tor..." Rost gap.
Yodgor bo'yni muzlab ketganini payqab, plashining yoqasini ko'tarib oldi-da, tez-tez yurib ketdi. Simyog'och tagida turgan yigit bilan qizni ko'rib, kulib qo'ydi. "Shu havoda nima zaril". Ular ham qor yog'ishini bilishmaganmi, yupqa plash kiyib olishgan edi. Qiz tilini chiqargancha sakrab-sakrab qor uchqunlarini ilib olmoqchi bo'lar, ammo uchqunlar uning tiliga qo'nmas, qiz boshqa uchqunni mo'ljallab sakrar, yigit esa zavqlanib kular edi. Uning kulgisi jimjit ko'chada yangrab eshitilar, bu kulgida allanechuk baxtiyorlik bor edi.
Yodgor ham beixtiyor kulib yubordi. Keyin ularga xalal bermaslik uchun tezlab o'tib ketdi.
Navoiy teatrida tomosha tugagan bo'lsa kerak, chiroqlar o'chib qolibdi. Fontan atrofidagi maydon kimsasiz, skameykalarni qor bosgan. Univermag peshtog'ida lampochkalar zanjiri lipillab aylanadi. "Yangi yilingiz bilan" degan yozuv goh yonadi, goh o'chadi.
Yodgor kimsasiz tramvay bekatiga kelishi bilan yonidan "Tez yordam" mashinasi qizil chirog'ini lipillatgancha faryod solib uchib o'tdi. Qor tumani orasida uning nolasi anchagacha aks sado berib turdi. Keyin "Toshkent mehmonxonasi" degan pushtirang chiroq yonib turgan binodan qahqaha tovushi, jaz sadosi yangradi.
"Toshkent g'alati shahar, - deb o'yladi Yodgor sovqotgan oyoqlarini bilan yer tepinib. - Qachon qarasang, ko'z yoshi bilan kulgi yonma-yon turadi".
Markaziy univermag tarafdan g'iyqillagancha tramvay chiqib keldi.
- Xadraga boradi, Xadraga! - dedi jun ro'molga o'ranib olgan ayol oldingi eshikni ochib.
- Mayli! - Yodgor zinadan sakrab chiqdi.
Vagon deyarli bo'sh edi. O'rtadagi o'rindiqda jigarrang palto kiygan qiz bilan qizil sharfini bo'yniga o'rab olgan bir yigit qisilishib o'tirar, ularning tepasida kurtkali boshqa bir yigit sigaret tutatib turardi.
"Yana oshiq-ma'shuqlar", deb o'yladi Yodgor xayolan jilmayib.
Keyin bir nima esiga tushganday, beixtiyor yana o'sha tomonga qarab qoldi. Qizning oppoq, tiniq yuzi, yirik ko'zlari shu qadar tanish ediki, bir lahza ko'z uzolmay turdi. "Qiziq, qayerda ko'rgan ekanman? - deb o'yladi u goh qizga, goh sharfli yigitga qarab. - Ko'rganman, aniq ko'rganman".
U o'zining noqulay ahvolda turib qolganini, birovning "qizi"ga suqlanib qarayotganday bo'layotganini anchadan keyin payqadi. Oldingi o'rindiqqa o'tirib, derazadan tashqariga qaradi. Vagon g'izillab borar, ko'cha chiroqlari xira dog'dek tizilishib o'tar, ammo hech nimani ko'rib bo'lmasdi: deraza xira tortib qolibdi.
Uning hayoliga o'rnashib olgan savol hamon nari ketmasdi. "Qayerda ko'ruvdim-a?!"
Bir bekatmi, ikki bekatmi o'tganidan keyin birdan miyasiga lop etib urildi: "Bo'ldi! Teatr-rassomlik institutida o'qiydigan qiz. Xuddi o'shaning o'zi!"
Kuzda, Temuriylar davri san'atiga bag'ishlab o'tkazilgan YUNESKO simpoziumi arafasida televideniyeda talabalar musobaqasi tashkil qilingan edi. Rassomlar bilan arxitektorlar o'rtasida o'tkazilgan musobaqada Yodgor ham qatnashgan, o'shanda bu qiz Behzod, uning shogirdlari to'g'risida shu qadar to'lqinlanib gapirgan ediki, Yodgor uning otini bilolmay qolgan bo'lsa ham bilimiga tan bergan, uzoq vaqtgacha qizning gaplarini, chiroyli chehrasini unutolmay yurgan edi. "Xuddi o'zi" deb o'yladi u hayajonlanib. O'shanda bu qiz uning nazdida farishtadek bo'lib jonlangan, xayolida allanechuk pokiza iz qoldirgan edi. Hozir uning allakim bilan qisilishib o'tirgani Yodgorga yoqmadi, Ko'ngli xijil tortdi, ammo qayrilib qaragisi kelmadi. "Menga nima?!"
Bir ozdan keyin vagonning taraqlashi orasidan qizning tovushini eshitdi:
- Qanaqa odamsiz, qo'yib yuboring axir!
Yodgor hayron bo'lib, o'girilib qaradi. Boyagi yigit qizni o'rindiq burchagiga yanayam qisib olgan, qip-qizil yuzidan surbetlarcha tabassum ayamay, allanimalarni tushuntirar edi.
- Qoching, men tushaman, - dedi qiz yigitni itarib.
- Sekin, yaxshi qiz, sekin, - dedi sharfli yigit hamon kulib.
Yodgor, qiz bu yigitlarga begona ekanini tushundi, shu ondayoq qizning rangi